۶٬۹۷۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
جلال خالقی مطلق، شاهنامه‌پژوه، دین فردوسی را اسلام و مذهب او را تشیع برشمرده است.<ref>خالقی مطلق، جلال و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی (برگزیده مقالات دانشنامه زبان و ادب فارسی)، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۹ش، ج۱، ص۱۴۲. </ref> او معتقد است که این موضوع از خود شاهنامه قابل دریافت است. همچنین، گزارش تشیع فردوسی در منابع قدیمی هم دلیل دیگری است که خالقی مطلق ارائه داده است؛<ref>خالقی مطلق، جلال و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی (برگزیده مقالات دانشنامه زبان و ادب فارسی)، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۹ش، ج۱، ص۱۴۲.</ref> منابعی چون چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی،<ref>نظامی سمرقندی، احمد بن عمر، چهار مقاله، تحقیق محمد قزوینی، تهران، انتشارات ارمغان، بی‌تا، ص۷۷.</ref> کتاب النقض عبدالجلیل قزوینی رازی<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل بن عبدالحسین، نقض، تهران، انجمن آثار ملی، ۱۳۵۸ش، ص۲۳۱.</ref> و مجالس المؤمنین قاضی نورالله شوشتری.<ref>قاضی نورالله شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، مجالس المؤمنین، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۵۹۴.</ref> درباره اینکه فردوسی شیعه زیدی بوده یا شیعه اسماعیلی یا شیعه امامی نظراتی مطرح شده است.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> با این حال، برخی محققان به‌دلیل تعصب مذهبی تلاش کرده‌اند مذهب تسنن را برای فردوسی اثبات کنند.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> به‌گفته خالقی مطلق تکیه این گروه بر ابیات مدح خلفا در دیباچه شاهنامه است.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۳.</ref> | جلال خالقی مطلق، شاهنامه‌پژوه، دین فردوسی را اسلام و مذهب او را تشیع برشمرده است.<ref>خالقی مطلق، جلال و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی (برگزیده مقالات دانشنامه زبان و ادب فارسی)، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۹ش، ج۱، ص۱۴۲. </ref> او معتقد است که این موضوع از خود شاهنامه قابل دریافت است. همچنین، گزارش تشیع فردوسی در منابع قدیمی هم دلیل دیگری است که خالقی مطلق ارائه داده است؛<ref>خالقی مطلق، جلال و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی (برگزیده مقالات دانشنامه زبان و ادب فارسی)، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۹ش، ج۱، ص۱۴۲.</ref> منابعی چون چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی،<ref>نظامی سمرقندی، احمد بن عمر، چهار مقاله، تحقیق محمد قزوینی، تهران، انتشارات ارمغان، بی‌تا، ص۷۷.</ref> کتاب النقض عبدالجلیل قزوینی رازی<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل بن عبدالحسین، نقض، تهران، انجمن آثار ملی، ۱۳۵۸ش، ص۲۳۱.</ref> و مجالس المؤمنین قاضی نورالله شوشتری.<ref>قاضی نورالله شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، مجالس المؤمنین، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۵۹۴.</ref> درباره اینکه فردوسی شیعه زیدی بوده یا شیعه اسماعیلی یا شیعه امامی نظراتی مطرح شده است.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> با این حال، برخی محققان به‌دلیل تعصب مذهبی تلاش کرده‌اند مذهب تسنن را برای فردوسی اثبات کنند.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> به‌گفته خالقی مطلق تکیه این گروه بر ابیات مدح خلفا در دیباچه شاهنامه است.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۳.</ref> | ||
== ابیات مذهبی دیباچه شاهنامه == | == ابیات مذهبی دیباچه شاهنامه == | ||
دیباچه شاهنامه فردوسی را یکی از مواضع روشن‌کننده جهان‌بینی این شاعر ایرانی دانسته‌اند.<ref> | دیباچه شاهنامه فردوسی را یکی از مواضع روشن‌کننده جهان‌بینی این شاعر ایرانی دانسته‌اند.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> فردوسی در این دیباچه درباره نگاه خود به مسائل اساسی دینی و مذهبی سخن گفته است. او در این دیباچه، پس از ستایش خداوند، ستایش خرد و وصف چگونگی آفرینش عالم، مردم، آفتاب و ماه، به ستایش پیامبر(ص) پرداخته است.<ref>فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، تحقیق ژول مول، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، ۱۳۵۳ش، ص۳-۷.</ref> در این قسمت ستایش پیامبر(ص) ابیاتی وجود دارد که نشان‌دهنده مذهب فردوسی قلمداد شده است.<ref>خالقی مطلق و دیگران، فردوسی و شاهنامه‌سرایی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> ابیاتی که در آن به شیوه اهل‌سنت به ستایش خلفای چهارگانه پرداخته شده و امام علی(ع) به عنوان خلیفه چهارم ستایش شده است:<ref>فردوسی، شاهنامه، ص۸.</ref> | ||
{{شعر | |||
| عنوان = ستایش پیغمبر(ص)|به گفتار پیغمبرت راه جوی|دل از تیرگی‌ها بدین آب شوی|چه گفت آن خداوند تنزیل و وحی|خداوند امر و خداوند نهی|که خورشید بعد از رسولان مه|نتابید بر کس ز بوبکر به|عمر کرد اسلام را آشکار|بیاراست گیتی چو باغ بهار|پس از هر دو آن بود عثمان گزین|خداوند شرم و خداوند دین|چهارم علی بود جفت بتول|که او را ستاید به خوبی رسول | |||
}} | |||
== دلایل ردکنندگان اعتبار این ابیات == | == دلایل ردکنندگان اعتبار این ابیات == | ||
ابیات ستایش خلفای چهارگانه از سوی متخصصان تصحیح متون الحاقی تلقی شده و در بهترین شاهنامه تصحیح‌شده به‌روش علمی، شاهنامه جلال خالقی مطلق، وجود ندارند. خالقی مطلق دلایل فنی الحاقی‌بودن این ابیات را چنین برشمرده است: | |||
== منابع == | == منابع == | ||