خواستگاری: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
خواستگاری باید چگونه انجام شود؟ زمان و شرایط آن چیست؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== زمان == | == مفهوم‌شناسی == | ||
خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است؛<ref>معین، فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه خواستگاری.</ref> که البته گاه از جانب دختر یا زن انجام می‌شود. | |||
== شرایط == | |||
=== زمان === | |||
در شرایطی باید به خواستگاری برویم که هم خودمان و خانواده و هم طرف مقابل و خانواده اش از نظر روحی، روانی، زمانی، مادی، جسمی و… آمادگی داشته باشند که برای روشن شدن این مطلب چند مثال می‌آوریم. مثال: دختر خانمی فردای خواستگاری امتحان دارد و از نظر روحی آرامش ندارد و در مجلس به راحتی نمی‌تواند با شما صحبت کند یا چند روز قبل یکی از بستگان آنها فوت کرده، حالا مناسب خواستگاری نیست یا به‌طور غیر مستقیم متوجه شده‌اید خانواده دختر در شرایط فعلی از لحاظ مادی، آمادگی خواستگاری را ندارند و نمونه‌های دیگر که با کمی فکر کردن می‌توانید دریابید. | در شرایطی باید به خواستگاری برویم که هم خودمان و خانواده و هم طرف مقابل و خانواده اش از نظر روحی، روانی، زمانی، مادی، جسمی و… آمادگی داشته باشند که برای روشن شدن این مطلب چند مثال می‌آوریم. مثال: دختر خانمی فردای خواستگاری امتحان دارد و از نظر روحی آرامش ندارد و در مجلس به راحتی نمی‌تواند با شما صحبت کند یا چند روز قبل یکی از بستگان آنها فوت کرده، حالا مناسب خواستگاری نیست یا به‌طور غیر مستقیم متوجه شده‌اید خانواده دختر در شرایط فعلی از لحاظ مادی، آمادگی خواستگاری را ندارند و نمونه‌های دیگر که با کمی فکر کردن می‌توانید دریابید. | ||
== همراهان == | === همراهان === | ||
(با چه کسانی و چگونه به خواستگاری برویم؟) همراه بودن تنی چند از افراد ذیل ضروری است: والدین، خواهر، برادر بزرگتر، عمو، عمه، خاله و ریش سفید معتمد، البته به این نکته توجه کنید هر چه جمعیت همراه بیشتر باشد دردسر آن بیشتر است پس به حداقل اکتفا شود. در ضمن تنها رفتن پسر برای خواستگاری صحیح نیست و معمولاً مشکلاتی در پی دارد. مطلب دوم در مورد چگونگی خواستگاری اینکه رعایت پاکیزگی کامل و ظاهری کاملاً آراسته و استعمال بوی خوش نیز لازم است و البته و صددرصد همراه داشتن دسته گل و خرید یک هدیه، زیرا بردن هدیه در روح زن تأثیر نیکو می‌گذارد و این عمل را دلیل صدق و علاقه مرد می‌شمارد و به این وسیله احساس شخصیت می‌کند و به تبع محبت و علاقه اش زیاد می‌گردد.»<ref>امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.</ref> | (با چه کسانی و چگونه به خواستگاری برویم؟) همراه بودن تنی چند از افراد ذیل ضروری است: والدین، خواهر، برادر بزرگتر، عمو، عمه، خاله و ریش سفید معتمد، البته به این نکته توجه کنید هر چه جمعیت همراه بیشتر باشد دردسر آن بیشتر است پس به حداقل اکتفا شود. در ضمن تنها رفتن پسر برای خواستگاری صحیح نیست و معمولاً مشکلاتی در پی دارد. مطلب دوم در مورد چگونگی خواستگاری اینکه رعایت پاکیزگی کامل و ظاهری کاملاً آراسته و استعمال بوی خوش نیز لازم است و البته و صددرصد همراه داشتن دسته گل و خرید یک هدیه، زیرا بردن هدیه در روح زن تأثیر نیکو می‌گذارد و این عمل را دلیل صدق و علاقه مرد می‌شمارد و به این وسیله احساس شخصیت می‌کند و به تبع محبت و علاقه اش زیاد می‌گردد.»<ref>امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.</ref> | ||
== | == احکام == | ||
{{اصلی| | |||
=== نگاه در جلسه خواستگاری === | |||
{{اصلی|نگاه در جلسه خواستگاری}} | |||
به فتوای [[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله سید علی خامنه‌ای]]، [[مرجع تقلید|مرجع تقلید شیعه]]، [[خواستگاری|خواستگار]] می‌تواند به دختر بدون چادر و روسری نگاه کند، به شرط اینکه برای [[ازدواج]] با آن دختر مانعی نباشد و پسر در صورت پسندیدن، قصد ازدواج با او را دارد و احتمال می‌دهد با نگاه، آگاهی بیشتری به دختر پیدا می‌کند. همچنین شرط است با قصد لذت نگاه نکند؛ البته اگر یک نگاه کافی باشد، تکرار نگاه جایز نیست.<ref>[https://www.leader.ir/fa/content/23408/www.leader.ir «نگاه کردن در جلسه خواستگاری»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | |||
به گفته [[سید علی سیستانی|آیت‌الله سید علی سیستانی]]، مرجع تقلید شیعه، [[خواستگاری|خواستگار]] می‌تواند به صورت، موها، گردن و دست و پای دختر نگاه کند، به شرط این که به قصد لذت بردن نباشد و ترس افتادن در [[گناه]] هم نباشد. همچنین شرط است که او را قبلاً ندیده باشد و احتمال بدهد که او را بپسندد. همچنین به [[احتیاط واجب]] شرط است که قصد ازدواج با شخص او را داشته باشد، نه اینکه دنبال جستجو و یافتن زن مناسب باشد. همچنین باید خانم بدون زینت و [[آرایش]] باشد.<ref>[https://www.sistani.org/persian/qa/02295/#12002 «پرسش و پاسخ:خواستگاری»]، سایت رسمی مرجع عالیقدر آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | |||
به فتوای [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله محمدتقی بهجت]]، مرجع تقلید شیعه، نگاه کردن به صورت زنی که خواستگار می‌خواهد با او ازدواج کند جایز است، به شرط آنکه بداند مانع شرعی از ازدواج با او نیست و احتمال بدهد که زن ازدواج را قبول می‌کند. همچنین احتمال بدهد که با نگاه کردن اطلاع تازه‌ای پیدا می‌کند. به گفته وی، چنین نگاه کردنی برای جلوگیری از اختلافات بعد از ازدواج، مستحب نیز هست و اجازه زن هم در آن لازم نیست. به فتوای او، بنابر أظهر نگاه کردن به مو و محاسن دیگر آن زن هم با همین شرایط جایز است و وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند با شرایط گفته شده نگاه کند.<ref>توضیح المسائل مراجع، ج۲. ص۴۲۱. چ ۳. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۷۸، (فتوای حضرت آیت الله بهجت) گرد آورنده.</ref> | |||
=== خواستگاری زن از مرد === | |||
{{اصلی|خواستگاری زن از مرد}} | |||
[[خواستگاری]] زن از مرد، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است؛ البته با توجه به ویژگی‌های که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.<ref name=":02">صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.</ref> خواستن و عشق ورزیدن از ویژگی‌های مرد، و خواسته شدن و معشوق بودن از ویژگی‌های زن است؛<ref>مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.</ref> بنابراین خواستگاری زن از مرد را خلاف حیثیت و کرامت زن دانسته‌اند.<ref name=":1">مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.</ref> همچنین به باور برخی، جواب رد شنیدن برای مرد قابل تحمل، ولی برای زن غیرقابل تحمل است.<ref name=":12">مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.</ref> | |||
با این همه، رعایت این سفارش که خواستگاری بهتر است از جانب مرد باشد، در همه موارد لازم نیست؛ بلکه نسبت به شرایط و حالات مختلف قابل تغییر است؛ از آن جمله، شرایطی است که در جریان [[دلیل خواستگاری حضرت خدیجه از پیامبر(ص)|خواستگاری حضرت خدیجه(س) از پیامبر(ص)]] وجود داشته است. | |||
{{ | == سؤالات == | ||
{{اصلی|سؤالات جلسه خواستگاری}} | |||
سؤالات جلسه خواستگاری، بسته به میزان آشنایی با طرف مقابل و تفاوت‌هایِ ملاک‌هایِ افراد برای انتخاب همسر، متفاوت است؛ ولی به طور کلی [[سؤالات جلسه خواستگاری|سؤالاتی]] در ابعاد مختلف پیشنهاد شده است، که می‌تواند فرد را در [[جلسه خواستگاری]] کمک کند. پرسش‌ها باید شامل ابعاد مختلف مانند اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود. | |||
{{مطالعه بیشتر}} | بیان سؤالات بدون رودربایستی و با آرامش انجام شود؛ البته برخی از سؤالات بهتر است به صورت غیر مستقیم پرسیده شود؛ مانند سؤال از وجود بیماری خاص در طرف مقابل.{{مطالعه بیشتر}} | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* احمدی، محمدرضا، خواستگاری، | * احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)، ۱۳۹۱ش. | ||
* پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری | * پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری: ۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری، نوش، ۱۳۸۵ش. | ||
* حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران، منیر، ۱۳۸۹ش. | |||
* حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، | <span></span> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۴ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۸
 | این مقاله هماکنون به دست A.ahmadi در حال ویرایش است. |
خواستگاری باید چگونه انجام شود؟ زمان و شرایط آن چیست؟
مفهوم‌شناسی
خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است؛[۱] که البته گاه از جانب دختر یا زن انجام می‌شود.
شرایط
زمان
در شرایطی باید به خواستگاری برویم که هم خودمان و خانواده و هم طرف مقابل و خانواده اش از نظر روحی، روانی، زمانی، مادی، جسمی و… آمادگی داشته باشند که برای روشن شدن این مطلب چند مثال می‌آوریم. مثال: دختر خانمی فردای خواستگاری امتحان دارد و از نظر روحی آرامش ندارد و در مجلس به راحتی نمی‌تواند با شما صحبت کند یا چند روز قبل یکی از بستگان آنها فوت کرده، حالا مناسب خواستگاری نیست یا به‌طور غیر مستقیم متوجه شده‌اید خانواده دختر در شرایط فعلی از لحاظ مادی، آمادگی خواستگاری را ندارند و نمونه‌های دیگر که با کمی فکر کردن می‌توانید دریابید.
همراهان
(با چه کسانی و چگونه به خواستگاری برویم؟) همراه بودن تنی چند از افراد ذیل ضروری است: والدین، خواهر، برادر بزرگتر، عمو، عمه، خاله و ریش سفید معتمد، البته به این نکته توجه کنید هر چه جمعیت همراه بیشتر باشد دردسر آن بیشتر است پس به حداقل اکتفا شود. در ضمن تنها رفتن پسر برای خواستگاری صحیح نیست و معمولاً مشکلاتی در پی دارد. مطلب دوم در مورد چگونگی خواستگاری اینکه رعایت پاکیزگی کامل و ظاهری کاملاً آراسته و استعمال بوی خوش نیز لازم است و البته و صددرصد همراه داشتن دسته گل و خرید یک هدیه، زیرا بردن هدیه در روح زن تأثیر نیکو می‌گذارد و این عمل را دلیل صدق و علاقه مرد می‌شمارد و به این وسیله احساس شخصیت می‌کند و به تبع محبت و علاقه اش زیاد می‌گردد.»[۲]
احکام
نگاه در جلسه خواستگاری
به فتوای آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، مرجع تقلید شیعه، خواستگار می‌تواند به دختر بدون چادر و روسری نگاه کند، به شرط اینکه برای ازدواج با آن دختر مانعی نباشد و پسر در صورت پسندیدن، قصد ازدواج با او را دارد و احتمال می‌دهد با نگاه، آگاهی بیشتری به دختر پیدا می‌کند. همچنین شرط است با قصد لذت نگاه نکند؛ البته اگر یک نگاه کافی باشد، تکرار نگاه جایز نیست.[۳]
به گفته آیت‌الله سید علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه، خواستگار می‌تواند به صورت، موها، گردن و دست و پای دختر نگاه کند، به شرط این که به قصد لذت بردن نباشد و ترس افتادن در گناه هم نباشد. همچنین شرط است که او را قبلاً ندیده باشد و احتمال بدهد که او را بپسندد. همچنین به احتیاط واجب شرط است که قصد ازدواج با شخص او را داشته باشد، نه اینکه دنبال جستجو و یافتن زن مناسب باشد. همچنین باید خانم بدون زینت و آرایش باشد.[۴]
به فتوای آیت‌الله محمدتقی بهجت، مرجع تقلید شیعه، نگاه کردن به صورت زنی که خواستگار می‌خواهد با او ازدواج کند جایز است، به شرط آنکه بداند مانع شرعی از ازدواج با او نیست و احتمال بدهد که زن ازدواج را قبول می‌کند. همچنین احتمال بدهد که با نگاه کردن اطلاع تازه‌ای پیدا می‌کند. به گفته وی، چنین نگاه کردنی برای جلوگیری از اختلافات بعد از ازدواج، مستحب نیز هست و اجازه زن هم در آن لازم نیست. به فتوای او، بنابر أظهر نگاه کردن به مو و محاسن دیگر آن زن هم با همین شرایط جایز است و وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند با شرایط گفته شده نگاه کند.[۵]
خواستگاری زن از مرد
خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام جایز است؛ البته با توجه به ویژگی‌های که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.[۶] خواستن و عشق ورزیدن از ویژگی‌های مرد، و خواسته شدن و معشوق بودن از ویژگی‌های زن است؛[۷] بنابراین خواستگاری زن از مرد را خلاف حیثیت و کرامت زن دانسته‌اند.[۸] همچنین به باور برخی، جواب رد شنیدن برای مرد قابل تحمل، ولی برای زن غیرقابل تحمل است.[۹]
با این همه، رعایت این سفارش که خواستگاری بهتر است از جانب مرد باشد، در همه موارد لازم نیست؛ بلکه نسبت به شرایط و حالات مختلف قابل تغییر است؛ از آن جمله، شرایطی است که در جریان خواستگاری حضرت خدیجه(س) از پیامبر(ص) وجود داشته است.
سؤالات
سؤالات جلسه خواستگاری، بسته به میزان آشنایی با طرف مقابل و تفاوت‌هایِ ملاک‌هایِ افراد برای انتخاب همسر، متفاوت است؛ ولی به طور کلی سؤالاتی در ابعاد مختلف پیشنهاد شده است، که می‌تواند فرد را در جلسه خواستگاری کمک کند. پرسش‌ها باید شامل ابعاد مختلف مانند اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود.
بیان سؤالات بدون رودربایستی و با آرامش انجام شود؛ البته برخی از سؤالات بهتر است به صورت غیر مستقیم پرسیده شود؛ مانند سؤال از وجود بیماری خاص در طرف مقابل.
مطالعه بیشتر
- احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)، ۱۳۹۱ش.
- پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری: ۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری، نوش، ۱۳۸۵ش.
- حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران، منیر، ۱۳۸۹ش.
منابع
- ↑ معین، فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه خواستگاری.
- ↑ امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.
- ↑ «نگاه کردن در جلسه خواستگاری»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.
- ↑ «پرسش و پاسخ:خواستگاری»، سایت رسمی مرجع عالیقدر آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.
- ↑ توضیح المسائل مراجع، ج۲. ص۴۲۱. چ ۳. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۷۸، (فتوای حضرت آیت الله بهجت) گرد آورنده.
- ↑ صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.
- ↑ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.
- ↑ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.
- ↑ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.