عوامل ریا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جز (جایگزینی متن - 'ر.ک. ' به 'نگاه کنید به ')
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}عوامل ریا چیست؟ برای درمان آنها چه باید کرد؟{{پایان سوال}}
آیا ریا در عبادت، باعث باطل شدن آن می‌شود؟
{{پاسخ}}عوامل ریا [[احساس حقارت]]، جلب منفعت و دفع ضرر، ستایش‌خواهی و برخی از اختلال‌های شخصیتی است. مهمترین عامل ریا، احساس حقارت دانسته شده که گاه واقعی و گاه خیالی است. توجه به استعدادها و فراموشی خاطرات تلخ گذشته از راه‌های درمان احساس حقارت شمرده شده است.
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}


اما از بعد روانشناختی یکی از علل مهم ریا، مشکل خود نمایی است که برای درمان آن شناسایی انگیزه‌های آن لازم است. تا متناسب با هر کدام راه حلی بیابیم. البته قبل از بحث لازم است بگویم که خودنمایی می‌تواند در لباس، علم، مهمانداری، ورزش و عبادت و… ظاهر شود.
اختلال شخصیت نمایشی و اختلال شخصیت خودشیفته، از جمله اختلال‌های شخصیتی است که باعث خودنمایی می‌شود و برای درمان آن باید به مشاوره‌های روانشانسی مراجعه کرد.  


۱. ستایش خواهی؛ میل به خودنمایی، خواستاری جلب توجه، دوستداری سرشناس شدن و مقبولیت اجتماعی از نیازهای عاطفی و روانی افراد به شمار می‌رود اما در جوان، این میل زنده تر و فعال تر است.<ref>دنیای جوان، دکتر قائمی، علی ، انتشارات سازمان ملی جوانان، ص۱۴۰.</ref>
== احساس حقارت ==
یکی از مهمترین عوامل خودنمایی، [[احساس حقارت]] دانسته شده است. گاهی احساس حقارت، چه احساس حقارتِ خیالی و یا واقعی، باعث می‌شود فرد برای رهایی از آن، خود را به دیگران بزرگ نشان دهد.<ref>اکبری، محمود، نشر سماء ۱۳۸۱ش، ص۱۵۴</ref> فرد در این حالت تلاش می‌کند به دیگران بنمایاند چیزی کم ندارد. خودنمایی فرد ممکن است در لباس، رفتار، گفتار، کارهای نیک و [[عبادات]] بروز کند. بر اساس [[روایت|روایتی]]، [[امام علی(ع)]] ‌ علت دورویی را احساس حقارت دانسته است.<ref> محمدی ری شهری، میزان الحکمه، چهار جلدی، دارالحدیث، قم ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>


درمان کلی: ما باید مراقب باشیم که این میل را به مسائل عبادی و بندگی سرایت ندهیم. اما در بقیه کارها تا حدی این میل پذیرفته شده است و حتی باعث رشد می‌گردد. مثلاً اشکالی ندارد فرد مثلاً با کار هنری یا درخشیدن در یک کار این میل را ارضا کند. البته این کار باید به گونه ای انجام شود که باعث خودخواهی و غرور نشود.
اگر احساس حقارت درمان نشود، فرد آن را پذیرفته و به عقده حقارت تبدیل می‌شود. از منظر روان‌شناسی، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محرومیت روحی و مادی، رفتار خشن اطرافیان، لغزش‌های اخلاقی و تداعی خاطرات آنها و یا وجود یک خاطره تلخ رخ می‌دهد.<ref> نیازهای جوان، ص۲۳۲.</ref>


۲. احساس حقارت: ضعف‌ها و زبونی‌ها، کمبودها و نارسایی‌ها، ناداری‌ها و ناتوانی‌ها و بالاخره کاستی‌ها و عقب ماندگی‌ها در زندگی عموم افراد، مسایلی هستند که آنان را به احساس کمتری و کوچکی و حقارت وامی‌دارد<ref>نیازهای جوانان، صادقی اردستانی احمد، قم، نشر خرم، ۱۳۷۶، ص۲۳۱.</ref> حال گاهی فردی برای جبران این کمبودها دست به «اعمال جبرانی» می‌زند تا اعلام کند که من چیزی کم ندارم و… اما اغلب این جبران، مشکلاتی به بار می‌آورد. فردی که از درون احساس پوچی می‌کند به هر ترفندی چنگ می‌زند تا از آن نجات یابد امّا همه بی فایده اند. او بیشتر تلاش می‌کند به دیگران بنمایاند که او چیزی کم ندارد<ref>آدلر می‌گوید خودنمایی واکنش است در برابر احساس حقارت واقعی یا خیالی، نگاه کنید به خود و ناخود، اکبری، محمود، نشر سماء ۱۳۸۱، ص۱۵۴</ref> و این خودنمایی و تظاهر را در لباس، گفتار و نوع کلمات، شیوه‌های رفتاری حتی در عبادات نشان می‌دهد.
ارزیابی استعدادها و توجه به آنها، فراموشی خاطرات تلخ گذشته، تلقین مثبت و کاردرمانی از راه‌های درمان احساس حقارت شمرده شده است.<ref>نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵.</ref>


درمان: از منظر روان‌شناسی، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محرومیت روحی و مادی، رفتار خشن اطرافیان لغزش‌های اخلاقی و تداعی و تجدید خاطر آنها و وجود یک خاطره تلخ و حادثه غمبار رخ می‌دهد. البته همیشه عقده حقارت به شکل خودنمایی و تظاهر خود را نشان نمی‌دهد گاهی باعث گوشه نشینی، خودخوری و سرانجام افسردگی می‌گردد.<ref>. نیازهای جوان، ص۲۳۲</ref>
== ستایش خواهی و جلب منفعت ==
یکی از عوامل ریا، ستایش‌خواهیِ [[انسان]] است. میل به [[خودنمایی]]، جلب توجه، مقبولیت اجتماعی و سرشناس شدن، از نیازهای عاطفی و روانی انسان به شمار رفته که در سن [[جوان|جوانی]]، زنده‌تر و فعال‌تر است.<ref>دنیای جوان، دکتر قائمی، علی ، انتشارات سازمان ملی جوانان، ص۱۴۰.</ref>


در درمان باید به این نکته توجه داشت که:
کسب منفعت و دفع ضرر نیز،‌ از عوامل ریا شمرده شده است. گاهی انسان برای دفع ضرری از خود یا به دست آوردن منفعتی، خودنمایی و ریا می‌کند.
# احساس حقارت: زنگ خطر و موهبتی است که انسان را می‌تواند آگاه کند تا او با اراده خود دنبال حل مشکل بر آید.
# عقده حقارت: عقده حقارت وقتی است که انسان در ابتدا احساس حقارت می‌کند و بعد او در پی درمان بر نمی‌آید و آن را قبول می‌کند و برای خود بازگو می‌کند.
پس جلوی خطر را زودتر بگیریم: احساس حقارت ــ ادراک حقارت ــ عقده حقارت.


دکتر ب رامینس می‌گوید هنگامی که به حقارت و عدم کفایت خود معتقد شدیم خود را زندانی کرده‌ایم.<ref>نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵، (اقتباس).</ref>
== اختلال شخصیت نمایشی ==
اختلال شخصیت نمایشی، نوعی اختلال رفتاری است که فرد در آن رفتاری توجه‌طلبانه از خود نشان داده و هیجان‌پذیریِ افراطی و فراگیر دارد. این اختلال یکی از عوامل خودنمایی و ریا دانسته شده است.  


بهترین راه درمان در این قسمت بدین قرار است:
از جمله اختلال‌های دیگری که جنبه خودنمایی دارد، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال ساختگی (تمارض) است.<ref>اختلال‌های روانی DSM-4-IR، دکتر محمدرضا نیکخو، ۱۳۸۱ش، انتشارات سخن، ص۷۶۸۰ و ۱۰۴۴ و ۱۰۳۹ اقتباس.</ref>


۱.انسان باید از خود و استعدادهایش ارزیابی بالایی داشته باشد. سرمایه توانائی‌های ما محدود نیست اگر نقصی در جسم و روحمان داریم، سعی کنیم استعدادهای بالقوه مثبتمان را بسیج کنیم و به مسیر خود حرکت دهیم. موفقیت‌های جانبازان، معلولین و… سرمشق ماست.
این بیماری‌ها با مراجعه به مشاوره‌های روان‌شناسی و انجام تمرین‌های خودیاری که مشاور به فرد می‌دهد، درمان می‌شود.  
 
۲.گاهی فراموشی گذشته، خود نعمت است. این امر باعث آرامش خاطر انسان می‌شود گاهی لازم است انسان با مشکلات کنار بیاید گذشته تلخ خود را فراموش کند و واقع بین باشد تا درمان شود.
 
۳.جایگزین کردن افکار مثبت در ذهن، تلقین مثبت، استفاده از کلمات با بار هیجانی مثبت (عدم همنشینی با افراد منفی باف)
 
 
تلاش و کار بهترین درمان است. کار، جسم را ورزیده، روح را بانشاط و… می‌کند. امروزه کاردرمانی به عنوان یکی از درمان‌های موفق در افسردگی، اضطراب، حقارت و… به شمار می‌رود.<ref>نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵، (اقتباس).</ref>
 
 
اختلال شخصیت نمایشی: ویژگی اصلی این اختلال رفتار توجه طلبانه و هیجان پذیری «مفرط و فراگیر» است. این الگو در اوایل بزرگسالی و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. از جمله اختلال‌های دیگری که جنبه تظاهر دارد، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال ساختگی (تمارض) است.<ref>اختلال‌های روانی DSM-4-IR، دکتر محمدرضا نیکخو، ۱۳۸۱، انتشارات سخن، ص۷۶۸۰ و ۱۰۴۴ و ۱۰۳۹ اقتباس.</ref>
 
درمان: این بیماری‌ها با مراجعه به مشاوره‌های روان‌شناسی و انجام تمرین‌های خودیاری ای که مشاور به انسان می‌دهد قابل درمان است. این قسم (اختلالات شخصیت نمایشی، خودشیفته و ساختگی) از موارد قبلی بسیار وخیم تر است که روان درمانی و گاهی دارودرمانی می‌طلبد؛ و اراده فرد و کمک اطرافیان در حل این مشکل بسیار مهم است.
 
 
جلب منفعت و دفع ضرر: گاهی انسان بخاطر کسب منفعت و دفع ضرر در دیگران تظاهر و خودنمایی و ریا می‌کند. در کارهای خیر لازم به ظاهرسازی دروغین نیست اما برخی برای جلب منفعت و دفع خطر و ضرر از این ترفندها کمک می‌گیرند (یکی از راه‌هایی که شیطان از آن برای فریب استفاده می‌کند همین راه است).
 
طبق آنچه گفته شده باید بگوئیم ریا و تظاهر مذموم، اغلب بخاطر احساس حقارت، عدم ارزشمندی و عزت نفس، غفلت از استعدادهای بالفعل و بالقوه، و فزون خواهی و هوای نفس پدید می‌آید. حضرت علی(ع) می‌فرمایند: (نفاق المرء من ذل یجده فی نفسه؛ دورویی و تظاهر فرد بخاطر احساس کوچکی ای است که فرد در خود احساس می‌کند)<ref>. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، چهار جلدی، دارالحدیث، قم ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
== مطالعه بیشتر ==
# کتاب چهل حدیث امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ، حدیث دوّم.
# کتاب گناهان کبیره، شهید دستغیب.
# کتاب قلب سلیم، شهید دستغیب.
# کتاب حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی.
# معراج السعاده، ملا احمد نراقی، قم، هجرت.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۸: خط ۲۸:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = ریا
| شاخه فرعی۲ = ریا
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۴

سؤال
عوامل ریا چیست؟ برای درمان آنها چه باید کرد؟

عوامل ریا احساس حقارت، جلب منفعت و دفع ضرر، ستایش‌خواهی و برخی از اختلال‌های شخصیتی است. مهمترین عامل ریا، احساس حقارت دانسته شده که گاه واقعی و گاه خیالی است. توجه به استعدادها و فراموشی خاطرات تلخ گذشته از راه‌های درمان احساس حقارت شمرده شده است.

اختلال شخصیت نمایشی و اختلال شخصیت خودشیفته، از جمله اختلال‌های شخصیتی است که باعث خودنمایی می‌شود و برای درمان آن باید به مشاوره‌های روانشانسی مراجعه کرد.

احساس حقارت

یکی از مهمترین عوامل خودنمایی، احساس حقارت دانسته شده است. گاهی احساس حقارت، چه احساس حقارتِ خیالی و یا واقعی، باعث می‌شود فرد برای رهایی از آن، خود را به دیگران بزرگ نشان دهد.[۱] فرد در این حالت تلاش می‌کند به دیگران بنمایاند چیزی کم ندارد. خودنمایی فرد ممکن است در لباس، رفتار، گفتار، کارهای نیک و عبادات بروز کند. بر اساس روایتی، امام علی(ع) ‌ علت دورویی را احساس حقارت دانسته است.[۲]

اگر احساس حقارت درمان نشود، فرد آن را پذیرفته و به عقده حقارت تبدیل می‌شود. از منظر روان‌شناسی، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محرومیت روحی و مادی، رفتار خشن اطرافیان، لغزش‌های اخلاقی و تداعی خاطرات آنها و یا وجود یک خاطره تلخ رخ می‌دهد.[۳]

ارزیابی استعدادها و توجه به آنها، فراموشی خاطرات تلخ گذشته، تلقین مثبت و کاردرمانی از راه‌های درمان احساس حقارت شمرده شده است.[۴]

ستایش خواهی و جلب منفعت

یکی از عوامل ریا، ستایش‌خواهیِ انسان است. میل به خودنمایی، جلب توجه، مقبولیت اجتماعی و سرشناس شدن، از نیازهای عاطفی و روانی انسان به شمار رفته که در سن جوانی، زنده‌تر و فعال‌تر است.[۵]

کسب منفعت و دفع ضرر نیز،‌ از عوامل ریا شمرده شده است. گاهی انسان برای دفع ضرری از خود یا به دست آوردن منفعتی، خودنمایی و ریا می‌کند.

اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت نمایشی، نوعی اختلال رفتاری است که فرد در آن رفتاری توجه‌طلبانه از خود نشان داده و هیجان‌پذیریِ افراطی و فراگیر دارد. این اختلال یکی از عوامل خودنمایی و ریا دانسته شده است.

از جمله اختلال‌های دیگری که جنبه خودنمایی دارد، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال ساختگی (تمارض) است.[۶]

این بیماری‌ها با مراجعه به مشاوره‌های روان‌شناسی و انجام تمرین‌های خودیاری که مشاور به فرد می‌دهد، درمان می‌شود.

منابع

  1. اکبری، محمود، نشر سماء ۱۳۸۱ش، ص۱۵۴
  2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، چهار جلدی، دارالحدیث، قم ج۴، ص۳۳۳۸.
  3. نیازهای جوان، ص۲۳۲.
  4. نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵.
  5. دنیای جوان، دکتر قائمی، علی ، انتشارات سازمان ملی جوانان، ص۱۴۰.
  6. اختلال‌های روانی DSM-4-IR، دکتر محمدرضا نیکخو، ۱۳۸۱ش، انتشارات سخن، ص۷۶۸۰ و ۱۰۴۴ و ۱۰۳۹ اقتباس.