پیش نویس:دلیل برتری حضرت فاطمه بر دیگران: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{پیش نویس| | {{پیش نویس|تکمیل}} | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
{{درگاه|فاطمی}} | {{درگاه|فاطمی}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''[[حضرت فاطمه زهرا(س)]]''' بزرگ بانوی [[اسلام]] براساس [[آیات]] و [[روایات]] دارای برخی از مقامات همچون [[عصمت]]، [[ولایت]] و ... بوده است که دارا بودن هر کدام از اینها، موجب برتری بر مردم دیگر می‌شود. از آیاتی همچون [[آیه تطهیر]]، [[آیه مباهله]]، [[سوره کوثر]]، [[سوره انسان]] و روایات بسیار دیگر برتری آن حضرت قابل برداشت است. | |||
== [[اسلام]] و معیار برتری == | == [[اسلام]] و معیار برتری == | ||
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه [[خداوند]] متعال به [[تقوا]]ست. [[قرآن کریم]] می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}}، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان [[انبیاء]] و [[معصومین(ع)]] نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی|سال=1386|نام=محمد امین|نام خانوادگی=صادقی ارزگانی|ناشر=تهران، نشر عروج|صفحه=48}}</ref> و در مرتبه انبیاء، ملاکات و معیارهای بسیار دقیقی وجود دارد که خداوند متعال بر اساس آنها، بر درجات و مقام انبیاء می‌افزاید. | از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه [[خداوند]] متعال به [[تقوا]]ست. [[قرآن کریم]] می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}}، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان [[انبیاء]] و [[معصومین(ع)]] نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی|سال=1386|نام=محمد امین|نام خانوادگی=صادقی ارزگانی|ناشر=تهران، نشر عروج|صفحه=48}}</ref> و در مرتبه انبیاء، ملاکات و معیارهای بسیار دقیقی وجود دارد که خداوند متعال بر اساس آنها، بر درجات و مقام انبیاء می‌افزاید. | ||
در مورد مقام [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر | در مورد مقام [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر معصومین(ع) نیامده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=171}}</ref> | ||
== دلیل | == دلایل برتری حضرت زهرا(س) == | ||
حضرت زهرا(س) دارای برخی مقامات بوده‌اند که موجب برتری ایشان بر دیگران شده است؛ از جمله آنها مقام [[عصمت]] و مقام [[ولایت]] آن حضرت است. | |||
=== [[عصمت حضرت زهرا(س)]] === | |||
دلایل عقلی گوناگونی بر عصمت حضرت زهرا(س) وجود دارد که یکی از آنها عبارت است از اینکه در روایتی [[امام حسن عسکری(ع)]] فرمود: {{عربی|نحن حجج الله علی خلقه وجدتنا فاطمة حجة الله علینا|ترجمه=ما حجت بر مردم و جدة ما فاطمه حجت خداوند بر ماست}}،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال|سال=1413|نام=عبدالله بن نورالله|نام خانوادگی=بحرانی اصفهانی|ناشر=قم، مؤسسه امام مهدی(ع)|جلد=11|صفحه=1030}}</ref> و در روایتی از [[امام عصر(ع)]] نیز نقل شده که فرمود: {{عربی|و فی ابنة رسول‌الله لی اسوة حسنة|ترجمه=دختر رسول خدا برای من سرمشق نیکو است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الغیبه|سال=1411|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=قم، دار المعارف الإسلامیه|صفحه=286}}</ref> با توجه به این دو روایت، دلیل عقلی می‌توان بر عصمت فاطمه زهرا(س) اقامه کرد، بدین بیان که اگر ایشان دارای مقام عصمت نمی‌بود هرگز سرمشق امام عصر(ع) نبود و نیز [[حجت خدا]] بر [[ائمه]] نمی‌شد، در حالی که بر اساس دو روایت یاد شده، حضرت زهرا حجت خدا بر ائمه و سرمشق [[امام زمان(ع)]] محسوب شده است، پس معلوم می‌شود دارای عصمت بوده است و الّا محال است حجت بر معصوم، معصوم نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=13 ـ 17}}</ref> | |||
از جمله دلایل نقلی دال بر عصمت حضرت فاطمه(س) [[آیه تطهیر]] است: {{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند|سوره=احزاب|آیه=آیه ۳۳}}، همگان بر این باورند که این آیه فضیلت والایی را برای اهل بیت(ع) به اثبات می‌رساند که از نظر اندیشمندان شیعه، این فضیلت مساوی با عصمت است؛ زیرا بر اساس این آیه، اراده تخلّف ناپذیر خداوند بر این تعلّق گرفته است که هرگونه پلیدی را از اهل بیت(ع) بزداید و آنان را به‌طور کامل پاک و پاکیزه گرداند. پیامبر اکرم(ص) بعد از نزول این آیه فرمودند: {{عربی|فَأنَا وَ اهل بیتی مُطهَّروُن مِن الذنُوب|ترجمه=پس من و اهل بیتم از گناه پیراسته‌ایم}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الدرالمنثور|سال=1404|نام=جلال الدین|نام خانوادگی=سیوطی|ناشر=قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|جلد=5|صفحه=199}}</ref> فاطمه زهرا(س) بی تردید نزد شیعه و اهل سنت، جزء اهل بیت پیامبر محسوب می‌شود. | |||
همچنین روایتی از محدّثین شیعه و سنّی، از [[رسول خدا(ص)]] نقل شده است که آن حضرت فرمود: {{عربی|ان اللّه تَبارَکَ وَ تَعالی یَغضِبُ لِغَضَب فاطِمَه وَ یَرضی لِرِضاها|ترجمه=همانا خداوند بلند مرتبه با غضب فاطمه غضب ناک و با رضایت او خشنود می‌شود}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کنزالعمال|نام=علاء الدین علی بن حسام الدین|نام خانوادگی=متقی هندی|ناشر=مؤسسة الرسالة|جلد=12|صفحه=111}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الصواعق المحرقه|نام=أحمد بن محمد|نام خانوادگی=ابن حجر الهیتمی|ناشر=لبنان، مؤسسة الرساله|صفحه=175}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الزوائد|نام=أبو الحسن نور الدین|نام خانوادگی=الهیثمی|ناشر=دَارُ المَأْمُون لِلتُّرَاثِ|جلد=9|صفحه=203}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اسد الغابه|سال=1409|نام=أبو الحسن علی بن أبی الکرم|نام خانوادگی=ابن اثیر|ناشر=بیروت، دارالفکر|جلد=6|صفحه=224}}</ref> نکته روایت آن است که رضایت و نارضایتی فاطمه زهرا(س) محور خشنودی و ناخشنودی خداوند خوانده شده است و این حقیقت، جز عصمت همه‌جانبه آن حضرت، تفسیر دیگری برنمی‌تابد. | |||
=== ولایت حضرت زهرا(س) === | |||
حضرت زهرا(س) دارای [[ولایت تکوینی]] (ولایت تکوینی آن است که شخصی بتواند به اذن و مشیت خداوند در جهان آفرینش و تکوین تصرف کند؛ مثلاً بیمار غیرقابل علاجی را به اذن خدا شفا دهد یا مردگان را زنده کند)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیام قرآن|سال=1377|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=9|صفحه=154}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الفوائد البهية في شرح عقائد الإمامية|سال=1421|نام=محمدرضا|نام خانوادگی=مظفر|ناشر=بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات|جلد=2|صفحه=118}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إثبات الولایة العامة للنبي و الأئمة|سال=1438|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=قم، انتشارات حقایق|صفحه=166}}</ref> بوده‌اند که از آیات و روایات توسط علما برداشت شده است. [[شهید مطهری]] می‌گوید: «آیه تطهیر و حدیث ثقلین ناظر به داشتن [[ولایت اهل بیت(ع)]] است»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجموعه آثار|نام=مرتضی|نام خانوادگی=مطهری|ناشر=انتشارات صدرا|جلد=3|صفحه=280}}</ref>. [[علامه امینی]] می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در مقام ولایت، شریک [[امیر المؤمنین علی(ع)]] و حسنین(ع) است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهرا|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، استقلال|صفحه=50}}</ref> علامه سید محمد حسین میر جهان می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در ولایت مطلقه با پدر و شوهر و دو فرزندش شرکت دارد و هم چنین با همه ائمۀ نه گانه دیگر از اولاد خود».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جنة العاصمة|سال=1389|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=میرجهانی طباطبایی|ناشر=تهران، شمس الضحی|صفحه=306}}</ref> | |||
بنابراین حضرت زهرا(س) همچون امامان معصوم(ع) دارای عصمت و ولایت است و دو شرط اساسی در برتری اهل بیت(ع)، در حضرت زهرا(س) هم وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref> | |||
== روایات دال بر برتری حضرت زهرا(س) == | |||
درباره اینکه مقام [[حضرت زهرا(س)]] از همه حتی از [[پیامبران]] و انبیاء غیر از [[پیامبر اکرم(ص)]] بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|سال=1385|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه|ناشر=قم، كتاب فروشى داورى|جلد=1|صفحه=181}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام=محمد بن جرير بن رستم|نام خانوادگی=طبرى آملى|ناشر=قم، انتشارات بعثت|صفحه=78}}</ref> با توجه به این [[حدیث]] و احادیث مشابه دیگری که بر مقام و فضایل حضرت زهرا(س) دلالت دارد، باید گفت این مطلب یکی از مسلمات [[شیعه]] است و عالمان شیعی از ابتدا بر چنین جایگاهی اعتقاد داشتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=71}}</ref> چرا که [[ائمه اطهار(ع)]] نیز به مقام والا و رفیع حضرت فاطمه(س) اعتقاد داشتند و در احادیث زیادی به مقام آن حضرت تصریح کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=378}}</ref> حتی مقام والای آن حضرت نزد [[رسول خدا(ص)]] مورد اتفاق همه [[مسلمانان]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=349}}</ref> | درباره اینکه مقام [[حضرت زهرا(س)]] از همه حتی از [[پیامبران]] و انبیاء غیر از [[پیامبر اکرم(ص)]] بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|سال=1385|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه|ناشر=قم، كتاب فروشى داورى|جلد=1|صفحه=181}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام=محمد بن جرير بن رستم|نام خانوادگی=طبرى آملى|ناشر=قم، انتشارات بعثت|صفحه=78}}</ref> با توجه به این [[حدیث]] و احادیث مشابه دیگری که بر مقام و فضایل حضرت زهرا(س) دلالت دارد، باید گفت این مطلب یکی از مسلمات [[شیعه]] است و عالمان شیعی از ابتدا بر چنین جایگاهی اعتقاد داشتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=71}}</ref> چرا که [[ائمه اطهار(ع)]] نیز به مقام والا و رفیع حضرت فاطمه(س) اعتقاد داشتند و در احادیث زیادی به مقام آن حضرت تصریح کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=378}}</ref> حتی مقام والای آن حضرت نزد [[رسول خدا(ص)]] مورد اتفاق همه [[مسلمانان]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=349}}</ref> | ||
| خط ۲۵: | خط ۴۰: | ||
همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند [[آیه تطهیر]]: {{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند|سوره=احزاب|آیه=آیه ۳۳}} که رجس (پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از ایشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البیان فی تفسیر القرآن|سال=1372|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=تهران، انتشارات ناصر خسرو|جلد=8|صفحه=559}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان فی تفسیر القرآن|سال=1417|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=قم، انشارات جامعه مدرسین|جلد=16|صفحه=315}}</ref> سوره کوثر و آیات زیادی مانند [[آیه مباهله]]، [[سوره انسان]] و... در شأن و مقام [[اهل بیت(ع)]] و حضرت زهرا(س) نازل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=13 ـ 16}}</ref> | همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند [[آیه تطهیر]]: {{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند|سوره=احزاب|آیه=آیه ۳۳}} که رجس (پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از ایشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البیان فی تفسیر القرآن|سال=1372|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=تهران، انتشارات ناصر خسرو|جلد=8|صفحه=559}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان فی تفسیر القرآن|سال=1417|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=قم، انشارات جامعه مدرسین|جلد=16|صفحه=315}}</ref> سوره کوثر و آیات زیادی مانند [[آیه مباهله]]، [[سوره انسان]] و... در شأن و مقام [[اهل بیت(ع)]] و حضرت زهرا(س) نازل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=13 ـ 16}}</ref> | ||
{{پایان پاسخ}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۴۶: | خط ۶۳: | ||
| ارزیابی کمی = | | ارزیابی کمی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۱۲
 | این متن یک پیش‌نویس است که در وضعیت تکمیل قرار دارد |
چرا گفته می‌شود که فاطمه(س) از همه مردم برتر است؟
حضرت فاطمه زهرا(س) بزرگ بانوی اسلام براساس آیات و روایات دارای برخی از مقامات همچون عصمت، ولایت و ... بوده است که دارا بودن هر کدام از اینها، موجب برتری بر مردم دیگر می‌شود. از آیاتی همچون آیه تطهیر، آیه مباهله، سوره کوثر، سوره انسان و روایات بسیار دیگر برتری آن حضرت قابل برداشت است.
اسلام و معیار برتری
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه خداوند متعال به تقواست. قرآن کریم می‌فرمایند: ﴿إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ؛ ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست﴾(حجرات:آیه 13)، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان انبیاء و معصومین(ع) نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند[۱] و در مرتبه انبیاء، ملاکات و معیارهای بسیار دقیقی وجود دارد که خداوند متعال بر اساس آنها، بر درجات و مقام انبیاء می‌افزاید.
در مورد مقام حضرت فاطمه زهرا(س) روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر معصومین(ع) نیامده است.[۲]
دلایل برتری حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا(س) دارای برخی مقامات بوده‌اند که موجب برتری ایشان بر دیگران شده است؛ از جمله آنها مقام عصمت و مقام ولایت آن حضرت است.
عصمت حضرت زهرا(س)
دلایل عقلی گوناگونی بر عصمت حضرت زهرا(س) وجود دارد که یکی از آنها عبارت است از اینکه در روایتی امام حسن عسکری(ع) فرمود: «نحن حجج الله علی خلقه وجدتنا فاطمة حجة الله علینا؛ ما حجت بر مردم و جدة ما فاطمه حجت خداوند بر ماست»،[۳] و در روایتی از امام عصر(ع) نیز نقل شده که فرمود: «و فی ابنة رسول‌الله لی اسوة حسنة؛ دختر رسول خدا برای من سرمشق نیکو است».[۴] با توجه به این دو روایت، دلیل عقلی می‌توان بر عصمت فاطمه زهرا(س) اقامه کرد، بدین بیان که اگر ایشان دارای مقام عصمت نمی‌بود هرگز سرمشق امام عصر(ع) نبود و نیز حجت خدا بر ائمه نمی‌شد، در حالی که بر اساس دو روایت یاد شده، حضرت زهرا حجت خدا بر ائمه و سرمشق امام زمان(ع) محسوب شده است، پس معلوم می‌شود دارای عصمت بوده است و الّا محال است حجت بر معصوم، معصوم نباشد.[۵]
از جمله دلایل نقلی دال بر عصمت حضرت فاطمه(س) آیه تطهیر است: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا؛ خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند﴾(احزاب:آیه ۳۳)، همگان بر این باورند که این آیه فضیلت والایی را برای اهل بیت(ع) به اثبات می‌رساند که از نظر اندیشمندان شیعه، این فضیلت مساوی با عصمت است؛ زیرا بر اساس این آیه، اراده تخلّف ناپذیر خداوند بر این تعلّق گرفته است که هرگونه پلیدی را از اهل بیت(ع) بزداید و آنان را به‌طور کامل پاک و پاکیزه گرداند. پیامبر اکرم(ص) بعد از نزول این آیه فرمودند: «فَأنَا وَ اهل بیتی مُطهَّروُن مِن الذنُوب؛ پس من و اهل بیتم از گناه پیراسته‌ایم».[۶] فاطمه زهرا(س) بی تردید نزد شیعه و اهل سنت، جزء اهل بیت پیامبر محسوب می‌شود.
همچنین روایتی از محدّثین شیعه و سنّی، از رسول خدا(ص) نقل شده است که آن حضرت فرمود: «ان اللّه تَبارَکَ وَ تَعالی یَغضِبُ لِغَضَب فاطِمَه وَ یَرضی لِرِضاها؛ همانا خداوند بلند مرتبه با غضب فاطمه غضب ناک و با رضایت او خشنود می‌شود».[۷][۸][۹][۱۰] نکته روایت آن است که رضایت و نارضایتی فاطمه زهرا(س) محور خشنودی و ناخشنودی خداوند خوانده شده است و این حقیقت، جز عصمت همه‌جانبه آن حضرت، تفسیر دیگری برنمی‌تابد.
ولایت حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا(س) دارای ولایت تکوینی (ولایت تکوینی آن است که شخصی بتواند به اذن و مشیت خداوند در جهان آفرینش و تکوین تصرف کند؛ مثلاً بیمار غیرقابل علاجی را به اذن خدا شفا دهد یا مردگان را زنده کند)[۱۱][۱۲][۱۳] بوده‌اند که از آیات و روایات توسط علما برداشت شده است. شهید مطهری می‌گوید: «آیه تطهیر و حدیث ثقلین ناظر به داشتن ولایت اهل بیت(ع) است»[۱۴]. علامه امینی می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در مقام ولایت، شریک امیر المؤمنین علی(ع) و حسنین(ع) است».[۱۵] علامه سید محمد حسین میر جهان می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در ولایت مطلقه با پدر و شوهر و دو فرزندش شرکت دارد و هم چنین با همه ائمۀ نه گانه دیگر از اولاد خود».[۱۶]
بنابراین حضرت زهرا(س) همچون امامان معصوم(ع) دارای عصمت و ولایت است و دو شرط اساسی در برتری اهل بیت(ع)، در حضرت زهرا(س) هم وجود دارد.[۱۷]
روایات دال بر برتری حضرت زهرا(س)
درباره اینکه مقام حضرت زهرا(س) از همه حتی از پیامبران و انبیاء غیر از پیامبر اکرم(ص) بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.[۱۸][۱۹] با توجه به این حدیث و احادیث مشابه دیگری که بر مقام و فضایل حضرت زهرا(س) دلالت دارد، باید گفت این مطلب یکی از مسلمات شیعه است و عالمان شیعی از ابتدا بر چنین جایگاهی اعتقاد داشتند.[۲۰] چرا که ائمه اطهار(ع) نیز به مقام والا و رفیع حضرت فاطمه(س) اعتقاد داشتند و در احادیث زیادی به مقام آن حضرت تصریح کردند.[۲۱] حتی مقام والای آن حضرت نزد رسول خدا(ص) مورد اتفاق همه مسلمانان می‌باشد.[۲۲]
برخی از این روایات که بر جایگاه والای آن حضرت دلالت دارد، را در ادامه نقل می‌کنیم:
- پیامبر اکرم(ص) درباره حضرت زهرا(س) می‌فرماید: «ان اللَّه جعل علیا و زوجته و ابنائه حجج علی خلقه؛ خداوند متعال علی، همسر و فرزندانش را حجت خود در میان مردم قرار داده است».[۲۳]
- همچنین این روایت از رسول خدا(ص) که فرمود: «ان الله تبارک و تعالی یغضب لغضب فاطمه، و یرضی لرضاها؛ خداوند خشم می‌گیرد برای خشم فاطمه، و نسبت به خرسندی او خرسند می‌شود».[۲۴][۲۵]
- امام باقر(ع) در عظمت و جلالت مادرش فاطمه(س) می‌فرمایند: «لقد کانت مفروضه الطاعه علی جمیع من خلقاللَّه من الجن و الانس و الطیر و الوحش و الانبیا و الملائکه؛ اطاعت فاطمه(س) بر تمام بندگان الهی حتی جن و انس، پرندگان و حیوانات، پیامبران و ملائکه واجب است».[۲۶]
- از امام صادق(ع) حدیثی نقل شده است که آن حضرت درباره حضرت فاطمه(س) فرمود: «لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى خَلَقَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ لِفَاطِمَةَ مَا کانَ لَهَا کفْوٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ آدَمَ وَ مَنْ دُونَهُ؛ اگر حضرت علی(ع) نبود که با حضرت زهرا(س) ازدواج نماید از زمان حضرت آدم(ع) تا روز قیامت هیچ گونه کفو و همتایی برای آن حضرت پیدا نمی‌شد».[۲۷]
- امام حسن عسکری(ع) نیز در این باره می‌فرماید: «نحن حجه اللَّه و فاطمه حجه علینا؛ ما حجت خدا و فاطمه(س) حجت ما می‌باشد».[۲۸] حجت بودن حضرت فاطمه(س) بر امامان معصوم(ع) این است که بر فضل و برتری و کمال و شرف او اعتراف دارند و سخنان او بر آنان حجت، اطاعت او بر آنان به استثنای حضرت علی(ع) واجب است.[۲۹]
- امام زمان(ع) نیز در توقیع مبارکشان می‌فرمایند: «و فی ابنه رسول اللَّه اسوه حسنه؛ و (فاطمه) دخت گرامی رسول خدا(ص) الگو و اسوه خوبی برای شماست».[۳۰]
همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند آیه تطهیر: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا؛ خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند﴾(احزاب:آیه ۳۳) که رجس (پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از ایشان است.[۳۱][۳۲] سوره کوثر و آیات زیادی مانند آیه مباهله، سوره انسان و... در شأن و مقام اهل بیت(ع) و حضرت زهرا(س) نازل شده است.[۳۳]
منابع
- ↑ صادقی ارزگانی، محمد امین (۱۳۸۶). پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی. تهران، نشر عروج. ص. ۴۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۱۷۱.
- ↑ بحرانی اصفهانی، عبدالله بن نورالله (۱۴۱۳). عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. ج. ۱۱. قم، مؤسسه امام مهدی(ع). ص. ۱۰۳۰.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۱). الغیبه. قم، دار المعارف الإسلامیه. ص. ۲۸۶.
- ↑ دفع و رفع. ج. ۹. ص. ۱۳ ـ ۱۷.
- ↑ سیوطی، جلال الدین (۱۴۰۴). الدرالمنثور. ج. ۵. قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. ص. ۱۹۹.
- ↑ متقی هندی، علاء الدین علی بن حسام الدین. کنزالعمال. ج. ۱۲. مؤسسة الرسالة. ص. ۱۱۱.
- ↑ ابن حجر الهیتمی، أحمد بن محمد. الصواعق المحرقه. لبنان، مؤسسة الرساله. ص. ۱۷۵.
- ↑ الهیثمی، أبو الحسن نور الدین. مجمع الزوائد. ج. ۹. دَارُ المَأْمُون لِلتُّرَاثِ. ص. ۲۰۳.
- ↑ ابن اثیر، أبو الحسن علی بن أبی الکرم (۱۴۰۹). اسد الغابه. ج. ۶. بیروت، دارالفکر. ص. ۲۲۴.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۷). پیام قرآن. ج. ۹. تهران، دارالکتب الاسلامیه. ص. ۱۵۴.
- ↑ مظفر، محمدرضا (۱۴۲۱). الفوائد البهية في شرح عقائد الإمامية. ج. ۲. بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات. ص. ۱۱۸.
- ↑ حسینی میلانی، سید علی (۱۴۳۸). إثبات الولایة العامة للنبي و الأئمة. قم، انتشارات حقایق. ص. ۱۶۶.
- ↑ مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. ج. ۳. انتشارات صدرا. ص. ۲۸۰.
- ↑ امینی، عبدالحسین (۱۳۷۶). فاطمة الزهرا. تهران، استقلال. ص. ۵۰.
- ↑ میرجهانی طباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۸۹). جنة العاصمة. تهران، شمس الضحی. ص. ۳۰۶.
- ↑ دفع و رفع. ج. ۹. ص. ۴۴ ـ ۴۸.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۸۵). علل الشرایع. ج. ۱. قم، كتاب فروشى داورى. ص. ۱۸۱.
- ↑ طبرى آملى، محمد بن جرير بن رستم (۱۴۱۳). دلائل الإمامة. قم، انتشارات بعثت. ص. ۷۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۷۱.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۳۷۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۳۴۹.
- ↑ حسکانی، عبيد الله بن عبدالله (۱۴۱۱). شواهد التنزيل. ج. ۱. تهران، وزارت ارشاد اسلامی. ص. ۷۶.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۷۶). امالی. تهران، انتشارات کتابچی. ص. ۴۶۷.
- ↑ متقی هندی، علی بن حسام‌الدین (۱۴۱۹). کنزالعمال. ج. ۱۲. بیروت، دارالکتب العلمیه. ص. ۱۱۱.
- ↑ موحد ابطحى اصفهانى، محمد باقر (۱۳۸۲). عوالم العلوم و المعارف والأحوال. ج. ۱۱. قم، مؤسسه امام مهدی(ع). ص. ۱۷۲.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۲). اصول کافی. ج. ۱. تهران، دارالکتب الاسلامیه. ص. ۴۶۱.
- ↑ بحرانی اصفهانی، عبدالله بن نورالله (۱۴۱۳). عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. ج. ۱۱. قم، مؤسسه امام مهدی(ع). ص. ۱۰۳۰.
- ↑ انصاری زنجانی، اسماعیل. الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء. ج. ۱۹. قم، نشر دلیل ما. ص. ۳۵۸.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۱). الغیبه. قم، دار المعارف الإسلامیه. ص. ۲۸۶.
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ج. ۸. تهران، انتشارات ناصر خسرو. ص. ۵۵۹.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین (۱۴۱۷). المیزان فی تفسیر القرآن. ج. ۱۶. قم، انشارات جامعه مدرسین. ص. ۳۱۵.
- ↑ دفع و رفع. ج. ۹. ص. ۱۳ ـ ۱۶.