انگیزه‌های حسادت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
== انگیزه‌های حسد ==
{{شروع متن}}
به‌طور خلاصه این انگیزه‌ها را برای حسد می‌شود که برمرد: ۱. دشمنی ورزیدن و کینه داشتن. ۲. که بر غرور نسبت به شخص مورد حسد واقع شده. ۳. تعجب و خودکم‌بینی. ۴. ترس از رسیدن به مقصود. ۵. حب ریاست و شهرت‌طلبی. ۶. پلیدی و خیانت نفسانی. ۷. عدم تحمل برتری دیگران.
{{سوال}}
انگیزه‌های حسادت چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
انگیزه‌های حسادت گوناگون است که برخی از آنها [[دشمنی]]، [[کینه|کینه‌ورزی]]، برتری‌طلبی و [[تکبر]] است. شخص متکبر دوست دارد دیگران کوچک‌تر از او باشند؛ بنابراین از برتری دیگران می‌ترسد. دشمنی و کینه نیز، باعث می‌شود [[انسان]] از [[نعمت|نعمتی]] که به دشمن او رسیده ناخشنود شود.  


== دشمنی و کینه ==
[[ترس]] از رسیدن به اهداف، یکی دیگر از انگیزه‌های حسادت است، که تنها میان هم‌گروهی‌ها وجود دارد؛ مانند حسادت برادان و خواهران به یکدیگر، در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد [[والدین]].  
دشمنی و کینه: دشمنی و کینه از مهم‌ترین عوامل حسد شمرده شده است. وقتی انسان نسبت به کسی دشمنی و کینه دارد، از خوشی او ناراحت و از رنج و زحمت او خشنود می‌شود.


برتری طلبی: برتری طلبی یعنی بر فرد گران و سخت است که دیگری بر او برتری داشته باشد؛ لذا می‌خواهد نعمتی که دیگران دارند از دست‌شان برود تا بر او برتر نباشد.
== دشمنی، کینه‌ورزی و برتری‌طلبی ==
[[دشمنی]] و [[کینه]] از مهم‌ترین عوامل [[حسد]] شمرده شده است. وقتی [[انسان]] نسبت به کسی دشمنی و کینه دارد، از خوشی او ناراحت، و از رنج و زحمت او خشنود می‌شود.


۳. تکبر
یکی دیگر از عوامل حسد برتری‌طلبی است. برای کسی که دچار برتری‌طلبی است، سخت است دیگران نسبت به او بهتر و برتر باشند؛ بنابراین، دوست دارد نعمتی که به دیگران داده شده، از بین برود تا نسبت به او برتری داشته باشد.


و آن عبارت است از این‌که طبیعت او این است که بر دیگری برتری بورزد و او را کوچک شمارد و از او توقع دارد که مطیع وی باشد و می‌ترسد اگر آن شخص نعمتی به دست آورد دیگر از وی متابعت نکند چه بسا هم ردیف وی و بلکه بالاتر از وی شود؛ لذا بر آن فرد حسد می‌ورزد می‌خواهد نعمت‌های دیگران از دستشان برود تا همیشه برتر از آنان باشد. بیشتر حسد کفار بر رسول خدا(ص) از روی حسد بود که می‌گفتند چگونه بچه یتیمی بر ما برتری گرفت و چگونه سر فرود آوریم.
== تکبر ==
طبیعت شخص [[تکبر|متکبر]] به‌گونه‌ای است که بر دیگری برتری ورزیده، او را کوچک شمرده و از او توقع دارد مطیع او باشد. این چنین شخصی، از اینکه دیگری [[نعمت|نعمتی]] به دست‌آورد [[ترس|هراس]] دارد؛ زیرا در این صورت، از او پیروی نکرده و ممکنم است هم ردیف یا بالاتر از او قرار بگیرد؛ بنابراین، بر آن فرد حسد می‌ورزد و دوست دارد نعمت‌های او از دست برود.  


۴. ترس از دست رفتن مقاصد و اهداف
بیشتر حسد [[کافر|کافران]] نسبت به [[پیامبر اسلام(ص)]] از روی تکبر دانسته شده؛ زیرا بر اساس گفته خودشان، از اینکه فرزندی [[یتیم]] بر آنها برتر شده و باید از او پیروی کنند، ناراحت و [[خشم|خشمگین]] بودند.<ref>نراقی، ملا محمد، معراج السعاده، ص۳۶۷، نوید اسلامی، قم، ۱۳۸۴ش.</ref>


این اختصاص به افرادی دارد که دارای هدف یکسان هستند؛ چون خود نمی‌تواند در آن هدف پیروز شود و نفر اول شود لذا افرادی دیگر را تخریب می‌کند تا آنها عقب بیفتند. حسد بردن برادران و خواهران نسبت به یکدیگر در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد پدر و مادر از همین نوع است؛ و همچنین حسد بردن شاگردان، به یکدیگر در اینکه به معلم نزدیک تر شوند و معلم بیشتر آنها را دوست بدارد. مثلاً برای اینکه به معلم نزدیکتر شود به جای آنکه تلاش کند و استعدادهای خود را نشان دهد، دیگران را تخریب می‌کند، علیه دیگران نزد معلم غیبت می‌کند تا از جایگاه دیگران نزد معلم کم کند تا خودش نزدیکتر و جایگاه والاتری نزد معلم داشته باشد و این صفت بسیار بدی است.<ref>اقتباس از نراقی، احمد، معراج السعاده، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، ۱۳۷۷، ص۴۵۵ – ۴۵۶.</ref>اینها برخی از عوامل حسد بود حال به دنبال رفع و درمان حسد می‌رویم.
== ترس از دست رفتن اهداف ==
گاهی انسان نسبت به افرادی [[حسادت]] می‌ورزد و دلیل آن این است که می‌ترسد آنها با بدست آوردن اهداف مورد نظر او، مانع رسیدن وی به آن اهداف شوند. این عامل، اختصاص به افرادی دارد که با هم‌گروه‌هی‌های خود، دارای هدف یکسان هستند. حسادتِ برادران و خواهران نسبت به یکدیگر در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد [[والدین]] از همین نوع است. نمونه دیگر، حسادت شاگردان به یکدیگر در نزدیک شدن به [[معلم]] است.  


۵. بد ذاتی و خباثت نفسانی
در اینگونه موارد، شخص حسود، وقتی در خود توانایی پیروزی و رسیدن به هدف را نمی‌بیند، نسبت به پیروز شدن دیگران حسادت ورزیده و تلاش می‌کند با تخریب، مانع پیروز شدن او شود.<ref>اقتباس از نراقی، احمد، معراج السعاده، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، ۱۳۷۷ش، ص۴۵۵–۴۵۶.</ref>  
 
گاهی انسان‌هایی یافت می‌شوند که به صرف ضرر رسیدن به کسی از دورن خوشحال می‌شوند بدون اینکه انگیزه خاص داشته باشد فقط می‌خواهند در دو رنج دیگران را ببینند و لذت ببرند. اینها به علت جناثت درون و پلیدی وجدان آنها ست.
 
۶. ریاست طلبی
 
شخصی که در پی ریاست و سروری و برتری است، می‌خواهد دیگران زیر پایش لِه شوند و پا روی جنازه این و آن بگذارد تا به هدف خود برسد؛ و خود انسانها لایق و ارزش‌مند برای او قابل تحمل نیست و با حسادت و عمل به آن می‌کوشد این افراد از جلو پایش برداشته شوند.
 
۷. تحمل نکردن برتری دیگران
 
کسی که برتری دیگران را مشاهده می‌کند و خود را در آن موقعیت نمی‌بیند یا اگر هم در آن موقعیت باشد دلش طاقت نمی‌آورد که ببیند دیگری نیز به مقام و موقعیتی دست یافته، حسادت می‌ورزند و دوست دارد طرف مقابل با سرعت هر چه بیشتر به زمین بخورد.
 
== از عوامل و ریشه‌های حسادت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد ==
# خباثت نفس و بخل ذاتی به بندگان خدا: یعنی بدون این که سابقه دشمنی و کدورتی با کسی داشته باشد از داشتن دیگران دلگیر و به گرفتاری آنان دلشاد است.
# دشمنی و کینه‌توزی
# شهرت طلبی و موقعیت خواهی: بنابراین هر کس در مقابل او بایستد آرزوی نابودی او را دارد.
# ترس از نرسیدن به هدف: غالباً افرادی که یک هدف مشترک و محدودی دارند، چنین هراسی دارند. مانند دو هم کلاسی یا ورزشکار که می‌خواهد نفر اول شوند. برادران یوسف(ع) نیز، ترسیدند دیگر پدرشان بخاطر محبت به یوسف به آنها توجه نکند، لذا حسد کردند.
۵. تکبر: کافران به رسول خدا(ص) حسادت می‌کردند و می‌گفتند: «چگونه تحمل کنیم طفل فقیر و یتیمی بر ما مقدم شود».<ref>نراقی، ملا محمد، معراج السعاده، ص۳۶۷، نوید اسلامی، قم، ۱۳۸۴.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* کتاب حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهی، انتشارات حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات.
* حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهی، انتشارات حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۳: خط ۳۲:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = حسد
| شاخه فرعی۲ = حسد
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی نویسنده =
| ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۴

سؤال

انگیزه‌های حسادت چیست؟

انگیزه‌های حسادت گوناگون است که برخی از آنها دشمنی، کینه‌ورزی، برتری‌طلبی و تکبر است. شخص متکبر دوست دارد دیگران کوچک‌تر از او باشند؛ بنابراین از برتری دیگران می‌ترسد. دشمنی و کینه نیز، باعث می‌شود انسان از نعمتی که به دشمن او رسیده ناخشنود شود.

ترس از رسیدن به اهداف، یکی دیگر از انگیزه‌های حسادت است، که تنها میان هم‌گروهی‌ها وجود دارد؛ مانند حسادت برادان و خواهران به یکدیگر، در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد والدین.

دشمنی، کینه‌ورزی و برتری‌طلبی

دشمنی و کینه از مهم‌ترین عوامل حسد شمرده شده است. وقتی انسان نسبت به کسی دشمنی و کینه دارد، از خوشی او ناراحت، و از رنج و زحمت او خشنود می‌شود.

یکی دیگر از عوامل حسد برتری‌طلبی است. برای کسی که دچار برتری‌طلبی است، سخت است دیگران نسبت به او بهتر و برتر باشند؛ بنابراین، دوست دارد نعمتی که به دیگران داده شده، از بین برود تا نسبت به او برتری داشته باشد.

تکبر

طبیعت شخص متکبر به‌گونه‌ای است که بر دیگری برتری ورزیده، او را کوچک شمرده و از او توقع دارد مطیع او باشد. این چنین شخصی، از اینکه دیگری نعمتی به دست‌آورد هراس دارد؛ زیرا در این صورت، از او پیروی نکرده و ممکنم است هم ردیف یا بالاتر از او قرار بگیرد؛ بنابراین، بر آن فرد حسد می‌ورزد و دوست دارد نعمت‌های او از دست برود.

بیشتر حسد کافران نسبت به پیامبر اسلام(ص) از روی تکبر دانسته شده؛ زیرا بر اساس گفته خودشان، از اینکه فرزندی یتیم بر آنها برتر شده و باید از او پیروی کنند، ناراحت و خشمگین بودند.[۱]

ترس از دست رفتن اهداف

گاهی انسان نسبت به افرادی حسادت می‌ورزد و دلیل آن این است که می‌ترسد آنها با بدست آوردن اهداف مورد نظر او، مانع رسیدن وی به آن اهداف شوند. این عامل، اختصاص به افرادی دارد که با هم‌گروه‌هی‌های خود، دارای هدف یکسان هستند. حسادتِ برادران و خواهران نسبت به یکدیگر در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد والدین از همین نوع است. نمونه دیگر، حسادت شاگردان به یکدیگر در نزدیک شدن به معلم است.

در اینگونه موارد، شخص حسود، وقتی در خود توانایی پیروزی و رسیدن به هدف را نمی‌بیند، نسبت به پیروز شدن دیگران حسادت ورزیده و تلاش می‌کند با تخریب، مانع پیروز شدن او شود.[۲]


مطالعه بیشتر

  • حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهی، انتشارات حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات.

منابع

  1. نراقی، ملا محمد، معراج السعاده، ص۳۶۷، نوید اسلامی، قم، ۱۳۸۴ش.
  2. اقتباس از نراقی، احمد، معراج السعاده، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، ۱۳۷۷ش، ص۴۵۵–۴۵۶.