شیوه برخورد با تندخو: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}چگونه باید با فرد تندخو، به‌ویژه نوجوان برخورد کرد؟
من يك نوجوانم يكي از دوستان همكاسي‌ام فرد خوبي است؛ اما كمي تند مي‎شود روش برخورد با او بايد چگونه باشد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
نوجوانی يكي از بحراني‎ترين دوره‎هاي زندگي است<ref>براي مطالعه بيشتر ر.ك: شرفي، محمدرضا، دنياي نوجوان، انتشارات تربيت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶، فصل ۲.</ref>، در اين دوره تحولات و تغييرات عميقي در افكار و عقايد، باورها و احساسات و ويژگي‎هاي افراد به وجود مي‎آيد. شناخت اين ويژگي‎ها هم براي خود فرد مفيد و راهگشا است و هم براي ديگران كه با نوجوان در ارتبا طند.
'''شیوه برخورد با تندخو''' را به دور از طرح موضوعات بحث‌برانگیز و غیر ضروری، و با توجه به منافع شخصی آنان دانسته‌اند؛ زیرا یکی از [[عوامل خشم|عوامل تندخویی]]، در خطر دیدن منافع معرفی شده است. پرهیز از [[خشم]] در مقابل تندخویی، تحسین ویژگی‌های مثبت و احترام به اعتقادات، از دیگر نکته‌های برخورد با افراد تندخو است.


==دوره نوجواني==
در برخورد با نوجوان تندخو، سفارش شده که باید شرایط خاص دوران نوجوانی نیز در نظر گرفته شود. یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است و به باور برخی، تندخویی در دوران نوجوانی اگر به افراط کشیده نشود، پدیده‌ای طبیعی است. در برخورد با نوجوان تندخو، باید تلاش شود از [[انتقاد]]های غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده [[انتقاد|انتقاد کردن]] باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌شود.


شما نيز در همين دوره حساس و بحراني زندگي خود قرار داريد. بايد ويژگي‎هاي دوره نوجواني را بشناسيد؛ زيرا شناخت و آشنايي با اين ويژگي‎ها هم براي خود شما بسيار مفيد و ارزشمند است و هم در اين كه چگونه با دوست نوجوانتان برخورد و رابطه داشته باشيد، مفيد است. اينكه دوست شما تند مي‎شود و در روابط و برخوردهاي اجتماعي خود، حساسيت و عصبانيت از خود نشان مي‎دهد مربوط به ويژگي دوره سنّي وي مي‎باشد؛ زيرا عصبانيت و پرخاشگري يكي از ويژگي‎هاي دوره سنّي نوجوانان است؛ بنابراين اگر به اندازه افراطي و بيش از حدّ نباشد، كاملاً يك پديده طبيعي است.<ref>احمدي، سيد احمد، روان شناسي نوجوانان و جوانان، انتشارات رودكي، چاپ اول، ۱۳۶۹.</ref>
== تقویت رابطه با تندخو ==
در برخورد با فرد تندخو و تقویت رابطه با او نکته‌هایی گفته شده است:
* پرهیز از موضوعات بحث‌برانگیز: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید از طرح موضوعاتی که باعث ناراحتی و [[خشم|عصبانیت]] او می‌شود، پرهیز کرد.
* احترام: یکی از عوامل پرخاشگری این است که فرد احساس می‌کند به شخصیت او [[توهین]] شده؛ از این رو، سفارش شده به [[عقاید]] و اندیشه‌های او احترام گذاشته و در مخالفت با او موضع‌گیریِ صریح نشود.
* تحسین: یکی از شیوه‌های برقراری روابط دوستانه و جلوگیری از پرخاشگری افراد، برجسته سازی و تحسین توانایی‌های مثبت آنها است. تحسین توانایی‌ها، احساس خوبی در فرد ایجاد کرده و از تندخویی او می‌کاهد.
* توجه به منافع طرف مقابل: یکی از عوامل ناراحتی و عصبانیت این است که فرد منافع خود را در خطر می‌بیند.
* پرهیز از خشم: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید به همان میزان که او تندخو است، [[صبر]] و حوصله داشت و از خشم در برابر او پرهیز شود. در بیشتر موقعیت‌ها، متانت و وقار در مقابل پرخاشگریِ دیگران، موجب [[پشیمانی]] و شرمندگی آنها می‌شود.
* توجه به ظرفیت‌های [[خانواده|خانوادگی]] فرد مقابل: توقع برای خوب بودن افراد، باید با توجه به ظرفیت‌های آنان باشد. ممکن است شرایط خانوادگی و [[تربیت|تربیتی]] او، باعث تندخو شدن وی گردیده باشد.


==روش برخورد==
== درمان تندخو ==
{{همچنین ببینید|راه‌های کنترل خشم}}
[[نصیحت|نصحیت کردن]] فرد تندخو، زمانی که خشمگین است، باعث افزایش [[خشم]] او می‌شود. در این موقعیت‌ها توصیه به صبر شده تا طرف مقابل از حالت خشم بیرون آید. سپس از [[راه‌های کنترل خشم|راه‌های درمان خشم]] برای [[راهنمایی]] او بهره برد.


اينكه نحوه برخورد شما بايد با ايشان چگونه باشد، ‌لازم است به اين اصل اساسي و مهم توجه داشته باشيد كه شما و همچنين ديگر دوستان و اطرافيان وي بايد به گونه‎اي با ايشان برخورد كنند كه وي اين مرحله را به خوبي پشت سر بگذارد و در روابط اجتماعي خود مهارت‎هاي لازم را كسب كند؛<ref>براي مطالعه بيشتر ر.ك: شرفي، محمد رضا، جوان و نيروي چهارم زندگي، انتشارات سروش، چاپ دوم، ۱۳۸۰، ص۲۵ـ۲۱.</ref> بنابراين در روش برخورد خود با ايشان بايد به اين نكات توجه داشته باشيد.
[[امام خمینی]]، در کتاب شرح حدیث جنود و عقل، فرد خشمگین را نسبت به [[موعظه]] و [[نصیحت]]، ناشنوا دانسته است. به گفته او، راهنمایی او تا وقتی خشمگین باشد، ممکن نیست.


== برخورد با نوجوان تندخو ==
در برخورد با [[نوجوان|نوجوانی]] که دچار تندخویی است، باید شرایط خاص دوران نوجوانی در نظر گرفته شود. دوران نوجوانی یکی از دوره‌های بحرانی زندگی، دانسته شده است.<ref>برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به شرفی، محمدرضا، دنیای نوجوان، انتشارات تربیت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶، فصل ۲.</ref> در این دوره تغییرات عمیقی در اندیشه‌ها، [[عقاید|باورها]]، احساسات و ویژگی‌های افراد به وجود می‌آید. شناخت این ویژگی‌ها، برای برخورد درست با نوجوان، ضروری است.


امام خميني(ره) با يك تشبيه زيبا و عميق و دقيق، در مورد درمان خشم و عصبانيت مي‌فرمايد: «مَثَل انسان در حال شعله‌ي آتش غضب، مثل غاري است كه در او آتش فراوان افروخته شود، به طوري كه از شعله و دود پر گردد،‌و در آن هوا و دود و اشتعال محتقن و محتبل گردد، و نفيرها و صداهاي سخت از آن بيرون آيد، و شعله‌هاي آتش در هم پيچد، و نائره آن روزافزون گردد. در اين حال، علاج آن بسيار مشكل شود، و خاموش نمودن آن ممكن نگردد؛ زيرا كه هر چه در او افكنند از براي علاج شعله‌هاي فروزان و برافروخته،‌آن را بخورد و بلع كند و جزو خود كند و بر ماده‌ي آن افزايش پيدا شود. از اين جهت انسان در حال نائره‌ي‌ آتش غضب، كور شود از رشد و هدايت،‌ و كر شود از موعظه و نصيحت؛ بلكه موعظه در اين حال سبب ازدياد غضب او شود و مايه‌ي شعله‌ي نائره آن گردد. از براي اين شخص راه چاره‌اي در اين حال نيست.»<ref>موسوي خميني، روح الله، «شرح حديث جنود عقل و جهل» همان.</ref>
یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است. به باور برخی، اگر تندخویی در دوره نوجوانی به‌شکل افراطی و بیش از اندازه نباشد، پدیده‌ای طبیعی است.<ref>احمدی، سید احمد، روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، انتشارات رودکی، چاپ اول، ۱۳۶۹.</ref>


==چند نكته براي تقويت رابطه==
گاهی پرخاشگری نوجوانان به دلیل این است که حمایت و [[محبت]] کافی از سوی [[والدین]] دریافت نکرده‌اند. روابط ناسالم در خانواده سبب می‌شود، نوجوانان در جامعه و با برخورد با [[دوست|دوستان]]، دچار تندخویی و خشم‌های بی‌جا شوند.


۱. اگاهي بخشي
در ایجاد ارتباط با نوجوان، باید تلاش شود از [[انتقاد]]های غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده انتقاد کردن، باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌گردد.<ref>برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهیمه نظری، نشر ایز ایران، چاپ اول، ۱۳۸۰.</ref>


به دوست خود بايد بفهمانيد كه در زندگي رقابت‎ها، تبعيض‎ها، شكست‎ها و محروميت‎ها نيز وجود دارد و بايد اين آمادگي را پيدا كند تا از اين عوامل هراسي نداشته باشد.
== منابع ==
 
{{پانویس}}
۲. پرهيز از موضوعات بحث برانگيز
 
سعي كنيد در برخوردها و روابط خود با ايشان از طرح مسائل و موضوعاتي كه باعث ناراحتي و عصبانيت وي مي‎شود، جدّاً پرهيز كنيد.
 
۳. احترام
 
بطور صريح و در مقابل وي موضع گيري نكنيد. وقتي درباره موضوعي صحبت مي‎كند يا نظر مي‎دهد، به عقايد و افكار وي احترام بگذاريد. بسياري از مواقع عصبانيت و پرخاشگري افراد براي آن است كه احساس مي‎كنند به شخصيت آنها توهين شده است؛ بنابراين حفظ و رعايت احترام وي يكي از عوامل مؤثر در كاهش رفتارهاي نابهنجار و ايجاد روابط سالم با ايشان است.
 
۴. صميميت صادقانه
 
روابط دوستانه و صميمي با ايشان داشته باشيد؛ در برخي از مواقع عصبانيت و پرخاشگري نوجوانان به سبب عدم دريافت حمايت و محبت از سوي والدين است. روابط ناسالم در خانواده باعث مي‎شود كه نوجوانان در جامعه و با دوستان و همكلاسي‎هاي خود نيز روابط ناسالم برقرار نموده و بااندك مسئله اي ناراحت شوند.
 
۵. انتقاد عالمانه
 
هيچ گاه به وي انتقاد نكنيد. تقريباً هميشه انتقاد كردن باعث رفتارهاي چون پرخاشگري و عصبانيت در نوجوانان مي‎شود، از اين رو سعي كنيد از برخورد منفي و انتقاد جدّاً پرهيز نماييد.<ref>براي مطالعه بيشتر ر.ك: الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهيمه نظري، نشر ايز ايران، چاپ اول، ۱۳۸۰.</ref>
 
۶. تحسين
 
توانايي‎ها و جنبه‎هاي مثبت ايشان را مورد تحسين قرار دهيد. يكي از روش‎هاي برقراري روابط صميمانه و جلوگيري رفتارهاي پرخاشگري و عصبانيت افراد، برجسته سازي و تحسين توانايي‎هاي مثبت آنها است. تحسين توانايي‎هاي دوستتان احساس خوبي در وي ايجاد مي‎كند تا در روابط خود با شما تُندي نكند.
 
۷. توجه به منافع طرف مقابل
 
وقتي با ايشان صحبت مي‎كنيد، منافع ايشان را در نظر بگيريد، يكي از عوامل عمده ناراحتي و عصبانيت ايشان احتمالاً اين است كه منافع خود را در خطر مي‎بيند. اگر اين گونه فكر مي‎كند، بعد از اين سعي كنيد منافع ايشان را نيز در نظر داشته باشيد.
 
۸. صبر و متانت
 
اگر او اخلاقي تند دارد ما كه با او در ارتباطيم بايد به همان ميزان متانت و صبر و حوصله داشته باشيم و از كوره در نرويم. به طور معمول رفتار متانت انگيز در مقابل پرخاشگري ديگران موجب پشيماني و شرمندگي طرف مقابل مي شود؛ هر چند كه به روي نياورد.
 
۹. توجه ظرفيت هاي خانوادگي؛ فرهنگي تربيتي فرد مقابل
 
ما در زندگي با افراد مختلفي روبرو مي شويم و با بعضي هم دوست شده و رابطه صميمي تري بر قرار مي كنيم؛ اما نبايد اين نكته را فراموش كرد كه آنها از خانواده هاي مختلف با تربيت هاي مختلف اند و ما نبايد توقع يكساني از همه آدم ها داشته باشيم. درست است كه كار بد براي همه بد و كار خوب براي همه خوب است؛ ولي توقع براي خوب بودن افراد بايد طبق توجه به ظرفيت هاي آنان صورت بپذيرد.
 
شايد كسي كه الآن ما عصبانيت او را مي بينيم تاكنون سعي كرده خيلي از عيوب خود را بر طرف كند و هنوز نتوانسته به اين عيبش رسيدگي كند. به هر روي بهتر است كه ما گنجايش طرف مقابل را در نظر بگيريم و به او در بهتر شدنش كمك كنيم.
 
 
مرحله بعدي، مرحله درمان است و خلاصه‌ آن چنين است كه: از نظر زماني بايد توجه داشت كه در حال شعله‌ور بودن آتش غضب و خشم نبايد دست به درمان زد و يا فرد خشمگين را نصيحت نمود. بايد صبر كرد تا شعله‌ي خشم فروكش كند، آنگاه راهكارهاي علمي و عملي را در قالب دستورالعمل اخلاقي و... ارائه كرد.
 
 
 
امام خميني(ره) با يك تشبيه زيبا و عميق و دقيق، در مورد درمان خشم و عصبانيت مي‌فرمايد: «مَثَل انسان در حال شعله‌ي آتش غضب، مثل غاري است كه در او آتش فراوان افروخته شود، به طوري كه از شعله و دود پر گردد،‌و در آن هوا و دود و اشتعال محتقن و محتبل گردد، و نفيرها و صداهاي سخت از آن بيرون آيد، و شعله‌هاي آتش در هم پيچد، و نائره آن روزافزون گردد. در اين حال، علاج آن بسيار مشكل شود، و خاموش نمودن آن ممكن نگردد؛ زيرا كه هر چه در او افكنند از براي علاج شعله‌هاي فروزان و برافروخته،‌آن را بخورد و بلع كند و جزو خود كند و بر ماده‌ي آن افزايش پيدا شود. از اين جهت انسان در حال نائره‌ي‌ آتش غضب، كور شود از رشد و هدايت،‌ و كر شود از موعظه و نصيحت؛ بلكه موعظه در اين حال سبب ازدياد غضب او شود و مايه‌ي شعله‌ي نائره آن گردد. از براي اين شخص راه چاره‌اي در اين حال نيست.»<ref>موسوي خميني، روح الله، «شرح حديث جنود عقل و جهل» همان.</ref>
 
مرحله بعدي، مرحله درمان است و خلاصه‌ آن چنين است كه: از نظر زماني بايد توجه داشت كه در حال شعله‌ور بودن آتش غضب و خشم نبايد دست به درمان زد و يا فرد خشمگين را نصيحت نمود. بايد صبر كرد تا شعله‌ي خشم فروكش كند، آنگاه راهكارهاي علمي و عملي را در قالب دستورالعمل اخلاقي و... ارائه كرد.
 
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
 
۱. محمد خدا ياري فرد، مسائل نوجوانان و جوانان، انجمن اوليا و مربيان،‌چاپ هفتم، ۱۳۷۹.
 
۲. حورايي، صميميت، تأثيرگذاري و نفوذ، دكلمه گران، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۱.
 
۳. رفتار با نوجوان، زهرا معتمدي، تهران، لك لك، ۱۳۷۶.
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = خشم
| شاخه فرعی۲ = خشم
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =  
| بازبینی =شد
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ar:طریقة التعامل مع التنمر]]
[[es:Cómo lidiar con el mal temperamento]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۲

سؤال
چگونه باید با فرد تندخو، به‌ویژه نوجوان برخورد کرد؟

شیوه برخورد با تندخو را به دور از طرح موضوعات بحث‌برانگیز و غیر ضروری، و با توجه به منافع شخصی آنان دانسته‌اند؛ زیرا یکی از عوامل تندخویی، در خطر دیدن منافع معرفی شده است. پرهیز از خشم در مقابل تندخویی، تحسین ویژگی‌های مثبت و احترام به اعتقادات، از دیگر نکته‌های برخورد با افراد تندخو است.

در برخورد با نوجوان تندخو، سفارش شده که باید شرایط خاص دوران نوجوانی نیز در نظر گرفته شود. یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است و به باور برخی، تندخویی در دوران نوجوانی اگر به افراط کشیده نشود، پدیده‌ای طبیعی است. در برخورد با نوجوان تندخو، باید تلاش شود از انتقادهای غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده انتقاد کردن باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌شود.

تقویت رابطه با تندخو

در برخورد با فرد تندخو و تقویت رابطه با او نکته‌هایی گفته شده است:

  • پرهیز از موضوعات بحث‌برانگیز: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید از طرح موضوعاتی که باعث ناراحتی و عصبانیت او می‌شود، پرهیز کرد.
  • احترام: یکی از عوامل پرخاشگری این است که فرد احساس می‌کند به شخصیت او توهین شده؛ از این رو، سفارش شده به عقاید و اندیشه‌های او احترام گذاشته و در مخالفت با او موضع‌گیریِ صریح نشود.
  • تحسین: یکی از شیوه‌های برقراری روابط دوستانه و جلوگیری از پرخاشگری افراد، برجسته سازی و تحسین توانایی‌های مثبت آنها است. تحسین توانایی‌ها، احساس خوبی در فرد ایجاد کرده و از تندخویی او می‌کاهد.
  • توجه به منافع طرف مقابل: یکی از عوامل ناراحتی و عصبانیت این است که فرد منافع خود را در خطر می‌بیند.
  • پرهیز از خشم: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید به همان میزان که او تندخو است، صبر و حوصله داشت و از خشم در برابر او پرهیز شود. در بیشتر موقعیت‌ها، متانت و وقار در مقابل پرخاشگریِ دیگران، موجب پشیمانی و شرمندگی آنها می‌شود.
  • توجه به ظرفیت‌های خانوادگی فرد مقابل: توقع برای خوب بودن افراد، باید با توجه به ظرفیت‌های آنان باشد. ممکن است شرایط خانوادگی و تربیتی او، باعث تندخو شدن وی گردیده باشد.

درمان تندخو

نصحیت کردن فرد تندخو، زمانی که خشمگین است، باعث افزایش خشم او می‌شود. در این موقعیت‌ها توصیه به صبر شده تا طرف مقابل از حالت خشم بیرون آید. سپس از راه‌های درمان خشم برای راهنمایی او بهره برد.

امام خمینی، در کتاب شرح حدیث جنود و عقل، فرد خشمگین را نسبت به موعظه و نصیحت، ناشنوا دانسته است. به گفته او، راهنمایی او تا وقتی خشمگین باشد، ممکن نیست.

برخورد با نوجوان تندخو

در برخورد با نوجوانی که دچار تندخویی است، باید شرایط خاص دوران نوجوانی در نظر گرفته شود. دوران نوجوانی یکی از دوره‌های بحرانی زندگی، دانسته شده است.[۱] در این دوره تغییرات عمیقی در اندیشه‌ها، باورها، احساسات و ویژگی‌های افراد به وجود می‌آید. شناخت این ویژگی‌ها، برای برخورد درست با نوجوان، ضروری است.

یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است. به باور برخی، اگر تندخویی در دوره نوجوانی به‌شکل افراطی و بیش از اندازه نباشد، پدیده‌ای طبیعی است.[۲]

گاهی پرخاشگری نوجوانان به دلیل این است که حمایت و محبت کافی از سوی والدین دریافت نکرده‌اند. روابط ناسالم در خانواده سبب می‌شود، نوجوانان در جامعه و با برخورد با دوستان، دچار تندخویی و خشم‌های بی‌جا شوند.

در ایجاد ارتباط با نوجوان، باید تلاش شود از انتقادهای غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده انتقاد کردن، باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌گردد.[۳]

منابع

  1. برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به شرفی، محمدرضا، دنیای نوجوان، انتشارات تربیت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶، فصل ۲.
  2. احمدی، سید احمد، روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، انتشارات رودکی، چاپ اول، ۱۳۶۹.
  3. برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهیمه نظری، نشر ایز ایران، چاپ اول، ۱۳۸۰.