مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاویه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
مفاد و | '''مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاویه''' عبارت بود از عمل معاویه بر اساس کتاب، [[سنت]] و سیره خلفای راشدین، عدم انتخاب ولی‌عهد و عدم توطئه علیه شیعیان و امام حسن(ع) و [[امام حسین(ع)]] و خانواده آنها. معاویه پس از رسیدن به خلافت مفاد این عهدنامه را زیر پا گذاشت. | ||
==شروط قرارداد صلح== | ==شروط قرارداد صلح== | ||
منابع در مورد شروط صلح امام حسن(ع) | منابع در مورد شروط صلح [[امام حسن(ع)]] موارد مختلفی را نقل کرده‌اند. در یکی از این نقل‌ها، [[شیخ مفید]]، در کتاب الارشاد خود، این شروط را چنین بر می‌شمارد: | ||
*معاویه باید بر اساس کتاب خدا، سنت پیامبر(ص) و روش خلفای راشدین رفتار کند. | *معاویه باید بر اساس کتاب خدا، سنت [[پیامبر(ص)]] و روش خلفای راشدین رفتار کند. | ||
*معاویه کسی را برای جانشینی خود به‌عنوان ولی‌عهد انتخاب نکند و انتخاب خلیفه بعدی را به شورای | *معاویه کسی را برای جانشینی خود به‌عنوان ولی‌عهد انتخاب نکند و انتخاب خلیفه بعدی را به شورای مسلمانان واگذار کند. | ||
*شیعیان و اصحاب علی(ع) بر جان و مال خود و خانواده خود ایمن باشند. | *شیعیان و اصحاب علی(ع) بر جان و مال خود و خانواده خود ایمن باشند. | ||
معاویه علیه امام(ع) و برادرش حسین(ع) و سایر اهل‌بیت (ع) توطئه نکند و موجبات آزار آنان را فراهم نیاورد. | *معاویه علیه امام(ع) و برادرش امام حسین(ع) و سایر [[اهل‌بیت(ع)]] توطئه نکند و موجبات آزار آنان را فراهم نیاورد.<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۴.</ref> | ||
<ref> | |||
پس از امضای صلح‌نامه توسط طرفین و شاهدان و تسلط معاویه بر تمام سرزمین‌های اسلامی، معاویه قرارداد صلح را | == '''تخلف معاویه از اجرای مفاد صلح‌نامه''' == | ||
پس از امضای صلح‌نامه توسط طرفین و شاهدان و تسلط [[معاویه]] بر تمام سرزمین‌های اسلامی، معاویه قرارداد صلح را زیر پا نهاد و به هیچ‌یک از مفاد آن عمل نکرد.<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تصحیح و تنظیم سید حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷.</ref> او حکومت پادشاهی و موروثی را در اسلام بدعت نهاد و یزید پسرش را به ولایت‌عهدی انتخاب کرد.<ref>ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دارالاحیاء الکتب العربیة، ۱۳۸۷ق، ج۱۶، ص۱۷.</ref> معاویه شیعیان علی(ع) را هر جا می‌یافت به شهادت می‌رساند؛ صحابه‌ای چون [[حجر بن عدی]]، عمرو بن حمق به فرمان او به قتل رسیدند.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الامم و الملوک)، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۷۵.</ref> | |||
معاویه به | معاویه به صراحت، پس از انعقاد صلح، معاهده را ملغی اعلام کرد و گفت که شروطی که با حسن(ع) کرده‌ام همه در زیر پای من است. در نهایت با توطئه او امام حسن(ع) به شهادت رسید.<ref>دینوری، ابن‌قتیبه عبدالله بن مسلم، الامامة و السیاسة، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳ش، ص۱۴۶-۱۶۶.</ref> | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== '''مطالعه بیشتر''' == | == '''مطالعه بیشتر''' == | ||
* راضی | * راضی آل‌یاسین، صلح امام حسن(ع)، ترجمه [[سید علی خامنه‌ای]]، انتشارات گلشن، چاپ سیزدهم. | ||
* سید جعفر مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)، ترجمه محمد سپهری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. | * سید جعفر مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)، ترجمه محمد سپهری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. | ||
* باقر شریف قرشی، زندگانی حسن بن علی(ع)، ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت. | * باقر شریف قرشی، زندگانی حسن بن علی(ع)، ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۵
سؤال
مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاویه چه بود؟ آیا معاویه به آن وفادار ماند؟
مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاویه عبارت بود از عمل معاویه بر اساس کتاب، سنت و سیره خلفای راشدین، عدم انتخاب ولی‌عهد و عدم توطئه علیه شیعیان و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و خانواده آنها. معاویه پس از رسیدن به خلافت مفاد این عهدنامه را زیر پا گذاشت.
شروط قرارداد صلح
منابع در مورد شروط صلح امام حسن(ع) موارد مختلفی را نقل کرده‌اند. در یکی از این نقل‌ها، شیخ مفید، در کتاب الارشاد خود، این شروط را چنین بر می‌شمارد:
- معاویه باید بر اساس کتاب خدا، سنت پیامبر(ص) و روش خلفای راشدین رفتار کند.
- معاویه کسی را برای جانشینی خود به‌عنوان ولی‌عهد انتخاب نکند و انتخاب خلیفه بعدی را به شورای مسلمانان واگذار کند.
- شیعیان و اصحاب علی(ع) بر جان و مال خود و خانواده خود ایمن باشند.
- معاویه علیه امام(ع) و برادرش امام حسین(ع) و سایر اهل‌بیت(ع) توطئه نکند و موجبات آزار آنان را فراهم نیاورد.[۱]
تخلف معاویه از اجرای مفاد صلح‌نامه
پس از امضای صلح‌نامه توسط طرفین و شاهدان و تسلط معاویه بر تمام سرزمین‌های اسلامی، معاویه قرارداد صلح را زیر پا نهاد و به هیچ‌یک از مفاد آن عمل نکرد.[۲] او حکومت پادشاهی و موروثی را در اسلام بدعت نهاد و یزید پسرش را به ولایت‌عهدی انتخاب کرد.[۳] معاویه شیعیان علی(ع) را هر جا می‌یافت به شهادت می‌رساند؛ صحابه‌ای چون حجر بن عدی، عمرو بن حمق به فرمان او به قتل رسیدند.[۴]
معاویه به صراحت، پس از انعقاد صلح، معاهده را ملغی اعلام کرد و گفت که شروطی که با حسن(ع) کرده‌ام همه در زیر پای من است. در نهایت با توطئه او امام حسن(ع) به شهادت رسید.[۵]
مطالعه بیشتر
- راضی آل‌یاسین، صلح امام حسن(ع)، ترجمه سید علی خامنه‌ای، انتشارات گلشن، چاپ سیزدهم.
- سید جعفر مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)، ترجمه محمد سپهری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- باقر شریف قرشی، زندگانی حسن بن علی(ع)، ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت.
منابع
- ↑ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۴.
- ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تصحیح و تنظیم سید حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷.
- ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دارالاحیاء الکتب العربیة، ۱۳۸۷ق، ج۱۶، ص۱۷.
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الامم و الملوک)، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۷۵.
- ↑ دینوری، ابن‌قتیبه عبدالله بن مسلم، الامامة و السیاسة، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳ش، ص۱۴۶-۱۶۶.