ماه رجب: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟ | فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''ماه رجب''' در | {{پاسخ}} | ||
'''ماه رجب''' هفتمین ماه قمری است که در آن به روزه‌داری، عبادت، دعا و استغفار سفارش بسیار شده‌است. این ماه از [[ماه‌های حرام]] است. در کتاب‌های دعا، دعاها و اعمالی مخصوص برای روزها و شب‌های این ماه بیان شده است. از پیامبر(ص) نقل شده که ماه رجب ماه خداوند است؛ و کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، شایسته خوشنودی بزرگ خدا است و غضب الهی از او دور می‌شود. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل فرموده که که ماه رجب ماه استغفار امت من است؛ پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است. | |||
== جایگاه ماه رجب == | == جایگاه ماه رجب == | ||
ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.</ref> و از ماه‌های حرام است و از اوقات دعا می‌باشد. در [[حدیث | ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.</ref> و از ماه‌های حرام است و از اوقات دعا می‌باشد. در [[حدیث ملک داعی]] از پیامبر(ص) نقل شده است: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای را قرار داده است که داعی گفته می‌شود. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح می‌گوید: خوشا به‌حال تسبیح‌کنندگانِ خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خدای متعال می‌فرماید همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهانِ بخشایش هستم. ماهْ ماهِ من، بنده بنده من و رحمت رحمت من است. هرکسی در این ماه من را بخواند او را اجابت می‌کنم و هرکس از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرکس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‌کنم. این ماه را رشته‌ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هرکس آن را بگیرد به من می‌رسد.»<ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷، ص۹۵ و ۹۶.</ref> | ||
از [[حضرت محمد(ص)]] روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> | از [[حضرت محمد(ص)]] روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> | ||
از [[امام کاظم(ع)]] منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> | از [[امام کاظم(ع)]] منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> امام كاظم(ع) فرمودند: رجب ماه بزرگى است كه خداوند حسنات را در آن دو برابر نموده و گناهان را در آن پاك مى‌كند. كسى كه يك روز از رجب را روزه بگيرد، جهنم به اندازه مسافت صد سال از او دور خواهد شد و كسى كه سه روز را روزه بگيرد، بهشت براى او واجب مى‌شود.<ref>شيخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه بندرريگي، ابراهيم، قم، اخلاق، ۱۳۷۹، ص۱۱۵.</ref> | ||
روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: {{متن عربی|سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> درباره روز نیمه ماه رجب گفته شده است محبوب‌ترین روزها نزد خداوند است.<ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷. ص۹۵.</ref> | روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: {{متن عربی|سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> | ||
درباره روز نیمه ماه رجب گفته شده است محبوب‌ترین روزها نزد خداوند است.<ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷. ص۹۵.</ref> | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ مناسبت‌های ماه رجب | ||
! ۱ رجب !! ۳ رجب !! ۱۰ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۵ رجب!! ۱۵ رجب!! ۲۵ رجب!!۲۷ رجب | ! ۱ رجب !! ۳ رجب !! ۱۰ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۵ رجب!! ۱۵ رجب!! ۲۵ رجب!!۲۷ رجب | ||
|- | |- | ||
| ولادت امام باقر(ع)|| شهادت امام هادی(ع) ||ولادت امام جواد(ع)||ولادت امام علی(ع)||آغاز ایام البیض||وفات حضرت زینب(س)||تغییر قبله مسلمانان||شهادت امام کاظم(ع)||بعثت پیامبر اسلام(ص) | | ولادت امام باقر(ع)|| شهادت امام هادی(ع) ||ولادت امام جواد(ع)||ولادت امام علی(ع)||آغاز ایام البیض||وفات حضرت زینب(س)||تغییر قبله مسلمانان||شهادت امام کاظم(ع)||بعثت پیامبر اسلام(ص) | ||
|} | |} | ||
=== اهل‌سنت و رد فضایل ماه رجب === | |||
منابع اهل‌سنت نقل کرده‌اند كه [[عمر بن خطاب]] از روزه گرفتن در اين ماه باز می‌داشت. او معتقد بود اين ماه در جاهليت ماه بزرگى بود و نبايد به رسوم آنان توجه داشت. برخى فقيهان اهل‌سنت نيز روزه گرفتن تمام ماه رجب را مكروه دانسته‌اند. به عقيده برخى اهل‌سنت، ماه رجب و [[صدقه]] و [[عمره]] در آن ماه، فضيلتى افزون بر ماه‌هاى ديگر ندارد.<ref>معينى'''،''' محسن، «رجب»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۹، ذیل مدخل.</ref> [[ابن حَجَر عَسقلانی|ابن‌حَجَر عَسقلانی]] می‌گوید: در فضیلت روزه این ماه، یا روزه بودن چند روز معین از آن یا زنده داشتن شب مخصوصی از این ماه، حدیثی صحیح که شایستگی استدلال داشته باشد روایت نشده است. ابن حجر می‌گوید: «[[امام ابو اسماعیل هروی|امام ابواسماعیل هروی]] قبل از من این سخن را با جزم و یقین گفته است و این سخن با سند صحیح از وی به ما رسیده است.»<ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تبیین العجب فیما ورد فی فضل رجب،ص۶، به نقل از فیصل بن علی البعدانی، «[http://eslahe.com/28772/%d9%81%d8%b6%d9%84%db%8c%d8%aa-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d8%b1%d8%ac%d8%a8-%d9%88-%d8%a8%d8%af%d8%b9%d8%aa-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d8%b1%d8%ac%d8%a8 فضلیت ماه رجب و بدعت های ماه رجب]»، سایت نوگرا، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | |||
== لیلة الرغائب == | == لیلة الرغائب == | ||
شب جمعه اول ماه رجب را لیلة الرغائب می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref> | شب جمعه اول ماه رجب را [[لیلة الرغائب]] می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref> | ||
و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه {{متن عربی|إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ}} و دوازده مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]}} پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ}} پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس حاجت خود را می‌طلبی.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref> | و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه {{متن عربی|إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ}} و دوازده مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]}} پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ}} پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس حاجت خود را می‌طلبی.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref> | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۷: | ||
== اعمال مشترک == | == اعمال مشترک == | ||
{{اصلی|اعمال مشترک ماه رجب}} | {{اصلی|اعمال مشترک ماه رجب}} | ||
منابع شیعه، برخی اعمال، دعاها و ذکرها را برای ماه رجب ذکر کرده‌اند که در تمام روزها و شب‌های ماه رجب می‌تواند خوانده شود.<ref name=":0">قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.</ref> دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» و دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» از جمله دعاهای مشترک این ماه هستند. همچنین نمازهای مخصوص، اذکاری برای استغفار، از اعمالی است که برای تمام روزهای ماه رجب سفارش شده است.<ref name=":0" /> روزه در تمام روزهای ماه رجب مستحب موکد است.<ref> | منابع شیعه، برخی اعمال، دعاها و ذکرها را برای ماه رجب ذکر کرده‌اند که در تمام روزها و شب‌های ماه رجب می‌تواند خوانده شود.<ref name=":0">قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.</ref> دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» و دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» از جمله دعاهای مشترک این ماه هستند. همچنین نمازهای مخصوص، اذکاری برای استغفار، از اعمالی است که برای تمام روزهای ماه رجب سفارش شده است.<ref name=":0" /> روزه در تمام روزهای ماه رجب مستحب موکد است.<ref>منتظری، حسينعلی، رساله توضيح المسائل، تهران، سرایی، ۱۳۸۱، ص۲۷۹.</ref> و نیز حج عمره در ماه رجب بسیار سفارش شده است.<ref>منتظری، حسينعلی، احكام و مناسك حج، تهران، سایه، ۱۳۸۱، ص۲۳۷.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی =ماه‌ها | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ =رجب | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۳
فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟
ماه رجب هفتمین ماه قمری است که در آن به روزه‌داری، عبادت، دعا و استغفار سفارش بسیار شده‌است. این ماه از ماه‌های حرام است. در کتاب‌های دعا، دعاها و اعمالی مخصوص برای روزها و شب‌های این ماه بیان شده است. از پیامبر(ص) نقل شده که ماه رجب ماه خداوند است؛ و کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، شایسته خوشنودی بزرگ خدا است و غضب الهی از او دور می‌شود. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل فرموده که که ماه رجب ماه استغفار امت من است؛ پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است.
جایگاه ماه رجب
ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.[۱] و از ماه‌های حرام است و از اوقات دعا می‌باشد. در حدیث ملک داعی از پیامبر(ص) نقل شده است: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای را قرار داده است که داعی گفته می‌شود. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح می‌گوید: خوشا به‌حال تسبیح‌کنندگانِ خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خدای متعال می‌فرماید همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهانِ بخشایش هستم. ماهْ ماهِ من، بنده بنده من و رحمت رحمت من است. هرکسی در این ماه من را بخواند او را اجابت می‌کنم و هرکس از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرکس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‌کنم. این ماه را رشته‌ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هرکس آن را بگیرد به من می‌رسد.»[۲]
از حضرت محمد(ص) روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.[۳]
از امام کاظم(ع) منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ».[۴] امام كاظم(ع) فرمودند: رجب ماه بزرگى است كه خداوند حسنات را در آن دو برابر نموده و گناهان را در آن پاك مى‌كند. كسى كه يك روز از رجب را روزه بگيرد، جهنم به اندازه مسافت صد سال از او دور خواهد شد و كسى كه سه روز را روزه بگيرد، بهشت براى او واجب مى‌شود.[۵]
روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: «سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ».[۶]
درباره روز نیمه ماه رجب گفته شده است محبوب‌ترین روزها نزد خداوند است.[۷]
| ۱ رجب | ۳ رجب | ۱۰ رجب | ۱۳ رجب | ۱۳ رجب | ۱۵ رجب | ۱۵ رجب | ۲۵ رجب | ۲۷ رجب |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ولادت امام باقر(ع) | شهادت امام هادی(ع) | ولادت امام جواد(ع) | ولادت امام علی(ع) | آغاز ایام البیض | وفات حضرت زینب(س) | تغییر قبله مسلمانان | شهادت امام کاظم(ع) | بعثت پیامبر اسلام(ص) |
اهل‌سنت و رد فضایل ماه رجب
منابع اهل‌سنت نقل کرده‌اند كه عمر بن خطاب از روزه گرفتن در اين ماه باز می‌داشت. او معتقد بود اين ماه در جاهليت ماه بزرگى بود و نبايد به رسوم آنان توجه داشت. برخى فقيهان اهل‌سنت نيز روزه گرفتن تمام ماه رجب را مكروه دانسته‌اند. به عقيده برخى اهل‌سنت، ماه رجب و صدقه و عمره در آن ماه، فضيلتى افزون بر ماه‌هاى ديگر ندارد.[۸] ابن‌حَجَر عَسقلانی می‌گوید: در فضیلت روزه این ماه، یا روزه بودن چند روز معین از آن یا زنده داشتن شب مخصوصی از این ماه، حدیثی صحیح که شایستگی استدلال داشته باشد روایت نشده است. ابن حجر می‌گوید: «امام ابواسماعیل هروی قبل از من این سخن را با جزم و یقین گفته است و این سخن با سند صحیح از وی به ما رسیده است.»[۹]
لیلة الرغائب
شب جمعه اول ماه رجب را لیلة الرغائب می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.[۱۰]
و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ» و دوازده مرتبه «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]» پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ» پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی «رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ» پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ» پس حاجت خود را می‌طلبی.[۱۱]
اعمال مخصوص روزها و شب‌های ماه رجب
در مفاتیح الجنان دعاها و اعمالی درباره برخی روزها و شب‌های ماه رجب آمده است. بعضی روزها مانند روز اول و روز نیمه رجب و روز مبعث و نیز شب اول و شب نیمه رجب و شب مبعث اعمال و دعاهای بیشتری دارد.[۱۲]
اعمال مشترک
منابع شیعه، برخی اعمال، دعاها و ذکرها را برای ماه رجب ذکر کرده‌اند که در تمام روزها و شب‌های ماه رجب می‌تواند خوانده شود.[۱۳] دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» و دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» از جمله دعاهای مشترک این ماه هستند. همچنین نمازهای مخصوص، اذکاری برای استغفار، از اعمالی است که برای تمام روزهای ماه رجب سفارش شده است.[۱۳] روزه در تمام روزهای ماه رجب مستحب موکد است.[۱۴] و نیز حج عمره در ماه رجب بسیار سفارش شده است.[۱۵]
منابع
- ↑ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.
- ↑ ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷، ص۹۵ و ۹۶.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
- ↑ شيخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه بندرريگي، ابراهيم، قم، اخلاق، ۱۳۷۹، ص۱۱۵.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
- ↑ ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷. ص۹۵.
- ↑ معينى، محسن، «رجب»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۹، ذیل مدخل.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تبیین العجب فیما ورد فی فضل رجب،ص۶، به نقل از فیصل بن علی البعدانی، «فضلیت ماه رجب و بدعت های ماه رجب»، سایت نوگرا، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.
- ↑ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص ۱۳۹تا ۱۵۴
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.
- ↑ منتظری، حسينعلی، رساله توضيح المسائل، تهران، سرایی، ۱۳۸۱، ص۲۷۹.
- ↑ منتظری، حسينعلی، احكام و مناسك حج، تهران، سایه، ۱۳۸۱، ص۲۳۷.