نامهای مذهب تشیع: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
نامهای مختلف مذهب تشیع چیست؟ و هر کدام چه معنایی دارد؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
یکی از | یکی از نامهای مذهب تشیع، شیعه است. شیعه به معنای پیرو و یار است. [[پیامبر(ص)]]، پیروان [[امام علی(ع)]] را شیعه علی(ع) نامیده است، و این عنوان همچنان به پیروان ایشان اطلاق می‌شود. نام دیگر آن مذهبِ اهل بیت است، به این دلیل که پیروان این مذهب اهل بیت(ع) را در کنار قرآن به عنوان رهبر قرار داده‌اند. عنوان دیگر امامیه اثناعشریه یا دوازده امامی است. به این دلیل که این مذهب پس از پیامبر(ص) پیرو امامان دوازده‌گانه از فرزندان ایشان هستند. نام دیگر آن، مذهب جعفری است زیرا امام جعفر صادق(ع) در دوره ضعف بنی امیه توانست تعالیم اسلامی و نبوی را تبیین نماید. علاوه بر این که مذاهب معروف فقهی دیگر در این دوره زمانی شکل گرفتند از این رو مذهب فقهی اهل بیت نیز به نام جعفری مشهور گشت. | ||
== شیعه== | == شیعه== | ||
یکی از | یکی از نامهای این مذهب، شیعه و تشیع است. معنای شیعه پیرو و یار است و به پیروان و یاران هر کس شیعه او گفته می‌شود. در قرآن نیز شیعه به همین معنا استعمال شده است:<ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش. ج۴، ص۹۵.</ref> {{قرآن|فَوَجَدَ فِیها رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شِیعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ|ترجمه=موسی در شهر دو مرد را دید که جنگ می‌کردند یکی از شیعیان (پیروان) او و یکی از دشمنانش بود.|سوره=قصص|آیه=۱۵}} | ||
دلیل نامگذاری این مذهب به این نام این است که پیروان حضرت علی(ع) در صدر اسلام شیعه علی نامیده می شدند. پیامبر(ص) در زمان حیات خویش این اسم را بارها برای نزدیکان و | دلیل نامگذاری این مذهب به این نام این است که پیروان حضرت علی(ع) در صدر اسلام شیعه علی نامیده می شدند. پیامبر(ص) در زمان حیات خویش این اسم را بارها برای نزدیکان و دوست‌داران علی(ع) به کار می‌برد، چنان‌که از عبدالله انصاری و [[ابن عباس]] نقل شده که پیامبر(ص) در تفسیر آیه {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّه|ترجمه=کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات‌اند|سوره=بینه|آیه=۷}} به علی(ع) اشاره کرده و فرمودند: «تو و شیعیانت، روز قیامت رستگار خواهید بود.»<ref>سیوطی، الدر المنثور، دارالفکر، هم چنین به الغدیر، ج۲، ص۵۷ و ۵۸ رجوع شود. ج۸، ص۵۸۹.</ref> | ||
==مذهب اهل بیت== | ==مذهب اهل بیت== | ||
اسم دیگری که برای این مذهب به کار برده می‌شود مذهب | اسم دیگری که برای این مذهب به کار برده می‌شود مذهب [[اهل‌بیت]] است. این اسم به این دلیل اختصاص پیدا کرده است که در این مذهب، اهل‌بیت رسول الله(ص) در کنار قرآن به عنوان رهبران دینی و علمی دانسته شده‌اند؛ زیرا در روایات نبوی که در بسیاری از متون حدیثی [[اهل سنت]] هم نقل شده است بر پیروی از اهل‌بیت(ع) تأکید گردیده است. مثلا در صحیح مسلم آمده است: رسول خدا(ص) در بین راه مکه و مدینه در محلی به نام «خم» بعد از ستایش خدا و موعظه مردم فرمود: «با خبر باشید ای مردم همانا من بشر هستم و زود است که پیک پروردگارم بیاید و من او را اجابت کنم و اینک من در میان شما دو چیز گرانبها می‌گذارم؛ اول آن کتاب خداست که در آن نور و هدایت است پس کتاب خدا را بگیرید و متمسک به آن شوید و دوم آن اهل بیتم است درباره اهل بیتم خدا را به یاد داشته باشید»<ref>نیشاوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی. ج۴، ص۱۸۷۳.</ref> و نیز در المستدرک حاکم و کتابهای دیگر از قبیل تفسیر روح المعانی، تفسیر کبیر، و الدر المنثور و امثال آنها آمده که پیامبر اسلام(ص) فرمود: {{متن عربی|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي|ترجمه=من در میان شما دو چیز را بجا می‌گذارم اگر از هر دوی آن ها متابعت کنید هرگز گمراه نمی‌شوید و آن دو، کتاب خدا و اهل بیتم عترتم هستند.}}<ref>حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب الغلمیه، اول، ۱۴۱۱ق. ج۳، ص۱۱۸.</ref> البته این حدیث به صورتهای گوناگون در کتابهای شیعه و سنی نقل شده است. | ||
==امامیه اثناعشریه== | ==امامیه اثناعشریه== | ||
اسم سومی که برای این مذهب به کار می‌رود نام «امامیه اثناعشریه»، یا «دوازده امامی» است. علت این نامگذاری برای این مذهب | اسم سومی که برای این مذهب به کار می‌رود نام «امامیه اثناعشریه»، یا «دوازده امامی» است. علت این نامگذاری برای این مذهب این است که از میان تمام [[مذاهب اسلامی]]، این مذهب برای امامان دوازده‌گانه که در روایات پیامبر اسلام(ص) آمده دوازده نفر از اولاد آن حضرت را به عنوان امام و پیشوایان دینی و علمی پذیرفته است. این روایات و احادیث در کتابهای اهل سنت تحت عنوان دوازده خلیفه، دوازده امیر و امثال این عناوین نقل گردیده است. | ||
در یکی از این روایات عنوان دوازده خلیفه ذکر شده است که به صورت مکرر در مسند احمد، صحیح مسلم و سنن ابی داود بیان گردیده و مضمون همه آنها چنین است که پیامبر(ص) فرمود: اسلام پیوسته با دوازده خلیفه که همه آنان از قریش اند، عزیز خواهد بود.<ref>امام احمدبن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۵، ص۹۰، ۹۳، ۹۸ و ۱۰۰؛ و مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۶، ص۳ و ۴؛ و سجستانی، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۰ ق، ج۲، ص۳۰۹.</ref> | در یکی از این روایات عنوان [[دوازده خلیفه]] ذکر شده است که به صورت مکرر در مسند احمد، صحیح مسلم و سنن ابی داود بیان گردیده و مضمون همه آنها چنین است که پیامبر(ص) فرمود: اسلام پیوسته با دوازده خلیفه که همه آنان از قریش اند، عزیز خواهد بود.<ref>امام احمدبن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۵، ص۹۰، ۹۳، ۹۸ و ۱۰۰؛ و مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۶، ص۳ و ۴؛ و سجستانی، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۰ ق، ج۲، ص۳۰۹.</ref> | ||
در برخی از کتابهای اهل سنت آمده است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: پیوسته این دین بر کسی که آنرا دشمن دارد، غالب است و هیچ مخالف و معاندی به آن ضرر نمی‌زند تا | در برخی از کتابهای اهل سنت آمده است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: پیوسته این دین بر کسی که آنرا دشمن دارد، غالب است و هیچ مخالف و معاندی به آن ضرر نمی‌زند تا اینکه دوازده امیر از امت من را پشت سر بگذارند که همگی آنان از قریش اند، یا کار مردم پیوسته بگذرد تا اینکه دوازده امیر بر آنان حکومت کنند که همه آنها از قریش اند.<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۵، ص۸۷، ۹۰، ۹۲، ۹۴، ۹۵، ۹۸، ۱۰۱؛ بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۸، ص۱۳۷؛ و ترمذی، محمد بن عیسی، سنن ترمذی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ ق، ج۳، ص۳۴، حدیث ۲۳۲۳، طبرانی، سلمیان بن احمد، المعجم الکبیر، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، بیتا، ج۲، ص۱۹۰–۲۵۵؛ و المعجم الاوسط، دارالحرمین، ج۱، ص۲۶۳ و ج۴، ص۱۸۹.</ref> | ||
==جعفری== | ==جعفری== | ||
چهارمین و معروف‌ترین نام این مذهب «جعفری» منسوب به اسم امام جعفر صادق(ع) می‌باشد. علت این نامگذاری این است که امام صادق(ع) با توجه به شرایط مناسب اجتماعی و کاسته شدن اختناق و فشارهای سیاسی، توانستند تعالیم اسلامی و احادیث نبوی را بیشتر از | چهارمین و معروف‌ترین نام این مذهب «جعفری» منسوب به اسم [[امام جعفر صادق(ع)]] می‌باشد. علت این نامگذاری این است که امام صادق(ع) با توجه به شرایط مناسب اجتماعی و کاسته شدن اختناق و فشارهای سیاسی، توانستند تعالیم اسلامی و احادیث نبوی را بیشتر از سایر امامان گسترش داده و تبلیغ نماید و حتی برای این هدف توفیق پیدا کرد که در شهر جدش مدینه منوره صدها شاگرد را پرورش دهد و دانشمندان زیادی را در حوزه‌های مختلف مانند فقه، حدیث، تفسیر، کلام، کیمیا، طبابت، جغرافی و… تربیت نماید. به دلیل اینکه در زمان حیات آن حضرت و بعد از آن [[مذاهب چهارگانه]] اسلامی از طرف مسلمانان به رسمیت شناخته شدند، مذهب اهل‌بیت نیز بر همین اساس در این زمان به نام مذهب جعفری در کنار مذاهب اسلامی دیگر معروف گردید. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = ادیان و مذاهب | | شاخه اصلی = ادیان و مذاهب | ||
|شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = اسلام | ||
|شاخه فرعی۲ = تاریخ شیعه | | شاخه فرعی۲ = تاریخ شیعه | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
| تیترها =شد | | تیترها =شد | ||
| ویرایش =شد | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه =شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی =شد | |||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ب | | اولویت =ب | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۲
نامهای مختلف مذهب تشیع چیست؟ و هر کدام چه معنایی دارد؟
یکی از نامهای مذهب تشیع، شیعه است. شیعه به معنای پیرو و یار است. پیامبر(ص)، پیروان امام علی(ع) را شیعه علی(ع) نامیده است، و این عنوان همچنان به پیروان ایشان اطلاق می‌شود. نام دیگر آن مذهبِ اهل بیت است، به این دلیل که پیروان این مذهب اهل بیت(ع) را در کنار قرآن به عنوان رهبر قرار داده‌اند. عنوان دیگر امامیه اثناعشریه یا دوازده امامی است. به این دلیل که این مذهب پس از پیامبر(ص) پیرو امامان دوازده‌گانه از فرزندان ایشان هستند. نام دیگر آن، مذهب جعفری است زیرا امام جعفر صادق(ع) در دوره ضعف بنی امیه توانست تعالیم اسلامی و نبوی را تبیین نماید. علاوه بر این که مذاهب معروف فقهی دیگر در این دوره زمانی شکل گرفتند از این رو مذهب فقهی اهل بیت نیز به نام جعفری مشهور گشت.
شیعه
یکی از نامهای این مذهب، شیعه و تشیع است. معنای شیعه پیرو و یار است و به پیروان و یاران هر کس شیعه او گفته می‌شود. در قرآن نیز شیعه به همین معنا استعمال شده است:[۱] ﴿فَوَجَدَ فِیها رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شِیعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ؛ موسی در شهر دو مرد را دید که جنگ می‌کردند یکی از شیعیان (پیروان) او و یکی از دشمنانش بود.﴾(قصص:۱۵)
دلیل نامگذاری این مذهب به این نام این است که پیروان حضرت علی(ع) در صدر اسلام شیعه علی نامیده می شدند. پیامبر(ص) در زمان حیات خویش این اسم را بارها برای نزدیکان و دوست‌داران علی(ع) به کار می‌برد، چنان‌که از عبدالله انصاری و ابن عباس نقل شده که پیامبر(ص) در تفسیر آیه ﴿إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّه؛ کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات‌اند﴾(بینه:۷) به علی(ع) اشاره کرده و فرمودند: «تو و شیعیانت، روز قیامت رستگار خواهید بود.»[۲]
مذهب اهل بیت
اسم دیگری که برای این مذهب به کار برده می‌شود مذهب اهل‌بیت است. این اسم به این دلیل اختصاص پیدا کرده است که در این مذهب، اهل‌بیت رسول الله(ص) در کنار قرآن به عنوان رهبران دینی و علمی دانسته شده‌اند؛ زیرا در روایات نبوی که در بسیاری از متون حدیثی اهل سنت هم نقل شده است بر پیروی از اهل‌بیت(ع) تأکید گردیده است. مثلا در صحیح مسلم آمده است: رسول خدا(ص) در بین راه مکه و مدینه در محلی به نام «خم» بعد از ستایش خدا و موعظه مردم فرمود: «با خبر باشید ای مردم همانا من بشر هستم و زود است که پیک پروردگارم بیاید و من او را اجابت کنم و اینک من در میان شما دو چیز گرانبها می‌گذارم؛ اول آن کتاب خداست که در آن نور و هدایت است پس کتاب خدا را بگیرید و متمسک به آن شوید و دوم آن اهل بیتم است درباره اهل بیتم خدا را به یاد داشته باشید»[۳] و نیز در المستدرک حاکم و کتابهای دیگر از قبیل تفسیر روح المعانی، تفسیر کبیر، و الدر المنثور و امثال آنها آمده که پیامبر اسلام(ص) فرمود: «إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي؛ من در میان شما دو چیز را بجا می‌گذارم اگر از هر دوی آن ها متابعت کنید هرگز گمراه نمی‌شوید و آن دو، کتاب خدا و اهل بیتم عترتم هستند.»[۴] البته این حدیث به صورتهای گوناگون در کتابهای شیعه و سنی نقل شده است.
امامیه اثناعشریه
اسم سومی که برای این مذهب به کار می‌رود نام «امامیه اثناعشریه»، یا «دوازده امامی» است. علت این نامگذاری برای این مذهب این است که از میان تمام مذاهب اسلامی، این مذهب برای امامان دوازده‌گانه که در روایات پیامبر اسلام(ص) آمده دوازده نفر از اولاد آن حضرت را به عنوان امام و پیشوایان دینی و علمی پذیرفته است. این روایات و احادیث در کتابهای اهل سنت تحت عنوان دوازده خلیفه، دوازده امیر و امثال این عناوین نقل گردیده است.
در یکی از این روایات عنوان دوازده خلیفه ذکر شده است که به صورت مکرر در مسند احمد، صحیح مسلم و سنن ابی داود بیان گردیده و مضمون همه آنها چنین است که پیامبر(ص) فرمود: اسلام پیوسته با دوازده خلیفه که همه آنان از قریش اند، عزیز خواهد بود.[۵]
در برخی از کتابهای اهل سنت آمده است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: پیوسته این دین بر کسی که آنرا دشمن دارد، غالب است و هیچ مخالف و معاندی به آن ضرر نمی‌زند تا اینکه دوازده امیر از امت من را پشت سر بگذارند که همگی آنان از قریش اند، یا کار مردم پیوسته بگذرد تا اینکه دوازده امیر بر آنان حکومت کنند که همه آنها از قریش اند.[۶]
جعفری
چهارمین و معروف‌ترین نام این مذهب «جعفری» منسوب به اسم امام جعفر صادق(ع) می‌باشد. علت این نامگذاری این است که امام صادق(ع) با توجه به شرایط مناسب اجتماعی و کاسته شدن اختناق و فشارهای سیاسی، توانستند تعالیم اسلامی و احادیث نبوی را بیشتر از سایر امامان گسترش داده و تبلیغ نماید و حتی برای این هدف توفیق پیدا کرد که در شهر جدش مدینه منوره صدها شاگرد را پرورش دهد و دانشمندان زیادی را در حوزه‌های مختلف مانند فقه، حدیث، تفسیر، کلام، کیمیا، طبابت، جغرافی و… تربیت نماید. به دلیل اینکه در زمان حیات آن حضرت و بعد از آن مذاهب چهارگانه اسلامی از طرف مسلمانان به رسمیت شناخته شدند، مذهب اهل‌بیت نیز بر همین اساس در این زمان به نام مذهب جعفری در کنار مذاهب اسلامی دیگر معروف گردید.
منابع
- ↑ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش. ج۴، ص۹۵.
- ↑ سیوطی، الدر المنثور، دارالفکر، هم چنین به الغدیر، ج۲، ص۵۷ و ۵۸ رجوع شود. ج۸، ص۵۸۹.
- ↑ نیشاوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی. ج۴، ص۱۸۷۳.
- ↑ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب الغلمیه، اول، ۱۴۱۱ق. ج۳، ص۱۱۸.
- ↑ امام احمدبن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۵، ص۹۰، ۹۳، ۹۸ و ۱۰۰؛ و مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۶، ص۳ و ۴؛ و سجستانی، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۰ ق، ج۲، ص۳۰۹.
- ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۵، ص۸۷، ۹۰، ۹۲، ۹۴، ۹۵، ۹۸، ۱۰۱؛ بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۸، ص۱۳۷؛ و ترمذی، محمد بن عیسی، سنن ترمذی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ ق، ج۳، ص۳۴، حدیث ۲۳۲۳، طبرانی، سلمیان بن احمد، المعجم الکبیر، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، بیتا، ج۲، ص۱۹۰–۲۵۵؛ و المعجم الاوسط، دارالحرمین، ج۱، ص۲۶۳ و ج۴، ص۱۸۹.