اقسام دروغ: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس
|شاخه فرعی۲ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۳ = دروغ
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟
دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}دروغ را دارای اقسامی دانسته‌اند:
یکی از بیماری‌های مهم زبان که جامعه بزرگ بشر همیشه از آن آسیب دیده و رنج برده است بیماری تباه کننده دروغ است؛ بنابراین سزاوار است که زبان پیوسته تحت حکم عقل و شرع قرار گیرد. از آن جهت که طبع انسان تمایل دارد زبان را آزاد گذاشته، عنان آن را رها نماید، شرع مقدس به حفظ و کنترل آن بسیار تأکید نموده است تا از برخورد این دو تعادل حاصل شود.}}<ref>اخلاق، ترجمه کتاب اخلاق، تألیف مرحوم سید عبدالله، شبر، مؤسسه انتشارات هجرت، ص۲۲۳.</ref>


دروغ و واژه‌های معادل آن از قبیل «کذب» و «افتراء» و «افک» به معنای خبر مخالف با واقع می‌باشند.
* '''دروغ در گفتار''': هر زمان انسان خبری مخالف با واقع بگوید به دروغ در گفتار دچار شده است. [[امام علی(ع)]] این دروغ را زشت‌ترین عادت شمرده است.<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمّد، غررالحکم و دررالکلم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، بی‌تا</ref>
* '''دروغ در نیت''': گاهی انسان تصمیم می‌گیرد کار نیکویی انجام دهد؛ ولی نیت او برای انجام آن کار [[رضایت خدا|خوشنودی خدا]] نیست بلکه در تصمیم او خواسته‌های غیر خدایی ریشه دارد. به این حالت، دروغ در نیت گفته می‌شود.
* '''دروغ در عزم''': گاهی انسان تصمیم می‌گیرد کار خیری را برای نزدیک شدن به [[خدا]] انجام دهد؛ اما در تصمیم خود سستی کرده و صداقت نمی‌ورزد. سرچشمه این سستی و تزلزل، خواهش‌های نفسانی است. به این حالت، دروغ در عزم گفته می‌شود.
* '''دروغ در عمل''': دروغ در عمل به این معنا است که انسان در ظاهر حالتی به خود بگیرد که گویای وجود صفتی در باطن او است، حال آنکه او از چنان صفتی برخوردار نیست. به این عدم هماهنگی ظاهر و باطن، کذب در عمل می‌گویند.<ref>اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، مجتبی تهرانی، ص۸۲-۸۷.</ref>
* '''دروغ در مقامات دین'''.


اقسام دروغ: از نظر دانشمندان اخلاق دروغ بر شش قسم است: ۱. دروغ در گفتار ۲. دروغ در نیت ۳. دروغ در عزم ۴. دروغ در وفا به عزم ۵. دروغ در اعمال ۶. دروغ در مقامات دین.
== جستارهای وابسته ==


دروغ در گفتار: هر زمان انسان خبری مخالف با واقع را ابراز کند به دروغ در گفتار دچار شده است. شخصی که به خوی دروغگویی مبتلا می‌شود، قلم، زبان و رفتارش محور دروغ می‌چرخد. حضرت علی(ع) فرمود: هیچ عادت و خلقی زشت‌تر از دروغ نیست.<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمّد، غررالحکم ودررالکلم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، بی‌تا</ref>
* [[دروغ]]
 
* [[پیامدهای دروغ]]
دروغ در نیت: گاه انسان تصمیم می‌گیرد کار نیکوئی یا هرامر خیر دیگری انجام دهد، اما نیت او بر انجام آن کار فقط خداوند تبارک و تعالی نیست بلکه در تصمیم او خواسته‌های نفسانی و غیر خدایی در آن ریشه دارد که به این حالت دروغ در نیت گفته می‌شود.
* [[عوامل دروغگویی]]
 
*[[موارد جواز دروغ|وارد جواز دروغ]]
دروغ در عزم: گاه انسان تصمیم می‌گیرد کار خیری را برای نزدیک شدن به خدا انجام دهد اما در همین تصمیم به دلیل وجود خللی سستی می‌کند و در تصمیم خود صادق نیست که سرچشمه این سستی و تزلزل چیزی جز خواهش‌های نفسانی نیست که به این حالت دروغ در عزم می‌گویند.
 
دروغ در عمل: کذب در عمل به آن معنا است که انسان درظاهر حالتی به خود بگیرد که گویای وجود صفتی در باطن اوست حال آنکه از چنان صفتی برخوردار نیست که به این عدم هماهنگی ظاهر و باطن کذب در عمل می‌گویند.<ref>اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، استاد آیت الله مجتبی تهرانی، ص۸۲ـ ۸۳ـ ۸۴ـ ۸۵ـ ۸۶ـ ۸۷ـ</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = اخلاق
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۲ = دروغ
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۴ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی نویسنده =  
| بازبینی = شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۴


سؤال

دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟

دروغ را دارای اقسامی دانسته‌اند:

  • دروغ در گفتار: هر زمان انسان خبری مخالف با واقع بگوید به دروغ در گفتار دچار شده است. امام علی(ع) این دروغ را زشت‌ترین عادت شمرده است.[۱]
  • دروغ در نیت: گاهی انسان تصمیم می‌گیرد کار نیکویی انجام دهد؛ ولی نیت او برای انجام آن کار خوشنودی خدا نیست بلکه در تصمیم او خواسته‌های غیر خدایی ریشه دارد. به این حالت، دروغ در نیت گفته می‌شود.
  • دروغ در عزم: گاهی انسان تصمیم می‌گیرد کار خیری را برای نزدیک شدن به خدا انجام دهد؛ اما در تصمیم خود سستی کرده و صداقت نمی‌ورزد. سرچشمه این سستی و تزلزل، خواهش‌های نفسانی است. به این حالت، دروغ در عزم گفته می‌شود.
  • دروغ در عمل: دروغ در عمل به این معنا است که انسان در ظاهر حالتی به خود بگیرد که گویای وجود صفتی در باطن او است، حال آنکه او از چنان صفتی برخوردار نیست. به این عدم هماهنگی ظاهر و باطن، کذب در عمل می‌گویند.[۲]
  • دروغ در مقامات دین.

جستارهای وابسته

منابع

  1. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمّد، غررالحکم و دررالکلم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، بی‌تا
  2. اخلاق الاهی، آفات زبان، جلد چهارم، مجتبی تهرانی، ص۸۲-۸۷.