سید علی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} حضرت آیت الله سید على خامنه‌ای فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمی...» ایجاد کرد)
 
(اصلاح سؤال)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
آیت‌الله خامنه‌ای کیست و چه فعالیت‌های سیاسی انجام داده است؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{جعبه اطلاعات شخص
| عنوان =سید علی خامنه‌ای
| تصویر = مقام معظم رهبری.jpg
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =سید علی حسینی خامنه‌ای
| سرشناسی = رهبر جمهوری اسلامی ایران
| تولد = ۱۳۱۸ش مشهد
| وفات =
| استادان =  آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری، علامه طباطبائی
| شاگردان =
| تالیفات =
| تحصیلات =
| مذهب = شیعه
| زمینه فعالیت =
| علت شهرت =دومین رهبر انقلاب اسلامی 
| خویشان سرشناس =
| نحوه درگذشت =
| محل دفن =
| وبگاه =
}}
{{درگاه|حکومت دینی|حوزه و روحانیت|واژه‌ها}}
'''سید علی خامنه‌ای''' (ولادت ۱۳۱۸ش)، دومین رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]] و از مراجع تقلید شیعیان. او در حوزه‌های علمیه مشهد، نجف و قم به تحصیل و تدریس پرداخت. با آشنایی با [[نواب صفوی]] وارد عرصه مبارزه سیاسی علیه حکومت پهلوی شد و با همراهی [[امام خمینی]] به این مبارزات در قالب سخنرانی، تشکیل جلسات مردمی، کلاس‌های تفسیر، حدیث و اندیشه اسلامی ادامه داد. وی در جریان مبارزه علیه حکومت پهلوی بارها توسط ساواک بازداشت، زندان، شکنجه و تبعید شده است.


پایه‌گذاری حزب جمهوری اسلامی، معاونت وزارت دفاع، امام جمعه تهران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و دو دوره ریاست جمهوری از جمله فعالیت‌ها و سمت‌های او در عرصه سیاسی پس از انقلاب تا سال ۱۳۶۸ می‌باشد. آیت الله خامنه‌ای پس از فوت [[امام خمینی]]، با رأی [[مجلس خبرگان رهبری]]، به رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و تا به امروز این سمت را عهده‌دار است.


حضرت آیت الله سید على خامنه‌ای فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید جواد حسینى خامنه‌ای، در روز ۲۴ تیرماه ۱۳۱۸ برابر با ۲۸ صفر ۱۳۵۸ قمرى در مشهد مقدس چشم به دنیا گشود. ایشان دومین پسر خانواده هستند. زندگى سید جواد خامنه‌ای مانند بیشتر روحانیون و مدرسّان علوم دینى، بسیار ساده بود. همسر و فرزندانش نیز معناى عمیق قناعت و ساده زیستى را از او یاد گرفته بودند و با آن خو داشتند.
==زندگی‌نامه و تحصیلات==
 
سید علی خامنه‌ای فرزند سید جواد حسینی خامنه‌ای، در ۲۴ تیر ۱۳۱۸ش (۲۸ صفر ۱۳۵۸ قمری) در مشهد متولد شد. وی از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش سیدمحمد به مکتب رفت تا الفبا و قرآن را یاد بگیرند. سپس، برای تحصیلات ابتدایی به مدرسه اسلامی «دارالتعلیم دیانتی» رفت. در همین دوران به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و همزمان وارد دبیرستان شد.
رهبر بزرگوار در ضمن بیان نخستین خاطره هاى زندگى خود از وضع و حال زندگى خانواده شان چنین مى گویند:
 
«پدرم روحانى معروفى بود، امّا خیلى پارسا و گوشه گیر... زندگى ما به سختى مى گذشت. من یادم هست شب هایى اتفاق مى افتاد که در منزل ما شام نبود! مادرم با زحمت براى ما شام تهیّه مى کرد و... آن شام هم نان و کشمش بود.»
 
امّا خانه اى را که خانواده سیّد جواد در آن زندگى مى کردند، رهبر انقلاب چنین توصیف مى کنند:
 
«منزل پدرى من که در آن متولد شده ام ـ تا چهارـ پنج سالگى من ـ یک خانه ۶۰ ـ ۷۰ مترى در محّله فقیر نشین مشهد بود که فقط یک اتاق داشت و یک زیر زمین تاریک و خفه اى! هنگامى که براى پدرم میهمان مى آمد (و معمولاً پدر بنا بر این که روحانى و محل مراجعه مردم بود، میهمان داشت) همه ما باید به زیر زمین مى رفتیم تا مهمان برود. بعد عدّه اى که به پدر ارادتى داشتند، زمین کوچکى را کنار این منزل خریده به آن اضافه کردند و ما داراى سه اتاق شدیم»
 
رهبرانقلاب از دوران کودکى در خانواده اى فقیر امّا روحانى و روحانى پرور و پاک و صمیمی، اینگونه پرورش یافت و از چهار سالگى به همراه برادر بزرگش سید محمد به مکتب سپرده شد تا الفبا و قرآن را یاد بگیرند. سپس، دو برادر دوران تحصیل ابتدایى را در مدرسه تازه تأسیس اسلامى «دارالتعّلیم دیانتى» گذراندند.


در حوزه علمیه
وی مقدمات درس‌های حوزوی را در مدرسه سلیمان خان و مدرسه نواب خواند. اساتید ایشان علوه بر پدر، میرزا مدرس یزدی، شیخ هاشم قزوینی، میرزا جواد آقا تهرانی و شیخ رضا ایسی بودند و درس خارج فقه و اصول را نزد سید محمد هادی میلانی آغاز کرد. وی در سال ۱۳۳۶ش به نجف رفت و در درس‌های خارج سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، میرزا باقر زنجانی، سید یحیی یزدی و میرزا حسن بجنوردی شرکت نمود.


ایشان پس از آشنایی با جامع‌المقدمات و صرف و نحو در دبیرستان وارد حوزه علمیه شدند و نزد پدر و دیگر اساتید وقت ادبیات و مقدمات را خواندند.
آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالی در فقه، اصول و فلسفه، مشغول شد و در درس آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری و علامه طباطبائی شرکت نمود.  در سال ۱۳۴۳ش برای نگه‌داری از پدرشان که نابینا شده بود به مشهد رفت و به تحصیل ادامه داد.


درباره انگیزه ورود به حوزه علمیه و انتخاب راه روحانیت مى گویند:«عامل و موجب اصلى در انتخاب این راه نورانى روحانیت پدرم بودند و مادرم نیز علاقه مند و مشوّق بودند.»
==فعالیت‌های سیاسی==
آیت‌الله خامنه‌ای خود را از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی و انقلابی [[امام خمینی]] دانسته‌است. اما نخستین سابقه آشنایی ایشان با مسائل سیاسی به دوران مبارزات شهید نواب صفوی و جلسات سخنرانی‌های سیاسی او در مشهد بر می‌گردد. آقای خامنه‌ای در این مورد گفته است: همان وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نواب صفوی در من به وجود آمده و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نواب در دل ما روشن کرد.


ایشان کتب ادبى ار قبیل «جامع المقدمات»، «سیوطى»، «مغنى» را نزد مدرّسان مدرسه «سلیمان خان» و «نوّاب» خواندند و پدرش نیز بر درس فرزندانش نظارت مى کردند. کتاب «معالم» را نیز در همان دوره خواندند. سپس «شرایع الاسلام» و «شرح لمعه» را در محضر پدرش و مقدارى را نزد مرحوم «آقا میرزا مدرس یزدى» و رسائل و مکاسب را در حضور مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینى و بقیه دروس سطح فقه و اصول را نزد پدرش خواندند و دوره مقدمات و سطح را به طور کم سابقه و شگفت انگیزى در پنچ سال و نیم به اتمام رساندند. پدرشان مرحوم سید جواد در تمام این مراحل نقش مهّمى در پیشرفت این فرزند برومند داشتند. رهبر بزرگوار انقلاب، در زمینه منطق و فلسفه، کتاب منظومه سبزوار را ابتدا از «مرحوم آیت الله میرزا جواد آقا تهرانى» و بعدها نزد مرحوم «شیخ رضا ایسى» خواندند.
===همراهی با امام خمینی===
آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۴۱ش که در قم حضور داشت و حرکت انقلابی و اعتراض آمیز امام خمینی علیه سیاستهای ضد اسلامی و آمریکایی محمدرضا شاه پهلوی آغاز شد، به مبارزات سیاسی روی آورد. وی در این دوران به دلیل فعالیت سیاسی علیه حکومت پهلوی بارها دستگیر، شکنجه و تعبید شد. نخستین بار در محرم سال ۱۳۳۸ از سوی امام خمینی مأموریت یافت، پیام ایشان را به آیت‌الله میلانی و علمای خراسان، در خصوص چگونگی برنامه‌های تبلیغاتی روحانیون در ماه محرم و افشاگری علیه سیاست‌های آمریکایی شاه، اوضاع ایران و حوادث قم، برساند. وی در همین سال، عازم بیرجند شد و در راستای پیام امام خمینی، به تبلیغ و افشاگری علیه رژیم پهلوی پرداخت و به همین دلیل در ۹ محرم (۱۲ خرداد ۱۳۴۲ش) دستگیر شد و به شرط اینکه منبر نرود و تحت نظر باشد آزاد شد. با پیش آمدن حادثه خونین ۱۵خرداد، باز هم وی بازداشت، زندانی و شکنجه شد. پس از این ماجرا مبارزات سیاسی ایشان متوقف نشد و بار ها دستگیر و زندانی شد:


در حوزه علمیه نجف اشرف
* '''دومین بازداشت:''' در بهمن ۱۳۴۲ش سخنرانی‌ها و افشاگری‌های ایشان علیه شاه و انقلاب سفید مورد استقبال مردم قرار گرفت. به همین دلیل شبانه توسط ساواک دستگیر و حدود دو ماه به صورت انفرادی در زندان قزل قلعه زندانی و شکنجه‌شد.


آیت الله خامنه‌ای که از هیجده سالگى در مشهد درس خارج فقه و اصول را نزد مرجع بزرگ مرحوم آیت الله العظمى میلانى شروع کرده بودند. در سال ۱۳۳۶ به قصد زیارت عتبات عالیات، عازم نجف اشرف شدند و با مشاهده و شرکت در درسهاى خارج مجتهدان بزرگ حوزه نجف از جمله مرحوم سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودى، میرزا باقر زنجانى، سید یحیى یزدى، و میرزا حسن بجنوردى، اوضاع درس و تدریس و تحقیق آن حوزه علمیه را پسندیدند و ایشان را از قصد خود آگاه ساختند. ولى پدر موافقت نکرد. پس از مدّتى ایشان به مشهد باز گشتند.
* '''سومین و چهارمین بازداشت:''' علاوه بر سخنرانی، کلاسهای تفسیر، حدیث و اندیشه اسلامی ایشان در مشهد و تهران با استقبال جوانان مواجه شد. همین فعالیت‌ها سبب شد تا ساواک ایشان را مورد تعقیب قرار دهد. بدین خاطر در سال ۱۳۴۵ در تهران مخفیانه زندگی می‌کردند و یک سال بعد دستگیر و محبوس شد. فعالیت‌های علمی، برگزاری جلسات، تدریس و روشنگری موجب شد وی بار دیگر توسط ساواک در سال ۱۳۴۹ دستگیر و زندانی گردد.


● در حوزه علمیه قم
* '''پنجمین بازداشت:'''


آیت الله خامنه‌ای از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالى در فقه و اصول و فلسفه، مشغول شدند و از محضر بزرگان چون مرحوم آیت الله العظمى بروجردى، امام خمینى، شیخ مرتضى حائرى یزدى وعلّامه طباطبائى استفاده کردند. در سال ۱۳۴۳، از مکاتباتى که رهبر انقلاب با پدرشان داشتند، متوجّه شدند که یک چشم پدر به علت «آب مروارید» نابینا شده است، بسیار غمگین شدند و بین ماندن در قم و ادامه تحصیل در حوزه عظیم آن و رفتن به مشهد و مواظبت از پدر در تردید ماندند. آیت الله خامنه‌ای به این نتیجـه رسیدند که به خاطر خدا از قــم به مشهد هجرت کنند واز پدرشان مواظبت نمایند. ایشان در این مـورد مى گویند:«به مشهد رفتم و خداى متعال توفیقات زیادى به ما داد. به هر حال به دنبال کار و وظیفه خود رفتم. اگر بنده در زندگى توفیقى داشتم، اعتقادم این است که ناشى از همان بّرى «نیکى» است که به پدر، بلکه به پدر و مادر انجام داده ام». آیت الله خامنه‌ای بر سر این دو راهى، راه درست را انتخاب کردند. بعضى از اساتید و آشنایان افسوس مى خوردند که چرا ایشان به این زودى حوزه علمیه قم را ترک کردند، اگر مى ماندند در آینده چنین و چنان مى شدند!... امّا آینده نشان داد که انتخاب ایشان درست بوده و دست تقدیر الهى براى ایشان سر نوشتى دیگر و بهتر و والاتر از محاسبات آنان، رقم زده بود. آیا کسى تصّور مى کرد که در آن روز جوان عالم پراستعداد ۲۵ ساله، که براى رضاى خداوند و خدمت به پدر و مادرش از قم به مشهد مى رفت، ۲۵ سال بعد، به مقام والاى ولایت امر مسلمین خواهد رسید؟! ایشان در مشهد از ادامه درس دست برنداشتند و جز ایام تعطیل یا مبازره و زندان و مسافرت، به طور رسمى تحصیلات فقهى و اصول خود را تا سال ۱۳۴۷ در محضر اساتید بزرگ حوزه مشهد به ویژه آیت الله میلانى ادامه دادند. همچنین ازسال ۱۳۴۳ که در مشهد ماندگار شدند در کنار تحصیل و مراقبت از پدر پیر و بیمار، به تدریس کتب فقه و اصول و معارف دینى به طلّاب جوان و دانشجویان نیز مى پرداختند.
آیت‌الله خامنه‌ای درباره پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک می‌نویسد:


● مبارزات سیاسى
«از سال ۴۸ زمینه حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاه‌های جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمی‌تواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجددا و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونت‌آمیز ساواک در زندان آشکارا نشان می‌داد که دستگاه از پیوستن جریان‌های مبارزه مسلـحانه به کانون‌های تفـکر اسلامی به شدت بیمناک است و نمی‌تواند بپذیرد که فعالیـت‌های فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریان‌ها بیگانه و به کنار است. پس از آزادی، دایره درسهای عمومی تفسیر و کلاسهای مخفی ایدئولوژی و… گسترش بیشتری پیدا کرد.»
* '''بازداشت ششم:'''


آیت الله خامنه‌ای به گفته خویش «از شاگردان فقهى، اصولى، سیاسى و انقلابى امام خمینى (ره) هستند» امـّا نخستین جرقـّه هاى سیاسى و مبارزاتى و دشمنى با طاغوت را مجاهد بزرگ و شهید راه اسلام شهید «سید مجتبى نوّاب صفوى» در ذهن ایشان زده است، هنگامی که نوّاب صفوى با عدّه اى از فدائیان اسلام در سال ۳۱ به مشهد رفته در مدرسه سلیمان خان، سخنرانى پر هیجان و بیدار کننده اى در موضوع احیاى اسلام و حاکمیت احکام الهى، و فریب و نیرنگ شاه و انگلیسى و دروغگویى آنان به ملـّت ایران، ایراد کردند. آیت الله خامنه‌ای آن روز از طـّلاب جوان مدرسه سلیمان خان بودند، به شدّت تحت تأثیر سخنان آتشین نوّاب واقع شدند. ایشان مى گویند: «همان وقت جرقه هاى انگیزش انقلاب اسلامى به وسیله نوّاب صفوى در من به وجود آمده و هیچ شکى ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.»
بین سالهای ۱۳۵۰–۱۳۵۳ش درسهای تفسیر و ایدئولوژی خامنه‌ای در سه مسجد «کرامت»، «امام حسن(ع)» و «میرزا جعفر» مشهد تشکیل می‌شد و هزاران نفر از مردم به ویژه جوانان و طلاب را به این سه مرکز می‌کشاند و با تفکرات اسلامی آشنا می‌ساخت. درس نهج البلاغه ایشان در جزوه‌هایی کپی شده تحت عنوان: «پرتویی از نهج البلاغه» تکثیر و دست به دست می‌گشت. این فعالیـت‌ها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ ساواک به آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد هجوم برده، ایشان را دستگیر و بسیاری از یادداشت‌ها و نوشته‌هایشان را ضبط کنند. این سخت‌ترین بازداشت ایشان بود و تا پاییز ۱۳۵۴ در زندان کمیته مشترک شهربانی زندان بودند. در این مدت در سلولی با سخت‌ترین شرایط نگه داشته شدند. سختی‌هایی که ایشان در این بازداشت تحمل کردند، به تعبیر خودشان «فقط برای آنان که آن شرایط را دیده‌اند، قابل فهم است».


● همراه با نهضت امام خمینى (قدس سره)
===تبعید===
رژیم پهلوی در اواخر سال ۱۳۵۶ش، آیت‌الله خامنه‌ای را دستگیر و برای مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کرد. در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوجگیری مبارزات عموم مردم ایران، ایشان از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد مقدس بازگشت و در صف مقدم مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی قرار گرفت.


آیت الله خامنه اى از سال ۱۳۴۱ که در قم حضورداشتند و حرکت انقلابى واعتراض آمیز امام خمینى علیه سیاستهاى ضد اسلامى و آمریکا پسند محمد رضا شاه پهلوى، آغاز شد، وارد میدان مبارزات سیاسى شدند و شانزده سال تمام با وجود فراز و نشیب هاى فراوان و شکنجه ها و تعبیدها و زندان ها مبارزه کردند و در این مسیر ازهیچ خطرى نترسیدند. نخستین بار در محرّم سال ۱۳۳۸ از سوى امام خمینى (قدس سره) مأموریت یافتند که پیام ایشان را به آیت الله میلانى و علماى خراسان در خصوص چگونگى برنامه هاى تبلیغاتى روحانیون در ماه محرّم و افشاگرى علیه سیاست هاى آمریکایى شاه و اوضاع ایران و حوادث قم، برسانند. ایشان این مأموریت را انجام دادند و خود نیز براى تبلیغ، عازم شهر بیرجند شدند و در راستاى پیام امام خمینى، به تبلیغ و افشاگرى علیه رژیم پهلوى و آمریکا پرداختند. بدین خاطر در ۹ محرّم «۱۲ خرداد ۱۳۴۲» دستگیر و یک شب بازداشت شدند و فرداى آن روز به شرط اینکه منبر نروند و تحت نظر باشند آزاد شدند. با پیش آمدن حادثه خونین ۱۵خرداد، باز هم ایشان را از بیرجند به مشهد آورده، تحویل بازداشتگاه نظامى دادند و ده روز در آنجا با سخت ترین شرایط و شکنجه و آزارها زندانى شدند.
===انقلاب اسلامی===
در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، پیش از بازگشت [[امام خمینی]] از پاریس، از سوی ایشان «شورای انقلاب اسلامی» با شرکت افرادی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی، هاشمی رفسنجانی و… در ایران تشکیل گردید، آیت‌الله خامنه‌ای به فرمان امام به عضویت این شورا درآمد. پیام امام توسط شهید مطهری به ایشان ابلاغ گردید و ایشان از مشهد به تهران آمد.
[[پرونده:مقام معظم رهبری (2).jpg|بی‌قاب|چپ|309x309پیکسل]]
آیت‌الله خامنه‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به فعالیت‌های اسلامی و در جهت نزدیکتر شدن به اهداف انقلاب اسلامی پرداخت:
* پایه‌گذاری «حزب جمهوری اسلامی» با همکاری شهید بهشتی، شهید باهنر، رفسنجانی و… در اسفند ۱۳۵۷ش.
* معاونت وزارت دفاع در سال ۱۳۵۸.
* سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۳۵۸.
* امام جمعه تهران، ۱۳۵۸.
* نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، ۱۳۵۹.
* نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، ۱۳۵۸.
* حضور در لباس رزم در جبهه‌های دفاع مقدس.


● دوّمین بازداشت
* ترور نافرجام ایشان توسط منافقین در ششم تیر ماه ۱۳۶۰ در مسجد ابوذر تهران.
* ریاست جمهوری؛ به دنبال شهادت محمدعلی رجایی دومین رئیس‌جمهور ایران، آیت‌الله خامنه‌ای در مهر ماه ۱۳۶۰ با کسب بیش از شانزده میلیون رأی مردمی و حکم تنفیذ امام خمینی به ریاست جمهوری ایران برگزیده شد. همچنین از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ برای دومین بار برای این مسئولیت انتخاب شد.
* ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰.
* ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۳۶۶.
* ریاست شورای بازنگری قانون اساسی، ۱۳۶۸.
* رهبری، که از سال ۱۳۶۸، روز چهاردهم خرداد پس از رحلت امام خمینی توسط مجلس خبرگان رهبری برای این مسئولیت انتخاب شد.<ref>[https://www.leader.ir/fa/biography پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری]</ref>


در بهمن ۱۳۴۲ - رمضان ۱۳۸۳- آیت الله خامنه‌ای با عدّه اى از دوستانشان براساس برنامه حساب شده اى به مقصد کرمان حرکت کردند. پس از دو ـ سه روز توقف در کرمان و سخنرانى و منبر و دیدار با علما و طلّاب آن شهر، عازم زاهدان شدند. سخنرانى ها و افشاگرى هاى پرشور ایشان به ویژه درایـّام ششم بهمن ـ سالگرد انتخابات و رفراندوم قلّابى شاه ـ مورد استقبال مردم قرار گرفت. در روزپانزدهم رمضان که مصادف با میلاد امام حسن(ع) بود، صراحت و شجاعت و شور انقلابى ایشان در افشاگرى سیاستهاى شیطانى و آمریکایى رژیم پهلوى، به اوج رسید و ساواک شبانه ایشان را دستگیر و با هواپیما روانه تهران کرد. رهبر بزرگوار، حدود دو ماه ـ به صورت انفرادى ـ در زندان قزل قلعه زندانى شدند و انواع اهانت ها و شکنجه ها را تحمّل کردند.
{{پایان پاسخ}}
 
==جستار وابسته==
● سوّمین و چهارمین بازداشت
* [[امام خمینی]]
 
== منابع ==
کلاسهاى تفسیر و حدیث و اندیشه اسلامى ایشان در مشهد و تهران با استقبال کم نظیر جوانان پرشور و انقلابى مواجه شد. همین فعالیت ها سبب عصبانیت ساواک شد و ایشان را مورد تعقیب قرار دادند. بدین خاطر در سال ۱۳۴۵ در تهران مخفیانه زندگى مى کردند و یک سال بعد ـ ۱۳۴۶ـ دستگیر و محبوس شدند. همین فعالیّت هاى علمى و برگزارى جلسات و تدریس و روشنگرى عالمانه و مصلحانه بود که موجب شد آن بزرگوار بار دیگر توسط ساواک جهنّمى پهلوى در سال ۱۳۴۹ نیز دستگیر و زندانى گردند.
{{پانویس}}
 
● پنجمین بازداشت
 
حضرت آیت الله خامنه اى «مد ظله» درباره پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک مى نویسد:
 
«از سال ۴۸ زمینه حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیّت و شدّت عمل دستگاههاى جارى رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانى نمى تواند با افرادى از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدّداً و براى پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهاى خشونت آمیز ساواک در زندان آشکارا نشان مى داد که دستگاه از پیوستن جریان هاى مبارزه مسلـّحانه به کانون هاى تفـّکر اسلامى به شدّت بیمناک است و نمى تواند بپذیرد که فعالیّـت هاى فکرى و تبلیغاتى من در مشهد و تهران از آن جریان ها بیگانه و به کنار است. پس از آزادى، دایره درسهاى عمومى تفسیر و کلاسهاى مخفى ایدئولوژى و... گسترش بیشترى پیدا کرد.»
 
● بازداشت ششم
 
در بین سالهاى ۱۳۵۰ـ۱۳۵۳ درسهاى تفسیر و ایدئولوژى آیت الله خامنه‌ای در سه مسجد «کرامت» ، «امام حسن(ع)» و «میرزا جعفر» مشهد مقدس تشکیل می‌شد و هزاران نفر ازمردم مشتاق به ویژه جوانان آگاه و روشنفکر و طلّاب انقلابى و معتقد را به این سه مرکز مى کشاند و با تفکّرات اصیل اسلامى آشنا مى ساخت. درس نهج البلاغـه ایشان از شور و حال دیگـرى برخوردار بود و در جزوه هاى پلى کپى شده تحت عنوان: «پرتوى از نهج البلاغه» تکثیر و دست به دست مى گشت. طلّاب جوان و انقلابى که درس حقیقت و مبارزه را از محضر ایشان مى آموختند، با عزیمت به شهرهاى دور و نزدیکِ ایران، افکار مردم را با آن حقایق نورانى آشنا و زمینه را براى انقلاب بزرگ اسلامى آماده مى ساختند. این فعالیـّت ها موجب شد که در دى ماه ۱۳۵۳ ساواک بى رحمانه به خانه آیت الله خامنه‌ای در مشهد هجوم برده، ایشان را دستگیر و بسیارى از یادداشت ها و نوشته هایشان را ضبط کنند. این ششمین و سخت ترین بازداشت ایشان بود و تا پاییز ۱۳۵۴ در زندان کمیته مشترک شهربانى زندان بودند. در این مدت در سلولى با سخت ترین شرایط نگه داشته شدند. سختى هایى که ایشان در این بازداشت تحمّل کردند، به تعبیر خودشان «فقط براى آنان که آن شرایط را دیده اند، قابل فهم است». پس از آزادى از زندان، به مشهد مقدس برگشتند و باز هم همان برنامه و تلاش هاى علمى و تحقیقى و انقلابى ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاسهاى سابق را به ایشان ندادند.
 
● در تبعید
 
رژیم جنایتکار پهلوى در اواخر سال ۱۳۵۶، آیت الله خامنه‌ای را دستگیر و براى مدّت سه سال به ایرانشهر تبعید کرد. در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوجگیرى مبارزات عموم مردم مسلمان و انقلابى ایران، ایشان از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد مقدس بازگشتند و در صفوف مقدم مبارزات مردمى علیه رژیم سفـّاک پهلوى قرار گرفتند و پس از پانزده سال مبارزه مردانه و مجاهدت و مقاومت در راه خدا و تحمّل آن همه سختى و تلخى، ثمره شیرین قیام و مقاومت و مبارزه؛ یعنى پیروزى انقلاب کبیر اسلامى ایران و سقوط خفـّت بار حکومتِ سراسر ننگ و ظالمانه پهلوى، و برقرارى حاکمیت اسلام در این سرزمین را دیدند.
 
● در آستانه پیروزى
 
درآستانه پیروزى انقلاب اسلامى، پیش از بازگشت امام خمینى(قدس سره) از پاریس به تهران،و از سوی ایشان «شوراى انقلاب اسلامى» با شرکت افراد و شخصیت هاى مبارزى همچون شهید مطهرى، شهید بهشتى، هاشمى رفسنجانى و... در ایران تشکیل گردید، آیت الله خامنه‌ای نیز به فرمان امام بزرگوار به عضویت این شورا درآمد. پیام امام توسط شهید مطهرى «ره» به ایشان ابلاغ گردید و با دریافت پیام رهبر کبیر انقلاب، از مشهد به تهران آمدند.
 
● پس از پیروزى
 
آیت الله خامنه اى پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز همچنان پرشور و پرتلاش به فعالیّت هاى ارزشمند اسلامى و در جهت نزدیکتر شدن به اهداف انقلاب اسلامى پرداختند که همه در نوع خود و در زمان خود بى نظیر و بسیار مهّم بودند که در این مختصر فقط به ذکر رئوس آنها مى پردازیم:
 
● پایه گذارى «حزب جمهورى اسلامى» با همکارى و همفکرى علماى مبارز و هم رزم خود: شهید بهشتى، شهید باهنر، هاشمى رفسنجانى و... دراسفند ۱۳۵۷.
 
● معاونت وزارت دفاع در سال ۱۳۵۸.
 
● سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى ۱۳۵۸.
 
● امام جمعه تهران، ۱۳۵۸.
 
● نماینده امام خمینی«قدّس سرّه» در شوراى عالى دفاع ، ۱۳۵۹.
 
● نماینده مردم تهران در مجلس شوراى اسلامى، ۱۳۵۸.
 
● حضور فعّال و مخلصانه در لباس رزم در جبهه هاى دفاع مقدس، در سال ۱۳۵۹ با شروع جنگ تحمیلى عراق علیه ایران و تجاوز ارتش متجاوز صدام به مرزهاى ایران؛ با تجهیزات و تحریکات قدرت هاى شیطانى و بزرگ ازجمله آمریکا و شوروى سابق.
 
● ترور نافرجام ایشان توسط منافقین در ششم تیرماه ۱۳۶۰ در مسجد ابوذر تهران.
 
● ریاست جمهورى؛ به دنبال شهادت محمد على رجایى دومین رئیس جمهور ایران، آیت الله خامنه‌ای در مهر ماه ۱۳۶۰ با کسب بیش از شانزده میلیون رأى مردمى و حکم تنفیذ امام خمینى (قدس سره) به مقام ریاست جمهورى ایران اسلامى برگزیده شدند. همچنین از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ براى دومین بار به این مقام و مسئولیت انتخاب شدند.
 
● ریاست شوراى انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰.
 
● ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۳۶۶.
 
● ریاست شوراى بازنگرى قانون اساسى، ۱۳۶۸.
 
● رهبرى و ولایت امّت، که از سال ۱۳۶۸، روز چهاردهم خرداد پس از رحلت رهبر کبیرانقلاب امام خمینى (قدس سره) توسط مجلس خبرگان رهبرى به این مقام والا و مسئولیت عظیم انتخاب شدند، و چه انتخاب مبارک و درستى بود که پس از رحلت امام راحل، با شایستگى تمام توانستند امّت مسلمان ایران، بلکه مسلمانان جهان را رهبرى نمایند.
 
(پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری؛ www.leader.ir/fa/biography)
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =ادیان و مذاهب
  | شاخه فرعی۱ =  
  | شاخه فرعی۱ =شیعه امامیه
  | شاخه فرعی۲ =  
  | شاخه فرعی۲ =حوزه و روحانیت
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ps:سید علي خامنه‌اي]]
[[fr:Sayyid Ali Khamenei]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۸

سؤال

آیت‌الله خامنه‌ای کیست و چه فعالیت‌های سیاسی انجام داده است؟

سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای
نام کاملسید علی حسینی خامنه‌ای
سرشناسیرهبر جمهوری اسلامی ایران
تولد۱۳۱۸ش مشهد
استادانآیت‌الله بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری، علامه طباطبائی
مذهبشیعه
علت شهرتدومین رهبر انقلاب اسلامی
درگاه‌ها
حکومت دینی.png
حوزه-و-روحانیت.png
واژه-ها.png

سید علی خامنه‌ای (ولادت ۱۳۱۸ش)، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران و از مراجع تقلید شیعیان. او در حوزه‌های علمیه مشهد، نجف و قم به تحصیل و تدریس پرداخت. با آشنایی با نواب صفوی وارد عرصه مبارزه سیاسی علیه حکومت پهلوی شد و با همراهی امام خمینی به این مبارزات در قالب سخنرانی، تشکیل جلسات مردمی، کلاس‌های تفسیر، حدیث و اندیشه اسلامی ادامه داد. وی در جریان مبارزه علیه حکومت پهلوی بارها توسط ساواک بازداشت، زندان، شکنجه و تبعید شده است.

پایه‌گذاری حزب جمهوری اسلامی، معاونت وزارت دفاع، امام جمعه تهران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و دو دوره ریاست جمهوری از جمله فعالیت‌ها و سمت‌های او در عرصه سیاسی پس از انقلاب تا سال ۱۳۶۸ می‌باشد. آیت الله خامنه‌ای پس از فوت امام خمینی، با رأی مجلس خبرگان رهبری، به رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و تا به امروز این سمت را عهده‌دار است.

زندگی‌نامه و تحصیلات

سید علی خامنه‌ای فرزند سید جواد حسینی خامنه‌ای، در ۲۴ تیر ۱۳۱۸ش (۲۸ صفر ۱۳۵۸ قمری) در مشهد متولد شد. وی از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش سیدمحمد به مکتب رفت تا الفبا و قرآن را یاد بگیرند. سپس، برای تحصیلات ابتدایی به مدرسه اسلامی «دارالتعلیم دیانتی» رفت. در همین دوران به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و همزمان وارد دبیرستان شد.

وی مقدمات درس‌های حوزوی را در مدرسه سلیمان خان و مدرسه نواب خواند. اساتید ایشان علوه بر پدر، میرزا مدرس یزدی، شیخ هاشم قزوینی، میرزا جواد آقا تهرانی و شیخ رضا ایسی بودند و درس خارج فقه و اصول را نزد سید محمد هادی میلانی آغاز کرد. وی در سال ۱۳۳۶ش به نجف رفت و در درس‌های خارج سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، میرزا باقر زنجانی، سید یحیی یزدی و میرزا حسن بجنوردی شرکت نمود.

آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالی در فقه، اصول و فلسفه، مشغول شد و در درس آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری و علامه طباطبائی شرکت نمود. در سال ۱۳۴۳ش برای نگه‌داری از پدرشان که نابینا شده بود به مشهد رفت و به تحصیل ادامه داد.

فعالیت‌های سیاسی

آیت‌الله خامنه‌ای خود را از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی و انقلابی امام خمینی دانسته‌است. اما نخستین سابقه آشنایی ایشان با مسائل سیاسی به دوران مبارزات شهید نواب صفوی و جلسات سخنرانی‌های سیاسی او در مشهد بر می‌گردد. آقای خامنه‌ای در این مورد گفته است: همان وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نواب صفوی در من به وجود آمده و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نواب در دل ما روشن کرد.

همراهی با امام خمینی

آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۴۱ش که در قم حضور داشت و حرکت انقلابی و اعتراض آمیز امام خمینی علیه سیاستهای ضد اسلامی و آمریکایی محمدرضا شاه پهلوی آغاز شد، به مبارزات سیاسی روی آورد. وی در این دوران به دلیل فعالیت سیاسی علیه حکومت پهلوی بارها دستگیر، شکنجه و تعبید شد. نخستین بار در محرم سال ۱۳۳۸ از سوی امام خمینی مأموریت یافت، پیام ایشان را به آیت‌الله میلانی و علمای خراسان، در خصوص چگونگی برنامه‌های تبلیغاتی روحانیون در ماه محرم و افشاگری علیه سیاست‌های آمریکایی شاه، اوضاع ایران و حوادث قم، برساند. وی در همین سال، عازم بیرجند شد و در راستای پیام امام خمینی، به تبلیغ و افشاگری علیه رژیم پهلوی پرداخت و به همین دلیل در ۹ محرم (۱۲ خرداد ۱۳۴۲ش) دستگیر شد و به شرط اینکه منبر نرود و تحت نظر باشد آزاد شد. با پیش آمدن حادثه خونین ۱۵خرداد، باز هم وی بازداشت، زندانی و شکنجه شد. پس از این ماجرا مبارزات سیاسی ایشان متوقف نشد و بار ها دستگیر و زندانی شد:

  • دومین بازداشت: در بهمن ۱۳۴۲ش سخنرانی‌ها و افشاگری‌های ایشان علیه شاه و انقلاب سفید مورد استقبال مردم قرار گرفت. به همین دلیل شبانه توسط ساواک دستگیر و حدود دو ماه به صورت انفرادی در زندان قزل قلعه زندانی و شکنجه‌شد.
  • سومین و چهارمین بازداشت: علاوه بر سخنرانی، کلاسهای تفسیر، حدیث و اندیشه اسلامی ایشان در مشهد و تهران با استقبال جوانان مواجه شد. همین فعالیت‌ها سبب شد تا ساواک ایشان را مورد تعقیب قرار دهد. بدین خاطر در سال ۱۳۴۵ در تهران مخفیانه زندگی می‌کردند و یک سال بعد دستگیر و محبوس شد. فعالیت‌های علمی، برگزاری جلسات، تدریس و روشنگری موجب شد وی بار دیگر توسط ساواک در سال ۱۳۴۹ دستگیر و زندانی گردد.
  • پنجمین بازداشت:

آیت‌الله خامنه‌ای درباره پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک می‌نویسد:

«از سال ۴۸ زمینه حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاه‌های جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمی‌تواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجددا و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونت‌آمیز ساواک در زندان آشکارا نشان می‌داد که دستگاه از پیوستن جریان‌های مبارزه مسلـحانه به کانون‌های تفـکر اسلامی به شدت بیمناک است و نمی‌تواند بپذیرد که فعالیـت‌های فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریان‌ها بیگانه و به کنار است. پس از آزادی، دایره درسهای عمومی تفسیر و کلاسهای مخفی ایدئولوژی و… گسترش بیشتری پیدا کرد.»

  • بازداشت ششم:

بین سالهای ۱۳۵۰–۱۳۵۳ش درسهای تفسیر و ایدئولوژی خامنه‌ای در سه مسجد «کرامت»، «امام حسن(ع)» و «میرزا جعفر» مشهد تشکیل می‌شد و هزاران نفر از مردم به ویژه جوانان و طلاب را به این سه مرکز می‌کشاند و با تفکرات اسلامی آشنا می‌ساخت. درس نهج البلاغه ایشان در جزوه‌هایی کپی شده تحت عنوان: «پرتویی از نهج البلاغه» تکثیر و دست به دست می‌گشت. این فعالیـت‌ها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ ساواک به آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد هجوم برده، ایشان را دستگیر و بسیاری از یادداشت‌ها و نوشته‌هایشان را ضبط کنند. این سخت‌ترین بازداشت ایشان بود و تا پاییز ۱۳۵۴ در زندان کمیته مشترک شهربانی زندان بودند. در این مدت در سلولی با سخت‌ترین شرایط نگه داشته شدند. سختی‌هایی که ایشان در این بازداشت تحمل کردند، به تعبیر خودشان «فقط برای آنان که آن شرایط را دیده‌اند، قابل فهم است».

تبعید

رژیم پهلوی در اواخر سال ۱۳۵۶ش، آیت‌الله خامنه‌ای را دستگیر و برای مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کرد. در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوجگیری مبارزات عموم مردم ایران، ایشان از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد مقدس بازگشت و در صف مقدم مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی قرار گرفت.

انقلاب اسلامی

در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، پیش از بازگشت امام خمینی از پاریس، از سوی ایشان «شورای انقلاب اسلامی» با شرکت افرادی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی، هاشمی رفسنجانی و… در ایران تشکیل گردید، آیت‌الله خامنه‌ای به فرمان امام به عضویت این شورا درآمد. پیام امام توسط شهید مطهری به ایشان ابلاغ گردید و ایشان از مشهد به تهران آمد.

مقام معظم رهبری (2).jpg

آیت‌الله خامنه‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به فعالیت‌های اسلامی و در جهت نزدیکتر شدن به اهداف انقلاب اسلامی پرداخت:

  • پایه‌گذاری «حزب جمهوری اسلامی» با همکاری شهید بهشتی، شهید باهنر، رفسنجانی و… در اسفند ۱۳۵۷ش.
  • معاونت وزارت دفاع در سال ۱۳۵۸.
  • سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۳۵۸.
  • امام جمعه تهران، ۱۳۵۸.
  • نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، ۱۳۵۹.
  • نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، ۱۳۵۸.
  • حضور در لباس رزم در جبهه‌های دفاع مقدس.
  • ترور نافرجام ایشان توسط منافقین در ششم تیر ماه ۱۳۶۰ در مسجد ابوذر تهران.
  • ریاست جمهوری؛ به دنبال شهادت محمدعلی رجایی دومین رئیس‌جمهور ایران، آیت‌الله خامنه‌ای در مهر ماه ۱۳۶۰ با کسب بیش از شانزده میلیون رأی مردمی و حکم تنفیذ امام خمینی به ریاست جمهوری ایران برگزیده شد. همچنین از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ برای دومین بار برای این مسئولیت انتخاب شد.
  • ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰.
  • ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۳۶۶.
  • ریاست شورای بازنگری قانون اساسی، ۱۳۶۸.
  • رهبری، که از سال ۱۳۶۸، روز چهاردهم خرداد پس از رحلت امام خمینی توسط مجلس خبرگان رهبری برای این مسئولیت انتخاب شد.[۱]

جستار وابسته

منابع