فضیلت تشییع جنازه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۳

سؤال

آیا تشییع جنازه، برای میت یا شرکت کنندگان در مراسم تشییع، فایده‌ای دارد؟

توصیه به حضور در تشییع جنازه را به این جهت دانسته‌اند که افراد حاضر در آن، به یاد مرگ و آخرت می‌افتند. همچنین یکی از فواید تشییع جنازه را ثوابی دانسته‌اند که نصیب شرکت‌کنندگان و فرد مرده می‌شود. پیامبر اسلام حضور در تشییع جنازه را توصیه کرد و معتقد بود این امر انسان را به یاد آخرت می‌اندازد. امام صادق(ع) به صاحبان عزا توصیه کرده که دیگران را از مرگ میت با خبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند، بر او نماز خوانند و این‌گونه هم برای آنان، اجری حاصل شود و هم استغفار برای فرد مرده باشد.

یاد مرگ و آخرت

برخی روایات، فایده تشییع جنازه را به یاد مرگ و آخرت افتادن شمرده‌اند: پیامبر(ص) حضور در تشییع جنازه را توصیه کرد؛ زیرا این امر انسان را به یاد آخرت می‌اندازد و براساس روایات، خود پیامبر زمانی که در تشییع جنازه شرکت می‌کرد اندوه او را می‌گرفت و کم سخن می‌گفت.^[۱]

امام صادق(ع):

«هنگام تشییع جنازه، بپندار که خداوند تو را دوباره به دنیا برگردانده است. اکنون ببین که چگونه جبران می‌کنی.»^[۲]

امام باقر(ع) حضور در تشییع جنازه را مقدم بر حضور در ولیمه دانسته؛ زیرا تشییع جنازه انسان را به یاد مرگ و آخرت می‌اندازد.^[۳]

پیامبر اسلام به ابوذر غفاری توصیه‌هایی در مورد تشییع جنازه داشته و به او تذکر داده که هرگاه در پی جنازه‌ای به راه افتادی، باید عقلت با تفکّر و خشوع به آن مشغول شود و بدان که تو نیز به او می‌پیوندی.^[۴]

امام علی(ع) در تشییع جنازه‌ای شنید که مردی می‌خندد، فرمود: «گویی که مرگ را در این جهان برای دیگران رقم زده‌اند».^[۵] سپس اخطار داد این جنازه‌هایی که تشییع می‌شوند، بازنمی‌گردند و ما نیز در این دنیا جاودانه نخواهیم بود.^[۵]

بخشش گناهان تشییع‌کننده و تشییع‌شونده

یکی از فواید تشییع جنازه را ثوابی دانسته‌اند که نصیب شرکت کنندگان می‌شود.^[۶] همچنین بر اساس روایاتی از امام باقر(ع)، چهار شفاعت نصیب تشییع کنندگان شده^[۷] و فرشتگان، به تشییع کنندگان وعده بهشت می‌دهند.^[۸]

در روایت دیگری نقل شده که هر فردی، جنازهٔ مؤمنی را تا دفن همراهی کند، خداوند در قیامت، هفتاد فرشته را بر او می‌گمارد که او را همراهی کرده و برایش استغفار کنند.^[۹]

امام صادق(ع) به صاحبان عزا توصیه کرده که دیگران را از مرگ میت با خبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند، بر او نماز خوانند و این‌گونه هم برای آنان اجری حاصل شود و هم استغفار برای فرد مرده باشد.^[۱۰] امام باقر(ع) در روایتی فرموده است آمرزش هدیه کسانی است که او را تشییع کردند.^[۸]

در تشییع جنازه، اصل را بر ارزش انسانی نهاده‌اند، در منابع نقل شده جنازه‌ای را می‌بردند در حالی که پیامبر و اصحابش نشسته بودند. حضرت و یارانش از جا برخاستند تا جنازه را بردند. به پیامبر گفتند این فرد یک یهودی بود و علت احترام پیامبر به جنازه چه بود؟ پیامبر گفتند: «آیا انسان نبود؟!».^[۱۱]

منابع

↑ شیخ عباس قمی، سفینه البحار، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.
↑ حسینی تهرانی، معادشناسی، ج۳، ص۳۴.
↑ علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۸۴.
↑ طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۴۶۵.
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ صبحی صالح، نهج البلاغة، حکمت ۱۲۲، ص۴۹۰.
↑ الانوار النعمانیه، ص۲۲۰.
↑ قمی، شیخ عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.
↑ ^۸٫۰ ^۸٫۱ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۳، ص۱۷۲.
↑ محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص۵۴ و ۵۵.
↑ طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۳۶۰.
↑ بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۵۴.

[1] شیخ عباس قمی، سفینه البحار، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.

[2] حسینی تهرانی، معادشناسی، ج۳، ص۳۴.

[3] علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۸۴.

[4] طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۴۶۵.

[:1-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ صبحی صالح، نهج البلاغة، حکمت ۱۲۲، ص۴۹۰.

[6] الانوار النعمانیه، ص۲۲۰.

[7] قمی، شیخ عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.

[:0-8] ۸٫۰ ^۸٫۱ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۳، ص۱۷۲.

[9] محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص۵۴ و ۵۵.

[10] طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۳۶۰.

[11] بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۵۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-آيا تشييع جنازه، براى ميت يا شركت كنندگان در مراسم تشييع، فايده اى دارد؟
+آیا تشییع جنازه، برای میت یا شرکت کنندگان در مراسم تشییع، فایده‌ای دارد؟
-{{پایان سوال}}عنه عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عن إجابَةِ الدَّعوَةِ إلَى الجَنازَة: يُجيبُ الجَنازَةَ ؛ فإنّ حُضورَ الجَنازَةِ يُذكِّرُ المَوتَ و الآخِرَةَ ، و حُضورَ الوَلائمِ يُلهي عن ذلكَ؛ امام باقر عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه انسان بهتر است دعوت به تفرمود : دعوت به تشييع جنازه را بپذيرد؛ زيرا حضور در تشييع جنازه، يادآور مرگ و آخرت است و حضور در وليمه ها از اين امور غافل مى گرداند.
+{{پایان سوال}}توصیه به حضور در [[تشییع جنازه]] را به این جهت دانسته‌اند که افراد حاضر در آن، به یاد [[مرگ]] و [[آخرت]] می‌افتند. همچنین یکی از فواید تشییع جنازه را ثوابی دانسته‌اند که نصیب شرکت‌کنندگان و فرد مرده می‌شود. پیامبر اسلام حضور در تشییع جنازه را توصیه کرد و معتقد بود این امر انسان را به یاد آخرت می‌اندازد. [[امام صادق(ع)]] به صاحبان عزا توصیه کرده که دیگران را از مرگ میت با خبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند، بر او [[نماز میت|نماز]] خوانند و این‌گونه هم برای آنان، اجری حاصل شود و هم [[استغفار]] برای فرد مرده باشد.
-.عنه عليه السلام : يَنبَغي لأولياءِ المَيّتِ أن يُؤْذِنوا إخوانَ المَيّتِ بمَوتهِ ، فيَشهَدونَ جَنازَتَهُ و يُصَلُّونَ علَيهِ ، فيُكسِبُ لَهُمُ الأجرَ و يُكسِبُ لِمَيّتهِ الاستِغفارَ؛ امام صادق عليه السلام : شايسته است كه صاحبان عزا برادران دينى ميّت را از مرگ او با خبر سازند، تا در تشييع جنازه حاضر شوند و بر او نماز خوانند و بدين ترتيب، هم براى آنان اجرى حاصل شود و هم براى ميّت استغفار به عمل آيد.
+== یاد مرگ و آخرت ==
+برخی روایات، فایده تشییع جنازه را به یاد مرگ و آخرت افتادن شمرده‌اند: [[پیامبر(ص)]] حضور در تشییع جنازه را توصیه کرد؛ زیرا این امر انسان را به یاد آخرت می‌اندازد و براساس روایات، خود پیامبر زمانی که در تشییع جنازه شرکت می‌کرد اندوه او را می‌گرفت و کم سخن می‌گفت.<ref>شیخ عباس قمی، سفینه البحار، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]:{{-}}'''«هنگام تشییع جنازه، بپندار که خداوند تو را دوباره به دنیا برگردانده است. اکنون ببین که چگونه جبران می‌کنی.»'''<ref>حسینی تهرانی، معادشناسی، ج۳، ص۳۴.</ref>| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}[[امام باقر(ع)]] حضور در تشییع جنازه را مقدم بر حضور در ولیمه دانسته؛ زیرا تشییع جنازه انسان را به یاد مرگ و آخرت می‌اندازد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۸۴.</ref>
-عنه صلى الله عليه و آله : يا أبا ذرٍّ ، إذا تَبِعتَ جَنازَةً فلْيَكُنْ عَقلُكَ فيها مَشغولاً بالتَّفكُّرِ و الخُشوعِ ، و اعلَمْ أنّكَ لاحِقٌ بهِ؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى ابوذر! هرگاه در پى جنازه اى به راه افتادى ، بايد عقلت با تفكّر و خشوع به آن مشغول شود و بدان كه تو نيز به او مى پيوندى.
+پیامبر اسلام به [[ابوذر غفاری]] توصیه‌هایی در مورد تشییع جنازه داشته و به او تذکر داده که هرگاه در پی جنازه‌ای به راه افتادی، باید عقلت با تفکّر و خشوع به آن مشغول شود و بدان که تو نیز به او می‌پیوندی.<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۴۶۵.</ref>
-.الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لَمّا تَبِعَ جَنازَةً فسَمِعَ رجُلاً يَضحَكُ ـ: كأنّ المَوتَ فيها على غَيرِنا كُتِبَ ، و كأنّ الحَقَّ فيها على غَيرِنا وَجَبَ ، و كأنّ الّذي نَرى من الأمواتِ سَفْرٌ عمّا قَليلٍ إلَينا راجِعونَ ، نُبَوّئُهُم أجداثَهُم و نأكُلُ تُراثَهُم كأنّا مُخَلَّدونَ بَعدَهُم ، ثُمّ قد نَسِينا كُلَّ واعِظٍ و واعِظَةٍ ، و رُمِينا بكُلِّ فادِحٍ و جائحَةٍ؛ .امام على عليه السلام ـ چون در تشييع جنازه اى صداى خنده مردى را شنيد ـفرمود : گويى كه مرگ را در اين جهان براى ديگران رقم زده اند و انگار كه حق در اين دنيا بر ديگران واجب گشته است و گويى مردگانى را كه مى بينيم، مسافرانى هستند كه به زودى سوى ما باز مى گردند! آنان را در گورهايشان مى نهيم و ميراثشان را مى خوريم، آن گونه كه پندارى پس از آنها جاودان خواهيم ماند. هر پند دهنده اى را به دست فراموشى سپرده ايم، حال آنكه هدف هر بلا و حادثه اى بنيان كن قرار داريم.
+[[امام علی(ع)]] در تشییع جنازه‌ای شنید که مردی می‌خندد، فرمود: «گویی که مرگ را در این جهان برای دیگران رقم زده‌اند».<ref name=":1"/> سپس اخطار داد این جنازه‌هایی که تشییع می‌شوند، بازنمی‌گردند و ما نیز در این دنیا جاودانه نخواهیم بود.<ref name=":1">صبحی صالح، نهج البلاغة، حکمت ۱۲۲، ص۴۹۰.</ref>
-== شرکت پیامبر و ائمه در تشییع جنازه دیگران ==
+== بخشش گناهان تشییع‌کننده و تشییع‌شونده ==
-برخی فرشتگان، پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)و امامان(ع)در تشييع جنازه ها شركت مى كردند.
+یکی از فواید تشییع جنازه را ثوابی دانسته‌اند که نصیب شرکت کنندگان می‌شود.<ref>الانوار النعمانیه، ص۲۲۰.</ref> همچنین بر اساس روایاتی از [[امام باقر(ع)]]، چهار شفاعت نصیب تشییع کنندگان شده<ref>قمی، شیخ عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم، نشر اسوه، ج۴، ص۵۶۵.</ref> و [[فرشته|فرشتگان]]، به تشییع کنندگان وعده [[بهشت]] می‌دهند.<ref name=":0">کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۳، ص۱۷۲.</ref>
-از امام باقر(ع) نقل شده است كه فرمود:
-رسول خدا، پشت سر جنازه اى راه مى رفت، پرسيده شد: «اى رسول خدا، چرا چنين مى كنى؟» فرمود: «فرشتگان را مى بينم كه از جلو مى روند و ما از آنها پيروى مى كنيم».<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۴، ح ۲، مسلسل ۳۲۵۰.</ref>
-امام صادق(ع) فرمود: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) دنبال جنازه ى مرد صحابى انصارى مى رفت. برخى از اصحاب عرض كردند: «يا رسول الله، سوار مركب نمى شويد؟» فرمود: «دوست ندارم من سوار باشم در حالى كه فرشتگان پياده مى روند».<ref>حر عاملى، وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۷، ح ۱، مسلسل ۳۲۶۱.</ref>
-روزى جنازه اى را از گذرگاهى عبور دادند كه پيامبر و اصحاب او نشسته بودند. حضرت و يارانش از جا برخاستند تا جنازه از نظرها غايب شد. يك گفت: «اين جنازه ى يك يهودى بود». فرمود: «آيا انسان نبود!»<ref>بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۵۴.</ref>
-== احترام به شخص فوت شده ==
+در روایت دیگری نقل شده که هر فردی، جنازهٔ مؤمنی را تا دفن همراهی کند، خداوند در [[قیامت]]، هفتاد فرشته را بر او می‌گمارد که او را همراهی کرده و برایش [[استغفار]] کنند.<ref>محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص۵۴ و ۵۵.</ref>
-اسلام براى احترام به كرامت و جايگاه انسان، در باره ى تشييع جنازه بسيار سفارش كرده است.
-فوايدى كه به ميت مربوط مى شود، عبارتند از; حفظ حرمت و جايگاه او، هديه اى به بزرگى بهشت، آمرزش گناهان وى با شهادت و حضور مؤمنان.
+امام صادق(ع) به صاحبان عزا توصیه کرده که دیگران را از مرگ میت با خبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند، بر او [[نماز میت|نماز]] خوانند و این‌گونه هم برای آنان اجری حاصل شود و هم استغفار برای فرد مرده باشد.<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق‏، ۱۴۱۲ق، ص۳۶۰.</ref> امام باقر(ع) در روایتی فرموده است آمرزش هدیه کسانی است که او را تشییع کردند.<ref name=":0" />
-== بخشش گناهان تشییع کننده ==
+در تشییع جنازه، اصل را بر ارزش انسانی نهاده‌اند، در منابع نقل شده جنازه‌ای را می‌بردند در حالی که پیامبر و اصحابش نشسته بودند. حضرت و یارانش از جا برخاستند تا جنازه را بردند. به پیامبر گفتند این فرد یک یهودی بود و علت احترام پیامبر به جنازه چه بود؟ پیامبر گفتند: «آیا انسان نبود؟!».<ref>بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۵۴.</ref>
-يكى از فوايد مهم تشييع جنازه، ثوابى است كه نصيب ميت و شركت كنندگان مى شود.<ref>الانوار النعمانيه، ص۲۲۰.</ref>
-امام صادق(عليه السلام) فرمود:
-چون مؤمن را در قبر گذاشتند، ندا مى كنند، نخستين عطايى كه به تو شد، بهشت است و نخستين عطايى كه به مشايعت كنندگان جنازه ى تو شد، آمرزش گناهان است.
-در حديث ديگر آمده:
-هر كسى، جنازه ى مؤمنى را تا دفن همراهى كند، خداوند در قيامت هفتاد ملك بر او بگمارد كه او را همراهى و برايش استغفار كنند.<ref>محمد باقر مجلسى، زاد المعاد، ص۵۴ و ۵۵.</ref>
-حضرت موسى(عليه السلام) در مناجات عرض كرد: «پروردگارا، ثواب كسى كه تشييع جنازه كند، چيست؟» فرمود: «فرشتگانى پرچم دار، بر او مى گمارم كه او را از قبر تا محشر تشييع كنند».<ref>وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۰، ح ۲.</ref>
-وقتى چهل مؤمن مى گويند كه خدايا، از اين ميت جز نيكى نديده ايم، خداوند شهادت آنها را مى پذيرد.<ref>وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۰.</ref>
-== یاد مرگ و آخرت ==
+== منابع ==
-فايده ى ديگر اندرز شركت كننده ها است كه آنها را از گناه دور و به طاعت نزديك مى سازد.
+{{پانویس|۲}}
-پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) فرمود:
-هر گاه به عروسى دعوت شديد به كندى برويد، چون شما را به ياد دنيا مى اندازد و هرگاه به تشييع جنازه خوانده شديد، شتاب كنيد كه شما را به ياد آخرت مى اندازد.<ref>وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۰.</ref>
-هر گاه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) جنازه اى را تشييع مى كرد، اندوه ايشان زياد مى شد، با خود حديث نفس مى كرد و كم سخن مى گفت.<ref>شيخ عباس قمى، سفينه البحار، ص۹۲۵.</ref>
-حديثى از امام على(عليه السلام) هر دو فايده را ياد آور مى شود. على(عليه السلام) در تشييع جنازه اى شنيد كه مردى مى خندد; فرمود:
-گويا مرگ، براى غير ما نوشته شده است و گويا رعايت حق، براى غير ما واجب شده است.<ref>محمد دشتى، نهج البلاغه، ص۱۹۹، كلمه ى ۱۲۲.</ref>
-آنچه گفته شد، مربوط به تشييع جنازه ى مؤمن است; ولى در مورد كافر، امام كاظم(عليه السلام) فرمود:
-وقتى كافرى بميرد، هفتاد هزار ملائكه ى غضب و عذاب، او را تشييع مى كنند.<ref>عبدالله شبّر، حق اليقين، ج۲، ص۳۸۳.</ref>
-امام صادق(عليه السلام)فرمود:
-اگر جنازه ى كافر باشد، ملائكه، ضمن تشييع او، بر او لعنت مى فرستند تا به قبر مى رسد. آن گاه زمين به او مى گويد: «خوش نيامدى».<ref>الفروع من الكافى، ج۳، ص۲۳۹، ح ۱۲.</ref>
-حسن ختام اين پاسخ، كلام امام صادق(عليه السلام) كه فرموده است:
-هنگام تشييع جنازه، بپندار كه خداوند تو را دوباره به دنيا برگردانده است. اكنون ببين كه چگونه جبران مى كنى.<ref>حسينى تهرانى، معادشناسى، ج۳، ص۳۴.</ref>
-==منابع==
-<references />
 {{شاخه
    | شاخه اصلی = کلام
 | شاخه فرعی۱ = معاد
 |شاخه فرعی۲ =احکام جنازه
 |شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =شد
-  | تیترها =
+  | تیترها =شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی =شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
   | تغییر مسیر =
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی =شد
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت =ب
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ب
 }}
 {{پایان متن}}