حضور لیلی همسر امام حسین(ع) در کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} {{شروع متن}} {{سوال}} آيا جناب ليلا ـ مادر علي اكبر ـ و شهربانو در كر...» ایجاد کرد)
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آيا جناب ليلا ـ مادر علي اكبر ـ و شهربانو در كربلا حضور داشتند؟                                                {{پایان سوال}}
آیا لیلا همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر در کربلا حضور داشت؟ {{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
مراجعه به كتب تاريخي و آثار نويسندگان معاصر، چنين به دست مي‎دهد كه جناب ليلا در كربلا نبوده است.
{{درگاه|امام حسین}}
استاد شهيد مرتضي مطهري مسأله‎ي حضور ليلا در كربلا و در نتيجه افسانه‎ها و قصه‎هايي كه درباره‎ي ايشان گفته شده را يكي از موارد تحريف در تاريخ كربلا مي‎داند و آن را با استدلال رد مي‎نمايد.<ref>حماسه حسيني، مرتضي مطهري، ج۱، ص۲۶ – ۲۷، چاپ ۲۱، قم، انتشارات صدرا، سال ۱۳۷۳ هـ ش.</ref>
'''حضور لیلی همسر امام حسین(ع) در کربلا'''، براساس منابع تاریخی، قابل اثبات نیست. [[شهید مطهری|مرتضی مطهری]] حضور لیلی در کربلا و قصه‌هایی که درباره او گفته شده را یکی از موارد تحریف در تاریخ کربلا می‌داند و آنها را رد می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۶ – ۲۷.</ref>
 
محدث قمي مي‎گويد: «ظاهر آن است كه ليلا در كربلا نبوده و من در كتب معتبر نديدم.»<ref>منتهي الآمال، شيخ عباس قمي ،ص ۳۷۵.</ref>
لَیلیٰ دختر اَبی‌مُرَّة بن عُروَة بن مسعود ثَقَفی همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر، پسر بزرگ امام(ع)، بوده است.<ref>مقریزی، تقی‌الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق، ج‌۶، ص۲۶۹.</ref>
 
در جاي ديگر مي‎نويسد: «در كتب معتبر، ذكري از بودن ليلا در كربلا، يا در كوفه و شام نيست.»<ref>همان، ص۵۴۱.</ref> همچنين از سخن قاتل علي اكبر كه مي‎گويد:
[[شیخ عباس قمی]] معتقد است که، براساس منابع، لیلی در کربلا نبوده و نامی از او در جریان وقایع کربلا، [[کوفه]] یا [[شام]] نیست.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال، تحقیق ناصر باقر بیدهندی، قم، دلیل، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۵۹.</ref> [[محمد ابراهیم آیتی]]، از تاریخ‌پژوهان معاصر، معتقد است که از لیلی، مادر علی‌اکبر، نامی در واقعه کربلا وجود ندارد و حتی زنده‌بودن او در آن تاریخ مشخص نیست.<ref name=":0" /> تنها کسی که از [[همسران امام حسین(ع)]] در واقعه کربلا حضور داشت، [[رباب دختر امرؤالقیس]] بود.<ref name=":0">آیتی، محمدابراهیم، بررسی تاریخ عاشورا، قم، مؤسسه انتشاراتی امام عصر(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۲.</ref>
 
عليّ آثام العرب ان مرّ بي يفعل مثل ما كان يفعل ان لم اثكل اباه.<ref>تاريخ الامم و الملوك، محمد بن جرير الطبري، ج۴، چاپ پنجم، بيروت، موسسه اعلمي للمطبوعات، سال ۱۴۰۹ هـ ق، ص۳۴۰.</ref>  
مرتضی مطهری معتقد است که در فرهنگ عامیانه عزاداری شیعه، روایات مربوط به لیلی همسر امام حسین(ع) با روایات لیلی، معشوق مجنون عامری در داستان لیلی و مجنون، مخلوط شده است و موجب پدیدآمدن برخی روایات تحریف‌آمیز شده است.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۷.</ref>  
== جستارهای وابسته ==
گناه تمامي عرب به گردن من، اگر اين جوان از كنار من بگذرد و پدر را به عزايش داغدار نسازم.» در حالي كه در عرف مي‎گويند: «مادرش را به عزايش بنشانم»؛ اما وي فقط از پدرش ياد مي‎كند؛ از اين رو استفاده مي‎شود كه نه تنها ليلا در كربلا نبوده، كه اصلاً در قيد حيات نيز نبوده است.
* [[حضور شهربانو همسر امام حسین(ع)‌ در کربلا]]
*‌ [[فهرست همسران و فرزندان امام حسین(ع)]]
مرحوم دكتر محمد ابراهيم آيتي در اين زمينه مي‎نويسد: «از مادر علي اكبر، يعني ليلا، دختر ابي مره بن مسعود، هم نامي در جريان فاجعه كربلا به ميان نيامده است و هيچ نمي‎دانم كه ايشان در اين تاريخ زنده بوده است يا نه؟… از همسران امام تنها كسي كه در اين سفر همراه امام(ع) بوده، رباب دختر امرؤالقيس است.<ref>بررسي تاريخ عاشورا، دكتر محمد ابراهيم آيتي، ص۱۲۳.</ref>
== منابع ==
بنابراين با توجه به قرائن و شواهد ياد شده، جناب ليلا در كربلا نبوده‎ است؛ در نتيجه آن داستان‎ها و افسانه‎هايي كه در جريان حادثه كربلا به او نسبت داده مي‎شود، بي‎اساس و غير واقعي است. در پايان تذكر اين نكته لازم است كه شيخ مفيد در ارشاد، طبرسي در اعلام الوري، طبري در تاريخ طبري و … نام اين بانو را همان ليلا ذكر كرده‎اند؛<ref>علي الاكبر، سيد عبدالرزاق مقرّم، ص۱۴.</ref> از اين رو اطلاق نام «ام ليلي» بر آن بانو صحيح نيست.
اما درباره‎ي حضور شهربانو در كربلا
قبل از پاسخ به اين بخش سؤال، يادآور مي‎شويم كه اگر چه بنا به نقل مشهور بين مورخان، مادر امام سجاد(ع)، دختر يزدگرد سوم پادشاه ايران بوده و نامش «شهربانو» مي‎باشد، اما اين شهرت تاريخي، از سوي برخي از محققان معاصر به جهت ترديد در روايات اين موضوع، مورد خدشه قرار گرفته است.<ref>زندگاني علي بن الحسين(ع)، سيد جعفر شهيدي، ص۹ ـ ۲۷، چاپ ششم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، سال ۱۳۷۴ ش.
خدمات متقابل اسلام و ايران، مرتضي مطهري، ص۱۰۰ ـ ۱۰۱، چاپ هشتم.</ref>
بنابراين، در اصل نام مادر امام سجاد(ع) كه شهربانو و دختر پادشاه باشد، ترديد وجود دارد، تا چه رسد به اين كه وي تا زمان وقوع حادثه‎ي جانگداز كربلا زنده و اين واقعه را درك كرده باشد.
آنچه در بعضي از اخبار آمده است، آن است كه مادر امام سجاد(ع) هنگام وضع حمل آن حضرت، از دنيا رفته است؛<ref>اثبات الوصيه، ابوالحسني علي بن الحسين مسعودي، ص۱۷۰، چاپ اول، قم، انتشارات انصاريان، سال ۱۴۱۷ ق، شهيدي، همان، ص۲۶.</ref> بنابراين بر فرض قبول اين كه مادر امام سجاد(ع) فرزند پادشاه ساساني و نامش شهربانو باشد، امّا مانند ليلا در واقعه‎ي كربلا در قيد حيات نبوده است.
==منابع==
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =  
| شاخه اصلی =تاریخ
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =تاریخ اسلام
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =کربلا
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =-
  | تیترها =  
  | تیترها =-
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | ارزیابی کمی = شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۹

سؤال
آیا لیلا همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر در کربلا حضور داشت؟
درگاه‌ها
امام حسین.png


حضور لیلی همسر امام حسین(ع) در کربلا، براساس منابع تاریخی، قابل اثبات نیست. مرتضی مطهری حضور لیلی در کربلا و قصه‌هایی که درباره او گفته شده را یکی از موارد تحریف در تاریخ کربلا می‌داند و آنها را رد می‌کند.[۱]

لَیلیٰ دختر اَبی‌مُرَّة بن عُروَة بن مسعود ثَقَفی همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر، پسر بزرگ امام(ع)، بوده است.[۲]

شیخ عباس قمی معتقد است که، براساس منابع، لیلی در کربلا نبوده و نامی از او در جریان وقایع کربلا، کوفه یا شام نیست.[۳] محمد ابراهیم آیتی، از تاریخ‌پژوهان معاصر، معتقد است که از لیلی، مادر علی‌اکبر، نامی در واقعه کربلا وجود ندارد و حتی زنده‌بودن او در آن تاریخ مشخص نیست.[۴] تنها کسی که از همسران امام حسین(ع) در واقعه کربلا حضور داشت، رباب دختر امرؤالقیس بود.[۴]

مرتضی مطهری معتقد است که در فرهنگ عامیانه عزاداری شیعه، روایات مربوط به لیلی همسر امام حسین(ع) با روایات لیلی، معشوق مجنون عامری در داستان لیلی و مجنون، مخلوط شده است و موجب پدیدآمدن برخی روایات تحریف‌آمیز شده است.[۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۶ – ۲۷.
  2. مقریزی، تقی‌الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق، ج‌۶، ص۲۶۹.
  3. شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال، تحقیق ناصر باقر بیدهندی، قم، دلیل، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۵۹.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ آیتی، محمدابراهیم، بررسی تاریخ عاشورا، قم، مؤسسه انتشاراتی امام عصر(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۲.
  5. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۷.