مفهوم غیبت امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
مفهوم غیبت امام زمان ( | مفهوم غیبت امام زمان(عج) را بیان کنید. | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
غیبت | {{درگاه|مهدویت}} | ||
امام زمان (عج) امام دوازدهم شیعیان است که به دلیل شرایط موجود در زمان ولادت آن حضرت و اختناق حاکمان غاصب بنابر مصلحت و حکمت الهی در ابتدا مواجه به غیبت صغری می‌شود و سپس غیبت کبرای آن حضرت رخ می‌دهد. غیبت امام زمان (عج) در روایات اهل بیت علیهم السلام پیشگویی شده و نیز به فلسفه ان اشاراتی صورت گرفته است. | |||
== | ==انواع غیبت امام زمان== | ||
امام زمان (عج) دارای دو غیبت است.؛ یکی [[غیبت صغری]] و دیگری [[غیبت کبری]]. امام صادق(ع) فرمود: حضرت قائم عليه السلام را دو غيبت است (غيبت صغرى و غيبت كبرى) در يكى از آن دو غيبت (كبرى) در مواقف حج حاضر شود، و مردم را ببيند ولى مردم او را نبينند (اما در غيبت صغرى، خواص اصحاب او را ميديدند و ميشناختند).<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، أصول الكافي / ترجمه مصطفوى - تهران، چاپ: اول، 1369 ش، ج2، ص 138</ref> | |||
غيبت صغرى افزون بر اینکه زمانش کوتاه بوده در کیفیت نیز با غیبت کبری تفاوت دارد؛ زيرا كه در غیبت صغری، باب سفارت باز بوده و همچنین درك خدمت آن بزرگوار برای بسيارى از اخيار مقدور يا ميسور بوده، و پاسه سؤالات خود را مستقیما و یا از طریق وکلا دریافت می نمودند؛ برخلاف غيبت كبرى که رابطه اخیار هم با آن حضرت قطع شده است. پس مراد از غيبت صغرى، از زمان ولادت تا زمان انقطاع سفارت مىباشد.<ref>عراقى، محمود بن جعفر، دار السلام در احوالات [[حضرت مهدى]] (عليه السلام) و ...، قم، مسجد مقدس جمكران چ 2، 1384ش، ص187.</ref> | |||
این نوع | == پیشگویی اهل بیت(ع) از غیبت امام زمان (عج)== | ||
روایات معصومین (ع) از غیبت امام زمان خبر داده است. این روايات كه به طور متواتر رسيده است گواه بر درستى غيبت است. در این روایات سخن از پنهان شدن دانش نیز آمده است و مراد از دانش همان حجّت عالم است. اين روايات مشتمل است بر بيان وظيفه شيعه در باره امامان كه بايد بر همان عقيده اى كه بودهاند باشند و متزلزل نشوند و جابجا نگردند بلكه پابرجا باشند و حالشان دگرگون نشود و چشم به انتظار باشند تا آنچه بر آنان وعده داده شده برسد و آنان در اينكه حجّتشان را و امام زمانشان را در دوران غيبت نمىبينند معذورند و پيش از ظهور در هر عصر و زمانى بر آنان تنگ آيد شخص امام و نام و نسبش را نتوانند بشناسند و جستجو از امام و كشف صاحب غيبت و بدنبال نام و محلّ سكونت و محلّ غيبت او بودن و يا اشاره بذكر او كردن بر آنان قدغن باشد تا چه رسد بر آنكه بخواهند عيانا او را ببينند.<ref>نعمانى، محمد بن ابراهيم، غيبت (نعمانى، ترجمه فهرى)، تهران، دار الكتب الإسلامية - چ 4، 1362ش.ص184</ref> | |||
== غیبت امام زمان آزمایشی برای مسلمانان== | |||
در غیبت امام زمان آزمایشی است که متوجه مسلمانان به خصوص شیعیان است. اين غيبت را رسول خدا (ص) از پيش فرموده و امير المؤمنين خبر آن را داده است و در خطبه ها و سخنرانی‌ها كه از آن حضرت نقل شده است از اين گرفتارى سخن گفته است و دانشمندان حديث و روايت اخبار اين غيبت را از فرزندان على و امامان يكى پس از ديگرى نقل نموده اند به طورى كه يك نفر از امامان نيست مگر اينكه در اين باره پيشگوئى كرده و اين پيش آمد را محقّق دانسته و آزمايشى را كه خداى تبارك و تعالى در اين باره دارد توصيف فرموده. | |||
و سبب اين غيبت همانا كارهاى زشت و كردارهاى ناپسند و پيروى هواى نفس و دنياى زود گذر كه بر آخرت جاودانى اش مقدّم داشتهاند و دنباله روى خواستههاى نفس، و حقّهاى ضايع شده كه باعث جلب خشم خداى عزّ و جلّ است مىباشد.<ref>نعمانى، محمد بن ابراهيم، غيبت (نعمانى، ترجمه فهرى)، تهران، دار الكتب الإسلامية - چ 4، 1362ش. ص 4- 5</ref> | |||
== کیفیت غایب بودن امام زمان(ع)== | |||
کیفیت غیبت امام زمان و اینکه چرا مردم آن حضرت را نمی بینند به دو صورت دانسته‌اند: | |||
'''غیبت معرفتی''': | |||
غیبت شخصیتی و حقوقی است. امام زمان(عج) به‌طور عادی زندگی می‌کند و مردم عادی او را ملاقات کرده و با او معاشرت می‌کنند. حضرت با مردم هم‌صحبت می‌شود ولی مردم او را نمی‌شناسند و نمی‌دانند که او امام زمان(عج) است. حکمت الهی چنین اقتضا کرده که امام زمان(ع) با ناشناس ماندن، از خطرات احتمالیِ ستمگران و ظالمان در امان بماند. | |||
روایاتی بر این نظریه دلالت می‌کند از جمله [[امام صادق(ع)]] امام زمان(ع) را دارای خصلتی مانند یوسف(ع) دانستند؛ به این صورت که مردم او را می‌بینند ولی او را نمی‌شناسند و نمی‌دانند او چه کسی است.<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۵۰-۳۵۱.</ref> | |||
'''غیبت جسمانی''': | |||
امام زمان(ع) روی زمین است و به جاهای مختلف می‌رود، از احوال و رفتار [[شیعیان]] اطلاع می‌یابد و آنها را مورد لطف خود قرار می‌دهد، ولی هیچ‌کس، امام را با چشمان ظاهری نمی‌بیند [[امام رضا(ع)]] در مورد خضر(ع) گفتند که او هر سال در مراسم حج حاضر است … ولی ما او را نمی‌بینیم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، تهران، کتابفروشی اسلامی، چاپ سوم، ج۵۱، ص۲۲۱ و ۲۲۲.</ref> این نوع پنهان بودن که همان ناپیدائی است، با پنهانی به صورت ناشناس بودن، فرق دارد؛ ناشناسی به‌طور عادی صورت می‌گیرد و هیچ گونه اتفاق خارق‌العاده ای رخ نمی‌دهد و اما نامرئی بودن، نیاز به اعجاز دارد. | |||
برخی این احتمال را مطرح کرده‌اند که غیبت جسمانی به تصرف در چشم مردم بوده باشد، به طوری که مردم توانایی دیدن امام را نداشته باشند. این احتمال نیز به اعجاز الهی نیاز دارد. در قرآن کریم و روایات به مواردی اشاره شده که با معجزه الهی، افرادی نمی‌توانستند یک موجود قابل دیدن را مشاهده نمایند: {{قرآن|ترجمه=در برابرشان ديوارى كشيديم و در پشت سرشان ديوارى. و بر چشمانشان نيز پرده‌اى افكنديم تا نتوانند ببینند.|سوره=یس|آیه=۹}} | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* ماهنامه مبلغان شماره ۲۴ از معاونت تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه علمیه تهران ۱۴۲۲، چگونگی غیبت امام زمان، ص۳۶. | |||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۲۹: | خط ۴۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی =کلام | ||
|شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ =مهدویت | ||
|شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ =امام زمان(ع) | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =- | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی نویسنده = | ||
| تکمیل = | | بازبینی =شد | ||
| اولویت = | | تکمیل =شد | ||
| کیفیت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت =ج | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۹
مفهوم غیبت امام زمان(عج) را بیان کنید.
امام زمان (عج) امام دوازدهم شیعیان است که به دلیل شرایط موجود در زمان ولادت آن حضرت و اختناق حاکمان غاصب بنابر مصلحت و حکمت الهی در ابتدا مواجه به غیبت صغری می‌شود و سپس غیبت کبرای آن حضرت رخ می‌دهد. غیبت امام زمان (عج) در روایات اهل بیت علیهم السلام پیشگویی شده و نیز به فلسفه ان اشاراتی صورت گرفته است.
انواع غیبت امام زمان
امام زمان (عج) دارای دو غیبت است.؛ یکی غیبت صغری و دیگری غیبت کبری. امام صادق(ع) فرمود: حضرت قائم عليه السلام را دو غيبت است (غيبت صغرى و غيبت كبرى) در يكى از آن دو غيبت (كبرى) در مواقف حج حاضر شود، و مردم را ببيند ولى مردم او را نبينند (اما در غيبت صغرى، خواص اصحاب او را ميديدند و ميشناختند).[۱] غيبت صغرى افزون بر اینکه زمانش کوتاه بوده در کیفیت نیز با غیبت کبری تفاوت دارد؛ زيرا كه در غیبت صغری، باب سفارت باز بوده و همچنین درك خدمت آن بزرگوار برای بسيارى از اخيار مقدور يا ميسور بوده، و پاسه سؤالات خود را مستقیما و یا از طریق وکلا دریافت می نمودند؛ برخلاف غيبت كبرى که رابطه اخیار هم با آن حضرت قطع شده است. پس مراد از غيبت صغرى، از زمان ولادت تا زمان انقطاع سفارت مىباشد.[۲]
پیشگویی اهل بیت(ع) از غیبت امام زمان (عج)
روایات معصومین (ع) از غیبت امام زمان خبر داده است. این روايات كه به طور متواتر رسيده است گواه بر درستى غيبت است. در این روایات سخن از پنهان شدن دانش نیز آمده است و مراد از دانش همان حجّت عالم است. اين روايات مشتمل است بر بيان وظيفه شيعه در باره امامان كه بايد بر همان عقيده اى كه بودهاند باشند و متزلزل نشوند و جابجا نگردند بلكه پابرجا باشند و حالشان دگرگون نشود و چشم به انتظار باشند تا آنچه بر آنان وعده داده شده برسد و آنان در اينكه حجّتشان را و امام زمانشان را در دوران غيبت نمىبينند معذورند و پيش از ظهور در هر عصر و زمانى بر آنان تنگ آيد شخص امام و نام و نسبش را نتوانند بشناسند و جستجو از امام و كشف صاحب غيبت و بدنبال نام و محلّ سكونت و محلّ غيبت او بودن و يا اشاره بذكر او كردن بر آنان قدغن باشد تا چه رسد بر آنكه بخواهند عيانا او را ببينند.[۳]
غیبت امام زمان آزمایشی برای مسلمانان
در غیبت امام زمان آزمایشی است که متوجه مسلمانان به خصوص شیعیان است. اين غيبت را رسول خدا (ص) از پيش فرموده و امير المؤمنين خبر آن را داده است و در خطبه ها و سخنرانی‌ها كه از آن حضرت نقل شده است از اين گرفتارى سخن گفته است و دانشمندان حديث و روايت اخبار اين غيبت را از فرزندان على و امامان يكى پس از ديگرى نقل نموده اند به طورى كه يك نفر از امامان نيست مگر اينكه در اين باره پيشگوئى كرده و اين پيش آمد را محقّق دانسته و آزمايشى را كه خداى تبارك و تعالى در اين باره دارد توصيف فرموده. و سبب اين غيبت همانا كارهاى زشت و كردارهاى ناپسند و پيروى هواى نفس و دنياى زود گذر كه بر آخرت جاودانى اش مقدّم داشتهاند و دنباله روى خواستههاى نفس، و حقّهاى ضايع شده كه باعث جلب خشم خداى عزّ و جلّ است مىباشد.[۴]
کیفیت غایب بودن امام زمان(ع)
کیفیت غیبت امام زمان و اینکه چرا مردم آن حضرت را نمی بینند به دو صورت دانسته‌اند:
غیبت معرفتی:
غیبت شخصیتی و حقوقی است. امام زمان(عج) به‌طور عادی زندگی می‌کند و مردم عادی او را ملاقات کرده و با او معاشرت می‌کنند. حضرت با مردم هم‌صحبت می‌شود ولی مردم او را نمی‌شناسند و نمی‌دانند که او امام زمان(عج) است. حکمت الهی چنین اقتضا کرده که امام زمان(ع) با ناشناس ماندن، از خطرات احتمالیِ ستمگران و ظالمان در امان بماند.
روایاتی بر این نظریه دلالت می‌کند از جمله امام صادق(ع) امام زمان(ع) را دارای خصلتی مانند یوسف(ع) دانستند؛ به این صورت که مردم او را می‌بینند ولی او را نمی‌شناسند و نمی‌دانند او چه کسی است.[۵]
غیبت جسمانی:
امام زمان(ع) روی زمین است و به جاهای مختلف می‌رود، از احوال و رفتار شیعیان اطلاع می‌یابد و آنها را مورد لطف خود قرار می‌دهد، ولی هیچ‌کس، امام را با چشمان ظاهری نمی‌بیند امام رضا(ع) در مورد خضر(ع) گفتند که او هر سال در مراسم حج حاضر است … ولی ما او را نمی‌بینیم.[۶] این نوع پنهان بودن که همان ناپیدائی است، با پنهانی به صورت ناشناس بودن، فرق دارد؛ ناشناسی به‌طور عادی صورت می‌گیرد و هیچ گونه اتفاق خارق‌العاده ای رخ نمی‌دهد و اما نامرئی بودن، نیاز به اعجاز دارد.
برخی این احتمال را مطرح کرده‌اند که غیبت جسمانی به تصرف در چشم مردم بوده باشد، به طوری که مردم توانایی دیدن امام را نداشته باشند. این احتمال نیز به اعجاز الهی نیاز دارد. در قرآن کریم و روایات به مواردی اشاره شده که با معجزه الهی، افرادی نمی‌توانستند یک موجود قابل دیدن را مشاهده نمایند: ﴿در برابرشان ديوارى كشيديم و در پشت سرشان ديوارى. و بر چشمانشان نيز پرده‌اى افكنديم تا نتوانند ببینند.﴾(یس:۹)
مطالعه بیشتر
- ماهنامه مبلغان شماره ۲۴ از معاونت تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه علمیه تهران ۱۴۲۲، چگونگی غیبت امام زمان، ص۳۶.
منابع
- ↑ كلينى، محمد بن يعقوب، أصول الكافي / ترجمه مصطفوى - تهران، چاپ: اول، 1369 ش، ج2، ص 138
- ↑ عراقى، محمود بن جعفر، دار السلام در احوالات حضرت مهدى (عليه السلام) و ...، قم، مسجد مقدس جمكران چ 2، 1384ش، ص187.
- ↑ نعمانى، محمد بن ابراهيم، غيبت (نعمانى، ترجمه فهرى)، تهران، دار الكتب الإسلامية - چ 4، 1362ش.ص184
- ↑ نعمانى، محمد بن ابراهيم، غيبت (نعمانى، ترجمه فهرى)، تهران، دار الكتب الإسلامية - چ 4، 1362ش. ص 4- 5
- ↑ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، تهران، کتابفروشی اسلامی، چاپ سوم، ج۵۱، ص۲۲۱ و ۲۲۲.