پرش به محتوا

شغل انبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها

Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Aliazad (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا در قرآن کریم سفارش به کار و تلاش شده است؟
شغل انبیاء الهی، که از طریق آن معیشت خود را تأمین می‌کردند، چه بوده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}آیات متعدد [[قرآن]]، شغل و تلاش را با اهمیت دانسته و به آن تشویق کرده‌اند. خداوند در آیات گوناگون، به جستجو در زمین، بهره‌مندی از منافع آن، آباد کردن و برطرف ساختن نیازهای معیشتی، تأکید کرده است.
{{پاسخ}}
شغل [[انبیاء]] معمولاً به کشاورزی، دامداری و تجارت مرتبط بوده است. بسیاری از انبیاء در تاریخ به عنوان کشاورز یا چوپان شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، [[حضرت نوح(ع)]] به کشاورزی مشغول بود و [[حضرت داوود(ع)]] نیز به عنوان آهنگر و سازنده سلاح شناخته می‌شود. همچنین، [[حضرت محمد(ص)]] قبل از [[بعثت حضرت محمد(ص)|بعثت]] به تجارت مشغول بودند. این مشاغل نه تنها به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد، بلکه به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی نیز عمل می‌کرد.


== کار و شغل پیامبران ==
شغل انبیاء الهی به طور کلی به فعالیت‌هایی مرتبط است که به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد و در عین حال به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی عمل می‌کرد.
[[پرونده:IMG 20221114 124449 046.jpg|بندانگشتی|تصویر یک یادداشت پشت یک نسخهٔ خطی دربارهٔ شغل انبیاء]]
براساس برخی از آیات از جمله سوره هود آیه 37، سوره قصص آیه 27، سوره انبیاء 80 و. . . شغل حضرت نوح علیه السّلام را نجاریو شغل حضرت شعیب علیه السّلام را دامداری و کارگری و شغل حضرت موسی علیه السّلام را شبانی و کارگری و شغل حضرت داود را زره سازی و آهنگری و شغل حضرت آدم علیه السلام را کشاورزی و شغل حضرت ابراهیم علیه السّلام را کشاورزی و دامداری، شغل حضرت ادریس علیه السّلام خیاطی و حضرت یعقوب و ایوب به زراعت و دامداری وشغل حضرت هود و صالح تجارت و حضرت سلیمان حصیربافی و حضرت عیسی صیادی و نجاری و حضرت محمد صلّی اللّه علیه و اله تجارت و صیادی و شبانی بوده است.<ref>ناد علی، فاطمه، مجله قرآنی کوثر، ۱۳۹۱، شماره ۴۲.</ref>


.
این فعالیت‌ها و شغل‌ها نه تنها به تأمین نیازهای مادی انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه‌های مختلف زندگی، از جمله صداقت، کار و تلاش، و خدمت به جامعه، محسوب می‌شدند. انبیاء با زندگی خود نشان دادند که چگونه می‌توان با [[ایمان به معنای امید|ایمان]] و تلاش، به اهداف عالی [[حقیقت انسان|انسانی]] دست یافت و در خدمت به بشریت بود.
 
کار حضرت موسی برای شعیب پیامبر
 
{{قرآن||ترجمه=(شعیب) گفت: «من می‌خواهم یکی از این دو دخترم را به همسری تو (موسی) درآورم به این شرط که هشت سال برای من کار کنی و اگر آن را تا ده سال افزایش دهی، محبّتی از ناحیه توست من نمی‌خواهم کار سنگینی بر دوش تو بگذارم و ان شاء اللَّه مرا از صالحان خواهی یافت.|سوره=قصص|آیه=۲۷}}
 
براساس این آیه، میزان و مزد کار  در ابتدا توسط دو طرف مشخص می‌گردد و در این آیه  کار [[حضرت موسی]] به عنوان مهریه دخترِ [[شعیب]] قرار داده شده است.
 
کار یوسف در خزانه داری مصر
 
{{قرآن|قالَ اجْعَلْنی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفیظٌ عَلیمٌ|ترجمه=(یوسف) گفت: مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم!|سوره=یوسف|آیه=۵۵}}.
 
این آیه نیز نشان می‌دهد که [[حضرت یوسف]] به خاطر احساس مسئولیت از خطر قحطی که جان مردم را تهدید می‌کرد این پیشنهاد را داد و یک کار و مسئولیت اقتصادی مهمی را بر عهده گرفت و به خوبی از عهده آن برآمد.
 
کارگری دو پیامبر برای دو یتیم
 
{{قرآن||ترجمه=(موسی و خضر) باز به راه خود ادامه دادند تا به مردم قریه‌ای رسیدند از آنان خواستند که به ایشان غذا دهند ولی آنان از مهمان کردنشان خودداری نمودند (با این حال) در آن جا دیواری یافتند که می‌خواست فرو ریزد و (آن مرد عالم) آن را برپا داشت. (موسی) گفت: «(لا اقل) می‌خواستی در مقابل این کار مزدی بگیری»!|سوره=کهف[۱۸]|آیه=۷۷}}
 
زره‌بافی حضرت داود(ع)
 
{{قرآن|... وَ أَلَنَّا لَهُ الْحَدیدَ|۱۰|ترجمه=و آهن را برای او نرم کردیم (و به او گفتیم:) زره‌های کامل و فراخ بساز، و حلقه‌ها را به اندازه و متناسب کن! و عمل صالح بجا آورید که من به آنچه انجام می‌دهید بینا هستم!|سوره=سبأ|آیه=۱۰-۱۱|أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ وَ قَدِّرْ فِی السَّرْدِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ|۱۱}}.
 
[[شیخ طبرسی]] در [[مجمع البیان]] می‌فرماید: خداوند آهن را برای [[حضرت داود|داود]] نرم ساخت برای آنکه دوست داشت از زحمت و دست‌رنج خود بخورد و زندگی کند؛ پس برای او آهن را نرم کرد و صنعت زره‌سازی را به او آموخت. و از درآمد آن خودش و عیالش استفاده کرده و زیادی آن را صدقه می‌داد.
 
[[امام صادق(ع)]] فرمود: «خدا به داود وحی کرد، تو خوب بنده‌ای هستی مگر آنکه تو از بیت المال می‌خوری، پس داود چهل روز گریه کرد، پس خدا آهن را برای او چون موم نرم ساخت و هر روز یک زره می‌ساخت و به هزار درهم می‌فروخت… و از بیت‌المال بی‌نیاز گشت».<ref>طبرسی، فضل بن حسن، ترجمه تفسیر مجمع البیان، گروهی از مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۶۰ش، ج۲۰، ص۲۲۵.</ref>
 
همکاری با ذوالقرنین برای ساختن سد و نجات از دست یاجوج و ماجوج
 
{{قرآن|قالَ ما مَکَّنِّی فیهِ رَبِّی خَیْرٌ فَأَعینُونی بِقُوَّه أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً|ترجمه=(ذو القرنین) گفت: آنچه پروردگارم در اختیار من گذارده، بهتر است (از آنچه شما پیشنهاد می‌کنید)! مرا با نیرویی یاری دهید، تا میان شما و آنها سدّ محکمی قرار دهم!|سوره=کهف[۱۸]|آیه=۹۵}}
 
مردم آن منطقه در ابتدا می‌خواستند که فقط پول و کمک مالی بدهند تا [[ذوالقرنین]] برای آنها سدی در برابر دشمنان بسازد ولی ذوالقرنین کار کردن و کمک جسمی را بهتر از کمک مالی عنوان کرد و از نیروی خود مردم برای ساخت سد استفاده نمود. او با تلاش و مدیریت صحیح برای مردم سد بسیار محکمی در برابر هجوم دشمنان ساخت.
 
 
{{مطالعه بیشتر}}
 
== مطالعه بیشتر ==
۱ـ توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث، محمّد محمدی ری شهری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۲ش.
 
۲. فرهنگ کار در اسلام، علی محمد ولوی، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۱ش.


== شغل انبیاء الهی ==
[[پرونده:IMG 20221114 124449 046.jpg|بندانگشتی|تصویری از یک یادداشت دربارهٔ شغل انبیاء پشت یک نسخهٔ خطی.]]
در منابع مختلفی چون [[قرآن کریم]]، احادیث [[معصومان(ع)]] و اخبار تاریخی گاهی به این مشاغل اشاره شده است:
* شغل [[حضرت آدم(ع)]]: کشاورزی،<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار|سال=1403|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=مؤسسة الوفاء|جلد=103|صفحه=56|مکان=بیروت}}</ref> آهنگری<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الامم و الملوک|سال=۱۳۸۷|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=روائع التراث العربی|جلد=1|صفحه=130|کوشش=تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم}}</ref> و نانوایی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الامم و الملوک|سال=1387|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=روائع التراث العربی|جلد=1|صفحه=129|کوشش=تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم}}</ref> برشمرده شده است.
* کار [[حضرت انوش(ع)]]: اولین کسی بود که درخت خرما نشاند و زراعت کرد.
* شغل حضرت [[ادریس(ع)]]: خیاطی(مخترع سوزن و خیاطی) برشمرده شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مروج الذهب|نام=أبو الحسن|نام خانوادگی=المسعودی|جلد=1|صفحه=31}}</ref>
* کار [[حضرت نوح(ع)]]: نجاری و کشتی سازی دانسته شده است.<ref name=":1" /> <ref>سوره هود، آیه ۳۷</ref><ref>سوره قصص، آیه ۲۷</ref><ref>سوره انبیاء، آیه ۸۰</ref> 
* کار [[حضرت ابراهیم(ع)]]: کشاورزی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک|سال=۱۹۹۲–۱۹۹۳|نام=عبدالرحمن بن علی|نام خانوادگی=ابن‌الجوزی|ناشر=دارالکتب العلمیة|جلد=2|صفحه=146|مکان=بیروت|کوشش=تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا}}</ref> و بنایی<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref> عنوان شده است. 
* شغل [[حضرت اسماعیل(ع)]]: بنایی و خادم [[مسجد]] دانسته شده است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref> 
* کار [[حضرت یعقوب(ع)]]: چوپانی و دامداری دانسته شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مروج الذهب و معادن الجوهر|نام=علی بن الحسین|نام خانوادگی=مسعودی|ناشر=الشرکة العلمیة للکتاب|جلد=1|صفحه=41|مکان=بیروت}}</ref> 
* شغل [[حضرت ایوب(ع)]]: زراعت و گله داری و دامداری تلقی شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الامم و الملوک|تاریخ=1387|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=روائع التراث العربی|جلد=1|صفحه=323|کوشش=محمد ابوالفضل ابراهیم}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=13|صفحه=436}}</ref> 
* کار [[حضرت شعیب(ع)]]: شبانی و دامداری و بنایی قلمداد شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|جلد=103|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=موسسه الوفاء|سال=1403|مکان=بیروت}}</ref><ref>''سوره قصص، آیه23.''</ref> 
* کار [[حضرت موسی(ع)]]: شبانی،<ref>سوره قصص، آیه ۲۷.</ref> کشاورزی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک|سال=۱۹۹۲–۱۹۹۳|نام=عبدالرحمن بن علی|نام خانوادگی=ابن‌الجوزی|ناشر=دارالکتب العلمیة|جلد=2|صفحه=146|مکان=بیروت|کوشش=محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا}}</ref> و بنایی<ref>سوره کهف، آیه ۷۷.</ref> عنوان شده است.
* شغل [[حضرت خضر(ع)]]: بنایی برشمرده شده است.<ref>سوره کهف، آیه33.</ref>
* کار [[حضرت داوود(ع)]]: آهنگری،<ref>سوره سبأ، آیه ۱۰.</ref> زره‌سازی<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۰.</ref> و زنبیل‌بافی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نهج البلاغه|سال=1414|نام=محمد بن الحسین|نام خانوادگی=شریف رضی|ناشر=دارالهجرة|صفحه=227|مکان=قم|کوشش=تحقیق صبحی الصالح|فصل=خطبه ۱۶۰}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نهج البالغه|فصل=خطبه 150}}</ref> عنوان شده است.
* شغل [[حضرت هود(ع)]]: تجارت عنوان شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مدینة دمشق|سال=1995|نام=أبوالقاسم علی بن الحسن|نام خانوادگی=ابن عساکر|ناشر=دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع|جلد=7|صفحه=443|مکان=بیروت|کوشش=تحقیق عمرو بن غرامة العمروی}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|نام=محمدباقر بن محمدقی|نام خانوادگی=مجلسی|جلد=11|صفحه=359}}</ref>
* شغل [[حضرت صالح(ع)]]: تجارت برشمرده شده است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مدینة دمشق|سال=1995|نام=أبوالقاسم علی بن الحسن|نام خانوادگی=ابن عساکر|ناشر=دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع|جلد=7|صفحه=443|مکان=بیروت|کوشش=تحقیق عمرو بن غرامة العمروی}}</ref>
* شغل [[حضرت لوط(ع)]]: کشاورزی دانسته شده است.<ref name=":1" />
* شغل [[حضرت سلیمان(ع)]]: نظامی‌گری،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء|نام=أبو العباس|نام خانوادگی=قلقشندی|جلد=1|صفحه=488}}</ref> پادشاهی،<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۱.</ref> حصیربافی،<ref name=":1" />  و صابون‌سازی<ref name=":3">قلقشندی، احمد بن علی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا، ج ۱، ص ۴۸۶.</ref> آمده است.
* کار [[حضرت عیسی(ع)]]: جهانگردی بیان شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مدینة دمشق|نام=علی بن حسن|نام خانوادگی=ابن عساکر|جلد=7|صفحه=443}}</ref>
* کار [[حضرت زکریاء(ع)]]: نجاری خوانده شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الدر المنثور فی تفسیر المأثور|نام=عبدالرحمن بن أبی‌بکر|نام خانوادگی=سیوطی|ناشر=بیروت دارالفکر|جلد=6|صفحه=479}}</ref>
* شغل [[حضرت یوسف(ع)]]: خزانه‌داری،<ref>سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref> پادشاهی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قصص الانبیاء|نام=ابواسحاق ابراهیم بن منصور|نام خانوادگی=نیشابوری|ناشر=شرکت انتشارات علمی و فرهنگی|صفحه=114|مکان=تهران|کوشش=حبیب یغمایی}}</ref> و کاغذسازی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء|نام=احمد بن علی|نام خانوادگی=قلقشندی|ناشر=دارالکتب العلمیة|جلد=1|صفحه=486|مکان=بیروت|کوشش=محمدحسین شمس‌الدین}}</ref> عنوان شده است.
* شغل [[پیامبر اسلام(ص)]]: شبانی،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک|سال=۱۹۹۲–۱۹۹۳|نام=عبدالرحمن بن علی|نام خانوادگی=ابن‌الجوزی|ناشر=دارالکتب العلمیة|جلد=2|صفحه=146|مکان=بیروت|کوشش=تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا}}</ref> بازرگانی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=البدایة و النهایة|سال=1988|نام=اسماعیل بن کثیر|نام خانوادگی=الدمشقی|ناشر=داراحیاء التراث العربی|جلد=2|صفحه=386|مکان=بیروت|کوشش=تحقیق علی شیری}}</ref> عنوان شده است.
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
خط ۵۹: خط ۴۲:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه =-
  | تیترها = شد
  | تیترها =-
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]]
{{#seo:
|title=شغل انبیاء | بررسی حرفه و اشتغال پیامبران در قرآن و منابع اسلامی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=شغل انبیاء
|description=در این مقاله به بررسی شغل انبیاء پرداخته شده؛ از حرفه‌های پیامبران مانند چوپانی، نجاری، تجارت و کشاورزی تا پیامدهای اخلاقی و اجتماعی اشتغال در آموزه‌های اسلامی.
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۴

سؤال

شغل انبیاء الهی، که از طریق آن معیشت خود را تأمین می‌کردند، چه بوده است؟

شغل انبیاء معمولاً به کشاورزی، دامداری و تجارت مرتبط بوده است. بسیاری از انبیاء در تاریخ به عنوان کشاورز یا چوپان شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، حضرت نوح(ع) به کشاورزی مشغول بود و حضرت داوود(ع) نیز به عنوان آهنگر و سازنده سلاح شناخته می‌شود. همچنین، حضرت محمد(ص) قبل از بعثت به تجارت مشغول بودند. این مشاغل نه تنها به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد، بلکه به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی نیز عمل می‌کرد.

شغل انبیاء الهی به طور کلی به فعالیت‌هایی مرتبط است که به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد و در عین حال به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی عمل می‌کرد.

این فعالیت‌ها و شغل‌ها نه تنها به تأمین نیازهای مادی انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه‌های مختلف زندگی، از جمله صداقت، کار و تلاش، و خدمت به جامعه، محسوب می‌شدند. انبیاء با زندگی خود نشان دادند که چگونه می‌توان با ایمان و تلاش، به اهداف عالی انسانی دست یافت و در خدمت به بشریت بود.

شغل انبیاء الهی

تصویری از یک یادداشت دربارهٔ شغل انبیاء پشت یک نسخهٔ خطی.

در منابع مختلفی چون قرآن کریم، احادیث معصومان(ع) و اخبار تاریخی گاهی به این مشاغل اشاره شده است:

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار. ج۱۰۳. بیروت: مؤسسة الوفاء. ص۵۶.
  2. طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷). تاریخ الامم و الملوک. ج۱. به کوشش تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. روائع التراث العربی. ص۱۳۰.
  3. طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷). تاریخ الامم و الملوک. ج۱. به کوشش تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. روائع التراث العربی. ص۱۲۹.
  4. المسعودی، أبو الحسن. مروج الذهب. ج۱. ص۳۱.
  5. سوره هود، آیه ۳۷
  6. سوره قصص، آیه ۲۷
  7. سوره انبیاء، آیه ۸۰
  8. ابن‌الجوزی، عبدالرحمن بن علی (۱۹۹۲–۱۹۹۳). المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک. ج۲. به کوشش تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة. ص۱۴۶.
  9. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
  10. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
  11. مسعودی، علی بن الحسین. مروج الذهب و معادن الجوهر. ج۱. بیروت: الشرکة العلمیة للکتاب. ص۴۱.
  12. طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷). تاریخ الامم و الملوک. ج۱. به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم. روائع التراث العربی. ص۳۲۳.
  13. مکارم شیرازی، ناصر. تفسیر نمونه. ج۱۳. ص۴۳۶.
  14. مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳). بحارالانوار. ج۱۰۳. بیروت: موسسه الوفاء.
  15. سوره قصص، آیه23.
  16. سوره قصص، آیه ۲۷.
  17. ابن‌الجوزی، عبدالرحمن بن علی (۱۹۹۲–۱۹۹۳). المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک. ج۲. به کوشش محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة. ص۱۴۶.
  18. سوره کهف، آیه ۷۷.
  19. سوره کهف، آیه33.
  20. سوره سبأ، آیه ۱۰.
  21. سوره انبیاء، آیه ۸۰.
  22. شریف رضی، محمد بن الحسین (۱۴۱۴). «خطبه ۱۶۰». نهج البلاغه. به کوشش تحقیق صبحی الصالح. قم: دارالهجرة. ص۲۲۷.
  23. «خطبه ۱۵۰». نهج البالغه.
  24. ابن عساکر، أبوالقاسم علی بن الحسن (۱۹۹۵). تاریخ مدینة دمشق. ج۷. به کوشش تحقیق عمرو بن غرامة العمروی. بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع. ص۴۴۳.
  25. مجلسی، محمدباقر بن محمدقی. بحار الانوار. ج۱۱. ص۳۵۹.
  26. ابن عساکر، أبوالقاسم علی بن الحسن (۱۹۹۵). تاریخ مدینة دمشق. ج۷. به کوشش تحقیق عمرو بن غرامة العمروی. بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع. ص۴۴۳.
  27. قلقشندی، أبو العباس. صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء. ج۱. ص۴۸۸.
  28. سوره انبیاء، آیه ۸۱.
  29. قلقشندی، احمد بن علی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا، ج ۱، ص ۴۸۶.
  30. ابن عساکر، علی بن حسن. تاریخ مدینة دمشق. ج۷. ص۴۴۳.
  31. سیوطی، عبدالرحمن بن أبی‌بکر. الدر المنثور فی تفسیر المأثور. ج۶. بیروت دارالفکر. ص۴۷۹.
  32. سوره یوسف، آیه ۵۵.
  33. نیشابوری، ابواسحاق ابراهیم بن منصور. قصص الانبیاء. به کوشش حبیب یغمایی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ص۱۱۴.
  34. قلقشندی، احمد بن علی. صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء. ج۱. به کوشش محمدحسین شمس‌الدین. بیروت: دارالکتب العلمیة. ص۴۸۶.
  35. ابن‌الجوزی، عبدالرحمن بن علی (۱۹۹۲–۱۹۹۳). المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک. ج۲. به کوشش تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة. ص۱۴۶.
  36. الدمشقی، اسماعیل بن کثیر (۱۹۸۸). البدایة و النهایة. ج۲. به کوشش تحقیق علی شیری. بیروت: داراحیاء التراث العربی. ص۳۸۶.