اعتبار زیارت عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
مصدر اصلی این زیارت‌نامه، دو کتاب معتبر؛ یعنی «[[کامل الزیارات]]» تالیف جعفر بن محمد [[بن قولویه قمی]] و «[[مصباح المتهجد]]» تالیف [[شیخ طوسی]] (رضوان‌الله‌تعالی) است و این دو بزرگوار، تقریباً با شش سند این زیارت را نقل کرده‌اند ، که در ادامه بیان خواهد شد : | مصدر اصلی این زیارت‌نامه، دو کتاب معتبر؛ یعنی «[[کامل الزیارات]]» تالیف جعفر بن محمد [[بن قولویه قمی]] و «[[مصباح المتهجد]]» تالیف [[شیخ طوسی]] (رضوان‌الله‌تعالی) است و این دو بزرگوار، تقریباً با شش سند این زیارت را نقل کرده‌اند ، که در ادامه بیان خواهد شد : | ||
=== سند شیخ طوسی با دو طریق نقل شده است : === | |||
* طریق اول: صالح بن عقبه عن علقمة بن محمد عن [[امام صادق|ابی‌جعفر]] (علیه‌السلام) <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|تاریخ=(1411.ق)|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|ناشر=مؤسسة فقه الشیعة. بیروت|جلد=1|صفحه=733}}</ref> | * طریق اول: صالح بن عقبه عن علقمة بن محمد عن [[امام صادق|ابی‌جعفر]] (علیه‌السلام) <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|تاریخ=(1411.ق)|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|ناشر=مؤسسة فقه الشیعة. بیروت|جلد=1|صفحه=733}}</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۷: | ||
زیارت عاشورا در کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامِلُ‌الزیارات]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|سال=1356ش|نام خانوادگی=ابن قولویه|جلد=1|صفحه‌ها=175-179}}</ref>نوشته [[ابن‌قولویه قمی|ابن‌قولویه]] در قرن چهارم هجری نقل شده است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|سال=1356ش|نام خانوادگی=ابن قولویه|جلد=1|صفحه=175}}</ref>به گفته [[ابوالمعالی کلباسی]]، از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، [[شیخ طوسی]] در کتاب [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|سال=1411ق|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=2|صفحه=772}}</ref>، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح زیارت عاشورا|سال=1428ق|نام خانوادگی=کلباسی|جلد=1|صفحه=210}}</ref> | زیارت عاشورا در کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامِلُ‌الزیارات]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|سال=1356ش|نام خانوادگی=ابن قولویه|جلد=1|صفحه‌ها=175-179}}</ref>نوشته [[ابن‌قولویه قمی|ابن‌قولویه]] در قرن چهارم هجری نقل شده است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|سال=1356ش|نام خانوادگی=ابن قولویه|جلد=1|صفحه=175}}</ref>به گفته [[ابوالمعالی کلباسی]]، از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، [[شیخ طوسی]] در کتاب [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|سال=1411ق|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=2|صفحه=772}}</ref>، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح زیارت عاشورا|سال=1428ق|نام خانوادگی=کلباسی|جلد=1|صفحه=210}}</ref> | ||
=== سند ابن قولویه === | |||
مرحوم [[ابن قولویه]] در کتاب «[[کامل الزیارات]]» نیز در سند اصل زیارت عاشورا می‌نویسد: | |||
علقمة بن محمّد حضرمی می‌گوید: محضر مبارک ابی جعفر (امام باقر) (علیه‌السّلام) عرض کردم: دعائی به من تعلیم فرمائید که در آن روز وقتی از نزدیک به زیارت آن حضرت رفتم آن را بخوانم و دعائی یادم دهید که هر گاه از نزدیک به زیارت آن جناب نرفته بلکه از شهرهای دور و پشت بام به آن حضرت اشاره نمایم سلام بدهم آن را بخوانم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|تاریخ=1417ق|ناشر=مؤسسة نشر الفقاهة|جلد=1|صفحه=174}}</ref> | |||
حضرت فرمودند: ای علقمه! بعد از آن‌که با اشاره به آن حضرت سلام دادی و پس از آن، دو رکعت [[نماز]] خواندی و هنگام اشاره و پس از خواندن دو رکعت اگر این دعاء و زیارت را که شرحش را برایت می‌گویم خواندی، پس به آنچه فرشتگان زائر آن حضرت دعاء کرده‌اند تو نیز دعاء نموده‌ای و خداوند متعال برای تو هزار هزار حسنه نوشته و هزار هزار گناه محو می‌فرماید و صد هزار هزار درجه مقام و مرتبه تو را بالا برده و تو را از کسانی قرار می‌دهد که با حضرت [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی]] (علیهما‌السّلام) شهید شده‌اند و بدین ترتیب در درجه ایشان قرارت می‌دهد و شناخته نمی‌شوی مگر در زمره شهدائی که با آن حضرت شهید شده‌اند و ثواب تمام [[انبیاء]] و رسولان و کسانی که زیارت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین]] (علیه‌السّلام) را از زمان شهادتش تا به الآن نموده‌اند را برایت می‌نویسد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|تاریخ=1417ق|ناشر=مؤسسة نشر الفقاهة|جلد=1|صفحه=174}}</ref> | |||
حضرت (سلام‌اللَّه‌علیه) به علقمه فرمودند: در زیارت [[امام حسین علیه‌السلام|ابا عبد‌الله الحسین]] روز عاشوراء بگو: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا اَبَا عبد‌الله السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خِیَرَةَ اللَّهِ وَ ابْنَ خِیَرَتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ [[امیرالمؤمنین|اَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ]] وَ ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ [[حضرت فاطمه(س)|فَاطِمَةَ]] سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِین....<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کامل الزیارات|تاریخ=1417ق|نام=ابن‌قولویه قمی، جعفر بن محمد|پیوند نویسنده=تحقیق:الشیخ جواد القیومی، لجنة التحقیق|ناشر=مؤسسة نشر الفقاهة|جلد=1|صفحه=174}}</ref> | |||
* سند روایت ابن قولویه: | |||
[[آیت الله خویی]] در این باره می‌فرمایند:ابن‌قولویه روایتی را از [[معصومین]] (علیهم‌السّلام) نقل نکرده است؛ مگر این که از افراد موثق از اصحاب ما باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=رجال الحدیث|نام خانوادگی=خویی، ابوالقاسم|جلد=1|صفحه=50}}</ref> | |||
[[شیخ حر عاملی]] در این باره می‌فرمایند: جعفر بن محمد بن قولویه به [[وثاقت]] روات کامل الزیارات شهادت داده است و تصریح او در اول کتاب [[کامل الزیارات]] نسبت به تصریح علی بن ابراهیم رساتر است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة|نام خانوادگی=حر‌عاملی، محمد بن حسن|جلد=24|صفحه=202}}</ref> | |||
زیارت عاشورا از نظر سندی هیچ مشکلی ندارد و علاوه بر این، زیارت عاشورا از [[زیارت]]<nowiki/>هایی است که تمامی علمای [[شیعه]] بلا استثنا در طول تاریخ بر خواندن آن تأکید کرده و خود نیز بر قرائت هر روز آن مواظبت می‌کردند. و روایتی که مورد قبول تمامی علمای شیعه از قدیم الایام تا کنون بوده است، نیازی به بررسی سندی ندارد؛ هر چند که ثابت شد از نظر سندی هم مشکلی ندارد. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۹ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۶:۳۸
اعتبار زیارت عاشورا از دیدگاه شیعه چگونه است؟ و چه ثواب و فضیلتی دارد؟
مصدر اصلی زیارت عاشورا
مصدر اصلی این زیارت‌نامه، دو کتاب معتبر؛ یعنی «کامل الزیارات» تالیف جعفر بن محمد بن قولویه قمی و «مصباح المتهجد» تالیف شیخ طوسی (رضوان‌الله‌تعالی) است و این دو بزرگوار، تقریباً با شش سند این زیارت را نقل کرده‌اند ، که در ادامه بیان خواهد شد :
سند شیخ طوسی با دو طریق نقل شده است :
- طریق دوم: سیف بن عمیره عن علقمة بن محمد عن ابی‌جعفر (علیه‌السلام)[۲]
به گفته سید موسی شبیری زنجانی، حدیث‌شناس و رجال‌شناس شیعه، علمای امامیه درباره وثاقت سند زیارت عاشورا اجماع دارند و همه آنها اصل زیارت عاشورا را امری قطعی و مسلم می‌دانند.[۳]آیت‌الله شبیری همچنین معتقد است علاوه بر تأییدات غیبی که زیارت عاشورا دارد، سند نقل شده در کتاب مصباح المتهجد سندی صحیح است.[۴]او از دو طریق صحت این سند را تبیین می‌کند.[۵]آیت‌الله میرزا جواد تبریزی نیز معتقد است که زیارت عاشورا نیازی به بررسی سندی ندارد؛ زیرا این زیارت، مشهور و جزو شعارها و باورهای شیعه شده است و مضامین آن نیز در روایات صحیح وجود دارد.[۶]
زیارت عاشورا در کتاب کامِلُ‌الزیارات[۷]نوشته ابن‌قولویه در قرن چهارم هجری نقل شده است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از امام باقر(ع) نقل شده است.[۸]به گفته ابوالمعالی کلباسی، از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد[۹]، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.[۱۰]
سند ابن قولویه
مرحوم ابن قولویه در کتاب «کامل الزیارات» نیز در سند اصل زیارت عاشورا می‌نویسد:
علقمة بن محمّد حضرمی می‌گوید: محضر مبارک ابی جعفر (امام باقر) (علیه‌السّلام) عرض کردم: دعائی به من تعلیم فرمائید که در آن روز وقتی از نزدیک به زیارت آن حضرت رفتم آن را بخوانم و دعائی یادم دهید که هر گاه از نزدیک به زیارت آن جناب نرفته بلکه از شهرهای دور و پشت بام به آن حضرت اشاره نمایم سلام بدهم آن را بخوانم.[۱۱]
حضرت فرمودند: ای علقمه! بعد از آن‌که با اشاره به آن حضرت سلام دادی و پس از آن، دو رکعت نماز خواندی و هنگام اشاره و پس از خواندن دو رکعت اگر این دعاء و زیارت را که شرحش را برایت می‌گویم خواندی، پس به آنچه فرشتگان زائر آن حضرت دعاء کرده‌اند تو نیز دعاء نموده‌ای و خداوند متعال برای تو هزار هزار حسنه نوشته و هزار هزار گناه محو می‌فرماید و صد هزار هزار درجه مقام و مرتبه تو را بالا برده و تو را از کسانی قرار می‌دهد که با حضرت حسین بن علی (علیهما‌السّلام) شهید شده‌اند و بدین ترتیب در درجه ایشان قرارت می‌دهد و شناخته نمی‌شوی مگر در زمره شهدائی که با آن حضرت شهید شده‌اند و ثواب تمام انبیاء و رسولان و کسانی که زیارت امام حسین (علیه‌السّلام) را از زمان شهادتش تا به الآن نموده‌اند را برایت می‌نویسد.[۱۲]
حضرت (سلام‌اللَّه‌علیه) به علقمه فرمودند: در زیارت ابا عبد‌الله الحسین روز عاشوراء بگو: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا اَبَا عبد‌الله السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا خِیَرَةَ اللَّهِ وَ ابْنَ خِیَرَتِهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ اَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِین....[۱۳]
- سند روایت ابن قولویه:
آیت الله خویی در این باره می‌فرمایند:ابن‌قولویه روایتی را از معصومین (علیهم‌السّلام) نقل نکرده است؛ مگر این که از افراد موثق از اصحاب ما باشد.[۱۴]
شیخ حر عاملی در این باره می‌فرمایند: جعفر بن محمد بن قولویه به وثاقت روات کامل الزیارات شهادت داده است و تصریح او در اول کتاب کامل الزیارات نسبت به تصریح علی بن ابراهیم رساتر است.[۱۵]
زیارت عاشورا از نظر سندی هیچ مشکلی ندارد و علاوه بر این، زیارت عاشورا از زیارت‌هایی است که تمامی علمای شیعه بلا استثنا در طول تاریخ بر خواندن آن تأکید کرده و خود نیز بر قرائت هر روز آن مواظبت می‌کردند. و روایتی که مورد قبول تمامی علمای شیعه از قدیم الایام تا کنون بوده است، نیازی به بررسی سندی ندارد؛ هر چند که ثابت شد از نظر سندی هم مشکلی ندارد.
منابع
- ↑ طوسی، محمد بن حسن ((1411.ق)). مصباح المتهجد. ج۱. مؤسسة فقه الشیعة. بیروت. ص۷۳۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ طوسی، محمد بن حسن (1411.ق). مصباح المتهجد. ج۱. مؤسسة فقه الشیعة. صص۷۷۴–۷۷۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ شبیری زنجانی، (تاریخ ثبت استفتاء ۱۳۸۶/۰۱/۳۰.). استفتاء. صشماره ۴۳۸۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ آیت الله شبیری زنجانی. «آیا سند زیارت عاشورا اعتبار دارد؟». سایت رسمی آیت الله شبیری زنجانی (به https://zanjani.ir/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%81%d8%aa%d8%a7%d8%a6%d8%a7%d8%aa-%d8%b9%d8%b2%d8%a7%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c/?fa#:~:text=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%20%D8%B3%D9%86%D8%AF%20%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA و %D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA.).
- ↑ شبیری زنجانی (1389ش). جرعه‌ای از دریا. ج۱. صص۲۵۱–۲۵۲. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ میرزا جواد تبریزی (1389ش). زیارت عاشورا فراتر از شبهه. ج۱. ص۷۵. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ابن قولویه (1356ش). کامل الزیارات. ج۱. صص۱۷۵–۱۷۹. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ابن قولویه (1356ش). کامل الزیارات. ج۱. ص۱۷۵. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ شیخ طوسی (1411ق). مصباح المتهجد. ج۲. ص۷۷۲. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کلباسی (1428ق). شرح زیارت عاشورا. ج۱. ص۲۱۰. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کامل الزیارات. ج۱. مؤسسة نشر الفقاهة. 1417ق. ص۱۷۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کامل الزیارات. ج۱. مؤسسة نشر الفقاهة. 1417ق. ص۱۷۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ کامل الزیارات. ج۱. مؤسسة نشر الفقاهة. 1417ق. ص۱۷۴. پارامتر
|first1=بدون|last1=در Authors list وارد شده‌است (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ خویی، ابوالقاسم. رجال الحدیث. ج۱. ص۵۰.
- ↑ حر‌عاملی، محمد بن حسن. تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة. ج۲۴. ص۲۰۲.