پیش نویس:چرایی نیامدن نام حضرت فاطمه(ع) در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
در مذهب شیعه از حضرت فاطمه(س) بسیار تمجید می‌شود پس چرا در قرآن از ایشان نام برده نشده است؟
در مذهب شیعه از حضرت فاطمه(س) بسیار تمجید می‌شود پس چرا در قرآن از ایشان نام برده نشده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{درگاه|فاطمی|قرآن}}
{{درگاه|قرآن|سنت|فاطمی}}
۱۲۳
۱۲۳
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


== نقد پیش فرض‌ها ==
== نقد پیش فرض‌ها==
در اینکه نامی از حضرت زهرا در قرآن نیامده شکی نیست ولکن:
در اینکه نامی از حضرت زهرا در قرآن نیامده شکی نیست ولکن:


خط ۲۳: خط ۲۳:
۶. خداوند در قرآن کریم عادةً کلیات را بیان می‌کند و بیان جزئیات را به سنت ارجاع داده است. و در روایتی صحیح السند<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=3|صفحه=213|مکان=تهران}}</ref> از امام صادق(ع) آمده است که از ایشان سؤال کردند: «مردم می‌گویند: چرا نام علی و أهل بیتش(ع) در قرآن نیامده است؟ حضرت فرمود: به آنها بگویید: آیه وجوب نماز بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد، ولی خداوند ۳ رکعتی یا ۴ رکعتی بودن آنها را ذکر نکرد و خداوند تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد. خداوند آیه زکات را نازل کرد، ولی نفرمود که از هر ۴۰ درهم، یک درهم باید پرداخت کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه حج را نازل کرد، ولی نفرمود که ۷ بار باید طواف کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه «اطاعت از خداوند و رسولش و أولی الأمر» در حق علی و حسن و حسین نازل شده است و پیامبر اکرم(ص) در حق حضرت علی(ع) فرمود: «هر که من مولای اویم، علی نیز مولای اوست» و پیامبر اکرم(ص) فرمود: «شما را سفارش می‌کنم به کتاب خدا و أهل بیتم».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=2|صفحه=7|مکان=قم}}</ref>
۶. خداوند در قرآن کریم عادةً کلیات را بیان می‌کند و بیان جزئیات را به سنت ارجاع داده است. و در روایتی صحیح السند<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=3|صفحه=213|مکان=تهران}}</ref> از امام صادق(ع) آمده است که از ایشان سؤال کردند: «مردم می‌گویند: چرا نام علی و أهل بیتش(ع) در قرآن نیامده است؟ حضرت فرمود: به آنها بگویید: آیه وجوب نماز بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد، ولی خداوند ۳ رکعتی یا ۴ رکعتی بودن آنها را ذکر نکرد و خداوند تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد. خداوند آیه زکات را نازل کرد، ولی نفرمود که از هر ۴۰ درهم، یک درهم باید پرداخت کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه حج را نازل کرد، ولی نفرمود که ۷ بار باید طواف کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه «اطاعت از خداوند و رسولش و أولی الأمر» در حق علی و حسن و حسین نازل شده است و پیامبر اکرم(ص) در حق حضرت علی(ع) فرمود: «هر که من مولای اویم، علی نیز مولای اوست» و پیامبر اکرم(ص) فرمود: «شما را سفارش می‌کنم به کتاب خدا و أهل بیتم».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=2|صفحه=7|مکان=قم}}</ref>


== حضرت زهرا(س) در قرآن ==
==حضرت زهرا(س) در قرآن==
همان‌طور که گفته شد، درباره حضرت زهرا(س) در قرآن آیات بسیاری نازل گشته است. در ادامه، به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
همان‌طور که گفته شد، درباره حضرت زهرا(س) در قرآن آیات بسیاری نازل گشته است. در ادامه، تنها به گوشه ای از آن اشاره می‌کنیم:


=== آیه تطهیر ===
===آیه تطهیر===
{{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.|سوره=احزاب|آیه=۳۳}}
{{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.|سوره=احزاب|آیه=۳۳}}
* مسلم در صحیح خود نقل می‌کند: عایشه گفت: صبحگاهان رسول خدا(ص) در حالی که رواندازی پشمی و سیاه رنگ بر خود قرار داده بود، حرکت کرد. چیزی نگذشت که حسن بن علی آمد حضرت او را داخل آن روانداز نمود. و سپس [[حسین بن علی(ع)|حسین]] آمد و او نیز داخل شد. و سپس [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]] آمد و او را نیز داخل کرد. سپس علی آمد و او را داخل کرد، آن گاه فرمود: «انما یرید الله لیذهب…»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صحیح مسلم (الجامع الصحیح)|نام=مسلم بن حجاج|نام خانوادگی=قشیری نیشابوری|ناشر=دار الفکر|جلد=7|صفحه=130|مکان=بیروت}}</ref>
*مسلم در صحیح خود نقل می‌کند: عایشه گفت: صبحگاهان رسول خدا(ص) در حالی که رواندازی پشمی و سیاه رنگ بر خود قرار داده بود، حرکت کرد. چیزی نگذشت که حسن بن علی آمد حضرت او را داخل آن روانداز نمود. و سپس [[حسین بن علی(ع)|حسین]] آمد و او نیز داخل شد. و سپس [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]] آمد و او را نیز داخل کرد. سپس علی آمد و او را داخل کرد، آن گاه فرمود: «انما یرید الله لیذهب…»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صحیح مسلم (الجامع الصحیح)|نام=مسلم بن حجاج|نام خانوادگی=قشیری نیشابوری|ناشر=دار الفکر|جلد=7|صفحه=130|مکان=بیروت}}</ref>
* شیخ صدوق روایت معتبری را نقل می‌کند که: امیر المؤمنین(ع) به ابوبکر فرمودند: ای ابوبکر به قرآن اقرار داری؟ ابوبکر جواب داد:آری دارم. حضرت فرمود: آیا این آیه شریفه: «إنما یرید الله لیذهب…» در شأن ما بوده یا در شأن غیر ما نازل شده است؟ ابو بکر جواب داد: در شأن شماست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=بن بابویه قمی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=191|مکان=نجف|پی‌نوشت=باب ۱۵۱ حدیث اول}}</ref>
*شیخ صدوق روایت معتبری را نقل می‌کند که: امیر المؤمنین(ع) به ابوبکر فرمودند: ای ابوبکر به قرآن اقرار داری؟ ابوبکر جواب داد:آری دارم. حضرت فرمود: آیا این آیه شریفه: «إنما یرید الله لیذهب…» در شأن ما بوده یا در شأن غیر ما نازل شده است؟ ابو بکر جواب داد: در شأن شماست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=بن بابویه قمی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=191|مکان=نجف|پی‌نوشت=باب ۱۵۱ حدیث اول}}</ref>


در نتیجه از مصادیق قطعی این آیه نزد شیعه و سنت، حضرت زهرا(س) می‌باشد که اراده الهی بر عصمت ایشان قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref>
در نتیجه از مصادیق قطعی این آیه نزد شیعه و سنت، حضرت زهرا(س) می‌باشد که اراده الهی بر عصمت ایشان قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref>


=== آیه مودت ===
===آیه مودت===
{{قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَیٰ ۗ وَمَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا|ترجمه=بگو: من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی‌اش می‌افزاییم.|سوره=شوری|آیه=۲۳}}
{{قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَیٰ ۗ وَمَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا|ترجمه=بگو: من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی‌اش می‌افزاییم.|سوره=شوری|آیه=۲۳}}  


* شیخ کلینی می‌نویسد: امام صادق(ع) به ابو جعفر احول فرمودند: مردم بصره پیرامون این آیه:«قل لا أسئلکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی» چه می‌گویند؟ گفت: قربانت گردم آنها می‌گویند: ایشان نزدیکان پیامبر خدا هستند. امام(ع) فرمود: دروغ می‌گویند همانا در باره ما بخصوص نازل شده است،درباره اهل بیت،درباره علی و فاطمه و حسن و حسین که اصحاب کساء هستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=15|صفحه=231|مکان=قم}}</ref>
*شیخ کلینی می‌نویسد: امام صادق(ع) به ابو جعفر احول فرمودند: مردم بصره پیرامون این آیه:«قل لا أسئلکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی» چه می‌گویند؟ گفت: قربانت گردم آنها می‌گویند: ایشان نزدیکان پیامبر خدا هستند. امام(ع) فرمود: دروغ می‌گویند همانا در باره ما بخصوص نازل شده است،درباره اهل بیت،درباره علی و فاطمه و حسن و حسین که اصحاب کساء هستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=15|صفحه=231|مکان=قم}}</ref>


علامه مجلسی ذیل این حدیث شریف می‌گویند: این روایت صحیح است. در روایات مستفیض وارد شده است که آیه مودت درباره اهل بیت(ع) نازل گشته است. و علمای اهل سنت نیز این مطلب را در کتب خود، با چندین سند ذکر کرده‌اند.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=25|صفحه=221-222|مکان=تهران}}</ref> استاد سید علی میلانی، تمام اسناد و روایات اهل‌سنت درباره مصداق این آیه در خصوص اهل بیت(ع) را جمع‌آوری کرده‌اند.<ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|سال=1389|نام خانوادگی=حسینی میلانی، علی|ناشر=مرکز حقایق اسلامی|جلد=4|صفحه=21-91|مکان=قم}}</ref>
علامه مجلسی ذیل این حدیث شریف می‌گویند: این روایت صحیح است. در روایات مستفیض وارد شده است که آیه مودت درباره اهل بیت(ع) نازل گشته است. و علمای اهل سنت نیز این مطلب را در کتب خود، با چندین سند ذکر کرده‌اند.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=25|صفحه=221-222|مکان=تهران}}</ref> استاد سید علی میلانی، تمام اسناد و روایات اهل‌سنت درباره مصداق این آیه در خصوص اهل بیت(ع) را جمع‌آوری کرده‌اند.<ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|سال=1389|نام خانوادگی=حسینی میلانی، علی|ناشر=مرکز حقایق اسلامی|جلد=4|صفحه=21-91|مکان=قم}}</ref>


=== آیه اهل ذکر ===
===آیه اهل ذکر===
== جستارهای وابسته ==
{{قرآن|فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ|ترجمه=پس اگر نمی‌دانید از اهل ذکر سؤال کنید|سوره=نحل|آیه=43}}
* [[دلیل عصمت اهل‌بیت(ع) در آیه تطهیر]]
* [[دلایل عصمت حضرت فاطمه(س)]]
* [[آیه مودت]]


== منابع ==
امام صادق(ع) در حدیثی صحیح،<ref name=":023">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=2|صفحه=429|مکان=تهران}}</ref> در تفسير آیه «44زخرف» فرمود: رسول خدا(ص) ذكر است و اهل بيتش(ع) پرسش‌شوندگان و اهل ذكر می باشند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن يعقوب|نام خانوادگی=الكليني الرازي|ناشر=دار الحديث|جلد=1|صفحه=524|مکان=قم}}</ref>
 
در روایات متعدد شیعه، به این مطلب اشاره شده است که اهل ذکر، اهل بیت و ائمه(ع) می باشند. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن يعقوب|نام خانوادگی=الكليني الرازي|ناشر=دار الحديث|جلد=1|صفحه=522-526|مکان=قم}}</ref>
 
و برخی از مفسرین اهل سنت، در ذیل آیه «فاسألوا أهل الذکر» روایتی از امام علی(ع) آورده‌اند که میفرمایند:«نحن اهل الذکر: اهل ذکر، ما هستیم».<ref name=":04">{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير ابن كثير|سال=1419|نام=إسماعيل بن عمر|نام خانوادگی=القرشي البصري الدمشقي|ناشر=دار الكتب العلمية|جلد=4|صفحه=492|مکان=بیروت}}</ref><ref name=":05">{{یادکرد کتاب|عنوان=جامع البيان|سال=1422|نام خانوادگی=الطبري، أبو جعفر|ناشر=دار هجر|جلد=16|صفحه=229}}</ref>
 
==جستارهای وابسته==
*[[دلیل عصمت اهل‌بیت(ع) در آیه تطهیر]]
*[[دلایل عصمت حضرت فاطمه(س)]]
*[[آیه مودت]]
 
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =حضرت فاطمه(س)
| شاخه اصلی = حضرت فاطمه(س)
| شاخه فرعی۱ =فضایل حضرت فاطمه(س)
| شاخه فرعی۱ = فضایل حضرت فاطمه(س)
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =  
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =
| شناسه =  
| تیترها =
| تیترها =  
| ویرایش =
| ویرایش =  
| لینک‌دهی =
| لینک‌دهی =  
| ناوبری =
| ناوبری =  
| نمایه =
| نمایه =  
| تغییر مسیر =
| تغییر مسیر =  
| ارجاعات =
| ارجاعات =  
| بازبینی =
| بازبینی =  
| تکمیل =
| تکمیل =  
| اولویت =
| اولویت =  
| کیفیت =
| کیفیت =  
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۳۰ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۵۶

پیش نویس:در دست ویرایش

سؤال

در مذهب شیعه از حضرت فاطمه(س) بسیار تمجید می‌شود پس چرا در قرآن از ایشان نام برده نشده است؟

درگاه‌ها
درگاه قرآن.png
درگاه سنت.png
فاطمیه.png

۱۲۳


نقد پیش فرض‌ها

در اینکه نامی از حضرت زهرا در قرآن نیامده شکی نیست ولکن:

۱. ذکر نام یک شخص در قرآن چه ضرورتی دارد که با نیامدنش نقصی بر وی وارد بشود؟

۲. صرف آمدن نام اشخاص در قرآن، نشانه فضیلت آنان نیست؛ بلکه در صورتی نشانه فضیلت است که با وصف نیکی همراه باشد. به عبارت دقیق‌تر، آنچه که سبب فضیلت است، آن خصلت نیکو می‌باشد؛ چه نام آن فرد ذکر بشود و چه ذکر نشود. درباره حضرت زهرا(ع) آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که بیانگر فضیلت و جایگاه ویژه آن بانوی بزرگ می‌باشد.[۱]

۳. آمدن نام یک فرد به همراه صفتی نیک، دلیل بر برتری بر دیگرانی که نامشان نیامده نمی‌باشد؛ زیرا نام بسیاری از رسولان الهی در قرآن نیامده ولی نام هارون برادر موسی در آن ذکر شده است.[۲] حال آیا می‌توان پذیرفت که هارون بر انبیائی که نامشان ذکر نشده برتری دارد؟

۴. اگر آمدن نام کسی دلالت بر برتری و فضیلت می‌کرد، باید حضرت موسی(ع) را بر حضرت محمد(ص) برتر بداینم؛ زیرا که نام «موسی» ۱۳۶ بار و نام «محمد» ۴ بار در قرآن آمده است؟

۵. آیا قرآن تنها منبع مسلمین است؟ مگر سنت و روایات اعتباری ندارند که آمدن نام یک انسان در قرآن، دلالت بر فضیلت کند ولی آمدن همان نام در سنت و روایات، دلالت بر فضیلت نداشته باشد؟ همان‌طور که در بسیاری از آیات قرآن به اهمیت کلام پیامبر(ص) اشاره شده است، مانند؛﴿وَ اَطیعُوا الله وَ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و خدا و پیامبر را اطاعت کنید، تا مشمول رحمت شوید.(آل عمران:۱۳۲)

۶. خداوند در قرآن کریم عادةً کلیات را بیان می‌کند و بیان جزئیات را به سنت ارجاع داده است. و در روایتی صحیح السند[۳] از امام صادق(ع) آمده است که از ایشان سؤال کردند: «مردم می‌گویند: چرا نام علی و أهل بیتش(ع) در قرآن نیامده است؟ حضرت فرمود: به آنها بگویید: آیه وجوب نماز بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد، ولی خداوند ۳ رکعتی یا ۴ رکعتی بودن آنها را ذکر نکرد و خداوند تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد. خداوند آیه زکات را نازل کرد، ولی نفرمود که از هر ۴۰ درهم، یک درهم باید پرداخت کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه حج را نازل کرد، ولی نفرمود که ۷ بار باید طواف کرد و تفسیر و تبیین آن را بر عهده پیامبر اکرم(ص) قرار داد و آیه «اطاعت از خداوند و رسولش و أولی الأمر» در حق علی و حسن و حسین نازل شده است و پیامبر اکرم(ص) در حق حضرت علی(ع) فرمود: «هر که من مولای اویم، علی نیز مولای اوست» و پیامبر اکرم(ص) فرمود: «شما را سفارش می‌کنم به کتاب خدا و أهل بیتم».[۴]

حضرت زهرا(س) در قرآن

همان‌طور که گفته شد، درباره حضرت زهرا(س) در قرآن آیات بسیاری نازل گشته است. در ادامه، تنها به گوشه ای از آن اشاره می‌کنیم:

آیه تطهیر

﴿إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا؛ خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.(احزاب:۳۳)

  • مسلم در صحیح خود نقل می‌کند: عایشه گفت: صبحگاهان رسول خدا(ص) در حالی که رواندازی پشمی و سیاه رنگ بر خود قرار داده بود، حرکت کرد. چیزی نگذشت که حسن بن علی آمد حضرت او را داخل آن روانداز نمود. و سپس حسین آمد و او نیز داخل شد. و سپس فاطمه آمد و او را نیز داخل کرد. سپس علی آمد و او را داخل کرد، آن گاه فرمود: «انما یرید الله لیذهب…»[۵]
  • شیخ صدوق روایت معتبری را نقل می‌کند که: امیر المؤمنین(ع) به ابوبکر فرمودند: ای ابوبکر به قرآن اقرار داری؟ ابوبکر جواب داد:آری دارم. حضرت فرمود: آیا این آیه شریفه: «إنما یرید الله لیذهب…» در شأن ما بوده یا در شأن غیر ما نازل شده است؟ ابو بکر جواب داد: در شأن شماست.[۶]

در نتیجه از مصادیق قطعی این آیه نزد شیعه و سنت، حضرت زهرا(س) می‌باشد که اراده الهی بر عصمت ایشان قرار گرفته است.[۷]

آیه مودت

﴿قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَیٰ ۗ وَمَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا؛ بگو: من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی‌اش می‌افزاییم.(شوری:۲۳)

  • شیخ کلینی می‌نویسد: امام صادق(ع) به ابو جعفر احول فرمودند: مردم بصره پیرامون این آیه:«قل لا أسئلکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی» چه می‌گویند؟ گفت: قربانت گردم آنها می‌گویند: ایشان نزدیکان پیامبر خدا هستند. امام(ع) فرمود: دروغ می‌گویند همانا در باره ما بخصوص نازل شده است،درباره اهل بیت،درباره علی و فاطمه و حسن و حسین که اصحاب کساء هستند.[۸]

علامه مجلسی ذیل این حدیث شریف می‌گویند: این روایت صحیح است. در روایات مستفیض وارد شده است که آیه مودت درباره اهل بیت(ع) نازل گشته است. و علمای اهل سنت نیز این مطلب را در کتب خود، با چندین سند ذکر کرده‌اند.[۹] استاد سید علی میلانی، تمام اسناد و روایات اهل‌سنت درباره مصداق این آیه در خصوص اهل بیت(ع) را جمع‌آوری کرده‌اند.[۱۰]

آیه اهل ذکر

﴿فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ پس اگر نمی‌دانید از اهل ذکر سؤال کنید(نحل:43)

امام صادق(ع) در حدیثی صحیح،[۱۱] در تفسير آیه «44زخرف» فرمود: رسول خدا(ص) ذكر است و اهل بيتش(ع) پرسش‌شوندگان و اهل ذكر می باشند.[۱۲]

در روایات متعدد شیعه، به این مطلب اشاره شده است که اهل ذکر، اهل بیت و ائمه(ع) می باشند. [۱۳]

و برخی از مفسرین اهل سنت، در ذیل آیه «فاسألوا أهل الذکر» روایتی از امام علی(ع) آورده‌اند که میفرمایند:«نحن اهل الذکر: اهل ذکر، ما هستیم».[۱۴][۱۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. امینی، عبدالحسین (۱۳۷۶). «حضرت فاطمه از دیدگاه قرآن». فاطمه زهرا سلام الله علیها. تهران: استقلال. ص. ۳۹-۱۲۵.
  2. قرآن کریم، سوره اعراف، آیه 142، ص 167.
  3. مجلسی، محمّد باقر (۱۴۰۴). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. ج. ۳. تهران: دار الکتب الإسلامیّة. ص. ۲۱۳.
  4. الکلینی الرازی، أبو جعفر محمّد بن یعقوب (۱۴۳۰). الکافی. ج. ۲. قم: دار الحدیث. ص. ۷.
  5. قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج. صحیح مسلم (الجامع الصحیح). ج. ۷. بیروت: دار الفکر. ص. ۱۳۰.
  6. بن بابویه قمی، محمد بن علی. علل الشرایع. ج. ۱. نجف: منشورات المکتبة الحیدریة. ص. ۱۹۱باب ۱۵۱ حدیث اول
  7. حسینی میلانی، سید علی (۱۳۹۴). عصمت از منظر فریقین. قم: نشر حقایق. ص. ۸۲-۸۳.
  8. الکلینی الرازی، أبو جعفر محمّد بن یعقوب (۱۴۳۰). الکافی. ج. ۱۵. قم: دار الحدیث. ص. ۲۳۱.
  9. مجلسی، محمّد باقر (۱۴۰۴). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. ج. ۲۵. تهران: دار الکتب الإسلامیّة. ص. ۲۲۱-۲۲۲.
  10. حسینی میلانی، علی (۱۳۸۹). جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام. ج. ۴. قم: مرکز حقایق اسلامی. ص. ۲۱-۹۱.
  11. مجلسی، محمّد باقر (۱۴۰۴). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. ج. ۲. تهران: دار الکتب الإسلامیّة. ص. ۴۲۹.
  12. الكليني الرازي، أبو جعفر محمّد بن يعقوب (۱۴۳۰). الکافی. ج. ۱. قم: دار الحديث. ص. ۵۲۴.
  13. الكليني الرازي، أبو جعفر محمّد بن يعقوب (۱۴۳۰). الکافی. ج. ۱. قم: دار الحديث. ص. ۵۲۲-۵۲۶.
  14. القرشي البصري الدمشقي، إسماعيل بن عمر (۱۴۱۹). تفسير ابن كثير. ج. ۴. بیروت: دار الكتب العلمية. ص. ۴۹۲.
  15. الطبري، أبو جعفر (۱۴۲۲). جامع البيان. ج. ۱۶. دار هجر. ص. ۲۲۹.