|
|
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }} | | {{نیازمند گسترش}} |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سؤال}}مفهوم منكر و فحشاء چيست ؟ آيات مربوط در اين زمينه و عوامل و آثار منكر و فحشاء چيست؟ {{پایان سؤال}} | | {{سوال}} |
| | فحشاء چیست؟ آیات مربوط در این زمینه و عوامل و فحشاء چیست؟ |
| | {{پایان سوال}} |
|
| |
|
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| مفهوم شناسی:
| | {{درگاه|واژه‌ها}} |
| | '''فحشاء''' هر [[گناه|گناهی]] دانسته شده که زشتی آن زیاد باشد.<ref>رضائی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، ج۲، ص۷۵؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ذیل آیه ۱۶۹ بقره.</ref> در [[قرآن]] به [[زنا]]، [[لواط]]، ازدواج با نامادری و هر کار بسیار زشت فحشاء گفته شده است.<ref>نگاه کنید به بقره: ۱۶۹ و ۲۶۸؛ آل‌عمران: ۱۳۵؛ نساء: ۱۵ و۱۹ و۲۲ و۲۵؛ انعام/۱۵۱؛ اعراف: ۲۸ و ۳۳و ۸۰؛ یوسف: ۲۴؛ نحل/ ۹۰؛ اسراء: ۳۲؛ نور: ۱۹ و ۲۱؛ نمل: ۵۴؛ عنکبوت/ ۲۸ و ۴۵؛ احزاب:۳۰؛ شوری:۳۷؛ نجم: ۳۲؛ طلاق: ۱.</ref> البته امروزه این واژه در مورد اعمال منافی عفّت (اعمالی که مغایر با پاکدامنی) یا در مورد گناهانی که [[حد|حدّ شرعی]] دارند، به کار می‌رود.<ref name=":0">رضائی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، ج۲، ص۷۵.</ref> |
|
| |
|
| 1. مفهوم فحشاء
| | :'''عوامل''': برخی از عوامل فحشاء بر اساس آیات قرآن، چنین دانسته شده است: |
| 2.
| |
| «فحشاء» از ريشه «فُحش»، به معناى هر كارى است كه از حدّ اعتدال خارج گردد و آشكار شود؛ بنابراين شامل تمامى منكرات واضح و آشكار مىگردد، اما در عصر ما اين واژه در مورد اعمال منافى عفّت يا در موردگناهانى كه حدّ شرعى دارند، به كار مىرود كه از قبيل استعمال لفظ كلّى در مصداق آن است.<ref>رضائی اصفهانی، محمد علی، تفسير قرآن مهر ، ج۲، ص۷۵</ref>
| |
|
| |
|
| قرشی در قاموس قرآن<ref>قرشی ، علی اکبر، قاموس قرآن ، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ج۵، ص۱۵۴</ref> می نویسد:
| | * پیروی از شیطان: در آیات متعددی مانند آیات ۱۶۹ و ۲۶۸ [[سوره بقره]]، گفته شده [[شیطان]] انسان را به فحشاء امر می‌کند.<ref>نگاه کنید به بقره: ۱۶۹ و ۲۶۸؛ نور: ۲۱.</ref> |
| | * دنباله‌روی از اهل فحشاء: در آیه ۲۸ [[سوره اعراف]]، کسانی که مرتکب فحشا می‌شوند، یکی از دلایل این کارشان را پیروی از پدرانشان دانسته‌اند. |
| | * توجه نکردن به نماز: بر اساس آیه ۴۵ [[سوره عنکبوت،]] یکی از نتایج [[نماز]] دوری از فحشا شمرده شده است؛ از این استفاده شده که یکی از دلایل فحشا، توجه نکردن به نماز است.{{مدرک|date=نوامبر ۲۰۲۱}} |
| | :'''پیامدها''': برخی از پیامدهای فحشا، چنین شمرده شده است: |
|
| |
|
| دقّت در گفتار بزرگان نشان مي‌دهد كه فحش، فاحشه و فحشاء بمعنى بسيار زشت است گرچه بعضى قبح مطلق گفتهاند. پس فاحشه هر گناهى است كه قبح آن زياد باشد. در مجمع ذيل آيه ۱۶۹ بقره آمده است: فحشاء، فاحشه، قبيحه و سيئه نظير هماند و فحشاء مصدر است مثل سرّاء و ضرّاء و در ذيل آيه ۱۳۵ آل عمران آمده است: فحش اقدام بقبح بزرگ است. زمخشرى نیز ذيل آيه ۱۶۹ بقره، فحشاء را قبيح خارج از حدّ گفته است؛ اين مطلب را مي‌شود از آيات نيز استفاده كرد مانند: «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَه وَ ساءَ سَبِيلًا» <ref>اسراء/ ۳۲.</ref> «و نزديك زنا نشويد، كه كار بسيار زشت، و بد راهى است».
| | * نزول دنیا و آخرت: در آیه ۱۹ [[سوره نور]] گفته شده کسانی که دوست دارند فحشاء (گناهان بسیار زشت) میان مردم رواج پیدا کند، دچار عذاب دنیا و آخرت می‌شوند. |
| | | * تکذیب رسولان الهی: در آیه ۲۹ [[سوره عنکبوت]] مردان [[قوم لوط]] که گناه [[لواط]] را مرتکب می‌شدند، در برابر راهنمایی‌های پیامبرشان [[لوط (پیامبر)|لوط]]، او را تکذیب کردند. |
| ظهور آيه در آنست كه فاحشه بمعنى بسيار زشت است يعنى بزنا نزديك نشويد آن كار بسيار زشت و راه و رسم بدى است. (فحشاء و فاحشه) در قرآن بزنا، لواط و ازدواج با نامادرى و هر كار بسيار زشت گفته شده است مثل: «وَ اللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَه مِنْ نِسائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَه مِنْكُمْ ...»<ref>نساء/۱۵.</ref> «و كسانى از زنان شما كه مرتكب زنا شوند، چهار نفر از مسلمانان را بعنوان شاهد بر آنها بطلبيد ...».
| | * رواج فساد در جامعه: بر اساس آیه ۲۱ سوره نور، شیطان کسانی را که از او پیروی می‌کنند به فحشاء و منکر فرمان می‌دهد و اگر رحمت الهی بر انسان‌ها نبود، هیچ‌یک از انسان‌ها پاک نمی‌شدند. از این آیه استفاده شده فحشا باعث رواج فساد در جامعه می‌شود.{{مدرک|date=دسامبر ۲۰۲۱}} |
| | | {{پایان پاسخ}} |
| فحشاء با مشتقاتش در قرآن ۲۴ مرتبه تکرار شده است.<ref>رک : بقره / ۱۶۹ و ۲۶۸؛ آل‌عمران / ۱۳۵؛ نساء / ۱۵ و۱۹ و۲۲ و۲۵؛ انعام/۱۵۱؛ اعراف / ۲۸ و ۳۳و ۸۰؛ يوسف / ۲۴ ؛ نحل/ ۹۰ ؛ اسراء / ۳۲ ؛ نور / ۱۹ و ۲۱ ؛ نمل / ۵۴ ؛ عنكبوت/ ۲۸ و ۴۵؛ احزاب /۳۰؛ شورى /۳۷ ؛ نجم / ۳۲ ؛ طلاق / ۱.</ref>
| |
| | |
| ۲. مفهوم منکر:
| |
| | |
| مُنْكَر هر كاريست كه عقلها و خردهاى صحيح زشتى آنرا حكم مي‌كند يا اينكه عقلها در زشتى و خوبى آن كار سكوت مي‌كنند سپس دين و شريعت، بدى و زشتى آنرا بيان مي‌كند؛ مانند:
| |
| | |
| • الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ<ref>توبه/ ۱۱۲</ref>: آمران به معروف، نهى كنندگان از منكر.
| |
| •
| |
| • وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ<ref>آل عمران/ ۱۱۴</ref>: و نهى از منكر مىكنند.
| |
| •
| |
| • وَ تَأْتُونَ فِي نادِيكُمُ الْمُنْكَرَ<ref>عنكبوت/ ۲۹</ref>: و در مجلس‌تان اعمال ناپسند انجام مىدهيد.
| |
| •
| |
| • و... .<ref>ترجمه مفردات الفاظ القرآن راغب اصفهانی، ج۴، ص۳۹۷</ref>
| |
| •
| |
| به نوشته قاموس قرآن<ref>قاموس قرآن، پیشین، ج۷، ص۱۱۰</ref>: (منكر) (بصيغه مفعول) ناشناخته «مقابل معروف» می‌باشد؛ كار منكر و امر منكر آنست كه عقل سليم آنرا قبيح و ناپسند مي‌داند يا عقل در باره آن توقّف كرده و شرع بقبح آن حكم مي‌كند؛ منظور از آن بیشتر در قرآن معصيت است.
| |
| | |
| منکر و مشتقاتش ۳۷مرتبه در قرآن تکرار شده است.<ref>رک : آل‌عمران / ۱۰۴ و۱۱۰ و۱۱۴ ؛ مائده / ۷۹؛ اعراف/۱۵۷ ؛ توبه /۶۷ و ۷۱و ۱۱۲ ؛ نحل / ۹۰ ؛ حج / ۴۱؛ نور / ۲۱ ؛ عنكبوت / ۲۹ و۴۵ ؛ لقمان/۱۷.</ref>
| |
| | |
| عوامل فحشاء و منکر:
| |
| | |
| ۱.پیروی از شیطان:
| |
| | |
| بقره / ۱۶۹ : «إِنَّما يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ»؛ «او شما را فقط به بدي‌ها و كار زشت فرمان مىدهد؛ (و نيز دستور مىدهد) آنچه را كه نمىدانيد، به خدا نسبت دهيد».
| |
| | |
| بقره/ ۲۶۸ : «الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَه مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ »؛ شيطان، شما را وعده فقر و تهيدستى مىدهد؛ و به فحشا (و زشتي‌ها) امر مىكند؛ ولى خداوند وعده آمرزش و فزونى به شما مىدهد؛ و خداوند، قدرتش وسيع و (به هر چيز) داناست».
| |
| | |
| نور / ۲۱ : «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ وَ مَنْ يَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّيْطانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً وَ لكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ»؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از گام‌هاى شيطان پيروى نكنيد! هر كس پيرو شيطان شود (گمراهش مىسازد، زيرا) او به فحشا و منكر فرمان مىدهد! و اگر فضل و رحمت الهى بر شما نبود، هرگز احدى از شما پاك نمىشد؛ ولى خداوند هر كه را بخواهد تزكيه مىكند، و خدا شنوا و داناست».
| |
| | |
| و ... .
| |
| | |
| ۲. دنباله روی از دیگران:
| |
| | |
| اعراف / ۲۸ : «وَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَه قالُوا وَجَدْنا عَلَيْها آباءَنا وَ اللَّهُ أَمَرَنا بِها قُلْ إِنَّ اللَّهَ لا يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ أَ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ »؛ و هنگامى كه كار زشتى انجام مىدهند مىگويند: پدران خود را بر اين عمل يافتيم؛ و خداوند ما را به آن دستور داده است! بگو: خداوند (هرگز) به كار زشت فرمان نمىدهد! آيا چيزى به خدا نسبت مىدهيد كه نمىدانيد؟!».
| |
| | |
| ۳.توجه نکردن به نماز:
| |
| | |
| عنكبوت/ ۴۵ : «اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاه إِنَّ الصَّلاه تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ »؛ «آنچه را از كتاب (آسمانى) به تو وحى شده تلاوت كن، و نماز را برپا دار، كه نماز (انسان را) از زشتي‌ها و گناه باز مىدارد، و ياد خدا بزرگ‌تر است؛ و خداوند مىداند شما چه كارهايى انجام مىدهيد»..
| |
| | |
| این آیه می‌رساند که وجود فحشا و منکر در جامعه بخاطر این است که روح نماز در جامعه رواج نیافته است. | |
|
| |
|
| ۴.نفاق:
| | == منابع == |
| | | {{پانویس|۲}} |
| توبه /۶۷ : «الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقينَ هُمُ الْفاسِقُونَ»؛ «مردان منافق و زنان منافق، همه از يك گروهند! آنها امر به منكر و نهى از معروف مىكنند؛ و دست‌هاي‌شان را (از انفاق و بخشش) مىبندند؛ خدا را فراموش كردند، و خدا (نيز) آنها را فراموش كرد؛ به يقين، منافقان همان فاسقانند».
| |
| | |
| نفاق باعث می‌شود انسان به جای اصلاح جامعه، آن را به تباهی کشاند.
| |
| | |
| آثار فحشاء و منکر:
| |
| | |
| ۱.از بین رفتن اخلاص:
| |
| | |
| يوسف / ۲۴ : «وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ كَذلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصينَ»؛ «آن زن قصد او كرد؛ و او نيز- اگر برهان پروردگار را نمىديد- قصد وى مىنمود! اينچنين كرديم تا بدى و فحشا را از او دور سازيم؛ چرا كه او از بندگان مخلص ما بود».
| |
| | |
| آیه می‌گوید اخلاص باعث می‌شود که انسان خود را از فحشا دور سازد و این یعنی یکی از آثار ویران‌گر فساد اجتماعی، کم رنگ شدن اخلاص است.
| |
| | |
| ۲.نزول عذاب الهی:
| |
| | |
| نور / ۱۹ : «إِنَّ الَّذينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشيعَ الْفاحِشَه فِي الَّذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَه وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»؛ «كسانى كه دوست دارند زشتي‌ها در ميان مردم با ايمان شيوع يابد، عذاب دردناكى براى آنان در دنيا و آخرت است؛ و خداوند مىداند و شما نمىدانيد».
| |
| | |
| فحشا و منکر چیزی جز دامن گیر شدن جامعه به عذاب الهی بر اثر لجاجت آن جامعه در غوطه ور شدن در فساد، نخواهد شد.
| |
| | |
| ۳.تکذیب رسولان الهی:
| |
| | |
| عنكبوت/ ۲۹ : «أَ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ وَ تَقْطَعُونَ السَّبيلَ وَ تَأْتُونَ في ناديكُمُ الْمُنْكَرَ فَما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلاَّ أَنْ قالُوا ائْتِنا بِعَذابِ اللَّهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقينَ »؛ «آيا شما به سراغ مردان مىرويد و راه (تداوم نسل انسان) را قطع مىكنيد و در مجلس‌تان اعمال ناپسند انجام مىدهيد؟! اما پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: اگر راست مىگويى عذاب الهى را براى ما بياور».
| |
| | |
| وقتی فحشا و منکر زیاد باشد، مردم به جای گوش دادن به دستورات الهی و پیروی از پیامبران و رهبران دینی، آنها را دروغ‌گو قلمداد کرده و خود را در فساد غرق می‌سازند.
| |
| | |
| ۴. رواج فساد در جامعه:
| |
| | |
| نور / ۲۱: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ وَ مَنْ يَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّيْطانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً وَ لكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ»؛ «اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از گام‌هاى شيطان پيروى نكنيد! هر كس پيرو شيطان شود، او به فحشا و منكر فرمان مىدهد! و اگر فضل و رحمت الهى بر شما نبود، هرگز احدى از شما پاك نمىشد؛ ولى خداوند هر كه را بخواهد تزكيه مىكند، و خدا شنوا و داناست».
| |
| | |
| وقتی انسان دنباله رو شیطان شد، فحشا و منکر فراوان می‌شود و وقتی جامعه به سمت فحشا رفت، فساد دامن‌گیر خواهد شد و نتیجه‌ای جز هلاکت و سقوط جامعه و بسته شدن راه نجات بدست نمی‌آید.
| |
| {{پایان پاسخ}}
| |
| ==منابع== | |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = | | | شاخه اصلی =اخلاق |
| | شاخه فرعی۱ = | | | شاخه فرعی۱ =تهذیب نفس |
| | شاخه فرعی۲ = | | | شاخه فرعی۲ =رذائل اخلاقی |
| | شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
