سند حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|غدیر}}
{{درگاه|غدیر}}
'''حدیث غدیر''' و جریان غدیر خم، از معتبرترین احادیث نقل شده نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] می‌باشد. در ماجرای غدیر خم، نبی اکرم(ص) بعد از بازگشت از حجة الوداع، در مکان غدیر خم، این جمله را فرمودند که «هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی مولا و سرپرست اوست». این حدیث توسط ۱۱۰ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین نقل شده است و علمای طراز اول اهل سنت بر تواتر و صحت این حدیث اتفاق نظر دارند. همچنین کتاب‌هایی، توسط برخی از علمای اهل سنت برای اثبات صحت اسناد حدیث غدیر نوشته شده است.
'''حدیث غدیر'''، از معتبرترین احادیث نقل شده نزد [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] است؛ براساس احادیث غدیر، [[پیامبر اسلام(ص)]] بعد از بازگشت از [[حجةالوداع]]، در مکان غدیر خم، خطبه‌ای خواندند؛ سپس با بالابردن دست علی(ع)، فرمودند: «هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی، مولا و سرپرست او است»؛ این حدیث، توسط ۱۱۰ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین، نقل شده و علمای بزرگ اهل سنت، بر تواتر و صحت این حدیث اتفاق نظر دارند؛ همچنین، برخی علمای اهل‌سنت، برای اثبات صحت اسناد حدیث غدیر، کتاب‌هایی نوشته‌اند.


== جریان غدیر خم ==
== جریان غدیر خم ==
ماجرای غدیر خم چنین نقل شده است: در دهمین سال هجرت، [[رسول خدا(ص)]] قصد زیارت خانه خدا را نمود، لذا گروه عظیمی از مردم برای انجام [[مناسک حج]] به [[مدینه]] آمدند، و روز شنبه ۲۴ یا ۲۵ ذیقعده به قصد حج همراه پیامبر خدا(ص)، پیاده از مدینه خارج شدند. تعداد یاران حضرت در [[حجة الوداع]] را ۱۱۴ هزار نفر یا ۱۲۰ یا ۱۲۴ هزار نفر در کتب مربوطه ثبت کرده‌اند. حج انجام شد، پیامبر اکرم(ص) قصد بازگشت به مدینه کردند، هنگامی که به غدیر خم رسیدند این آیه نازل شد: {{قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ…|ترجمه=ای رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر این کار را انجام ندهی رسالتت را انجام نداده‌ای و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد.|سوره=مائده|آیه=۶۷}}
{{اصلی|حدیث غدیرخم}}
در دهمین سال هجرت، [[رسول خدا(ص)]] با بسیاری از مسلمانان از مناطق مختلف، حج انجام دادند؛ تعداد مسلمانان همراه حضرت، در [[حجة الوداع]] را ۱۱۴ هزار نفر تا ۱۲۴ هزار نفر ثبت کرده‌اند؛ در بازگشت رسول الله(ص)، از حج، در منطقه غدیر خم، این آیه نازل شد: {{قرآن||ترجمه=ای رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر این کار را انجام ندهی رسالتت را انجام نداده‌ای و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد.|سوره=مائده|آیه=۶۷}}


در این هنگام پیامبر اکرم(ص) به آنان که جلو رفته بودند دستور داد برگردند و آنان که عقب افتاده بودند رسیدند و [[نماز ظهر]] اقامه شد، پس از پایان نماز، به دستور پیامبر اکرم(ص) از جهاز شتر، محل مرتفعی ترتیب داده شد و حضرت شروع به خواندن خطبه کردند: حمد و سپاس مخصوص خداست، یاری از او می‌خواهیم… سپس از مردم پرسید آیا من رسالتم را انجام دادم؟ همگی گفتند: ما گواهی می‌دهیم که تو پیام خدا را ابلاغ کردی، سپس فرمودند: ای مردم کیست که بر اهل ایمان از خود آن‌ها سزاوارتر است؟ مردم گفتند: خدا و رسول داناترند، سپس فرمودند: «من کنت مولاه فعلی مولاه» هر کس من مولا و سرپرست او هستم بعد از من علی سرپرست و مولای اوست».
در این هنگام، پیامبر اکرم(ص)، به گروه‌هایی که جلو رفته بودند، دستور داد، برگردند، و منتظر ماند تا گروه‌های دیگر نیز به آنان برسند؛ پس از نماز ظهر، آن بزرگوار، خطبه‌ای خواند؛ در بخشی از خطبه فرمود: «َ مَنْ‏ كُنْتُ‏ مَوْلَاهُ‏ فَعَلِيٌّ هَذَا مَوْلَاه‏؛ هر کس من مولا و سرپرست او هستم، بعد از من علی، سرپرست و مولای او است». در ادامه آیه {{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ|ترجمه=امروز دین شما را کامل کردم.|سوره=مائده|آیه=۳}}، نازل شد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر موضوعی پیام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتی هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.</ref>


به گفته [[احمد بن حنبل]] پیشوای حنبلی‌ها پیامبر این جمله را چهار بار تکرار کرد، سپس دعا فرمودند و در ادامه این آیه نازل شد: {{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ|ترجمه=امروز دین شما را کامل کردم.|سوره=مائده|آیه=۳}} [[ابن عباس]] گفت: «به خدا سوگند ولایت علی(ع) بر همگان واجب گشت».<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر موضوعی پیام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتی هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.</ref>
== نقل حدیث توسط صحابه و تابعین ==
 
حدیث غدیر توسط ۱۱۰ نفر از [[صحابه پیامبر]] (ص)، در منابع اهل‌سنت نقل شده <ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، ج۱، ص۶۲–۱۴.</ref>که برخی از آنان عبارتند از:
== سند حدیث غدیر ==
=== نقل حدیث توسط صحابه و تابعین ===
این روایت توسط ۱۱۰ نفر از [[صحابه پیامبر]] در کتب اهل سنت نقل شده که به اسامی تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود.
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
# [[علی بن ابی طالب(ع)]]
# [[علی بن ابی طالب(ع)]]
# [[فاطمه زهرا (س)]]
# [[فاطمه زهرا(س)]]
# [[امام حسن مجتبی(ع)]]
# [[امام حسن مجتبی(ع)]]
# [[امام حسین(ع)]]
# [[امام حسین(ع)]]
خط ۳۰: خط ۲۸:
# [[انس بن مالک]]
# [[انس بن مالک]]
# [[زید بن ثابت]]
# [[زید بن ثابت]]
# [[عمر بن خطاب]] و….
# [[عمر بن خطاب]]
{{پایان}}
{{پایان}}


هم چنین ۸۴ نفر از [[تابعین]] حدیث غدیر را نقل کرده‌اند که همگی در کتب اهل سنت موجود است.
== تأیید حدیث غدیر توسط بزرگان اهل‌سنت ==
 
بسیاری از علمای بزرگ اهل‌سنت، به '''متواتر (قطعی) بودن''' حدیث غدیر اعتراف کرده‌اند:
=== تأیید حدیث غدیر توسط بزرگان اهل سنت ===
عده زیادی از علمای طراز اول اهل سنت به متواتر (قطعی) بودن حدیث غدیر اعتراف کرده‌اند از جمله آن‌ها:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
# جلال الدین سیوطی
# جلال الدین سیوطی
خط ۴۵: خط ۴۱:
{{پایان}}
{{پایان}}


علمای بسیار زیادی از اهل سنت نیز به صحت حدیث غدیر اعتراف کرده‌اند. از جمله آن‌ها:
عالمان بسیاری از اهل‌سنت نیز به '''صحت حدیث غدیر''' اعتراف کرده‌اند:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
# ابن حجر هیثمی
# ابن حجر هیثمی
خط ۵۶: خط ۵۲:
# ابن مغازلی شافعی.
# ابن مغازلی شافعی.
# ابن ابی الحدید معتزلی.
# ابن ابی الحدید معتزلی.
# شهاب الدین قسطلانی.
# شهاب الدین قسطلانی.<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، ج۱، ص۸–۵.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


بسیاری از علمای اهل سنت در طول تاریخ راجع به سند و صحت حدیث غدیر کتاب جداگانه‌ای تألیف کرده و آن را اثبات کرده‌اند از جمله آن‌ها:
بسیاری از علمای اهل سنت، در طول تاریخ راجع به سند و صحت حدیث غدیر، کتاب، تألیف، و آن را اثبات کرده‌اند:
# محمد بن جریر طبری کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر»
# محمد بن جریر طبری، کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر»
# حافظ ابن عقده کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر».
# حافظ ابن عقده، کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر».
# ابوبکر جعابی کتابی به نام «من روی حدیث غدیر خم».
# ابوبکر جعابی، کتابی به نام «من روی حدیث غدیر خم».
# امام الحرمین جوینی در کتاب «ینابیع الموده».
# امام الحرمین جوینی، در کتاب «ینابیع الموده».
# ابو سعید سبحانی کتابی به نام «الدرایه فی حدیث الولایه» و….<ref>رضوانی، علی اصغر، غدیرشناسی ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵–۸۳.</ref>
# ابو سعید سجستانی، کتابی به نام «الدرایه فی حدیث الولایه» و….<ref>رضوانی، علی اصغر، غدیرشناسی ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵–۸۳.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
خط ۷۰: خط ۶۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = کلام
  | شاخه اصلی =تاریخ
| شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
|شاخه فرعی۱ =تاریخ اسلام
| شاخه فرعی۲ = خلافت امام علی(ع)
|شاخه فرعی۲ =ماجرای غدیر
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
خط ۸۸: خط ۸۲:
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =   
  | بازبینی نویسنده =   
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
خط ۹۸: خط ۹۲:
[[رده:حدیث غدیر]]
[[رده:حدیث غدیر]]
[[رده:غدیر خم]]
[[رده:غدیر خم]]
[[ar:أسانيد الحديث الغدير]]
[[ps:د غدير د حديث سند]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۷

سؤال

آیا واقعه غدیر خم از نظر تاریخی صحیح و ثابت است؟


درگاه‌ها
درگاه غدیر.png


حدیث غدیر، از معتبرترین احادیث نقل شده نزد شیعه و اهل‌سنت است؛ براساس احادیث غدیر، پیامبر اسلام(ص) بعد از بازگشت از حجةالوداع، در مکان غدیر خم، خطبه‌ای خواندند؛ سپس با بالابردن دست علی(ع)، فرمودند: «هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی، مولا و سرپرست او است»؛ این حدیث، توسط ۱۱۰ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین، نقل شده و علمای بزرگ اهل سنت، بر تواتر و صحت این حدیث اتفاق نظر دارند؛ همچنین، برخی علمای اهل‌سنت، برای اثبات صحت اسناد حدیث غدیر، کتاب‌هایی نوشته‌اند.

جریان غدیر خم

در دهمین سال هجرت، رسول خدا(ص) با بسیاری از مسلمانان از مناطق مختلف، حج انجام دادند؛ تعداد مسلمانان همراه حضرت، در حجة الوداع را ۱۱۴ هزار نفر تا ۱۲۴ هزار نفر ثبت کرده‌اند؛ در بازگشت رسول الله(ص)، از حج، در منطقه غدیر خم، این آیه نازل شد: ﴿ای رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر این کار را انجام ندهی رسالتت را انجام نداده‌ای و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد.(مائده:۶۷)

در این هنگام، پیامبر اکرم(ص)، به گروه‌هایی که جلو رفته بودند، دستور داد، برگردند، و منتظر ماند تا گروه‌های دیگر نیز به آنان برسند؛ پس از نماز ظهر، آن بزرگوار، خطبه‌ای خواند؛ در بخشی از خطبه فرمود: «َ مَنْ‏ كُنْتُ‏ مَوْلَاهُ‏ فَعَلِيٌّ هَذَا مَوْلَاه‏؛ هر کس من مولا و سرپرست او هستم، بعد از من علی، سرپرست و مولای او است». در ادامه آیه ﴿الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ؛ امروز دین شما را کامل کردم.(مائده:۳)، نازل شد.[۱]

نقل حدیث توسط صحابه و تابعین

حدیث غدیر توسط ۱۱۰ نفر از صحابه پیامبر (ص)، در منابع اهل‌سنت نقل شده [۲]که برخی از آنان عبارتند از:


تأیید حدیث غدیر توسط بزرگان اهل‌سنت

بسیاری از علمای بزرگ اهل‌سنت، به متواتر (قطعی) بودن حدیث غدیر اعتراف کرده‌اند:

  1. جلال الدین سیوطی
  2. علامه مناوی
  3. علامه عزیزی
  4. ابن کثیر دمشقی
  5. شیخ عبدالله شافعی و….


عالمان بسیاری از اهل‌سنت نیز به صحت حدیث غدیر اعتراف کرده‌اند:

  1. ابن حجر هیثمی
  2. حاکم نیشابوری.
  3. حلبی.
  4. ابن کثیر دمشقی.
  5. ترمذی.
  6. آلوسی.
  7. ابن حجر عسقلانی.
  8. ابن مغازلی شافعی.
  9. ابن ابی الحدید معتزلی.
  10. شهاب الدین قسطلانی.[۳]


بسیاری از علمای اهل سنت، در طول تاریخ راجع به سند و صحت حدیث غدیر، کتاب، تألیف، و آن را اثبات کرده‌اند:

  1. محمد بن جریر طبری، کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر»
  2. حافظ ابن عقده، کتابی به نام «الولایه فی طرق حدیث الغدیر».
  3. ابوبکر جعابی، کتابی به نام «من روی حدیث غدیر خم».
  4. امام الحرمین جوینی، در کتاب «ینابیع الموده».
  5. ابو سعید سجستانی، کتابی به نام «الدرایه فی حدیث الولایه» و….[۴]


منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر موضوعی پیام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتی هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.
  2. امینی، عبدالحسین، الغدیر، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، ج۱، ص۶۲–۱۴.
  3. امینی، عبدالحسین، الغدیر، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، ج۱، ص۸–۵.
  4. رضوانی، علی اصغر، غدیرشناسی ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵–۸۳.