حدیث شستن کودکان از چربی غذایی که خورده‌اند: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا این روایت معتبر است: «دست و دهان اطفال خود را در وقت خواب بشویید و گرنه شیطان ایشان را می‌بوید و در خواب می‌ترسند
آیا این روایت معتبر است: «كودكان خود را از چربی غذایی که خورده‌اند بشویید و پاكيزه كنيد؛ زیرا شيطان‌ها چربی مانده غذا را  آن را می‌بویند و کودک در حال خواب می‌ترسد
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''سفارش به شستن کودکان از چربی غذایی که خورده‌اند'''، محتوای روایتی است که در کتاب‌های [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]] و [[خصال (کتاب)|خصال]] ذکر شده و بر اساس آن، [[شیطان|شیطان‌ها]] چربی مانده غذا را بو می‌کشند و این، باعث می‌شود کودکان در حال خواب بترسند.
این روایت را شیخ صدوق با دو سند از امیر مؤمنان و رسول خدا نقل کرده که هر دو ضعیف و غیر معتبر هستند.


این روایت که با دو سند ذکر شده، [[حدیث ضعیف|ضعیف]] شمرده شده است. دلیل ضعف آن را وجود راویِ ضعیف در هر دو سند این روایت، دانسته‌اند.


==حدیث و ترجمه==
==حدیث و ترجمه==
{{نقل قول|{{عربی|اِغْسِلُوا صِبْيَانَكُمْ مِنَ اَلْغَمَرِ فَإِنَّ اَلشَّيَاطِينَ تَشَمُّ اَلْغَمَرَ فَيَفْزَعُ اَلصَّبِيُّ فِي رُقَادِهِ وَ يَتَأَذَّى بِهِ اَلْكَاتِبَان}}<ref name=":0">ابن بابویه، محمد، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۵۷، باب ۳۴۴ باب العله آلتی من أجلها یغسل الصبیان من الغمر، حدیث۱.</ref>}}
{{عربی|اِغْسِلُوا صِبْيَانَكُمْ مِنَ اَلْغَمَرِ فَإِنَّ اَلشَّيَاطِينَ تَشَمُّ اَلْغَمَرَ فَيَفْزَعُ اَلصَّبِيُّ فِي رُقَادِهِ وَ يَتَأَذَّى بِهِ اَلْكَاتِبَان}}<ref name=":0">شیخ صدوق، محمد، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۵۷، باب ۳۴۴ باب العله آلتی من أجلها یغسل الصبیان من الغمر، حدیث۱.</ref>


{{نقل قول|كودكان خود را پاكيزه كنيد و چرك غذا را از آنها بشویید؛ زيرا شيطان آن را می‌بوید و بچه را به وحشت انداخته، بد خواب ميكند و دو فرشته نويسنده اعمال شما، از آن در آزارند.}}
{{نقل قول|كودكان خود را از چربی غذایی که خورده‌اند بشویید و پاكيزه كنيد؛ زیرا شيطان‌ها چربی مانده غذا را بو می‌کشند و این باعث می‌شود، کودک در حال خواب بترسد، و دو فرشته نويسنده اعمال از آن در آزارند.}}


==سند==
==بررسی سند==
کل روایت با همین سند در خصال شیخ صدوق نیز آمده است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>
[[شیخ صدوق]] روایت شستن چربی غذا از کودکان را در سه کتاب خود با دو سلسله سند ذکر کرده است:


===بررسی سند اول===
===بررسی سند اول===
شیخ صدوق این روایت را در کتاب علل الشرائع از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از امام صادق(ع)، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش، از امام علی(ع) روایت کرده است.<ref name=":0" />
شیخ صدوق این روایت را در کتاب [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]] از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از [[امام صادق(ع)]]، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش روایت کرده است.<ref name=":0" /> شیخ صدوق این روایت را با همین سند در کتاب [[خصال (کتاب)|خصال]] نیز آورده است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>


شیخ صدوق این روایت را با سند دوم از امام رضا از پدرانش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله سلم) در عیون اخبار الرضا نیز آورده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.</ref>
بررسی راویان سلسله سند بر اساس کتاب‌های رجالی شیعه چنین است:


محمد بن عیسی بن عبید را برخی توثیق کرده‌اند<ref>رجال النجاشی، ص۳۳۳.</ref> و برخی دیگر تضعیف کرده‌اند.<ref>رک: فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.</ref>
*محمد بن عیسی بن عبید: [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] رجال‌شناس شیعه، او را [[ثقه]] و مورد اطمینان دانسته<ref>رجال النجاشی، ص۳۳۳.</ref> و [[شیخ طوسی]] دیگر [[علم رجال|رجال‌شناس شیعه]] او را ضعیف دانسته است.<ref>فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.</ref>


قاسم بن یحیی را ابن داوود، علامه حلی و غضائری ضعیف دانسته‌اند.<ref>رک: رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصه الاقوال، ص۲۴۸.</ref>
*قاسم بن یحیی: او را ضعیف دانسته‌اند.<ref>رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصة الاقوال، ص۲۴۸.</ref>


حسن بن راشد را برخی ثقه<ref>رک: رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.</ref> و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.<ref>رک: رجال ابن غضائری، ص۴۹.</ref>
*حسن بن راشد: برخی از رجال‌شناسان او را ثقه<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.</ref> و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.<ref>رجال ابن غضائری، ص۴۹.</ref>


با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت معتبر نیست.
با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت را [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] ندانسته‌اند.


===بررسی سند دوم===
===بررسی سند دوم===
شیخ صدوق این روایت را در کتاب [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]، از ابوبکر محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زُرَیْق بغدادی، علی بن محمد بن عُیَیْنَه [عنبسه] مولی رشید، از دارِم بن قَبیصَة بن نَهْشَل بن مَجُمَع نَهْشَلی صَغانی، از [[امام رضا(ع)]]، از پدرانش، از [[پیامبر(ص)]] روایت کرده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.</ref>


محمد بن أحمد بن الحسین بن یوسف بن زریق البغدادی مجهول است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
*محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زُرَیْق بغدادی، که مجهول و ناشناخته است و در کتاب‌های رجالی متقدم شیعه ذکر نشده است.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۴۱۱.</ref>
*علی بن محمد بن عُیَیْنَه [عنبسه]، که مجهول و ناشناخته است و در کتاب‌های رجالی متقدم شیعه ذکر نشده است.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۴۶۳.</ref>
*دارِم بن قَبیصَة ، که به گفته [[ابن غضائری]]<ref>رجال ابن غضائری، ص۵۸.</ref> و [[حسن بن داوود حلی|ابن داوود]]<ref>رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.</ref> دو رجال‌شناس شیعه، به حدیثش اعتماد نمی‌شود.


ثقه بودن علی بن محمد بن عنبسه ثابت نشده است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت را نیز، صحیح و معتبر ندانسته‌اند.
 
دارم بن قبیصه: ابن غضائری گفته به حدیثش اعتماد نمی‌شود؛<ref>رک: رجال ابن غضائری، ص۵۸.</ref> ابن داوود وی را در یک جا مهمل و در جای دیگر حدیثش را غیرقابل اعتماد دانسته است.<ref>رک: رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.</ref>
 
با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت نیز معتبر نیست.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۴۶: خط ۴۴:


{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ = سبک زندگی
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
خط ۵۳: خط ۵۱:


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:منبع‌شناسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۵

سؤال

آیا این روایت معتبر است: «كودكان خود را از چربی غذایی که خورده‌اند بشویید و پاكيزه كنيد؛ زیرا شيطان‌ها چربی مانده غذا را آن را می‌بویند و کودک در حال خواب می‌ترسد.»

سفارش به شستن کودکان از چربی غذایی که خورده‌اند، محتوای روایتی است که در کتاب‌های علل الشرائع، عیون اخبار الرضا(ع) و خصال ذکر شده و بر اساس آن، شیطان‌ها چربی مانده غذا را بو می‌کشند و این، باعث می‌شود کودکان در حال خواب بترسند.

این روایت که با دو سند ذکر شده، ضعیف شمرده شده است. دلیل ضعف آن را وجود راویِ ضعیف در هر دو سند این روایت، دانسته‌اند.

حدیث و ترجمه

«اِغْسِلُوا صِبْيَانَكُمْ مِنَ اَلْغَمَرِ فَإِنَّ اَلشَّيَاطِينَ تَشَمُّ اَلْغَمَرَ فَيَفْزَعُ اَلصَّبِيُّ فِي رُقَادِهِ وَ يَتَأَذَّى بِهِ اَلْكَاتِبَان»[۱]

بررسی سند

شیخ صدوق روایت شستن چربی غذا از کودکان را در سه کتاب خود با دو سلسله سند ذکر کرده است:

بررسی سند اول

شیخ صدوق این روایت را در کتاب علل الشرائع از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از امام صادق(ع)، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش روایت کرده است.[۱] شیخ صدوق این روایت را با همین سند در کتاب خصال نیز آورده است.[۲]

بررسی راویان سلسله سند بر اساس کتاب‌های رجالی شیعه چنین است:

  • قاسم بن یحیی: او را ضعیف دانسته‌اند.[۵]
  • حسن بن راشد: برخی از رجال‌شناسان او را ثقه[۶] و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.[۷]

با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت را صحیح و معتبر ندانسته‌اند.

بررسی سند دوم

شیخ صدوق این روایت را در کتاب عیون اخبار الرضا(ع)، از ابوبکر محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زُرَیْق بغدادی، علی بن محمد بن عُیَیْنَه [عنبسه] مولی رشید، از دارِم بن قَبیصَة بن نَهْشَل بن مَجُمَع نَهْشَلی صَغانی، از امام رضا(ع)، از پدرانش، از پیامبر(ص) روایت کرده است.[۸]

  • محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زُرَیْق بغدادی، که مجهول و ناشناخته است و در کتاب‌های رجالی متقدم شیعه ذکر نشده است.[۹]
  • علی بن محمد بن عُیَیْنَه [عنبسه]، که مجهول و ناشناخته است و در کتاب‌های رجالی متقدم شیعه ذکر نشده است.[۱۰]
  • دارِم بن قَبیصَة ، که به گفته ابن غضائری[۱۱] و ابن داوود[۱۲] دو رجال‌شناس شیعه، به حدیثش اعتماد نمی‌شود.

با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت را نیز، صحیح و معتبر ندانسته‌اند.


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ شیخ صدوق، محمد، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۵۷، باب ۳۴۴ باب العله آلتی من أجلها یغسل الصبیان من الغمر، حدیث۱.
  2. ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.
  3. رجال النجاشی، ص۳۳۳.
  4. فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.
  5. رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصة الاقوال، ص۲۴۸.
  6. رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.
  7. رجال ابن غضائری، ص۴۹.
  8. ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.
  9. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۴۱۱.
  10. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۴۶۳.
  11. رجال ابن غضائری، ص۵۸.
  12. رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.