حدیث بهشتی بودن کسی که دختر دارد: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}روایتی از پیامبر(ص) نقل شده که طبق آن، کسی که دختر داشته باشد بهشتی می‌شود. آیا شرط بهشتی شدن او تربیت صحیح دختر نیز هست یا همین که دختردار باشد برای بهشتی بودن او کافی است؟{{پایان سوال}}
در کتابهای معتبر روایی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که هر کس یک دختر داشته باشد، یک در بهشت و کسی که دو دختر دارد دو در و کسی که سه دختر دارد سه در بهشت، و هرکس چهار دختر ان … بر او گشوده شود.
 
برخی از گوینده گان مذهبی چنین پاداشهای مطرح شده در این احادیث را به تربیت صحیح و رضایت امام زمان (علیه‌السلام) مشروط می‌دانند. آیا قید تربیت صحیح و رضایت امام زمان، برای فهم چنان احادیثی ضروری است یا این قیدها سلیقه و درک گوینده گان بوده است؟ اساساً این حدیث پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مقید به شرطی است یا خیر؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|زن و خانواده}}
'''بهشتی شدن کسی که دختر دارد''' مضمون دسته‌‌ای از روایات است که در برخی از آنها، شرط [[بهشت|بهشتی شدن]] فرد، تلاش برای تربیت و تعلیم دختر دانسته شده است.<ref name=":0">محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.</ref> در برخی دیگر، شرط آن اذیت نکردن دختر، تحقیر نکردن او و ترجیح ندادن پسران بر او شمرده شده است<ref>ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.</ref> و در برخی تنها شرط آن، تهیه خرجی و نفقه دختر ذکر شده است.<ref name=":1" />


در اسلام و قرآن احترام به دختر به عنوان یک ویژگی انسانی مورد توجه و تأکید قرارگرفته است. احترام به دختر می‌بایست به گونه‌ای باشد که در عمل خود را نشان دهد. از این روست که در آموزه‌های قرآنی این احترام به شکل عملی نشان داده می‌شود و تنها در حرف و شعار بسنده نمی‌شود. احترام به شخص به معنای احترام به عقل و هوش اوست و این که از پیشنهادها و آرا و نظریات وی استفاده شود. در داستانی که قرآن درباره دختران شعیب گزارش می‌کند، شیوه درست برخورد با دختران به روشنی تبیین می‌گردد و احترام واقعی و عملی نشان داده می‌شود. (قصص آیات ۶۲تا ۹۲).
روایت بهشتی بودن کسی که مخارج زندگی دختر را تامین کند، معتبر است.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۱۴.</ref> روایت دوم  از کتاب‌های اهل سنت نقل شده است.<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.</ref> و اهل سنت سند آن را ضعیف می‌دانند.<ref>هیثمی، علی بن ابی بکر، مجمع الزوائد، بیروت،  دار الكتب العلمي، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۱۵۸.</ref> روایت سوم بدون سلسله سند از رسول خدا(ص) نقل شده است<ref>ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.</ref> و قابل استناد نیست. از این‌رو می‌توان گفت طبق روایت معتبر برای بهشتی بودن  فقط دختردار شدن و تامین هزینه زندگی آن کافی است.
 
در خصوص شأن و مقام دختران روایات متعددی از ائمه معصومین (علیهم‌السلام) وارد شده است از جمله این روایت که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: «مِن یُمنِ المَرأه أن یَکونَ بِکرُها جارِیَه؛ از مبارکیِ زن این است که فرزند نخست او، دختر باشد»<ref>مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، ‏بحارالأنوار، بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی، ‏۱۴۰۳ق، ج۱۰۱، ص۹۸.</ref> و در روایت دیگری از آن حضرت وارد شده «رِیحُ الْوَلَدِ مِنْ رِیحِ الْجَنَّه؛ بوی فرزند، از بوی بهشت است و دختران را جز مؤمن، کسی دوست ندارد».<ref>ابن أبی الحدید، عبدالحمیدبن‌هبه‌الله، ‏شرح نهج البلاغه لابن أبی الحدید، قم: مکتبه آیه الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ ق‏، ج۱۶، ص۶۱.</ref> در روایت دیگری از امام صادق (علیه‌السلام) است که می‌فرماید: «الْبَنُونَ نَعِیمٌ، وَ الْبَنَاتُ حَسَنَاتٌ، وَ اللَّهُ یَسْأَلُ عَنِ النَّعِیمِ، وَ یُثِیبُ عَلَی الْحَسَنَات‏؛ پسرها نعمت اند و دخترها نیکی و خداوند، از نعمت‌ها سؤال می‌کند و بر نیکی‌ها پاداش می‌دهد».<ref>کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏۱۴۲۹ق، ج۱۱، ص۳۴۰.</ref>


متن روایتی که در پرسش شما مدّ نظر قرار داده شد عبارت است از: «مَنْ کَانَتْ لَهُ ابْنَه، فَهُوَ مَفْدُوحٌ؛ وَ مَنْ کَانَتْ لَهُ ابْنَتَانِ، فَیَا غَوْثَاهُ بِاللَّهِ؛ وَ مَنْ کَانَتْ لَهُ ثَلَاثٌ، وُضِعَ عَنْهُ الْجِهَادُ وَ کُلُّ مَکْرُوهٍ؛ وَ مَنْ کَانَ لَهُ أَرْبَعٌ، فَیَا عِبَادَ اللَّهِ أَعِینُوهُ، یَا عِبَادَ اللَّهِ أَقْرِضُوهُ، یَا عِبَادَ اللَّهِ ارْحَمُوه‏؛ هر که یک دختر داشته باشد، خداوند او را همچون سپری از آتش برایش قرار می‌دهد، و هر که دوتا داشته باشد، خداوند او را بواسطه آنها به بهشت برد، و اگر سه تا داشته باشد، یا سه خواهر جهاد و صدقه (زکاه) از او برداشته است‏»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏۱۴۲۹ق، ج۱۱، ص۳۳۷.</ref>؛ در روایت دیگری وارد شده است: «مَنْ عَالَ ثَلَاثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلَاثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّه فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ صوَ اثْنَتَیْنِ فَقَالَ وَ اثْنَتَیْنِ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَه فَقَالَ وَ وَاحِدَه؛ هر کس نفقه سه دختر را بدهد بهشت بر وی واجب شود عرض کردند یا رسول اللَّه دو دختر چه؟ فرمود: آن نیز همین‌طور، عرض کردند یک دختر چه؟ فرمود: آن نیز همچنین».<ref>کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏۱۴۲۹ق، ج۱۱، ص۳۳۹.</ref>
== متن و ترجمه ==
'''روایت اول:''' {{عربی|مَنْ عَالَ ثَلَاثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلَاثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّه فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ صوَ اثْنَتَیْنِ فَقَالَ وَ اثْنَتَیْنِ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَه فَقَالَ وَ وَاحِدَه|ترجمه=پیامبر(ص): «هر کس خرجیِ سه دختر یا سه خواهر را بدهد بهشت بر او واجب می‌شود». پرسیده شد: «یا رسول خدا(ص) اگر دو دختر داشته باشد چطور؟» فرمود: «آن نیز همین‌طور». پرسیده شد: «یک دختر چه؟» فرمود: «آن نیز همچنین.}}<ref name=":1">کلینی، محمد بن یعقوب، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏۱۴۲۹ق، ج۱۱، ص۳۳۹.</ref>


در مورد روایتی که به‌عنوان قید این روایت به حساب آید و دختران را مقید به دختران مؤمن و صالحه یا محب ائمه معصومین (علیهم‌السلام) کند به صورت قطعی مطلب یا روایتی در دست نیست؛ اما روایات در باب تأدیب، تربیت و احترام و… به دختران در همین باب از کتب روایی موجود است.
'''روایت دوم:''' {{عربی|مَن کانتْ لَه ابنة فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها، وعلّمَها فأحْسَنَ تعلیمَها؛ فأوسَعَ علَیها مِن نِعمِ اللّهِ الّتی أسبَغَ علَیهِ، کانَتْ لَه مَنَعه وسِتْراً مِن النّارِ|ترجمه=پیامبر(ص): هر که دختری داشته باشد وخوب تربیتش کند؛ او را به خوبی دانش بیاموزد و از نعمت‌هایی که خداوند به او عطا کرده بهره‌مندش کند، آن دختر، سپر و پوشش پدر در برابر آتش دوزخ خواهد بود.}}<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.</ref>


پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: «مَن کانتْ لَه ابنه فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها، وعلّمَها فأحْسَنَ تعلیمَها؛ فأوسَعَ علَیها مِن نِعمِ اللّهِ الّتی أسبَغَ علَیهِ، کانَتْ لَه مَنَعه وسِتْراً مِن النّارِ؛ هر که دختری داشته باشد وخوب تربیتش کند واو را به خوبی دانش بیاموزد و از نعمتهایی که خداوند به او عطا کرده به وفور بهره‌مندش سازد، آن دختر، سپر و پوشش پدر در برابر آتش دوزخ خواهد بود»<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.</ref>؛ یا در روایت دیگری می‌فرماید: پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: «مَنْ کَانَ لَهُ أُنْثًی فَلَمْ یُبْدِهَا وَ لَمْ یُهِنْهَا وَ لَمْ یُؤْثِرْ وُلْدَهُ عَلَیْهَا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّه؛ هر کس که برایش دختر به دنیا آید و او را اذیّت نکند و حقیرش نشمارد و فرزندان ـ یعنی پسران ـ خود را بر او ترجیح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت می‌برد».<ref>نوری، حسین بن محمد تقی، ‏مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم‏: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏، ۱۴۰۸ق‏، ج۱۵، ص۱۱۸.</ref>
'''روایت سوم:''' {{عربی|مَنْ کَانَ لَهُ أُنْثًی فَلَمْ یُبْدِهَا وَ لَمْ یُهِنْهَا وَ لَمْ یُؤْثِرْ وُلْدَهُ عَلَیْهَا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّه|ترجمه=هر کس که برایش دختر به دنیا آید؛ او را اذیّت نکند و حقیرش نشمارد و فرزندان ـ یعنی پسران ـ خود را بر او ترجیح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت می‌برد.}}<ref>ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.</ref>


پس با مطالعه کل باب با قرائنی البته نه به صورت قطعی می‌توان گفت این روایت با قیود بیان شده در روایات دیگر است و در صورتی والدین این دختران، اهل بهشت خواهند بود که طبق این روایات فرزندانشان دارای تأدیب، تعلیم و برخورداری از نعمت‌های الهی توسط والدین باشند و الّا در صورت عدم تقیید روایت ممکن است گفته شود هر فرد کافری که دارای فرزند دختر باشد اهل بهشت خواهد بود یا اگر فرد مؤمنی دختران بی‌قید و بی‌دینی را تربیت کرد نیز این فرد نیز اهل بهشت باشد.
== جستارهای وابسته ==
*[[حدیث واجب نبودن صدقه بر کسی که سه دختر دارد]]
*[[حدیث واجب نبودن جهاد بر کسی که سه دختر دارد]]


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۲۴: خط ۲۳:
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =تربیت و مشاوره
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۱ =خانواده
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۲ =تربیت فرزند
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۵

سؤال
روایتی از پیامبر(ص) نقل شده که طبق آن، کسی که دختر داشته باشد بهشتی می‌شود. آیا شرط بهشتی شدن او تربیت صحیح دختر نیز هست یا همین که دختردار باشد برای بهشتی بودن او کافی است؟
درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


بهشتی شدن کسی که دختر دارد مضمون دسته‌‌ای از روایات است که در برخی از آنها، شرط بهشتی شدن فرد، تلاش برای تربیت و تعلیم دختر دانسته شده است.[۱] در برخی دیگر، شرط آن اذیت نکردن دختر، تحقیر نکردن او و ترجیح ندادن پسران بر او شمرده شده است[۲] و در برخی تنها شرط آن، تهیه خرجی و نفقه دختر ذکر شده است.[۳]

روایت بهشتی بودن کسی که مخارج زندگی دختر را تامین کند، معتبر است.[۴] روایت دوم از کتاب‌های اهل سنت نقل شده است.[۵] و اهل سنت سند آن را ضعیف می‌دانند.[۶] روایت سوم بدون سلسله سند از رسول خدا(ص) نقل شده است[۷] و قابل استناد نیست. از این‌رو می‌توان گفت طبق روایت معتبر برای بهشتی بودن فقط دختردار شدن و تامین هزینه زندگی آن کافی است.

متن و ترجمه

روایت اول: «مَنْ عَالَ ثَلَاثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلَاثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّه فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ صوَ اثْنَتَیْنِ فَقَالَ وَ اثْنَتَیْنِ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَه فَقَالَ وَ وَاحِدَه؛ پیامبر(ص): «هر کس خرجیِ سه دختر یا سه خواهر را بدهد بهشت بر او واجب می‌شود». پرسیده شد: «یا رسول خدا(ص) اگر دو دختر داشته باشد چطور؟» فرمود: «آن نیز همین‌طور». پرسیده شد: «یک دختر چه؟» فرمود: «آن نیز همچنین.»[۳]

روایت دوم: «مَن کانتْ لَه ابنة فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها، وعلّمَها فأحْسَنَ تعلیمَها؛ فأوسَعَ علَیها مِن نِعمِ اللّهِ الّتی أسبَغَ علَیهِ، کانَتْ لَه مَنَعه وسِتْراً مِن النّارِ؛ پیامبر(ص): هر که دختری داشته باشد وخوب تربیتش کند؛ او را به خوبی دانش بیاموزد و از نعمت‌هایی که خداوند به او عطا کرده بهره‌مندش کند، آن دختر، سپر و پوشش پدر در برابر آتش دوزخ خواهد بود.»[۸]

روایت سوم: «مَنْ کَانَ لَهُ أُنْثًی فَلَمْ یُبْدِهَا وَ لَمْ یُهِنْهَا وَ لَمْ یُؤْثِرْ وُلْدَهُ عَلَیْهَا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّه؛ هر کس که برایش دختر به دنیا آید؛ او را اذیّت نکند و حقیرش نشمارد و فرزندان ـ یعنی پسران ـ خود را بر او ترجیح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت می‌برد.»[۹]

جستارهای وابسته


منابع

  1. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.
  2. ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ کلینی، محمد بن یعقوب، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏۱۴۲۹ق، ج۱۱، ص۳۳۹.
  4. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۱۴.
  5. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.
  6. هیثمی، علی بن ابی بکر، مجمع الزوائد، بیروت، دار الكتب العلمي، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۱۵۸.
  7. ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.
  8. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج۱، ص۴۰۷، حدیث ۴۰۳.
  9. ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۸۱، حدیث۲۴۱.