توحید در حاکمیت: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = آفریدگار
|شاخه فرعی۲ = توحید و ادله آن
|شاخه فرعی۳ =
}}


{{سوال}}
{{سوال}}
آیا توحید در حاکمیت يكي از اقسام توحيد است يا همان توحید افعالی یا در رابطه با آن است؟
توحید در حاکمیت چیست و آیا یکی از اقسام توحید است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
 
{{اصول دین و فروع دین}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
قبل از این که به جواب پرسش بپردازیم بهتر است کمی درباره توحید افعالی و توحید حاکمیت مطالبی را بیان داریم تا فرق یا عدم فرق آن دو توحید را بدانیم و بعد از آن به رابطه یا عدم رابطه آن ها پرداخته باشیم.
توحید در حاکمیت و تشریع به این معنا است که اداره امور و تسلط بر جان و مال جمیع موجودات در دستان خداوند است. همچنین تشریع و وضع احکام و تکالیف در شأن خداوند است و قانون‌گذاری افراد و نهادهای دیگر تنها در صورتی اعتبار دارد که در مقابل قوانین و شریعت الهی قرار نگیرد و مخالف آن نباشد. توحید در حاکمیت و تشریع از مصادیق توحید افعالی است.


توحید افعالي: در دیدگاه حکیمان و متکلمان مسلمان، خداوند افزون بر آن که دارای صفات کمال است مبدأ وقوع افعال نیز هست. بر این اساس آفرینش، روزی دادن، تدبیر امور مخلوقات، بخشایش و... در زمره افعال الهی قرار می گیرند. از سوی دیگر جهان هستی صحنه وقوع افعال و ظهور آثار بسیار متنوعی است که مبدأ آن در نگاه نخست مخلوقات خداوند است. در نگرش توحیدی اسلام تنها موثر حقیقی و مستقل در عالم ذات مقدس خداوند است و جز او هیچ موجود دیگری فاعلیت تام و مستقل ندارد و این همان گوهر توحید افعالی است.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، انتشارات طه، ج ۱، ص ۱۰۰.</ref>
== معنای توحید در حاکمیت و تشریع ==
توحید در حاکمیت به معنای اعتقاد به این است که در جهان هستی تنها قانون‌گذار، خداوند است و کسی غیر از او به صورت مستقل نمی‌تواند برای تنظیم حیات بشری قوانینی وضع کند. بنابر این تشریع و وضع احکام و تکالیف در شأن خداوند است و قانون‌گذاری افراد و نهادهای دیگر تنها در صورتی اعتبار دارد که در مقابل قوانین و تشریعات الهی قرار نگیرد و مخالف آن نباشد.


«توحید افعالی از نظر قرآن کریم یعنی هیچ موثر مستقلی در عالم غیر از خدای سبحان نیست و قیمومیت هستی، آفرینش، مالکیت، ربوبیت، رازقیت و ولایت که هر یک بر دیگری مترتب است منحصراً از آن خداست».<ref>ربانی گلپایگانی، علی، تخلیص الالهیات، ص ۶۳.</ref>
حاکمیت که به معنای تسلط بر جان و مال انسان‌ها و اداره امور جامعه است نیز در شأن خداوند است. تنها حاکم مستقل و حقیقی اوست و حاکمیت دیگران تنها در سایه اذن الهی اعتبار دارد. بنابر این چون حق قانونگذاری، تشریع، اعمال و اجرای قوانین(حاکمیت) از آن او است، دیگران نمی‌توانند در مقابل خداوند چنین مقامی را به دست بیاورند بلکه باید به اذن و اراده او باشد.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، ج۱، ص۱۲۱.</ref>


پس روشن شد که توحید افعالی یعنی اعتقاد به این که خداوند در انجام افعالش چون (خالقیت، رازقیت، ربوبیت، تشریع، حاکمیت و...) مستقل است و نیازمند به مخلوقی از مخلوقاتش نیست. طبق این دیدگاه حاکمیت را از اقسام توحید افعالی به حساب می آورند. دیدگاه دیگری نیز هست که آن را شأنی از شؤون توحید ربوبیت و خالقیت می دانند یعنی توحید در ربوبیت را به سه قسم: الف: توحید در حاکمیت. ب: توحید در تشریع. ج: توحید در اطاعت تقسيم مي‌كنند.
== نسبت با توحید افعالی ==
[[خداوند]] علاوه بر صفات کمال، مبدأ وقوع افعال نیز می باشد. آفرینش، روزی دادن، تدبیر امور مخلوقات، بخشایش و… در زمره افعال الهی قرار می‌گیرند. همچنین تنها مؤثر حقیقی و مستقل در عالم، ذات خداوند است و جز او هیچ موجود دیگری، فاعلیت تام و مستقل ندارد و مابقی همه به صورت غیر مستقل هستند. توحید افعالی از نظر قرآن کریم یعنی هیچ مؤثر مستقلی در عالم، غیر از خداوند نیست.<ref>ربانی گلپایگانی، علی، تخلیص الالهیات، ص۶۳.</ref>


==توحید در حاکمیت و تشریع==
از لحاظ معنا و مفهوم بین توحید افعالی و توحید در حاکمیت رابطه اعم و اخص برقرار است؛ یعنی توحید افعالی عام است و توحید در حاکمیت خاص و یکی از اقسام توحید افعالی است؛ زیرا یکی از افعال الهی، مقام و حاکمیت او بر تمام عالم است. به عبارت دیگر توحید افعالی خداوند عام است و تمام افعال خداوند را در بر می‌گیرد ولی توحید در حاکمیت خاص است و تنها برخی از افعال خداوند را دربر می‌گیرد.
 
اعتقاد به این که در جهان هستی یگانه قانونگذار (مشرّع) شایسته و تام، خداوند متعال می باشد و کسي غیر از او نیست که مستقل از او و در عرض تشریع الهی برای تنظیم حیات بشری قوانیني صادر کند. بنابر این تشریع و جعل احکام و تکالیف اولاً و بالذات از شؤون خداوند متعال است و قانون گذاری مراجع دیگر تنها در صورتی اعتبار دارد که در عرض قوانین و تشریعات الهی قرار نگیرد و مخالف آن نباشد.
 
حاکمیت که به معنای تسلط بر جان و مال انسان ها و اداره امور جامعه است نیز از شؤون خداوند است. تنها حاکم مستقل و حقیقی اوست و حاکمیت دیگران تنها در سایه اذن الهی اعتبار دارد. بنابر این چون حق قانونگذاری و تشریع و اعمال و اجرای قوانین (حاکمیت) از آن اوست دیگران نمی توانند در عرض خداوند چنین مسندي را صاحب بشوند بلکه باید به اذن و اراده او باشد.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، ج ۱، ص ۱۲۱.</ref>
 
حاکم کسی است که بر نفوس و اموال مردم تصرف دارد و بوسیله امر و نهی و عزل و نصب بر شؤون مختلف اجتماع تسلط دارد.<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار.</ref>
 
بعد از این که توحید افعالی و توحید حاکمیت را مختصر توضیحی دادیم می پردازیم به رابطه یا عدم رابطه و یا عینیت آن دو.
 
توحید افعالي و توحید در حاکمیت بی تردید از نظر معنايی مساوي نیستند گر چه از لحاظ مصداقی یکی هستند و هر دو شؤونی از ذات خدای واحد هستند از او نشأت گرفته اند. به هر حال به نظر می رسد از لحاظ معنا و مفهوم بین توحید افعالی و توحید در حاکمیت رابطه اعم و اخص برقرار است بدین معني که توحید افعالی عام است و توحید در حاکمیت خاص است و یکی از اقسام توحید افعالی است. چرا که یکی از افعال الهی مقام و فعل حاکمیت او بر تمام عالم است لذا زیر مجموعه توحید افعالی است.
 
به بيان بهتر توحید افعالی خود داراي اقسامي است مثل؛ توحید در حاکمیت ، توحید در ربوبیت و توحید در تشریع. به عبارت دیگر توحید افعالی خداوند عام است و تمام افعال خداوند را در بر می گیرد ولی توحید در حاکمیت خاص است و تنها برخي از افعال خداوند را دربر مي‌گيرد.
{{پایان پاسخ}}


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==


۱ـ مثال های زیبای قرآن، حضرت آیت الله مکارم شیرازی، ج ۲.
== منابع ==
 
{{پانویس}}
۲ـ توحید در قرآن، تفسیر موضوعی، حضرت آیت الله جوادی آملی.
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = آفریدگار
| شاخه فرعی۲ = توحید و ادله آن
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
| شناسه = شد
| تیترها = شد
| ویرایش = شد
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =
| نمایه = شد
| تغییر مسیر = شد
| ارجاعات =
| بازبینی نویسنده = 
| ارزیابی کمی = شد
| تکمیل =
| اولویت = ب
| کیفیت = ب
}}
{{پایان متن}}


۳ـ مجموعه آثار شهید مطهری، ج ۲، نگرشي به جهان بینی توحیدی.


۴ـآموزش عقاید، حضرت آیت الله مصباح یزدی.
[[ar:التوحيد في الحكم]]
{{پایان مطالعه بیشتر}}
[[es:Monoteísmo en la soberanía]]
[[ps:په حاکمیت کې توحید]]


==منابع==
[[رده:اقسام توحید]]
<references />
[[رده:توحید افعالی]]
 
[[رده:]]
{{تکمیل مقاله
| شناسه =
| تیترها =
| ویرایش =
| لینک‌دهی =
| ناوبری =
| نمایه =
| تغییر مسیر =
| بازبینی =
| تکمیل =
| اولویت =
| کیفیت =
}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۹


سؤال

توحید در حاکمیت چیست و آیا یکی از اقسام توحید است؟

کاشی کاری نام الله.jpg

توحید در حاکمیت و تشریع به این معنا است که اداره امور و تسلط بر جان و مال جمیع موجودات در دستان خداوند است. همچنین تشریع و وضع احکام و تکالیف در شأن خداوند است و قانون‌گذاری افراد و نهادهای دیگر تنها در صورتی اعتبار دارد که در مقابل قوانین و شریعت الهی قرار نگیرد و مخالف آن نباشد. توحید در حاکمیت و تشریع از مصادیق توحید افعالی است.

معنای توحید در حاکمیت و تشریع

توحید در حاکمیت به معنای اعتقاد به این است که در جهان هستی تنها قانون‌گذار، خداوند است و کسی غیر از او به صورت مستقل نمی‌تواند برای تنظیم حیات بشری قوانینی وضع کند. بنابر این تشریع و وضع احکام و تکالیف در شأن خداوند است و قانون‌گذاری افراد و نهادهای دیگر تنها در صورتی اعتبار دارد که در مقابل قوانین و تشریعات الهی قرار نگیرد و مخالف آن نباشد.

حاکمیت که به معنای تسلط بر جان و مال انسان‌ها و اداره امور جامعه است نیز در شأن خداوند است. تنها حاکم مستقل و حقیقی اوست و حاکمیت دیگران تنها در سایه اذن الهی اعتبار دارد. بنابر این چون حق قانونگذاری، تشریع، اعمال و اجرای قوانین(حاکمیت) از آن او است، دیگران نمی‌توانند در مقابل خداوند چنین مقامی را به دست بیاورند بلکه باید به اذن و اراده او باشد.[۱]

نسبت با توحید افعالی

خداوند علاوه بر صفات کمال، مبدأ وقوع افعال نیز می باشد. آفرینش، روزی دادن، تدبیر امور مخلوقات، بخشایش و… در زمره افعال الهی قرار می‌گیرند. همچنین تنها مؤثر حقیقی و مستقل در عالم، ذات خداوند است و جز او هیچ موجود دیگری، فاعلیت تام و مستقل ندارد و مابقی همه به صورت غیر مستقل هستند. توحید افعالی از نظر قرآن کریم یعنی هیچ مؤثر مستقلی در عالم، غیر از خداوند نیست.[۲]

از لحاظ معنا و مفهوم بین توحید افعالی و توحید در حاکمیت رابطه اعم و اخص برقرار است؛ یعنی توحید افعالی عام است و توحید در حاکمیت خاص و یکی از اقسام توحید افعالی است؛ زیرا یکی از افعال الهی، مقام و حاکمیت او بر تمام عالم است. به عبارت دیگر توحید افعالی خداوند عام است و تمام افعال خداوند را در بر می‌گیرد ولی توحید در حاکمیت خاص است و تنها برخی از افعال خداوند را دربر می‌گیرد.


منابع

  1. سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، ج۱، ص۱۲۱.
  2. ربانی گلپایگانی، علی، تخلیص الالهیات، ص۶۳.

[[رده:]]