تزیین اعمال بد کافران توسط خداوند: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۰

سؤال

با توجه به آیه ۴ سوره نمل، آیا خداوند بدی های انسان را زینت می‌دهد؟

تزیین اعمال بد انسان، در قرآن کریم گاهی به صورت مجهول آمده است، گاهی به شیطان نسبت داده شده و دو بار هم به خداوند نسبت داده شده است. به خاطر مسبب الاسباب بودن خدا، تزیین عمل به خداوند نسبت داده شده است، چرا که خداوند در تکرار عمل خاصیتی قرار داده است که انسان تدریجاً به آن عمل عادت می‌کند و بعد از مدتی آن عمل قبیح در نظر فرد زیبا جلوه می‌کند. در برخی از تفاسیر نیز دلیل تزیین اعمال بد توسط خداوند، خلق قوای حیوانی توسط خداوند در انسان دانسته شده است که این قوا عامل تمایل انسان به انجام اعمال بد هستند.

انواع تزیین اعمال در قرآن

زینت دادن اعمال انسان در قرآن کریم به چند شکل آمده است. در جایی این زینت به صورت مجهول آمده است^[۱] و در جای دیگر این زینت به شیطان نسبت داده شده است.^[۲] در دو مورد هم این تزیین سوء عمل به خود خداوند نسبت داده شده است.

در آیه ۴ سوره نمل آمده است: ﴿إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَه زَیَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ یَعْمَهُونَ؛ همانا آنان که ایمان به عالم آخرت نمی‌آورند ما اعمالشان را در نظرشان زیبا جلوه دهیم تا به کلی مغرور و گمراه شوند.﴾
در آیه ۱۰۸ سوره انعام نیز تزینن اعمال بد کافران به خود خداوند نسبت داده شده است. در این آیه آمده است ﴿... کَذٰلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَیٰ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ؛ این چنین ما عمل هر قومی را در نظرشان زینت داده‌ایم، سپس بازگشت آنها به سوی پروردگارشان است و خدا آنان را به کردارشان آگاه می‌گرداند.﴾

دلیل نسبت زینت به خدا

دلیل نسبت تزیین سوء عمل به خداوند، این است که خدا، مسبب الاسباب در عالم هستی است و تأثیر هر موجودی به خداوند منتهی می‌شود. خداوند در تکرار عمل خاصیتی قرار داده است، که انسان تدریجاً به آن عمل خو می‌گیرد و حس تشخیص او دگرگون می‌شود. بی آنکه مسئولیت انسان از بین برود یا برای خداوند ایراد و نقص باشد.^[۳]

همان‌طور که خداوند لذت عبادت و کارهای نیک را برای بندگان خاص و مخلص خود می‌چشاند تا از کار نیک سیر نشوند و لذت ببرند، کارهای زشت افراد غیر مؤمن و منکر معاد را در نظرشان زیبا جلوه می‌کند تا بیشتر به کفر گرایند و این زیبا کردن اعمال برای آنها یک نوع جزاء و عقاب است که بیشتر مرتکب گناه شوند و بیشتر عذاب شوند. واضح است وقتی انسان کار زشت و نادرستی را انجام داد تدریجاً قبح و زشتی آن در نظر او کم می‌شود و به آن عادت می‌کند و پس از مدتی که به آن خو گرفت توجیهاتی برای آن می‌تراشد، کم‌کم به صورت زیبا و حتی به عنوان یک وظیفه در نظرش جلوه می‌کند و با افتخار آن عمل را انجام می‌دهد.

کلام مفسرین در تزیین اعمال توسط خدا

شیخ طوسی می‌نویسد: اینکه خدا می‌فرماید ما اعمال آن‌ها را زینت می‌دهیم به این دلیل است که، در کسانی که ایمان به آخرت ندارند قوه شهوی خلق کردیم که اعمال زشت و معاصی در نظرشان زیبا و لذت بخش جلوه کند و با اشتهاء و حرص و ولع سراغ معاصی و گناهان روند.^[۴]

طبری نیز می‌نویسد: کسانی که به قیامت، معاد و حیات بعد از مرگ و ثواب و عقاب اعمال ایمان ندارند، خداوند اعمال‌شان را برای آنها زیبا جلوه می‌کند و زشتی اعمال‌شان را در نظرشان دوست داشتنی می‌کند و این امر را برای آنها آسان می‌گرداند پس آنها در گمراهی اعمال زشت‌شان که زیبا جلوه گری می‌کند، سرگردان و حیران هستند.^[۵]

مطالعه بیشتر

تفسیر نمونه، ج۱۵، ناصر مکارم شیرازی.
تفسیر روشن، حسن مصطفوی.
ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، سید محمد باقر، موسوی همدانی.

منابع

↑ سوره بقره، آیه ۲۱۲. سوره آل عمران، آیه۱۴. سوره انعام، آیه۱۲۲. سوره توبه، آیه۳۷و ... .
↑ سوره انعام، آیه۴۳. سوره انفال، آیه۴۸. سوره نمل، آیه۲۴. سوره عنکبوت، آیه۳۸
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، مدرسه امیر المؤمنین، ج۱۵، ص۳۹۸.
↑ شیخ طوسی، التبیان، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۷۵.
↑ طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۱۶۱.

[1] سوره بقره، آیه ۲۱۲. سوره آل عمران، آیه۱۴. سوره انعام، آیه۱۲۲. سوره توبه، آیه۳۷و ... .

[2] سوره انعام، آیه۴۳. سوره انفال، آیه۴۸. سوره نمل، آیه۲۴. سوره عنکبوت، آیه۳۸

[3] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، مدرسه امیر المؤمنین، ج۱۵، ص۳۹۸.

[4] شیخ طوسی، التبیان، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۷۵.

[5] طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۱۶۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-با توجه به آيه {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَه زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ}} خداوند سؤوبدی را زينت مي دهد؟
+با توجه به آیه ۴ سوره نمل، آیا خداوند بدی های انسان را زینت می‌دهد؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-قرآن در بخشي از آيات ابتدائي سوره نمل به افرادي اشاره مي کند که به آخرت ايمان ندارند.
+تزیین اعمال بد انسان، در قرآن کریم گاهی به صورت مجهول آمده است، گاهی به شیطان نسبت داده شده و دو بار هم به خداوند نسبت داده شده است. به خاطر مسبب الاسباب بودن خدا، تزیین عمل به خداوند نسبت داده شده است، چرا که خداوند در تکرار عمل خاصیتی قرار داده است که انسان تدریجاً به آن عمل عادت می‌کند و بعد از مدتی آن عمل قبیح در نظر فرد زیبا جلوه می‌کند. در برخی از تفاسیر نیز دلیل تزیین اعمال بد توسط خداوند، خلق قوای حیوانی توسط خداوند در انسان دانسته شده است که این قوا عامل تمایل انسان به انجام اعمال بد هستند.
-و مي فرمايند: «همانا آنان که ايمان به عالم آخرت نمي آورند ما اعمالشان را در نظرشان زيبا جلوه دهيم تا به کلي مغرور و گمراه شوند.<ref>نمل/۴.</ref>
+== انواع تزیین اعمال در قرآن ==
+زینت دادن اعمال انسان در [[قرآن کریم]] به چند شکل آمده است. در جایی این زینت به صورت مجهول آمده است<ref>سوره بقره، آیه ۲۱۲. سوره آل عمران، آیه۱۴. سوره انعام، آیه۱۲۲. سوره توبه، آیه۳۷و ... .</ref> و در جای دیگر این زینت به [[شیطان]] نسبت داده شده است.<ref>سوره انعام، آیه۴۳. سوره انفال، آیه۴۸. سوره نمل، آیه۲۴. سوره عنکبوت، آیه۳۸</ref> در دو مورد هم این تزیین سوء عمل به خود [[خداوند]] نسبت داده شده است.
+* در آیه ۴ [[سوره نمل]] آمده است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَه زَیَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ یَعْمَهُونَ|ترجمه=همانا آنان که ایمان به عالم آخرت نمی‌آورند ما اعمالشان را در نظرشان زیبا جلوه دهیم تا به کلی مغرور و گمراه شوند.}}
+* در آیه ۱۰۸ [[سوره انعام]] نیز تزینن اعمال بد کافران به خود خداوند نسبت داده شده است. در این آیه آمده است {{قرآن|... کَذٰلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَیٰ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ|ترجمه=این چنین ما عمل هر قومی را در نظرشان زینت داده‌ایم، سپس بازگشت آنها به سوی پروردگارشان است و خدا آنان را به کردارشان آگاه می‌گرداند.}}
-تزيين عمل به اين است که خداوند آن عمل زشت «سوء» را در برابر انسان غير مؤمن طوري جلوه گر مي کند که آدمي مجذوب و شيفته آن شود و کساني که ايمان به آخرت ندارند از آنجايي که آن روز را که غايت و نهايت مسير انسان است قبول ندارند بناچار در دنيا باقي مي مانند و از آنجا که دنيا هم نمي تواند غايت و مقصد نهايي اعمالي قرار گيرد پس اين بي نوايان که دست به دامان اعمال خود مي زنند، در راه زندگي متحير و سرگردانند زيرا هدفي ندارند<ref>علامه طباطبايي، محمد حسين، الميزان، قم، جامعه مدرسين، بي تا، ج۱۵، ص۳۴۰.</ref>.
+== دلیل نسبت زینت به خدا ==
+دلیل نسبت تزیین سوء عمل به خداوند، این است که خدا، مسبب الاسباب در عالم هستی است و تأثیر هر موجودی به خداوند منتهی می‌شود. خداوند در تکرار عمل خاصیتی قرار داده است، که انسان تدریجاً به آن عمل خو می‌گیرد و حس تشخیص او دگرگون می‌شود. بی آنکه مسئولیت انسان از بین برود یا برای خداوند ایراد و نقص باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، مدرسه امیر المؤمنین، ج۱۵، ص۳۹۸.</ref>
-زينت دادن اعمال براي انسان در قرآن کريم در چندين مورد آمده است که در مواردي اين عمل را به شيطان نسبت داده که اعمال انسان گناهکار را در نظرش زيبا جلوه مي دهد.
+همان‌طور که خداوند لذت عبادت و کارهای نیک را برای بندگان خاص و مخلص خود می‌چشاند تا از کار نیک سیر نشوند و لذت ببرند، کارهای زشت افراد غیر مؤمن و منکر معاد را در نظرشان زیبا جلوه می‌کند تا بیشتر به کفر گرایند و این زیبا کردن اعمال برای آنها یک نوع جزاء و عقاب است که بیشتر مرتکب گناه شوند و بیشتر عذاب شوند. واضح است وقتی انسان کار زشت و نادرستی را انجام داد تدریجاً قبح و زشتی آن در نظر او کم می‌شود و به آن عادت می‌کند و پس از مدتی که به آن خو گرفت توجیهاتی برای آن می‌تراشد، کم‌کم به صورت زیبا و حتی به عنوان یک وظیفه در نظرش جلوه می‌کند و با افتخار آن عمل را انجام می‌دهد.
-و در دو مورد اين امر را به خودش (خداوند) نسبت داده است. و در برخي موارد هم به صورت مجهول «زيّن» آمده است. امّا آنجا که خداوند زينت دادن اعمال را به خود نسبت داده يکي آيه مورد نظر است و ديگري آيه ۱۰۸ سوره انعام. اينکه چرا خداوند اين عمل را به خودش نسبت داده است به اين دليل است که خداوند مسبب الاسباب در عالم هستي است و هر موجودي تأثيري دارد به خداوند منتهي مي شود. لذا اين خاصيت را خداوند در تکرار عمل قرار داده که انسان تدريجا به آن خو مي گيرد و حس تشخيص او دگرگون مي شود. بي آنکه مسئوليت انسان از بين برود يا براي خداوند ايراد و نقص باشد.<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، قم، مدرسه امير المؤمنين، ج۱۵، ص۳۹۸.</ref>
+== کلام مفسرین در تزیین اعمال توسط خدا ==
+[[شیخ طوسی]] می‌نویسد: اینکه خدا می‌فرماید ما اعمال آن‌ها را زینت می‌دهیم به این دلیل است که، در کسانی که ایمان به آخرت ندارند قوه شهوی خلق کردیم که اعمال زشت و معاصی در نظرشان زیبا و لذت بخش جلوه کند و با اشتهاء و حرص و ولع سراغ معاصی و [[گناه|گناهان]] روند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۷۵.</ref>
-بنابراين انساني که منکر معاد است و همه چيز را در اين دنيا خلاصه مي کند، آلودگي در نظر آن ها پاکي، زشتي ها نزد آن ها زيبائي، پستي ها، افتخار و بدبختي ها و سيه روزي ها سعادت و پيروزي محسوب مي شود.
+[[محمد بن جریر طبری|طبری]] نیز می‌نویسد: کسانی که به [[قیامت]]، [[معاد]] و حیات بعد از مرگ و [[ثواب و عقاب اعمال]] ایمان ندارند، خداوند اعمال‌شان را برای آنها زیبا جلوه می‌کند و زشتی اعمال‌شان را در نظرشان دوست داشتنی می‌کند و این امر را برای آنها آسان می‌گرداند پس آنها در گمراهی اعمال زشت‌شان که زیبا جلوه گری می‌کند، سرگردان و حیران هستند.<ref>طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۱۶۱.</ref>
-شيخ طوسي در تفسير آيه مورد نظر مي نويسد: اينکه خداوند مي فرمايد ما اعمال آن ها را زينت مي دهيم به اين دليل است که در کساني که ايمان به آخرت ندارند قوه شهوي خلق کرديم که اعمال زشت را و معاصي در نظرشان زيبا و لذت بخش جلوه کند و با اشتهاء و حرص و ولع سراغ معاصي و گناهان روند.<ref>شيخ طوسي، التبيان، مکتب الاعلام الاسلامي، ۱۴۰۹ق،ج۸، ص۷۵.</ref> به اصطلاح در اثر گناه آن قوه تشخيص را از دست مي دهند و اعمال زشت خود را زيبا مي بينند.
-و هم چنين گفته شده است که خداوند توفيق را بخاطر عقوبت کفرشان از آنهامیگیرد واعمالشان را در نظرشان زيبا جلوه مي دهد و به اصطلاح به دلشان مي نشيند و حال آنکه آنها کساني هستند که بدترين و شديدترين عذاب ها در انتظار شان است.<ref>طبرسي، فضل بن حسن، مجمع البيان، بيروت، موسسه اعلمي للمطبوعات، ۱۴۱۵، ج۷، ص۳۶۳.</ref>
-طبري نيز مي نويسد: کساني که به قيام قيامت و معاد و حيات بعد از مرگ و ثواب و عقاب اعمال ايمان ندارند، خداوند اعمالشان را براي آنها زيبا جلوه مي کند و زشتي اعمالشان را در نظرشان دوست داشتني مي کند و اين امر را براي آنها آسان مي گرداند پس آنها در گمراهي اعمال زشتشان که زيبا جلوه گري مي کند سرگردان و حيران هستند.<ref>طبري، محمد بن جرير، جامع البيان، بيروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۱۶۱.</ref>
-بنابراين همان طور که خداوند لذت عبادت و کارهاي نيک را براي بندگان خاص و مخلص خود مي چشاند تا از کار نيک سير نشوند و لذت ببرند، کارهاي زشت افراد غير مؤمن و منکر معاد را در نظرشان زيبا جلوه مي کند تا بيشتر به کفر گرايند و اين زيبا کردن اعمال براي آنها يک نوع جزاء و عقاب است که بيشتر مرتکب گناه شوند و بيشتر عذاب شوند. آري چنين است حال کساني که در طريق غلط گام مي نهند و بر آن ادامه مي دهند واضح است وقتي که انسان کار زشت و نادرستي را انجام داد تدريجاً قبح و زشتيش در نظر او کم مي شود و به آن عادت مي کند پس از مدتي که به آن خو گرفت توجيهاتي براي آن مي تراشد، کم کم به صورت زيبا و حتي به عنوان يک وظيفه در نظرش جلوه مي کند، و چه بسيارند افرادي جنايتکار و آلوده اي که به راستي به اعمال زشت خود افتخار مي کنند و آن را نقطه مثبتي مي شمارند.
 {{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
-==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
-۱ـ تفسير نمونه، ج۱۵، ناصر مکارم شيرازي.
-۲ـ تفسير روشن، حسن مصطفوي.
-۳ـ ترجمه تفسير الميزان، ج۱۵، سيد محمد باقر، موسوي همداني.
+== مطالعه بیشتر ==
+* تفسیر نمونه، ج۱۵، ناصر مکارم شیرازی.
+* تفسیر روشن، حسن مصطفوی.
+* ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، سید محمد باقر، موسوی همدانی.
-۴ـ ترجمه تفسير البيان.
 {{پایان مطالعه بیشتر}}
-==منابع==
+== منابع ==
-<references />
+{{پانویس}}
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن
+| شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن
-|شاخه فرعی۲ = عدم اختلاف و تناقض در قرآن
+| شاخه فرعی۲ = عدم اختلاف و تناقض در قرآن
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = شد
-  | تیترها =
+  | تیترها = شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی نویسنده =
-  | تکمیل =
+ | ارزیابی کمی =
-  | اولویت =
+  | تکمیل =
-  | کیفیت =
+  | اولویت = ج
+  | کیفیت = د
 }}
 {{پایان متن}}