بازگشت مردگان نزد خانواده در دنیا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} سوال: در روايتي آمده است: «درشب جمعه مردگان به آسمان دنيا و خانه...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
آیا این چنین روایتی وجود دارد: «شب‌های جمعه، مردگان به آسمان دنیا و خانه‌های خود سر می‌زنند و التماس خیرات می‌کنند.»؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
'''بازگشت مردگان نزد خانواده در دنیا''' که بیانگر ارتباط ارواح مردگان با نزدیکانشان در دنیاست از مسائلی است که در [[روایات شیعه]] به آن تصریح شده است. در این روایات مقدار توجه [[روح]] به دنیای زندگان به میزان درجه [[ایمان]] و قدر و منزلت او نزد [[خداوند]] بستگی دارد. طبق روایات، اموات برای دریافت حسنات و خیرات از طرف خانواده خویش، در اوقات خاصی مثل شب‌های جمعه به دنیا بر می‌گردند تا توشه‌ای از طرف خانواده دریافت کنند. [[اهل بیت(ع)|اهل‌بیت(ع)]] سفارش کرده‌اند در شب‌های جمعه برای اموات، خیرات شود چرا که ایشان به همین منظور نزد اقوام خویش حاضر می‌شوند.


== امکان ارتباط ارواح مردگان با دنیا ==
طبق روایات اسلامی، روح انسان پس از مرگ در عالَمی به‌نام [[برزخ|عالم بَرزخ]] قرار می‌گیرد. ولی ارتباط این شخص به کلی با عالَم دنیا قطع نمی‌شود. مقدار این ارتباط بستگی به درجه [[ایمان]] ارواح دارد. آنها که نزد [[خداوند]] مقرب‌تر و محبوب‌تر هستند، از فرصت بیشتری برای بازگشت به عالم دنیا برخوردار خواهند بود و آنهایی که درجه ایمانشان کمتر است، ارتباط کمتری با دنیا خواهند داشت.


{{جعبه نقل قول|<small>پیامبر اسلام(ص):</small>


سوال: در روايتي آمده است: «درشب جمعه مردگان به آسمان دنيا و خانه‌هاي خود سر مي‌زنند و التماس خيرات مي‌كنند» آيا اين روايت وجود دارد و معتبر است؟
ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا می‌آیند، چنین خطاب می‌کنند «از آن اموالی که در دست ما بود و حالا در دست شما است و عذاب و حساب آن بر ماست، مهربانی کنید به درهمی، قرص نانی، لباسی.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۳۰.</ref>}}
در روایتی از [[امام کاظم(ع)]] نقل شده که روح مؤمن می‌تواند پس از [[مرگ]] هم به دیدار خانواده‌اش برود. برخی هر روز، برخی دو روز یکبار و برخی چند روز یکبار می‌توانند خانواده‌شان را در دنیا ببیند و میزان رفت و آمد هر کس وابسته به منزلت و جایگاه او دارد.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۷.</ref> همچنین امام کاظم در پاسخ کسی که از دیدار اموات از خانواده پرسیده بود، فرمود: هر کس به قدر منزلتش، در هر جمعه، در هر ماه یا در هر سال می‌تواند به خانواده‌اش سر بزند.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۷.</ref>


با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامي. از اينکه با مرکز مطالعات و پاسخگويي به شبهات مکاتبه نموده‌ايد صميمانه تشکر مي‌کنيم.
[[امام صادق(ع)]] نقل شده که روح مؤمن خانواده‌اش را زیارت می‌کند و در این دیدار فقط چیزهایی را می‌بیند که باعث مسرت اوست و [[کافر]] در دیدارش با خانواده، فقط چیزهایی را می‌بیند که باعث ناراحتی او می‌شود.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۶.</ref>


طبق آيات و روايات اسلامي روح انسان پس از مرگ در عالمي بنام «عالم برزخ» قرار مي گيرد ولي ارتباطش به كلّي با دنيا قطع نمي شود. البته مقدار اين ارتباط بستگي به درجه ايمان و فضيلت هاي ارواح دارد آنها كه در دنيا نسبت به درگاه ربوبي مقربتر و محبوب تر بودند از إذن بيشتري براي ديدار از دنيا، برخوردار خواهند بود، ولي آنها كه در دنيا خود را اسير هواهاي نفس كردند و كم‌تر توانستند در مسير قرب الهي قدم بردارند، ارتباط كمتري با دنيا خواهند داشت.
=== طلب خیرات اموات از خانواده ===
روایات بسیاری بیان کرده‌اند که اموات برای طلب خیرات نزد خانواده خود می‌روند و از ایشان انتظار دارند، کار نیکی انجام داده و ثواب آن را به مردگان خویش هدیه کنند:
* [[پیامبر(ص)]] فرمود: هدیه بفرستید برای مردگان خود. پرسیدند چه هدیه‌ای؟ فرمود: [[صدقه]] و [[دعا]]. فرمود: ارواح مؤمنین هر جمعه مقابل خانه‌ها و منزل‌های نزدیکان خویش می‌آیند و به آواز حزین و گریه فریاد می‌کنند؛ ای اهل من … و خویشان من مهربانی کنید بر ما، به آنچه بود در دست ما و عذاب و حساب آن بر ماست و نفعش برای غیر ما. هر یک فریاد می‌کنند خویشان خود را که مهربانی کنید بر ما به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای که خداوند بپوشاند شما را از جامه بهشت ….<ref>شیخ عباس قمی، منازل الآخره، نتشارات احمد مطهری، چاپ اول، ۱۳۷۹ش، ص۴۴.</ref>


شخصي از امام كاظم(ع) سئوال مي كند: يزور المومنُ اهله؟ آيا روح مومن مي تواند خانواده اش را (پس از مرگ) زيارت كند؟ امام فرمود: نعم (بلي). بعد سئوال مي كند: في كَمْ؟ چه مقدار مي تواند زيارت كند؟ امام فرمود: علي قدر فضائلهم منهم من يزور في كلّ يوم و منهم من يزور في كلّ يومين و منهم من يزور في كل ثلاثه ايّام؛ زيارت روح مومن از خانواده ي خود بستگي به ميزان فضائل او آنها دارد بعضي از ارواح هر روز زيارت مي كنند و بعضي در هر دو روز يكبار اذن ملاقات دارند و بعضي از آنها هر سه روز يكبار.[۱]
{{پایان پاسخ}}


در سخن ديگري از امام كاظم(ع) سئوال مي كنند: سألته عن الميّت يزور اهله؟ قال: نعم، فقلت: في كم يزور؟ قال: في الجمعه و في الشهر و في السنه علي قدر منزلته ؛ يعني ارواح نسبت به اندازه منزلت‌شان پيش خدا، بعضي هفته اي يكبار بعضي ماهي يكبار و بعضي سالي يكبار خانواده اش را زيارت مي كند.[۲]
== منابع ==
 
{{پانویس}}
در روايتي است از امام صادق(ع) كه فرمودند: إنّ المؤمن ليزور اهله فيري ما يحبّ و يستر عنه ما يكره و إن الكافر ليزور اهله فيري ما يكره و يستر عنه ما يحبّ؛ يعني روح مومن خانواده اش را زيارت مي كند و در اين ديدار فقط چيزهايي را مي بيند كه باعث مسرّت اوست و يا كافر در ديدارش با خانواده، فقط چيزهايي را مي بيند كه باعث ناراحتي او ميشود.[۳]
 
نكته كه بايد در اين جا قبل از مطالبي كه در پي مي آيد اشاره گردد اين است كه بايد توجه داشت كسي كه براي اموات از بستگان نظير پدر و مادر و هركسي ديگر مي خواهد كاري خيري انجام دهد، در قدم اول بهترين عمل و پر فايده ترين عمل براي اموات آن است كه تكليف واجبي كه بهر هر دليل او انجام نداده، سعي شود كه به نيت او و به جاي او آن عمل انجام شود، چون انجام هر عمل خير مستحبي به نيت ميت با تمام ارزشي كه دارد هرگز به اندازه اداء دين واجب از گردن ميت چه از سنخ حق الله باشد و چه حق الناس، بهتر و مهم تر نيست، چون بزرگان علم اخلاق بر آن هستند كه اگر عبادت و يا عملي واجبي در دنيا از انسان فوت شود به اندازه همان كار انسان از قرب و فيضي الهي دور و محروم است و از دايره بندگي و اطاعت فاصله دارد[۴]. پس اگر با اين رويكرد به مسئله توجه شود بايد گفت اداء حقوق واجب از گردن ميت بهترين و پر فايده ترين عمل است براي اموات، ولي اگر واجبي از او ترك نشده يا فردي كه مي خواهد براي آن ميت كاري خير انجام دهد از آن خبر ندارد و نمي داند كه آيا واجبي بر گردن او هست يا نه و حتي نياز به اين نمي بيند كه احتياطاً عملي را به عنوان واجبي كه از او ترك شده انجام دهد، در اين صورت هر كدام از اعمال خير اگر با اخلاص كامل انجام شود مفيد است.
 
ارواح مومنان منتظر بازماندگان خويش
 
۱. از پيامبر نقل شده است كه فرمود: هديه بفرستيد براى مردگان خود پس گفتم كه چيست هديه مردها؟ فرمود: صدقه و دعا و فرمود ارواح مؤمنين مى‏آيند هر جمعه به آسمان دنياى مقابل خانه‏ها و منزل‌هاى خود و فرياد مى‏كنند هر يك از ايشان به آواز حزين با گريه، اى اهل من و اى پدر من و مادر من و خويشان من مهربانى كنيد بر ما (خدا رحمت كند شما را) به آنچه بود در دست ما و عذاب و حساب آن بر ماست و نفعش براى غير ما و هر يك فرياد مى‏كنند خويشان خود را كه مهربانى كنيد بر ما به درهمى يا قرص نانى يا جامه‏اى كه خداوند بپوشاند شما را از جامه بهشت پس گريست رسول خدا و ما هم گريه كرديم.[۵]
 
۲. در روايتي آمده است:‌ زيارت اهل قبور در روزهاى جمعه موجب مى شود امواتى كه در تنگى باشند، در فراخى قرار گيرند.([۶])
 
روايات بيانگر رسيدن نذر و كارهاي نيك به اموات
 
۱. پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمود: روزى حضرت عيسى(عليه السلام) از كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود، سال بعد نيز گذر كرد ولى از عذاب صاحب قبر خبرى نبود، سبب را از خداوند پرسيد، وحى آمد كه از اين ميّت فرزندى صالح به بلوغ رسيد و براى مردم راهى درست كرد و يتيمى را پناه داد به بركت آن از پدر گذشتيم.([۷])
 
۲. امام صادق(عليه السلام) فرمود: هر گاه شخصى به نيت ميتى صدقه دهد، خداوند جبرئيل را فرمان مى دهد كه اين هديه را به قبر او برساند؛([۸])
 
۳. و نيز فرمود: به واسطه نمازى كه براى ميت خوانده مى شود، تنگى قبر او به فراخى تبديل مى شود.([۹])
 
۴. در روايتى صحيحه ى سعد از پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مى پرسد، آيا صدقه دادن من براى روح مادرم سودى دارد؟ پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمو: بلى.([۱۰])
 
۵. امام صادق فرمود: چه مانعى داريد، از اينكه نيكى به پدر و مادر كنيد - زنده باشد يا مرده حتماً به نيابت آنها نماز و روزه و تصدق و حج كنيد كه پاداشش براى آنها و شما نوشته شود، به علاوه ثواب صله رحم را نيز دارد[۱۱]
 
۶. باز فرمود: "همانا روزه و تصديق و حج و عمره و هر عمل نيكى از شما ميت را سود مى‏بخشد و از عذاب نجات مى‏بخشد و بوى ابلاغ مى‏شود كه اين پاداش به وسيله فرزند يا برادر دينى تو است"[۱۲].
 
۷. امام صادق فرمود: خواندن قرآن براى پدر و مادر باعث تخفيف گناهان آنها مى‏شود و لو كافر باشند.[۱۳]
 
۸. پيامبر اسلام فرمود: هرگاه بچه‏اى به مكتب رفته همراه معلم بسم اللَّه الرحمن الرحيم را بگويد، خداوند برائت و آزادى آن كودك و پدر و مادر (از دنيا رفته‏اى او را) و معلم را امضاء مى‏كند.[۱۴]
 
مطالعه بيشتر
 
- فروع كافي، ج۳، ص۲۳۰، باب «إن الميّت يزور اهلَه».
 
- حيات پس از مرگ، علامه طباطبائي، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
 
- ابعاد تربيتي معاد، علي راجي، قم، انتشارات زائر.
 
 
نکته اخلاقي:
 
خداوند متعال در قرآن كريم مي‌فرمايد:
 
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً»[۱۵]
 
«اى پيامبر! به همسرانت و دخترانت و همسران كسانى كه مؤمن هستند بگو: چادرهايشان را بر خود فرو پوشند [تا بدن و آرايش و زيورهايشان در برابر ديد نامحرمان قرار نگيرد.] اين [پوشش‏] به اينكه [به عفت و پاكدامنى‏] شناخته شوند نزديك‏تر است، و در نتيجه [از سوى اهل فسق و فجور] مورد آزار قرار نخواهند گرفت؛ و خدا همواره بسيار آمرزنده و مهربان است‏».
 
پي نوشت‌ها:
 
[۱] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۷.
 
[۲] . همان.
 
[۳] . همان، ص۲۵۶.
 
[۴] . محمد شجاعي، طريق عمل تزكيه، ج۲، ص۲۶۶ و ۲۲۸، نشر سروش تهران، ۱۳۸۰ ش.
 
[۵] . ر.ك: شيخ عباس قمى، منازل الآخره ،انتشارات استاد احمد مطهرى، چاپ اول، ۱۳۷۹، ص۴۴
 
[۶]. منازل الآخره، ص۲۸ به نقل از قطب راوندى. و نيز در روايتى از امام باقر(عليه السلام)به نقل از كلينى.
 
[۷]. بحار الانوار، پيشين، ج۶، ص۲۲۰، حديث ۱۵؛ حق اليقين، مجلسى، ص۴۸۹.
 
[۸]. همان، ص۲۹
 
[۹]. كليني، محمد، الفروع من الكافى، كتاب الجنائز، باب المسأله فى القبر، ج۳، ص۲۳۶، حديث ۶.
 
[۱۰]. همان، ص۱۳۳، به نقل از فرقان القرآن، ص۱۳۳.
 
[۱۱] . كلينى، محمد، اصول كافى، ترجمه: مصطفوى ،تهران، انتشارات علميه اسلاميه. ج۳، باب البرّ بالوالدين، ص۲۳۸، ج۲۱
 
[۱۲]. حر عاملى، محمد، وسائل الشيعه، بيروت، دار احياء التراث العربى، چهارم، ۱۳۹۱. ج۵، ص۳۶۸، ح/۱۵.
 
۶. جعفر الهادى، قرآن در احاديث اسلامى، تهران، دار تحفيظ القرآن الكريم، سوم، ۱۴۰۲، ص۶۶، روايت ۸۹
 
[۱۴] . همان، ص۶۸، روايت ۹۳
 
[۱۵] . أحزاب/ ۵۹.
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =کلام
  | شاخه فرعی۱ =  
  | شاخه فرعی۱ =معاد
  | شاخه فرعی۲ =  
  | شاخه فرعی۲ =مرگ
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ب
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۸

سؤال

آیا این چنین روایتی وجود دارد: «شب‌های جمعه، مردگان به آسمان دنیا و خانه‌های خود سر می‌زنند و التماس خیرات می‌کنند.»؟

بازگشت مردگان نزد خانواده در دنیا که بیانگر ارتباط ارواح مردگان با نزدیکانشان در دنیاست از مسائلی است که در روایات شیعه به آن تصریح شده است. در این روایات مقدار توجه روح به دنیای زندگان به میزان درجه ایمان و قدر و منزلت او نزد خداوند بستگی دارد. طبق روایات، اموات برای دریافت حسنات و خیرات از طرف خانواده خویش، در اوقات خاصی مثل شب‌های جمعه به دنیا بر می‌گردند تا توشه‌ای از طرف خانواده دریافت کنند. اهل‌بیت(ع) سفارش کرده‌اند در شب‌های جمعه برای اموات، خیرات شود چرا که ایشان به همین منظور نزد اقوام خویش حاضر می‌شوند.

امکان ارتباط ارواح مردگان با دنیا

طبق روایات اسلامی، روح انسان پس از مرگ در عالَمی به‌نام عالم بَرزخ قرار می‌گیرد. ولی ارتباط این شخص به کلی با عالَم دنیا قطع نمی‌شود. مقدار این ارتباط بستگی به درجه ایمان ارواح دارد. آنها که نزد خداوند مقرب‌تر و محبوب‌تر هستند، از فرصت بیشتری برای بازگشت به عالم دنیا برخوردار خواهند بود و آنهایی که درجه ایمانشان کمتر است، ارتباط کمتری با دنیا خواهند داشت.

پیامبر اسلام(ص):

ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا می‌آیند، چنین خطاب می‌کنند «از آن اموالی که در دست ما بود و حالا در دست شما است و عذاب و حساب آن بر ماست، مهربانی کنید به درهمی، قرص نانی، لباسی.[۱]

در روایتی از امام کاظم(ع) نقل شده که روح مؤمن می‌تواند پس از مرگ هم به دیدار خانواده‌اش برود. برخی هر روز، برخی دو روز یکبار و برخی چند روز یکبار می‌توانند خانواده‌شان را در دنیا ببیند و میزان رفت و آمد هر کس وابسته به منزلت و جایگاه او دارد.[۲] همچنین امام کاظم در پاسخ کسی که از دیدار اموات از خانواده پرسیده بود، فرمود: هر کس به قدر منزلتش، در هر جمعه، در هر ماه یا در هر سال می‌تواند به خانواده‌اش سر بزند.[۳]

امام صادق(ع) نقل شده که روح مؤمن خانواده‌اش را زیارت می‌کند و در این دیدار فقط چیزهایی را می‌بیند که باعث مسرت اوست و کافر در دیدارش با خانواده، فقط چیزهایی را می‌بیند که باعث ناراحتی او می‌شود.[۴]

طلب خیرات اموات از خانواده

روایات بسیاری بیان کرده‌اند که اموات برای طلب خیرات نزد خانواده خود می‌روند و از ایشان انتظار دارند، کار نیکی انجام داده و ثواب آن را به مردگان خویش هدیه کنند:

  • پیامبر(ص) فرمود: هدیه بفرستید برای مردگان خود. پرسیدند چه هدیه‌ای؟ فرمود: صدقه و دعا. فرمود: ارواح مؤمنین هر جمعه مقابل خانه‌ها و منزل‌های نزدیکان خویش می‌آیند و به آواز حزین و گریه فریاد می‌کنند؛ ای اهل من … و خویشان من مهربانی کنید بر ما، به آنچه بود در دست ما و عذاب و حساب آن بر ماست و نفعش برای غیر ما. هر یک فریاد می‌کنند خویشان خود را که مهربانی کنید بر ما به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای که خداوند بپوشاند شما را از جامه بهشت ….[۵]


منابع

  1. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۳۰.
  2. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۷.
  3. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۷.
  4. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسّه الوفاء، ج۶، ص۲۵۶.
  5. شیخ عباس قمی، منازل الآخره، نتشارات احمد مطهری، چاپ اول، ۱۳۷۹ش، ص۴۴.