الگو بودن حضرت مریم(س): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۸: خط ۷:
{{درگاه|خانواده}}
{{درگاه|خانواده}}


[[حضرت مریم(س)]] در قرآن، نمونه و الگویی برای مومنان معرفی شده است. نام هیچ زنی جز حضرت مریم در قرآن برده نشده است. عفت و پاکدامنی، راستگویی، بنده مطیع، تطهیر شده و برگزیده زنان عالم از سوی خداوند، و تصدیق کننده کلمات خداوند، از فضایل اخلاقی حضرت مریم(س) است که در قرآن بدان تصریح شده است و از حضرت مریم الگویی برای همه زنان عالم ساخته است.


یکی از الگوهایی که در مورد ارزش‌هایی مثل عفت و حیا و پاکی و طهارت برای همه جهانیان الگو می‌باشد حضرت مریم مقدس(س) است.
== ویژگی‌های حضرت مریم(س) ==
در آیهٔ ۱۱ و ۱۲ [[سوره تحریم]] مریم(س) به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده است. در متون عرفانی،‌حضرت مریم(س) از جمله اولیاءالله و دارای مقام ولایت خاصه است.<ref>خوشحال دستجردی، طاهره و زینب رضاپور، «بازتاب مقامات حضرت مریم در متون عرفانی فارسی از قرن چهارم تا پایان قرن نهم»، مطالعات عرفانی، شماره دوازدهم، ۱۳۸۹ش، ص۶۸ تا ۹۷.</ref> قرآن براى حضرت مريم(س) مقاماتى ارزشمند، چون اصطفا، طهارت‌ و گفتگو با فرشتگان‌<ref>سوره آل عمران، آیات ۴۲ تا ۴۵.</ref> برمى‌شمارد.<ref>مهريزى، مهدى، حديث پژوهى، ج۱، ص۲۷۴.</ref> در اصطلاح اسلامی به کسانی که نبی و رسول نیستند اما از سوی خداوند با آنان سخن گفته می‌شود همانند حضرت مریم، به آنان محدَّث گفته می‌شود.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۴، ص۲۹۶.</ref> قرآن نام مریم(س) را به عنوان یک پیغمبر نبرده است اما معجزات‌ و خوارق عادات و الهامات و القائاتی برای مریم(س) نقل می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، نبوت، ج۱، ص۱۷۹.</ref>


او کسی است که در پاکی و پاکدامنی و در طهارت و عبادت و در رسیدن به ارزش‌ها و مقام قدسی آن قدر اوج گرفت که از جانب خداوند به عنوان پرورش دهندهٔ نبوت در آن روز انتخاب شد که حضرت عیسی پیامبر الهی، خلیفه الله را در دامن خود پرورش دهد.
=== عفت و پاکدامنی ===
در دو جای قرآن خداوند به عفت و پاکدامنی حضرت مریم تصریح دارد:{{قرآن|أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا...|ترجمه=دامان خود را پاک نگه داشت.}}<ref>سورهٔ تحریم، آیهٔ ۱۲ و سورهٔ انبیاء، آیهٔ ۹۱.</ref> در اين آيه به مقام مريم و عظمت و احترام او و فرزندش حضرت مسيح(ع) اشاره شده است.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج۳، ص۱۸۷.</ref> از حضرت مریم در دو جا نقل شده است که دست بشری به من نرسیده است.<ref>سورهٔ مریم، آیهٔ ۲۰ و سورهٔ آل عمران، آیهٔ ۴۷.</ref> از دیدگاه عرفا، کرامات مریم(س) نتیجه دوری از شهوت و غضب و غلبه بر نفسانیت و نشانه صدق او بود.<ref>خوشحال دستجردی، طاهره و زینب رضاپور، «بازتاب مقامات حضرت مریم در متون عرفانی فارسی از قرن چهارم تا پایان قرن نهم»، مطالعات عرفانی، شماره دوازدهم، ۱۳۸۹ش، ص۶۸ تا ۹۷.</ref>


جهات الگو بودن حضرت مریم(س)
=== صداقت ===
از ویژگی‌هاى بارز مریم صداقت اوست. قرآن حضرت مریم را صدیقه معرفی می‌کند{{قرآن|وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ|ترجمه=و مادرش زنى بسيار راستگو بود.|سوره=مائده|آیه=۷۵}} صدیقه صیغه مبالغه است به معنای بسیار راستگو. برخی آن را به معنای تصدیق‌کننده حق دانسته اند.<ref>ناهید طیبی، «حضرت مریم(س)، نماد نیایش»، فرهنگ کوثر، ۱۳۷۷ش، شماره ۲۲،‌</ref>


با مطالعه در زندگی حضرت مریم(س) و با توجه به آیات قرآنی چند نکتهٔ مهم را در حضرت مریم(س) می‌بینیم که به او لیاقتِ سروری بر زنان عالم داده شد. یکی از آن صفات عفیف بودن حضرت مریم(س) است. دیگری توکل و پناه بردن به خداوند که به ما می‌آموزد پناه بردن به حق، چه تأثیراتی در زندگی دنیوی و اخروی و هنگام مرگ انسان دارد. موضوع دیگر عبادت و بندگی خالص برای خداوند است که به او لیاقت داد تا مادر پیامبر اولوالعزم گردد و فرشتهٔ وحی بر او فرود آید و این درسی است برای بانوان عالم که با الگو پذیری از شخصیت‌هایی همچون حضرت مریم(س) سعادت دنیوی و اخروی خود و خانواده‌هایشان را تأمین نمایند. در ذیل به صورت مختصر برخی از این صفات توضیح داده می‌شود:
=== طهارت ===
مطهر بودن از خصایل حضرت مریم است. خداوند در قرآن می‌فرماید مریم را پاک و مطهر ساختیم: {{قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ|ترجمه=و [ياد كن‌] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.»|سوره=آل عمران|آیه=۴۲}} مفسران تطهیر در آیه را به معنای عصمت گرفته‌اند.<ref>طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۵۹.</ref> مریم(س) در اثر حفظ عفت و پاکدامنى و در اثر ارتباط با روح غیبى به مقام «مصدقین‏» و «قانتین‏» رسید.<ref>طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۵۹.</ref>


۱ـ عفت و پاکدامنی: در جای جای قرآن از عفت و پاکدامنی ایشان یاد شده است مانند «وَ مَرْیمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتیِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و مریم دختِ عمران را، همان کسی که خود را پاکدامن نگاه داشت.»<ref>تحریم: آیهٔ ۱۲.</ref> و «وَ الَّتیِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و آن [زن را یاد کن‏] که خود را پاکدامن نگاه داشت.»<ref>سورهٔ انبیاء، آیهٔ ۹۱.</ref> بانوان امروز هم می‌توانند با الگوگیری از ایشان در جامعهٔ امروزی که پر از مسائل شهوانی است خودنگهدار بوده و دامن خود را از هرگونه آلودگی حفظ نمایند.
=== عبادت ===
 
خداوند در قرآن به حضرت مریم دستور به عبادت می‌دهد<ref>سوره آل عمران، آیهٔ ۴۳.</ref> در قرآن مریم(س) را از قانتین معرفی می‌کند<ref>سوره تحریم، آیه ۱۲.</ref> که هم به معنای فرمانبردار است و هم به معنای اهل قنوت و طاعت. مفسران در شرح قانتین گفته‌اند مریم پیوسته در طاعت خدا بود.<ref>قرشی، علی اکبر، تفسير احسن الحديث، ج۱۱، ص۲۴۵.</ref> مریم(س) از نظر ايمان در سرحد اعلى قرار داشت، و به تمام كتب آسمانى و اوامر الهى مؤمن بود، و از نظر عمل پيوسته مطيع اوامر الهى بود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج۲۴، ص۳۰۵.</ref>
۲ـ راستگویی و صدیقه بودن: «مَّا الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّیقَه؛ مسیح، پسر مریم جز پیامبری نبود که پیش از او [نیز] پیامبرانی آمده بودند و مادرش زنی بسیار راستگو بود.»<ref>سورهٔ مریم، آیهٔ ۷۵ و آیهٔ ۱۲ سورهٔ تحریم.</ref>
 
با الهام از رفتار ایشان ما هم می‌توانیم به عنوان یک مسلمان، راستگویی که از تأکیدات مهم اسلام است جزء زندگی خود قرار دهیم.
 
۳ـ طهارت از هرگونه پلیدی و آلودگی‌های روحی و باطنی و ظاهری: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَئکَه یَامَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَئکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفَئکِ عَلیَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ؛ و [یاد کن‏] هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم، خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است.»<ref>سورهٔ آل عمران، آیهٔ ۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۵، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ ش.</ref>
 
۴ـ اهل عبادت و بندگی و خضوع و خشوع در برابر خداوند متعال: «یَا مَرْیَمُ اقْنُتیِ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ؛ «ای مریم، فرمانبرِ پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نما.»<ref>همان، آیهٔ ۴۳.</ref>
 
۵ـ ادب به ویژه در بیان مسائل جنسی: «قَالَتْ أَنیَ یَکُونُ لیِ غُلَامٌ وَ لَمْ یَمْسَسْنیِ بَشَرٌ وَ لَمْ أَکُ بَغِیًّا؛ گفت: «چگونه مرا پسری باشد با آنکه دست بشری به من نرسیده و بدکار نبوده‌ام؟»<ref>سورهٔ مریم، آیهٔ ۲۰ و سورهٔ آل عمران، آیهٔ ۴۷.</ref>
 
۶ـ به دلیل اخلاق و فضائلی که ایشان داشتند خداوند او را به عنوان اسوه برای مردم معرفی کردند یا سبک زندگی او را الگوی خود قرار دهند.<ref>سورهٔ تحریم، آیهٔ ۱۲ و سورهٔ انبیاء، آیهٔ ۹۱.</ref>
 
اینها نمونه‌هایی است از فضائلی که دربارهٔ حضرت مریم بیان شده است و ما می‌توانیم با بهره‌گیری و شناخت آنها، زندگی هرچه بهتر و سعادت مندانه ای را برای خود برگزینیم، چه در زمینهٔ عبادات ایشان و چه در زمینهٔ اخلاق و رفتار اجتماعی و چه عفت و پاکدامنی ایشان یا ادب و راستگویی. و ذکر این نکته فراموش نشود که در آیهٔ ۱۱ و ۱۲ سورهٔ تحریم ایشان به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده‌اند نه فقط برای بانوان.


== مطالعهٔ بیشتر ==
== مطالعهٔ بیشتر ==


* جوادی آملی، عبد الله، زن در آیینهٔ جلال و جمال، تهران: نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱ ش.
* سیمای حضرت مریم از دیدگاه قرآن و انجیل، بتول قدیانی، قدیانی
* فهیم کرمانی، مرتضی، زن و پیام آوری، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ ش.
* سیمای حضرت مریم در قرآن، زهرا مسجد جامعی، انتشارات پازینه، ۱۳۹۳.


== جستار وابسته ==
== جستار وابسته ==
خط ۴۵: خط ۳۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = تاریخ
  | شاخه اصلی =تاریخ
  | شاخه فرعی۱ = تاریخ و سیره معصومان
  | شاخه فرعی۱ =زنان اسوه
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =حضرت مریم
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ar:السیدة مريم عليها السلام کقدوة]]
[[es:El buen ejemplo de María (P)]]
[[fr:Maryam (a) est un bel exemple à suivre]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۸

سؤال

حضرت مریم(ع) از چه جهاتی برای زنان و دختران الگو هستند؟

درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


حضرت مریم(س) در قرآن، نمونه و الگویی برای مومنان معرفی شده است. نام هیچ زنی جز حضرت مریم در قرآن برده نشده است. عفت و پاکدامنی، راستگویی، بنده مطیع، تطهیر شده و برگزیده زنان عالم از سوی خداوند، و تصدیق کننده کلمات خداوند، از فضایل اخلاقی حضرت مریم(س) است که در قرآن بدان تصریح شده است و از حضرت مریم الگویی برای همه زنان عالم ساخته است.

ویژگی‌های حضرت مریم(س)

در آیهٔ ۱۱ و ۱۲ سوره تحریم مریم(س) به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده است. در متون عرفانی،‌حضرت مریم(س) از جمله اولیاءالله و دارای مقام ولایت خاصه است.[۱] قرآن براى حضرت مريم(س) مقاماتى ارزشمند، چون اصطفا، طهارت‌ و گفتگو با فرشتگان‌[۲] برمى‌شمارد.[۳] در اصطلاح اسلامی به کسانی که نبی و رسول نیستند اما از سوی خداوند با آنان سخن گفته می‌شود همانند حضرت مریم، به آنان محدَّث گفته می‌شود.[۴] قرآن نام مریم(س) را به عنوان یک پیغمبر نبرده است اما معجزات‌ و خوارق عادات و الهامات و القائاتی برای مریم(س) نقل می‌کند.[۵]

عفت و پاکدامنی

در دو جای قرآن خداوند به عفت و پاکدامنی حضرت مریم تصریح دارد:﴿أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا...؛ دامان خود را پاک نگه داشت.[۶] در اين آيه به مقام مريم و عظمت و احترام او و فرزندش حضرت مسيح(ع) اشاره شده است.[۷] از حضرت مریم در دو جا نقل شده است که دست بشری به من نرسیده است.[۸] از دیدگاه عرفا، کرامات مریم(س) نتیجه دوری از شهوت و غضب و غلبه بر نفسانیت و نشانه صدق او بود.[۹]

صداقت

از ویژگی‌هاى بارز مریم صداقت اوست. قرآن حضرت مریم را صدیقه معرفی می‌کند﴿وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ؛ و مادرش زنى بسيار راستگو بود.(مائده:۷۵) صدیقه صیغه مبالغه است به معنای بسیار راستگو. برخی آن را به معنای تصدیق‌کننده حق دانسته اند.[۱۰]

طهارت

مطهر بودن از خصایل حضرت مریم است. خداوند در قرآن می‌فرماید مریم را پاک و مطهر ساختیم: ﴿وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ؛ و [ياد كن‌] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.»(آل عمران:۴۲) مفسران تطهیر در آیه را به معنای عصمت گرفته‌اند.[۱۱] مریم(س) در اثر حفظ عفت و پاکدامنى و در اثر ارتباط با روح غیبى به مقام «مصدقین‏» و «قانتین‏» رسید.[۱۲]

عبادت

خداوند در قرآن به حضرت مریم دستور به عبادت می‌دهد[۱۳] در قرآن مریم(س) را از قانتین معرفی می‌کند[۱۴] که هم به معنای فرمانبردار است و هم به معنای اهل قنوت و طاعت. مفسران در شرح قانتین گفته‌اند مریم پیوسته در طاعت خدا بود.[۱۵] مریم(س) از نظر ايمان در سرحد اعلى قرار داشت، و به تمام كتب آسمانى و اوامر الهى مؤمن بود، و از نظر عمل پيوسته مطيع اوامر الهى بود.[۱۶]

مطالعهٔ بیشتر

  • سیمای حضرت مریم از دیدگاه قرآن و انجیل، بتول قدیانی، قدیانی
  • سیمای حضرت مریم در قرآن، زهرا مسجد جامعی، انتشارات پازینه، ۱۳۹۳.

جستار وابسته

منابع

  1. خوشحال دستجردی، طاهره و زینب رضاپور، «بازتاب مقامات حضرت مریم در متون عرفانی فارسی از قرن چهارم تا پایان قرن نهم»، مطالعات عرفانی، شماره دوازدهم، ۱۳۸۹ش، ص۶۸ تا ۹۷.
  2. سوره آل عمران، آیات ۴۲ تا ۴۵.
  3. مهريزى، مهدى، حديث پژوهى، ج۱، ص۲۷۴.
  4. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۴، ص۲۹۶.
  5. مطهری، مرتضی، نبوت، ج۱، ص۱۷۹.
  6. سورهٔ تحریم، آیهٔ ۱۲ و سورهٔ انبیاء، آیهٔ ۹۱.
  7. مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج۳، ص۱۸۷.
  8. سورهٔ مریم، آیهٔ ۲۰ و سورهٔ آل عمران، آیهٔ ۴۷.
  9. خوشحال دستجردی، طاهره و زینب رضاپور، «بازتاب مقامات حضرت مریم در متون عرفانی فارسی از قرن چهارم تا پایان قرن نهم»، مطالعات عرفانی، شماره دوازدهم، ۱۳۸۹ش، ص۶۸ تا ۹۷.
  10. ناهید طیبی، «حضرت مریم(س)، نماد نیایش»، فرهنگ کوثر، ۱۳۷۷ش، شماره ۲۲،‌
  11. طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۵۹.
  12. طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۵۹.
  13. سوره آل عمران، آیهٔ ۴۳.
  14. سوره تحریم، آیه ۱۲.
  15. قرشی، علی اکبر، تفسير احسن الحديث، ج۱۱، ص۲۴۵.
  16. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج۲۴، ص۳۰۵.