شهریه روحانیان: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نیازمند گسترش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
{{سوال}}چرا دانشجویان که در دانشگاه‌ها مشغول تحصیل هستند، مانند طلاب حوزه شهریه نمی‌گیرند؟ مگر غیر از این است که هردو درس می‌خوانند؟
{{سوال}}
سؤال: چرا دانشجویان که در دانشگاه‌ها مشغول تحصیل هستند، مانند طلاب حوزه شهریه نمی‌گیرد، مگر غیر از این است که هردو درس می‌خوانند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
حوزه علمیه مسئولیت ترویج معارف اسلامی و دفاع از مرزهای عقیدتی و فرهنگی اسلام را بر عهده دارد و روحانیت به عنوان پاسداران احکام اسلامی و پایگاه محکم اسلام در برابر انحرافات و کجروی‌ها در طول تاریخ وظیفه سنگینی را عهده‌دار هستند و از آنجا که فراگیری علوم اسلامی و تخصص در آن به دلیل گستردگی و زمانبر بودن، نیازمند صرف مدت زمان طولانی و اشتغال تمام وقت است که فرصت کسب درآمد و امرار معاش را از آنان سلب می‌کند، شهریه برای امرار معاش آنها در نظر گرفته شده است تا در سایه تأمین حداقل نیازهای زندگی به تحصیل، تدریس، پژوهش و تبلیغ بپردازند. بر خلاف دانشجویان که نسبت به طلاب حوزه مدت زمان بسیار کمتری را به تحصیل اشتغال دارند و پس از پایان تحصیل خود، مشغول به کار می‌شوند و می‌توانند درآمد مناسبی برای خود به دست آورند.
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}شهریه طلاب از یک نظر همچون بورسیه برخی دانشجویان در رشته‌های خاص است. با این تفاوت که در دانشجویان بورسیه از ابتدا به آنها مبالغی پرداخت می‌شود و پس از اتمام دوره تحصیل، درآمد مناسب جایگاه خود را خواهند داشت، اما طلاب از ابتدای تحصیل تا پایان عمر مبلغ بسیار کمی را دریافت می‌کنند که قابل مقایسه با درآمد مشاغلی که دانشجویان در رشته‌های مختلف پس از پایان دوره تحصیلی خود می‌توانند به دست آورند، نیست. همچنین شهریه به همه‌ی طلاب پرداخت نمی‌شود. از لحاظ قانونی پرداخت آن به طلاب مشروط به تحصیل و اشتغال ایشان به علوم حوزوی است.


طلاب و روحانیون در طول مدت عمر خود از همین شهریه برای تأمین زندگی خود استفاده می‌کنند و مقدار شهریه در بالاترین سطح علمی حوزه، مبلغی کمتر از حداقل حقوق کارگران است و بسیاری از طلاب در اداره زندگی و معیشت خود با مشکلات زیادی روبرو هستند و با قناعت و ساده زیستی روزگار می‌گذرانند. ضمن آنکه پرداخت شهریه به طلاب و روحانیون نیز مشروط به تحصیل و اشتغال به علوم حوزوی و دارا نبودن درآمد مناسب است و در صورت جذب طلاب در سازمان‌ها و مؤسسات، شهریه به آنها پرداخت نمی‌گردد و این دسته از روحانیون همانند سایر کارمندان حقوق دریافت می‌کنند.
== شهریه چیست؟ ==
ستردگى علوم اسلامى و با توجه به تغییراتى که در وضع زندگى مردم پیش آمده و توسعه روزافزون علوم و احتیاجات، لازم است همیشه گروهى متمرکز در تحصیل علوم دینی باشند. از طرفی فراگیری دروس حوزوی فرایندی بسیار زمانبر است. بنا بر این مشغول شدن طلبه به امورى از قبیل کار و اشتغال و پرداختن به مسائل اقتصادى مانع عمده در دستیابى به هدف فوق محسوب مى شود.<ref name=":1">«[https://www.pasokhkadeh.ir/223696/%d8%b4%d9%87%d8%b1%db%8c%d9%87-%d8%b7%d9%84%d8%a7%d8%a8/ شهریه طلاب]»</ref> به این منظور حوزه علمیه مبلغی را تحت عنوان '''شهریه''' برای طلاب در نظر می‌گیرد تا به امرار معاش ایشان کمک کند. با این حال این مبلغ بسیار ناچیز بوده و نیازهای معیشتی و تحصیلی طلاب را بطور حداقلی تامین می‌کند.


آنچه به عنوان شهریه به طلاب پرداخت می‌شود، از وجوهات شرعیه بوده و از اموال عمومی و دولتی هیچ مبلغی صرف هزینه معیشت طلاب نمی‌شود در حالی که مبالغی که صرف دانشگاه‌ها و دانشجویان می‌شود، از اموال عمومی است. از این جهت اموال عمومی صرف طلاب نمی‌شود تا افراد اشکال یا اعتراضی نسبت به این هزینه داشته باشند و پرداخت وجوهات شرعیه نیز تکلیفی شرعی است و الزام قانونی و اجباری در پرداخت آن نیست.
== شرایط دریافت شهریه توسط طلاب ==
شهریه به همه‌ی طلاب پرداخت نمی‌شود. از لحاظ قانونی پرداخت آن به طلاب مشروط به تحصیل و اشتغال ایشان به علوم حوزوی است. هرچند در پرداخت شهریه، فقر و نیازمندی طلبه شرط نیست.<ref>خمینی، روح الله، استفتائات، ج۴، ص۴۹۳</ref> همچنین در صورت جذب طلاب در سازمان‌ها و مؤسسات، شهریه به آنها پرداخت نمی‌گردد و این دسته از روحانیون همانند سایر کارمندان حقوق دریافت می‌کنند. از نظر فقهی نیز بهره‌مندی طلاب از حقوق طلبگی منوط به اهتمام نسبت به تحصیل و تهذیب است.<ref>خمینی، روح الله، تهذیب نفس و سیر و سلوک از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷</ref><ref name=":1" />


شهریه طلاب را می‌توان از یک نظر همچون بورسیه برخی دانشجویان در رشته‌های خاص دانست با این تفاوت که در دانشجویان بورسیه از ابتدا به آنها مبالغی پرداخت می‌شود و پس از اتمام دوره تحصیل، درآمد مناسب جایگاه خود را خواهند داشت، اما طلاب از ابتدای تحصیل تا پایان عمر مبلغ بسیار کمی را دریافت می‌کنند که قابل مقایسه با درآمد مشاغلی که دانشجویان در رشته‌های مختلف پس از پایان دوره تحصیلی خود می‌توانند به دست آورند، نیست.
==منابع مالی تأمین مالی شهریه==
روحانیت شیعی معتقد است که باید دانش آموختگان آنها مستقل از حکومتها و دولتها و مرتبط و وابسته به عموم مردم و جامعه باشد. حوزه‌های شیعی در عصرهای مختلف سعی‌شان بر این بوده که از حکومت‌هایی حتی شیعی مانند صفویه مستقل باشند.<ref name=":1" /> یکی از افتخارات روحانیت و حوزه های علمیه شیعه همین استقلال مالی آنان است. بودجه حوزه های علمیه شیعه همواره از طریق وجوهات شرعیه (خمس و اوقاف و نذورات و...) مردم متدین تأمین شده است. از روزگار گذشته تا کنون افراد خیر و متدین املاک زیادی (زمین، باغ، مزرعه، کارخانه، مغازه و پاساژ و...) را به صورت وقف در اختیار مسؤلین و متولیان مدارس و حوزه های علمیه قرار داده‌اند تا در جهت اداره حوزه های علمیه و افراد زیر پوشش آن به مصرف برسانند که نمونه های آن را در همه شهرهای ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اسلامی می‌توان دید.<ref name=":0">«[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa3398 درآمد روحانیت و حوزه های علمیه از کجا تأمین می شود؟]».</ref>


== منابع ==
تنها منبع مالى حوزه جهت تامین شهریه طلاب، وجوهات شرعی است که توسط افراد خیر به عنوان سهم امام یا خمس و زکات به مراجع عظام تقلید پرداخت مى شود. با این وجود شرعا و بر اساس فتوای همه مراجع مصرف این وجوه فقط برای طلابی است که مشغول تحصیل علوم اسلامی و آماده شدن برای ترویج اسلام هستند مجاز می باشد نه سایر طلابی که مشغول به کارهای دیگر هستند.<ref>شهریه طلاب[https://www.pasokhkadeh.ir/223696/%d8%b4%d9%87%d8%b1%db%8c%d9%87-%d8%b7%d9%84%d8%a7%d8%a8/]</ref>
 
به افرادی که در حوزه های علمیه به تحصیل، تدریس، تحقیق، تبلیغ، مدیریت، کارهای اداری و... اشتغال دارند از طریق همین منابع مبلغی به عنوان شهریه یا کمک هزینه پرداخت می گردد. علاوه براین بسیاری از روحانیون پس از اتمام دروس حوزهای خود به کارهای دیگری نظیر تدریس در مدارس و دانشگاه ها، دفتر داری اسناد و ازدواج، قضاوت، وکالت و... مشغول شده و از آن طریق زندگی خود را تأمین می کنند. بسیاری از روحانیون به دلیل تمکن مالی خانوادگی زندگی آنان از نظر مالی تأمین بوده و همواره از گرفتن شهریه متداول در حوزه‌های علمیه بی‌نیاز بوده‌اند و حتی در موارد زیادی از مال شخصی خود به حوزه‌ها کمک کرده‌اند.<ref name=":0" />
 
==شباهت و تفاوت شهریه با بورسیه==
شهریه طلاب از یک نظر همچون بورسیه برخی دانشجویان در رشته‌های خاص است. با این تفاوت که در دانشجویان بورسیه از ابتدا به آنها مبالغی پرداخت می‌شود و پس از اتمام دوره تحصیل، درآمد مناسب جایگاه خود را خواهند داشت، اما طلاب از ابتدای تحصیل تا پایان عمر مبلغ بسیار کمی را دریافت می‌کنند که قابل مقایسه با درآمد مشاغلی که دانشجویان در رشته‌های مختلف پس از پایان دوره تحصیلی خود می‌توانند به دست آورند، نیست.
 
==منابع==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =
| شاخه اصلی = ادیان و مذاهب
| شاخه فرعی۱ =
| شاخه فرعی۱ = شیعه امامیه
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۲ = حوزه و روحانیت
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =  
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =
| شناسه =  
| تیترها =
| تیترها =  
| ویرایش =
| ویرایش =  
| لینک‌دهی =
| لینک‌دهی =  
| ناوبری =
| ناوبری =  
| نمایه =
| نمایه =  
| تغییر مسیر =
| تغییر مسیر =  
| ارجاعات =
| ارجاعات =  
| بازبینی =
| بازبینی =  
| تکمیل =
| تکمیل =  
| اولویت =
| اولویت =  
| کیفیت =
| کیفیت =  
}}
}}


{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۱

سؤال
چرا دانشجویان که در دانشگاه‌ها مشغول تحصیل هستند، مانند طلاب حوزه شهریه نمی‌گیرند؟ مگر غیر از این است که هردو درس می‌خوانند؟
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


شهریه طلاب از یک نظر همچون بورسیه برخی دانشجویان در رشته‌های خاص است. با این تفاوت که در دانشجویان بورسیه از ابتدا به آنها مبالغی پرداخت می‌شود و پس از اتمام دوره تحصیل، درآمد مناسب جایگاه خود را خواهند داشت، اما طلاب از ابتدای تحصیل تا پایان عمر مبلغ بسیار کمی را دریافت می‌کنند که قابل مقایسه با درآمد مشاغلی که دانشجویان در رشته‌های مختلف پس از پایان دوره تحصیلی خود می‌توانند به دست آورند، نیست. همچنین شهریه به همه‌ی طلاب پرداخت نمی‌شود. از لحاظ قانونی پرداخت آن به طلاب مشروط به تحصیل و اشتغال ایشان به علوم حوزوی است.

شهریه چیست؟

ستردگى علوم اسلامى و با توجه به تغییراتى که در وضع زندگى مردم پیش آمده و توسعه روزافزون علوم و احتیاجات، لازم است همیشه گروهى متمرکز در تحصیل علوم دینی باشند. از طرفی فراگیری دروس حوزوی فرایندی بسیار زمانبر است. بنا بر این مشغول شدن طلبه به امورى از قبیل کار و اشتغال و پرداختن به مسائل اقتصادى مانع عمده در دستیابى به هدف فوق محسوب مى شود.[۱] به این منظور حوزه علمیه مبلغی را تحت عنوان شهریه برای طلاب در نظر می‌گیرد تا به امرار معاش ایشان کمک کند. با این حال این مبلغ بسیار ناچیز بوده و نیازهای معیشتی و تحصیلی طلاب را بطور حداقلی تامین می‌کند.

شرایط دریافت شهریه توسط طلاب

شهریه به همه‌ی طلاب پرداخت نمی‌شود. از لحاظ قانونی پرداخت آن به طلاب مشروط به تحصیل و اشتغال ایشان به علوم حوزوی است. هرچند در پرداخت شهریه، فقر و نیازمندی طلبه شرط نیست.[۲] همچنین در صورت جذب طلاب در سازمان‌ها و مؤسسات، شهریه به آنها پرداخت نمی‌گردد و این دسته از روحانیون همانند سایر کارمندان حقوق دریافت می‌کنند. از نظر فقهی نیز بهره‌مندی طلاب از حقوق طلبگی منوط به اهتمام نسبت به تحصیل و تهذیب است.[۳][۱]

منابع مالی تأمین مالی شهریه

روحانیت شیعی معتقد است که باید دانش آموختگان آنها مستقل از حکومتها و دولتها و مرتبط و وابسته به عموم مردم و جامعه باشد. حوزه‌های شیعی در عصرهای مختلف سعی‌شان بر این بوده که از حکومت‌هایی حتی شیعی مانند صفویه مستقل باشند.[۱] یکی از افتخارات روحانیت و حوزه های علمیه شیعه همین استقلال مالی آنان است. بودجه حوزه های علمیه شیعه همواره از طریق وجوهات شرعیه (خمس و اوقاف و نذورات و...) مردم متدین تأمین شده است. از روزگار گذشته تا کنون افراد خیر و متدین املاک زیادی (زمین، باغ، مزرعه، کارخانه، مغازه و پاساژ و...) را به صورت وقف در اختیار مسؤلین و متولیان مدارس و حوزه های علمیه قرار داده‌اند تا در جهت اداره حوزه های علمیه و افراد زیر پوشش آن به مصرف برسانند که نمونه های آن را در همه شهرهای ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اسلامی می‌توان دید.[۴]

تنها منبع مالى حوزه جهت تامین شهریه طلاب، وجوهات شرعی است که توسط افراد خیر به عنوان سهم امام یا خمس و زکات به مراجع عظام تقلید پرداخت مى شود. با این وجود شرعا و بر اساس فتوای همه مراجع مصرف این وجوه فقط برای طلابی است که مشغول تحصیل علوم اسلامی و آماده شدن برای ترویج اسلام هستند مجاز می باشد نه سایر طلابی که مشغول به کارهای دیگر هستند.[۵]

به افرادی که در حوزه های علمیه به تحصیل، تدریس، تحقیق، تبلیغ، مدیریت، کارهای اداری و... اشتغال دارند از طریق همین منابع مبلغی به عنوان شهریه یا کمک هزینه پرداخت می گردد. علاوه براین بسیاری از روحانیون پس از اتمام دروس حوزهای خود به کارهای دیگری نظیر تدریس در مدارس و دانشگاه ها، دفتر داری اسناد و ازدواج، قضاوت، وکالت و... مشغول شده و از آن طریق زندگی خود را تأمین می کنند. بسیاری از روحانیون به دلیل تمکن مالی خانوادگی زندگی آنان از نظر مالی تأمین بوده و همواره از گرفتن شهریه متداول در حوزه‌های علمیه بی‌نیاز بوده‌اند و حتی در موارد زیادی از مال شخصی خود به حوزه‌ها کمک کرده‌اند.[۴]

شباهت و تفاوت شهریه با بورسیه

شهریه طلاب از یک نظر همچون بورسیه برخی دانشجویان در رشته‌های خاص است. با این تفاوت که در دانشجویان بورسیه از ابتدا به آنها مبالغی پرداخت می‌شود و پس از اتمام دوره تحصیل، درآمد مناسب جایگاه خود را خواهند داشت، اما طلاب از ابتدای تحصیل تا پایان عمر مبلغ بسیار کمی را دریافت می‌کنند که قابل مقایسه با درآمد مشاغلی که دانشجویان در رشته‌های مختلف پس از پایان دوره تحصیلی خود می‌توانند به دست آورند، نیست.

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «شهریه طلاب»
  2. خمینی، روح الله، استفتائات، ج۴، ص۴۹۳
  3. خمینی، روح الله، تهذیب نفس و سیر و سلوک از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «درآمد روحانیت و حوزه های علمیه از کجا تأمین می شود؟».
  5. شهریه طلاب[۱]