ملاک‌های انتخاب همسر

سؤال

ویژگی‌های یک همسر خوب چیست؟

درگاه‌ها

ملاک‌های مختلفی برای انتخاب همسر وجود دارد. دینداری، خوش خلقی، عقل، سلامتی جسم و روان از ملاک‌های شروع یک زندگی سعادتمندانه و زیبایی، هم کفو بودن، آراستگی ظاهری در رفتار و گفتار از معیارهای کمال برای زندگی شمرده شده‌اند.

معیارهای انتخاب همسر

ازدواج بزرگترین و مهمترین حادثه زندگی هر انسانی است که موفقیت یا شکست در آن، برای هر یک از زوجین سرنوشت ساز خواهد بود؛ بنابراین بر هر دختری و پسری لازم است که قبل از ازدواج در مورد انتخاب همسر اطلاعات کافی کسب کنند، سپس اقدام نمایند. گاهی اتفاق می‌افتد که جوانان به خاطر غفلت، توجهی به صفات اصلی یک همسر ننموده و گاهی صفات کم‌اهمیت را ملاک قرار می‌دهند و لذا در انتخاب همسر موفقیت چندانی ندارند. ما در اینجا صفات و خصوصیات یک همسر خوب و ملاک‌های اصلی و فرعی ازدواج را بیان می‌کنیم و امید است که مطلوب واقع شود.

خصوصیات اخلاقی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود، دو نوع است:

معیارهایی برای زندگی سعادتمندانه

• تدین: منظور از تدین یعنی پایبندی به اسلام، با جان و دل پذیرفتن و عمل کردن به آن. امام باقر(ع) فرمود: مردى خدمت پيامبر(ص) آمد تا از آن حضرت درباره ازدواج، دستورى بگيرد. آن حضرت به او فرمود: ازدواج كن و تو را به جدّ، به ازدواج با زن ديندار سفارش می‌كنم. از آثار تدین می‌توان به عفت، حجاب، نجابت، و حیا اشاره کرد.

• اخلاق نیک، پیامبر اسلام(ص) فرمود: با کسی که اخلاق و دینش مورد پسند باشد ازدواج کنید، اگر چنین نکنید فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد. آثار اخلاق خوب می‌تواند بزرگواری، خوش خلقی، حق پذیری، تواضع، راستگویی، حسن ظن، وقار و متانت، با عاطفه بودن، گذشت، ادب، نرمخویی، وفاداری، سخاوت باشد.

• شرافت خانوادگی، منظور از شرافت خانوادگی، شهرت و ثروت و موقعیت اجتماعی نیست، بلکه مراد نجابت و پاکی و تقوای خانواده است. پیامبر اسلام(ص) فرمودند: ای مردم، بپرهیزید از سبزه زاری که بر فراز مزبله و منجلابی روییده باشد! سؤال شد: ای پیامبر خدا، سبزه زار روییده بر مزبله و منجلاب چیست؟ فرمود: زن زیبایی که در خانواده پلیدی رشد کرده باشد.

• عقل، امیر مؤمنان(ع) فرمودند: «إِيَّاكُمْ وَ تَزْوِيجَ اَلْحَمْقَاءِ فَإِنَّ صُحْبَتَهَا بَلاَءٌ وَ وُلْدَهَا ضِيَاعٌ؛ از ازدواج با زن كم‌عقل برحذر باشيد! زيرا مصاحبت با او بلا و فرزند او تباه است.»

• سلامتی جسمانی و روانی، سلامتی و تندرستی زن از لحاظ بدنی و روانی یکی دیگر از معیارها می‌باشد.

معیارهای شرط کمال

معیارهایی که شرط کمال و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی است:

• زیبایی: زیبایی یک کمال است و در شیرینی و سعادت زندگی تأثیر زیادی دارد. پیامبر اسلام(ص) فرمودند: وقتی یکی از شما خواست با زنی ازدواج کند، همان گونه که درباره زیبایی صورت تحقیق می‌کند، درباره موی او نیز سؤال کند؛ زیرا مو، یکی از اجزای زیبایی می‌باشد.

• هم‌کفو بودن (همتایی، سنخیت، تناسب): همتایی، هماهنگی و تناسب صد در صد امکان ندارد؛ زیرا هر انسانی دارای مغز، روح، اخلاق، تربیت و محیط خانواده مخصوص است و با دیگری فرق دارد. اما باید کوشش نمود هر چه ممکن است این فاصله کمتر شود. توصیه شده که موارد همتایی در دین، فرهنگ و فکر، اخلاق، تناسب جسمی و زیبایی، تناسب سنی، مالی، خانوادگی، اجتماعی، روحی و روانی باشد.
• دوشیزگی: باکره بودن و این که قبلاً شوهر نکرده باشد.
• متهم به فسق و کار خلاف نباشد و دوستی با نامحرم نداشته باشد، چون این مسئله باعث می‌شود که دل به شوهر نبندد و دلش در گرو افراد دیگر باشد و جسارت به گناه داشته باشد.

مطالعه بیشتر

• علی اکبر مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۴ش.
• احمد مسلمی نقابادی، آداب ازدواج از دیدگاه اسلام و اهل بیت(ع)، انتشارات اسلام، ۱۳۷۸ش.
• ابراهیم امینی، انتخاب همسر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۷ش.
• هادی حسین‌خانی، فرایند همسرگزینی، قم: بنشاسته، ۱۳۹۳ش.
• سیدمهدی حسینی، مشاوره قبل از ازدواج، تهران: آوای نور، ۱۳۸۶ش.