راه‌های زیاد شدن رزق و روزی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←تشویق به تجارت در روایات: اصلاح ارقام) |
(اصلاح ارقام) |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
* روایاتی دیگر خرید و فروش را مستحب و پسندیده می‌داند.<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۸، باب۳.</ref> | * روایاتی دیگر خرید و فروش را مستحب و پسندیده می‌داند.<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۸، باب۳.</ref> | ||
مسئله روزی، تأمین زندگی آبرومندانه و سرافرازانه و دور از تکدّی‌گری و تن‌پروری، از نظر دین اسلام بسیار مهم و مورد توجه است. | مسئله روزی، تأمین زندگی آبرومندانه و سرافرازانه و دور از تکدّی‌گری و تن‌پروری، از نظر دین اسلام بسیار مهم و مورد توجه است. امام صادق(ع) از علی بن عبدالعزیز پرسید: عمر بن مسلم چه می‌کند؟ پاسخ داد: به عبادت رو آورده و تجارت را رها کرده است. امام(ع) فرمود: {{متن عربی|وای بر او! آیا نمی‌داند کسی که طلب روزی و کسب و کار را رها کند دعایش مستجاب نمی‌شود، هنگامی که آیه {{قرآن|وَ مَن یَتّقِ اللهَ یجعَل له مخرجاً و یزرُقهُ مِنْ حَیثُ لایَحتَسِبِ|ترجمه=هر کس تقوی بورزد خداوند او را در بن‌بست نمی‌گذارد و راهی برای او باز می‌کند و او را از جایی که گمان نمی‌برد روزی می‌دهد|سوره=طلاق|آیه=۲و۳}} نازل شد، گروهی از یاران رسول خدا(ص) درها را بر خویش فرو بستند و فقط به عبادت روی آوردند و گفتند: از کسب و کار بی‌نیاز شدیم و از سوی خدا کفایت می‌شویم! این موضوع، خبرش به پیامبر(ص) رسید، آنها را احضار کرد و گفت: چه چیز شما را بر این کار واداشته است؟ عرض کردند: ای پیامبر خدا ـ در آن آیه ـ خداوند متکفّل روزی ما شد و ما به عبادت روی آوردیم. فرمود: هر کس چنین کند ـ کسب را رها سازد ـ دعایش مستجاب نمی‌شود، بر شما باد که در طلب روزی باشید و به کسب و معیشت بپردازید.}}<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق،ج۱۷، باب۵، ص۲۷، ح۲۱۸۹۴.</ref> | ||
== توکل و دعا == | == توکل و دعا == | ||
برخی توکل را، تنبلی، تن‌پروری و تکدی‌گری معنا می‌کنند. توکل یعنی با اعتماد به خدا و با اطمینان به تدبیر خداوند، دنبال تلاش و تولید رفتن. یعنی از تو حرکت، از خدا برکت، نه به معنای مفت‌خوری و تکدّی‌گری. توسل و دعا هم در جامعه دینی و امت معنا نشده است. دعا یعنی خواندن و ارتباط نیکو با خدا نه به معنای تقاضای زندگی بسیار مرفه از خداوند و بعد هم نشستن و منتظر بسته‌بندی‌های آسمانی ماندن. | برخی [[توکل]] را، تنبلی، تن‌پروری و تکدی‌گری معنا می‌کنند. توکل یعنی با اعتماد به خدا و با اطمینان به تدبیر خداوند، دنبال تلاش و تولید رفتن. یعنی از تو حرکت، از خدا برکت، نه به معنای مفت‌خوری و تکدّی‌گری. [[حقیقت توسل|توسل]] و [[دعا]] هم در جامعه دینی و امت معنا نشده است. دعا یعنی خواندن و ارتباط نیکو با خدا نه به معنای تقاضای زندگی بسیار مرفه از خداوند و بعد هم نشستن و منتظر بسته‌بندی‌های آسمانی ماندن. | ||
تلاش و تجارت، درآمدزاست و توکل و دعا برکت‌زا. درآمد یک چیزی است و برکت چیز دیگر. خیلی‌ها درآمد زیادی دارند ولی | تلاش و تجارت، درآمدزاست و توکل و دعا برکت‌زا. درآمد یک چیزی است و برکت چیز دیگر. خیلی‌ها درآمد زیادی دارند ولی زندگیشان رونق و صفا ندارد. برخی درآمدشان اندک است ولی زندگیشان باصفا و آرام است. | ||
== قناعت و پرهیز از تجمل و ریخت و پاش == | == قناعت و پرهیز از تجمل و ریخت و پاش == | ||
اسلام به قناعت و میانه‌روی در زندگی سفارش زیادی کرده است | اسلام به [[قناعت]] و میانه‌روی در زندگی سفارش زیادی کرده است: {{قرآن|ترجمه=و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم] گشاده‌دستى منما تا ملامت‌شده و حسرت‌زده بر جاى مانى.|سوره=اسراء|آیه=۲۹}} یعنی نه خیلی باید حریص بود که انگار دست انسان شکسته و به گردن آویزان است و اصلاً به جیب نمی‌رود و نه خیلی گشاده‌دستی که خود و خانواده‌ات درمانده شوند بلکه باید میانه‌روی در زندگی را جدی گرفت. رسول اسلام(ص) می‌فرماید: {{عربی|القِناعه مالٌ لایَنْفدُ|ترجمه=قناعت مالی است که تمام نمی‌شود}}<ref>نهج‌الفصاحه، ج ۲۱۱۱، ص۴۴۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۳
چه عملی انجام دهیم که رزق و روزی ما زیاد گردد؟
براساس آیات و روایات علت‌های مادی و معنوی در زیاد شدن رزق و روزی تأثیر دارند. علت‌های مادی؛ تلاش، کار و حرکت در جهت رزق و روزی است. عوامل مادی لازمه کسب رزق و روزی هستند و آیات و روایات به مانند عقل بر این تلاش تأکید کرده‌اند. اسلام علاوه بر توصیه به کار و کسب روزی حلال، به عوامل معنوی مانند توکل، دعا، قناعت و اسراف نکردن اشاره کرده است. تکیه بر این دو عامل مادی و معنوی، تلاشی درست برای زیاد شدن رزق و روزی است.
تلاش از منظر قرآن
قرآن آنچه که انسان می‌تواند برای خود بدست آورد را تنها کوشش و تلاش خود انسان می‌داند: ﴿وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى؛ برای انسان هیچ چیز نیست مگر آنچه کوشیده است.﴾(نجم:۳۹) سعی یعنی حرکت سریع و تلاش همه‌جانبه، خیر و شرّ، سود و زیان، تنگدستی و توسعه در رزق و روزی، همه به تلاش انسان بستگی دارد و هر کاری که نجام می‌دهد از آن بهره می‌گیرد.[۱]
تشویق به تجارت در روایات
در کتاب وسائل‌الشیعه باب و فصلی آمده تحت عنوان این که مستحب است انسان به دنبال زمینه‌ها و اسباب روزی برود. در این باب روایات زیادی آمده است که انسان را به تلاش همه‌جانبه، تولید و تجارت دعوت می‌کند.
- امام صادق(ع) می‌فرماید: «نه دهم روزی در تجارت است.»[۲]
- امام صادق(ع) می‌فرماید: «تجارت عقل را زیاد می‌کند.»[۳]
- روایات اسلامی عزت انسان را در بازار رفتن و تجارت کردن دانسته است.[۴]
- روایاتی ترک تجارت را کاری ناپسند می‌داند که عقل انسان را کم می‌کند.[۵]
- روایاتی دیگر خرید و فروش را مستحب و پسندیده می‌داند.[۶]
مسئله روزی، تأمین زندگی آبرومندانه و سرافرازانه و دور از تکدّی‌گری و تن‌پروری، از نظر دین اسلام بسیار مهم و مورد توجه است. امام صادق(ع) از علی بن عبدالعزیز پرسید: عمر بن مسلم چه می‌کند؟ پاسخ داد: به عبادت رو آورده و تجارت را رها کرده است. امام(ع) فرمود: «وای بر او! آیا نمی‌داند کسی که طلب روزی و کسب و کار را رها کند دعایش مستجاب نمی‌شود، هنگامی که آیه ﴿وَ مَن یَتّقِ اللهَ یجعَل له مخرجاً و یزرُقهُ مِنْ حَیثُ لایَحتَسِبِ؛ هر کس تقوی بورزد خداوند او را در بن‌بست نمی‌گذارد و راهی برای او باز می‌کند و او را از جایی که گمان نمی‌برد روزی می‌دهد﴾(طلاق:۲و۳) نازل شد، گروهی از یاران رسول خدا(ص) درها را بر خویش فرو بستند و فقط به عبادت روی آوردند و گفتند: از کسب و کار بی‌نیاز شدیم و از سوی خدا کفایت می‌شویم! این موضوع، خبرش به پیامبر(ص) رسید، آنها را احضار کرد و گفت: چه چیز شما را بر این کار واداشته است؟ عرض کردند: ای پیامبر خدا ـ در آن آیه ـ خداوند متکفّل روزی ما شد و ما به عبادت روی آوردیم. فرمود: هر کس چنین کند ـ کسب را رها سازد ـ دعایش مستجاب نمی‌شود، بر شما باد که در طلب روزی باشید و به کسب و معیشت بپردازید.»[۷]
توکل و دعا
برخی توکل را، تنبلی، تن‌پروری و تکدی‌گری معنا می‌کنند. توکل یعنی با اعتماد به خدا و با اطمینان به تدبیر خداوند، دنبال تلاش و تولید رفتن. یعنی از تو حرکت، از خدا برکت، نه به معنای مفت‌خوری و تکدّی‌گری. توسل و دعا هم در جامعه دینی و امت معنا نشده است. دعا یعنی خواندن و ارتباط نیکو با خدا نه به معنای تقاضای زندگی بسیار مرفه از خداوند و بعد هم نشستن و منتظر بسته‌بندی‌های آسمانی ماندن.
تلاش و تجارت، درآمدزاست و توکل و دعا برکت‌زا. درآمد یک چیزی است و برکت چیز دیگر. خیلی‌ها درآمد زیادی دارند ولی زندگیشان رونق و صفا ندارد. برخی درآمدشان اندک است ولی زندگیشان باصفا و آرام است.
قناعت و پرهیز از تجمل و ریخت و پاش
اسلام به قناعت و میانه‌روی در زندگی سفارش زیادی کرده است: ﴿و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم] گشاده‌دستى منما تا ملامت‌شده و حسرت‌زده بر جاى مانى.﴾(اسراء:۲۹) یعنی نه خیلی باید حریص بود که انگار دست انسان شکسته و به گردن آویزان است و اصلاً به جیب نمی‌رود و نه خیلی گشاده‌دستی که خود و خانواده‌ات درمانده شوند بلکه باید میانه‌روی در زندگی را جدی گرفت. رسول اسلام(ص) می‌فرماید: «القِناعه مالٌ لایَنْفدُ؛ قناعت مالی است که تمام نمی‌شود»[۸]
جستارهای وابسته
مطالعه بیشتر
- کار در اسلام، استاد ابراهیمی.
- موازنه اسلام بین دین و دنیا، اثر چند تن از محققین.
منابع
- ↑ طباطبايى، محمدحسين، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۴۶.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۰، باب۱، ح ۲۱۸۴۵.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۰، باب۱، ح ۲۱۸۵۱.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۲، باب۱، ح ۲۱۸۵۲.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۳، باب۲.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۷، ص۱۸، باب۳.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق،ج۱۷، باب۵، ص۲۷، ح۲۱۸۹۴.
- ↑ نهج‌الفصاحه، ج ۲۱۱۱، ص۴۴۸.