راه‌های کنترل خشم: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== از میان بردن عوامل خشم == | == از میان بردن عوامل خشم == | ||
برای مهار خشم و درمان آن، باید انگیزه‌هایی را که موجب پیدایش خشم می‌شود شناخت و آنها را از میان برد. عوامل زمینه‌ساز خشم به دو گروه کلی تقسیم شده است: | برای مهار [[خشم]] و درمان آن، باید [[عوامل خشم]] و انگیزه‌هایی را که موجب پیدایش خشم می‌شود شناخت و آنها را از میان برد. عوامل زمینه‌ساز خشم به دو گروه کلی تقسیم شده است: | ||
=== عوامل درونی === | === عوامل درونی === | ||
عوامل | عوامل درونی خشم، عواملی هستند که ریشه آنها به خود شخص برمی‌گردد، مانند [[کبر]]، [[عجب|عُجْب]]، [[حرص]] و [[حسد]]. عوامل درونی خشم، با [[خودسازی]] و [[تزکیه نفس]] از بین می‌رود.<ref name=":0">آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹، ص۱۷۹–۱۸۰.</ref> برای درمان کامل عوامل درونی خشم، بهتر است از افراد متخصص و کارشناس مانند روان‌شناس یا [[استاد اخلاق]] کمک گرفت. | ||
=== عوامل بیرونی === | === عوامل بیرونی === | ||
عوامل بیرونی، عواملی هستند که از خارج موجب | عوامل بیرونی، عواملی هستند که از خارج موجب بر انگیخته شدن خشم انسان می‌شوند. عوامل خارجیِ خشم، گسترده بوده و در اختیار انسان نیست؛ از این رو، کنترل آن عوامل نیز، کمتر در اختیار انسان خواهد بود. با این همه، باید انسان [[اراده]] خود را به‌گونه‌ای تقویت کند، که در چنین مواقعی از [[عقل]] و اراده خود پیروی کرده و خشم خود را مهار کند.<ref name=":0"/> | ||
== نکته‌هایی در کنترل خشم == | == نکته‌هایی در کنترل خشم == | ||
برای کنترل خشم، | برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شده، سفارش‌هایی بیان شده که برخی از آنها چنین‌اند: | ||
* '''یاد خدا''': بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، در تورات نوشته شده: «ای فرزند آدم، من را به هنگام خشم خود به یادآور، تا تو را به هنگام خشم خود به یاد آورم».<ref>کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۴.</ref> یاد خدا و وعده‌ای که او برای کنترل خشم داده، در مهار آن تأثیرگذار است؛ حتی برخی، ذکر خد را هنگام خشم، واجب دانسته‌اند. | * '''یاد خدا''': بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام صادق(ع)]]، در [[تورات]] نوشته شده: «ای فرزند آدم، من را به هنگام خشم خود به یادآور، تا تو را به هنگام خشم خود به یاد آورم».<ref>کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۴.</ref> [[یاد خدا]] و یادآوری وعده‌ای که او برای کنترل خشم داده، در مهار آن تأثیرگذار است؛ حتی برخی، ذکر خد را هنگام خشم، [[واجب]] دانسته‌اند. | ||
* '''پناه بردن به خدا''': در روایتی، پیامبر(ص) به افراد خشمگین سفارش کرده بگویند: «اَعوذُ بالله من الشّیطانِ الرّجیم؛ از شیطان رانده شده به خدا پناه می‌برم».<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹.</ref> | * '''پناه بردن به خدا''': در روایتی، [[پیامبر(ص)]] به افراد خشمگین سفارش کرده بگویند: «اَعوذُ بالله من الشّیطانِ الرّجیم؛ از شیطان رانده شده به خدا پناه می‌برم».<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹.</ref> | ||
* '''یادآوری فضیلت کنترل خشم''': یادآوری فضایل و [[فواید کنترل خشم]]، در کنترل آن نقش دارد. بنا بر روایتی از پیامبر(ص)، کسی که خشم خود را مهار کند، خدا عذاب را از او دور می‌کند.<ref>مجلسی، محمد باقر، ج۷۳، حدیث ۷، ص۲۶۳.</ref> | * '''یادآوری فضیلت کنترل خشم''': یادآوری فضایل و [[فواید کنترل خشم]]، در کنترل آن نقش دارد. بنا بر روایتی از پیامبر(ص)، کسی که خشم خود را مهار کند، خدا [[عذاب]] را از او دور می‌کند.<ref>مجلسی، محمد باقر، ج۷۳، حدیث ۷، ص۲۶۳.</ref> | ||
* '''وضو و غسل''': وضو گرفتن با آب سرد، در فرونشاندن آتش خشم مؤثر است. در روایات سفارش شده هنگام خشم، با آب سرد وضو گرفته<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.</ref> یا غسل | * '''وضو و غسل''': [[وضو|وضو گرفتن]] با آب سرد، در فرونشاندن آتش خشم مؤثر است. در روایات سفارش شده هنگام خشم، با آب سرد وضو گرفته<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.</ref> یا [[غسل]] شود.<ref>همان، ح ۲۰۳۹، ص۴۳۲.</ref> | ||
* '''سکوت و آرامش:''' بر اساس روایتی، امام علی(ع) توصیه کرده خشم را با سکوت درمان کنید.<ref>آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.</ref> | * '''سکوت و آرامش:''' بر اساس روایتی، [[امام علی(ع)]] توصیه کرده خشم را با [[سکوت]] درمان کنید.<ref>آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.</ref> | ||
* '''ترک صحنه''': در | * '''ترک صحنه''': ترک صحنه‌ای که فرد در آن به خشم آمده، اگر ممکن باشد، در کاهش خشم و از بین بردن آن اثرگذار است. | ||
* '''نشستن یا ایستادن''': در برخی از روایات، برای مهار خشم به تغییر وضعیت از حالت ایستاده به نشسته یا به عکس، توصیه شده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۶۴.</ref> | * '''نشستن یا ایستادن''': در برخی از روایات، برای مهار خشم به تغییر وضعیت از حالت ایستاده به نشسته یا به عکس، توصیه شده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۶۴.</ref> | ||
* '''صله رحم''': امام | * '''صله رحم''': [[امام خمینی]]، [[صله رحم]] و دیدار خویشاوندانی را که فرد نسبت به آنها خشمگین شده است، در کنترل خشم اثرگذار دانسته است.<ref>موسوی، خمینی، روح الله، «شرح حدیث جنود عقل و جهل»، تهران، نشر آثار امام، دوم، 1377، ص 238.</ref> | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
نسخهٔ ۳۰ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۲
سؤال
راه‌های کنترل خشم چیست؟
از میان بردن عوامل خشم
برای مهار خشم و درمان آن، باید عوامل خشم و انگیزه‌هایی را که موجب پیدایش خشم می‌شود شناخت و آنها را از میان برد. عوامل زمینه‌ساز خشم به دو گروه کلی تقسیم شده است:
عوامل درونی
عوامل درونی خشم، عواملی هستند که ریشه آنها به خود شخص برمی‌گردد، مانند کبر، عُجْب، حرص و حسد. عوامل درونی خشم، با خودسازی و تزکیه نفس از بین می‌رود.[۱] برای درمان کامل عوامل درونی خشم، بهتر است از افراد متخصص و کارشناس مانند روان‌شناس یا استاد اخلاق کمک گرفت.
عوامل بیرونی
عوامل بیرونی، عواملی هستند که از خارج موجب بر انگیخته شدن خشم انسان می‌شوند. عوامل خارجیِ خشم، گسترده بوده و در اختیار انسان نیست؛ از این رو، کنترل آن عوامل نیز، کمتر در اختیار انسان خواهد بود. با این همه، باید انسان اراده خود را به‌گونه‌ای تقویت کند، که در چنین مواقعی از عقل و اراده خود پیروی کرده و خشم خود را مهار کند.[۱]
نکته‌هایی در کنترل خشم
برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شده، سفارش‌هایی بیان شده که برخی از آنها چنین‌اند:
- یاد خدا: بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، در تورات نوشته شده: «ای فرزند آدم، من را به هنگام خشم خود به یادآور، تا تو را به هنگام خشم خود به یاد آورم».[۲] یاد خدا و یادآوری وعده‌ای که او برای کنترل خشم داده، در مهار آن تأثیرگذار است؛ حتی برخی، ذکر خد را هنگام خشم، واجب دانسته‌اند.
- پناه بردن به خدا: در روایتی، پیامبر(ص) به افراد خشمگین سفارش کرده بگویند: «اَعوذُ بالله من الشّیطانِ الرّجیم؛ از شیطان رانده شده به خدا پناه می‌برم».[۳]
- یادآوری فضیلت کنترل خشم: یادآوری فضایل و فواید کنترل خشم، در کنترل آن نقش دارد. بنا بر روایتی از پیامبر(ص)، کسی که خشم خود را مهار کند، خدا عذاب را از او دور می‌کند.[۴]
- وضو و غسل: وضو گرفتن با آب سرد، در فرونشاندن آتش خشم مؤثر است. در روایات سفارش شده هنگام خشم، با آب سرد وضو گرفته[۵] یا غسل شود.[۶]
- سکوت و آرامش: بر اساس روایتی، امام علی(ع) توصیه کرده خشم را با سکوت درمان کنید.[۷]
- ترک صحنه: ترک صحنه‌ای که فرد در آن به خشم آمده، اگر ممکن باشد، در کاهش خشم و از بین بردن آن اثرگذار است.
- نشستن یا ایستادن: در برخی از روایات، برای مهار خشم به تغییر وضعیت از حالت ایستاده به نشسته یا به عکس، توصیه شده است.[۸]
- صله رحم: امام خمینی، صله رحم و دیدار خویشاوندانی را که فرد نسبت به آنها خشمگین شده است، در کنترل خشم اثرگذار دانسته است.[۹]
مطالعه بیشتر
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹، ص۱۷۹–۱۸۰.
- ↑ کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۴.
- ↑ القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، ج۷۳، حدیث ۷، ص۲۶۳.
- ↑ القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.
- ↑ همان، ح ۲۰۳۹، ص۴۳۲.
- ↑ آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۶۴.
- ↑ موسوی، خمینی، روح الله، «شرح حدیث جنود عقل و جهل»، تهران، نشر آثار امام، دوم، 1377، ص 238.