شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع»: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
شأن نزول آیه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} چیست؟ آیا در زمان پیامبر اکرم(ص) هم عذاب نازل شد؟
شأن نزول آیه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} چیست؟ آیا در زمان پیامبر اکرم(ص) هم عذاب نازل شد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع»''' را برخی مفسران به غدیرخم مرتبط دانسته‌اند که فردی که امامت امام علی(ع) را نپذیرفته بود، درخواست عذاب کرد و همانجا عذابی نازل شد.
بسیاری از مفسران و محدثان در شأن نزول آیه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ|ترجمه=تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!|سوره=معارج|آیه=۱}} گفته‌اند: هنگامی که [[حضرت محمد(ص)]] بر اساس [[وحی]] الهی [[حضرت علی(ع)]] را در روز [[غدیر خم]] به جانشینی خود منصوب کرد، چیزی نگذشت که موضوع غدیر خم در شهرها و مناطق منتشر شد.
[[پرونده:سوره معارج.jpg|صفحه نخست از سوره معارج|250px|چپ]]
شخصی به نام نعمان بن حارث فهری خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و عرض کرد: تو به ما دستور دادی که به یگانگی خدا و این که تو فرستاده او هستی شهادت دهیم، ما هم شهادت دادیم. سپس دستور به [[جهاد]]، [[حج]]، [[روزه]]، [[نماز]] و [[زکات]] را دادی، ما همه این‌ها را نیز پذیرفتیم، ولی به اینها راضی نشدی تا این که این جوان را به جانشینی خود منصوب کردی، و گفتی: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ» آیا این سخنی از ناحیه خودت است یا از سوی خداوند است؟! پیامبر(ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست، این از ناحیه خداوند است.»


نعمان روی برگرداند در حالی که می‌گفت: خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگی از آسمان بر ما بباران! این‌جا بود که سنگی از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و در همین هنگام آیه یک از سوره معارج نازل گشت.<ref>ر. ک. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹–۱۰، ص۵۲۹.</ref>
== متن و ترجمه آیه ==
{{قرآن بزرگ|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ
| سوره = معراج
| آیه = ۱
| ترجمه = تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!
}}
 
== شأن نزول ==
[[پرونده:سوره معارج.jpg|صفحه نخست از سوره معارج|250px|جایگزین=صفحه نخست از سوره معارج|بندانگشتی]]
برخی از مفسران و محدثان در شأن نزول آیه ۱ [[سوره معراج]] گفته‌اند هنگامی که [[حضرت محمد(ص)]] بر اساس [[وحی]] الهی [[حضرت علی(ع)]] را در روز [[غدیر خم]] به جانشینی خود منصوب کرد، چیزی نگذشت که موضوع غدیر خم در شهرها و مناطق منتشر شد. شخصی به نام نعمان بن حارث فهری خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و عرض کرد: تو به ما دستور دادی که به یگانگی خدا و این که تو فرستاده او هستی شهادت دهیم، ما هم شهادت دادیم. سپس دستور به [[جهاد]]، [[حج]]، [[روزه]]، [[نماز]] و [[زکات]] را دادی، ما همه این‌ها را نیز پذیرفتیم، ولی به اینها راضی نشدی تا این که این جوان را به جانشینی خود منصوب کردی، و گفتی: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ» آیا این سخنی از ناحیه خودت است یا از سوی خداوند است؟! پیامبر(ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست، این از ناحیه خداوند است.» نعمان روی برگرداند در حالی که می‌گفت: خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگی از آسمان بر ما بباران! این‌جا بود که سنگی از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و در همین هنگام آیه یک از سوره معارج نازل گشت.<ref>ر. ک. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹–۱۰، ص۵۲۹.</ref>


[[قرآن]] ضمن تهدید و هشدار به کافران و مشرکان زمان پیامبر(ص) به آنان گوشزد می‌کند که اگر بر لجاجت و کفرشان پافشاری کنند به سرنوشت افراد مشرکی که در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاک شدند، دچار می‌کند: {{قرآن|أَفَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لأولِی النُّهَی|ترجمه=آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را [که طغیان و فساد کردند] هلاک نمودیم‏، و اینها در مسکن‌های [ویران شده‏] آنان راه می‌روند! مسلّماً در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است‏.|سوره=طه|آیه=۱۲۸}} بنابر این خداوند هرگاه اراده کند هر قوم و فردی را در هر زمان و مکانی با انواع عذاب، مجازات می‌کند.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳–۱۷۷.</ref>
[[قرآن]] ضمن تهدید و هشدار به کافران و مشرکان زمان پیامبر(ص) به آنان گوشزد می‌کند که اگر بر لجاجت و کفرشان پافشاری کنند به سرنوشت افراد مشرکی که در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاک شدند، دچار می‌کند: {{قرآن|أَفَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لأولِی النُّهَی|ترجمه=آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را [که طغیان و فساد کردند] هلاک نمودیم‏، و اینها در مسکن‌های [ویران شده‏] آنان راه می‌روند! مسلّماً در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است‏.|سوره=طه|آیه=۱۲۸}} بنابر این خداوند هرگاه اراده کند هر قوم و فردی را در هر زمان و مکانی با انواع عذاب، مجازات می‌کند.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳–۱۷۷.</ref>
خط ۱۸: خط ۲۴:
* محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵.
* محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵.
* ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.
* ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.
* عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۲، ذیل سوره معارج.
* بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۲، ذیل سوره معارج.
* قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، ج، ذیل سوره معارج ۱۳.
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۲۴

سؤال

شأن نزول آیه ﴿سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ چیست؟ آیا در زمان پیامبر اکرم(ص) هم عذاب نازل شد؟

شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع» را برخی مفسران به غدیرخم مرتبط دانسته‌اند که فردی که امامت امام علی(ع) را نپذیرفته بود، درخواست عذاب کرد و همانجا عذابی نازل شد.

متن و ترجمه آیه

شأن نزول

صفحه نخست از سوره معارج
صفحه نخست از سوره معارج

برخی از مفسران و محدثان در شأن نزول آیه ۱ سوره معراج گفته‌اند هنگامی که حضرت محمد(ص) بر اساس وحی الهی حضرت علی(ع) را در روز غدیر خم به جانشینی خود منصوب کرد، چیزی نگذشت که موضوع غدیر خم در شهرها و مناطق منتشر شد. شخصی به نام نعمان بن حارث فهری خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و عرض کرد: تو به ما دستور دادی که به یگانگی خدا و این که تو فرستاده او هستی شهادت دهیم، ما هم شهادت دادیم. سپس دستور به جهاد، حج، روزه، نماز و زکات را دادی، ما همه این‌ها را نیز پذیرفتیم، ولی به اینها راضی نشدی تا این که این جوان را به جانشینی خود منصوب کردی، و گفتی: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ» آیا این سخنی از ناحیه خودت است یا از سوی خداوند است؟! پیامبر(ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست، این از ناحیه خداوند است.» نعمان روی برگرداند در حالی که می‌گفت: خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگی از آسمان بر ما بباران! این‌جا بود که سنگی از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و در همین هنگام آیه یک از سوره معارج نازل گشت.[۱]

قرآن ضمن تهدید و هشدار به کافران و مشرکان زمان پیامبر(ص) به آنان گوشزد می‌کند که اگر بر لجاجت و کفرشان پافشاری کنند به سرنوشت افراد مشرکی که در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاک شدند، دچار می‌کند: ﴿أَفَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لأولِی النُّهَی؛ آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را [که طغیان و فساد کردند] هلاک نمودیم‏، و اینها در مسکن‌های [ویران شده‏] آنان راه می‌روند! مسلّماً در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است‏.(طه:۱۲۸) بنابر این خداوند هرگاه اراده کند هر قوم و فردی را در هر زمان و مکانی با انواع عذاب، مجازات می‌کند.[۲]



مطالعه بیشتر

  • محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵.
  • ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.

منابع

  1. ر. ک. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹–۱۰، ص۵۲۹.
  2. ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳–۱۷۷.