بهره‌مندی از ماه مبارک رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== نماز و عبادت == | == نماز و عبادت == | ||
روایات زیادی در باب | روایات زیادی در باب خواندنِ نماز در ماه رمضان آمده است. امام صادق(ع) گفته است چون ماه رمضان می‌آمد، پیامبر خدا بر نمازش می‌افزود. من نیز می‌افزایم؛ پس شما هم بیفزایید. و نیز امام صادق(ع) گفته است هر گاه ماه رمضان بود، [[امام سجاد(ع)]] جز به [[دعا]] و تسبیح و استغفار و تکبیر، سخنی نمی‌گفت.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۵۳.</ref> | ||
خواندن صد رکعت نماز مستحبی در شب بیست | از [[امام رضا(ع)]] روایت است که هر کس می‌خواهد از گناهی توبه کند، در ماه رمضان از آن گناه به آستان الهی [[توبه]] کند، که آن، ماه توبه و بازگشت و ماه آمرزش و رحمت است و هیچ شبی از شب‌های آن نیست، مگر آن که خداوند در آن شب، آزادشدگانی از آتش دارد که همه آنان به سبب گناهانشان، مستحق آتش‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۴۹.</ref> خواندن صد رکعت نماز مستحبی در شب بیست و یکم و بیست و سوم این ماه هم سفارش شده است.<ref>معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref> | ||
در احادیث، ثواب نماز مؤمنانه در شب‌های ماه مبارک رمضان، [[آمرزش گناهان]] ذکر شده است.<ref>معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref> | |||
در احادیث، ثواب نماز مؤمنانه در شب‌های ماه مبارک | |||
== صدقه و انفاق == | == صدقه و انفاق == | ||
برای صدقه در ماه رمضان ثواب زیادی نقل شده است.<ref>معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref> | |||
از امام رضا(ع) روایت شده است: «هر کس هنگام افطار نانی به نیازمندی صدقه دهد، خداوند گناهش را می‌آمرزد، و ثواب آزاد کردن بنده‌ای از اولاد اسماعیل(ع) را برای او می‌نویسد.»<ref>بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۱۸، ح ۱۰؛ به نقل از [https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/70687/مستحبات-روزه مستحبات روزه]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> از امام صادق(ع) روایت شده است «هر کس در ماه رمضان صدقه بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او برمی‌گرداند.»<ref>بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۷۹، ح ۱۸؛ به نقل از [https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/70687/مستحبات-روزه مستحبات روزه]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> | |||
از پیامبر(ص) پرسیدند: کدام صدقه برتر است؟ فرمود صدقه در ماه رمضان. پیامبر(ص) گفته است خرج کردن در ماه رمضان در راه احسان به بندگان کفّاره گناهان می‌شود. هر کس در ماه رمضان به اندازه سنگینیِ ذره‌ای یا بالاتر از آن صدقه دهد، نزد خداوند سنگین‌تر از کوه‌های زمین از طلاست که در غیر ماه رمضان صدقه دهد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | |||
== نکاتی برای روزه‌داری == | == نکاتی برای روزه‌داری == | ||
نسخهٔ ۱۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۶
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
چگونه از ماه رمضان می‌توان استفاده معنوی کامل برد؟
انجام اعمال واجب و مستحب در طی ماه رمضان، فرد روزه‌دار را از فضایل این ماه بهره‌مند می‌کند. اعمال و ادعیه و نمازهای مستحبی زیادی برای ماه رمضان در احادیث نقل شده است. از آن جمله، خواندنِ نمازهای مستحبی و نوافل و نماز شب است که توصیه زیادی برای آن شده است. شب‌زنده‌داری و تهجد، تلاوت قرآن و تدبر در آن و مطالعه تفاسیر قرآن کریم، خواندن دعاهای وارده و مخصوص روزهای ماه رمضان، استغفار و ذکر گفتن همراه با توجه قلبی و نیز دائم‌الوضو بودن از دیگر اعمالی است که در روایات بدان سفارش شده است.
تلاوت قرآن و تدبر در آن
بنابر روایات، قرآن در شب اول ماه رمضان نازل شده است، از این جهت توصیه شده باید با تلاوت قرآن به استقبال این ماه رفت.[۱]
پیامبر(ص) بر تلاوت قرآن در ماه رمضان تأکید کرده است. برای تمام مؤمنان شایسته است که هر روز مقداری قرآن بخوانند و در ماه رمضان توصیه شده است که بیشتر از ایام دیگر بخوانند. امام صادق(ع) از پیامبر(ص) نقل می‌کند که: «ماه رمضان، ماه خدای متعال است؛ ماهی که خدا در آن حسنات را افزون و سیئات را محو می‌کند. متوجه باشید که از تمام حرام‌ها بپرهیزید و بسیار قرآن بخوانید.»[۲] و نیز گفته است هر کس در ماه رمضان آیه‌ای بخواند یا تسبیحی بگوید، برتریِ آن بر غیر ماه رمضان، همچون برتریِ من بر امّت من است. پس خوشا به حال آن که رمضان را دریابد![۳]
بنابر روایتی از امام صادق(ع) در پاسخ به پرسشی درباره کیفیت ختم قرآن در این ماه که آیا باید در یک شب قرآن را ختم کرد یا در دو شب یا سه شب، ختم قرآن در سه شب ماه رمضان همراه با قرائت، ترتیل و تدبر در آیات توصیه شده است. در روایتی دیگر، ختم قرآن در این ماه منوط به توانایی افراد شده است.[۴] از امام باقر(ع) روایت شده است: «هر چیز بهاری دارد و بهار قرآن، ماه رمضان است.»[۵] از امام صادق(ع) روایت آمده که قرآن با ترتیل و آرامش خوانده شود و هرگاه به آیه‌ای رسید که یادی از بهشت است، توقف کند و از خدا بهشت بخواهد، و اگر به آیهٔ عذاب رسید، به خدا پناه ببرد.[۶]
پیامبر (ص) گفته است در ماه رمضان، زیاد قرآن تلاوت کنید و در آن، حاجت‌های خویش را بخواهید و در آن، به ذکر پروردگارتان بپردازید و مبادا ماه رمضان نزد شما، مانند ماه‌های دیگر باشد؛ چرا که آن نزد خداوند، نسبت به ماه‌های دیگر، حرمت و برتری دارد و مبادا در ماه رمضان، روز روزه داری تان مثل روز خوردنتان باشد.[۷]
ذکر و دعا
تسبیح در ماه رمضان از تسبیح در دیگر ماه‌ها برتر دانسته شده است.[۸] از امام علی(ع) روایت آمده است که در ماه رمضان، زیاد استغفار و دعا کنید؛ دعا، که به سبب آن، بلا از شما دور می‌شود، و استغفار، که گناهانتان را محو می‌کند.[۹]
دعا در هنگام رؤیت هلال رمضان، دعای روز اول ماه رمضان، دعایی برای هر روز این ماه و دعاها و تسبیحاتی برای روزهای این ماه، نمازهای مستحبی و دعاها و اذکار مختلف بعد از هر نماز در شب و روز این ماه، دعای افتتاح که در هر شب این ماه خواندن آن سفارش شده است، دعای سحرهای ماه رمضان که ابوحمزه ثمالی از امام سجاد(ع) روایت کرده و دعای سحرهای ماه مبارک رمضان یا دعای مباهله که امام رضا(ع) از امام باقر(ع) روایت کرده‌اند، دعا در هنگام افطار و دعایی برای هر شب این ماه، ده دعا برای هر شب از دهه آخر این ماه، و دعا در وداع با ماه رمضان از دعاهایی است که خواندن آن در ماه رمضان مستحب است.[۱۰]
اعتکاف و شب‌زنده‌داری
به شب‌زنده‌داری و عبادت در شب‌های ماه رمضان مخصوصاً در ده شب آخر آن بسیار سفارش شده است. به اعتکاف در ده روز آخر این ماه نیز بسیار سفارش شده است، چنانکه پیامبر(ص) خود در این ماه اعتکاف می‌کردند. مسجدالحرام، مسجدالنبی و مسجد کوفه از جمله مکان‌هایی هستند که برای اعتکاف در آنها فضیلت بیشتری روایت شده است.[۱۱]
پیامبر (ص) فرمود: «کسی که شب قدر را زنده بدارد، نزد خداوند، گرامی‌تر از کسی است که همه ماه رمضان را شب زنده‌داری کرده، ولی آن شب را زنده نداشته است. و فرمود: «شب قدر، گرامیداشتِ زندگان و غنیمت [برای] مُردگان است».[۱۲] امام باقر(ع) می‌فرماید: پیامبر خدا، نهی کرد که از شب بیست و یکم و شب بیست و سوم، غفلت شود و نهی کرد که کسی در آن شب بخوابد.[۱۳]
پیامبر (ص): هر که در شب قدر، از روی ایمان و برای پاداش [الهی] نماز بخواند، خداوند گناه گذشته او را می‌آمرزد.[۱۴] از امام صادق(ع) روایت شده است چون دهه آخر [رمضان] فرا می‌رسید، پیامبر خدا، کمر [به عبادت] می‌بست و از [هم بستر شدن با] زنان، کناره می‌گرفت و شب را اِحیا می‌داشت و تنها به عبادت می‌پرداخت.[۱۵]
نماز و عبادت
روایات زیادی در باب خواندنِ نماز در ماه رمضان آمده است. امام صادق(ع) گفته است چون ماه رمضان می‌آمد، پیامبر خدا بر نمازش می‌افزود. من نیز می‌افزایم؛ پس شما هم بیفزایید. و نیز امام صادق(ع) گفته است هر گاه ماه رمضان بود، امام سجاد(ع) جز به دعا و تسبیح و استغفار و تکبیر، سخنی نمی‌گفت.[۱۶]
از امام رضا(ع) روایت است که هر کس می‌خواهد از گناهی توبه کند، در ماه رمضان از آن گناه به آستان الهی توبه کند، که آن، ماه توبه و بازگشت و ماه آمرزش و رحمت است و هیچ شبی از شب‌های آن نیست، مگر آن که خداوند در آن شب، آزادشدگانی از آتش دارد که همه آنان به سبب گناهانشان، مستحق آتش‌اند.[۱۷] خواندن صد رکعت نماز مستحبی در شب بیست و یکم و بیست و سوم این ماه هم سفارش شده است.[۱۸]
در احادیث، ثواب نماز مؤمنانه در شب‌های ماه مبارک رمضان، آمرزش گناهان ذکر شده است.[۱۹]
صدقه و انفاق
برای صدقه در ماه رمضان ثواب زیادی نقل شده است.[۲۰]
از امام رضا(ع) روایت شده است: «هر کس هنگام افطار نانی به نیازمندی صدقه دهد، خداوند گناهش را می‌آمرزد، و ثواب آزاد کردن بنده‌ای از اولاد اسماعیل(ع) را برای او می‌نویسد.»[۲۱] از امام صادق(ع) روایت شده است «هر کس در ماه رمضان صدقه بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او برمی‌گرداند.»[۲۲]
از پیامبر(ص) پرسیدند: کدام صدقه برتر است؟ فرمود صدقه در ماه رمضان. پیامبر(ص) گفته است خرج کردن در ماه رمضان در راه احسان به بندگان کفّاره گناهان می‌شود. هر کس در ماه رمضان به اندازه سنگینیِ ذره‌ای یا بالاتر از آن صدقه دهد، نزد خداوند سنگین‌تر از کوه‌های زمین از طلاست که در غیر ماه رمضان صدقه دهد.[۲۳]
نکاتی برای روزه‌داری
- از انجام دادن ورزش‌های سنگین در طول ماه رمضان اجتناب شود و در این ماه سعی شود ورزش‌های سبک و آرام (مانند پیاده‌روی یا نرمش) انجام شود.
- مواد مغذی به ویژه غذاهای قندی و پروتئین‌دار در رژیم غذایی بیشتر استفاده شود؛ مانند خرما، لبنیات.
- از پرخوری هنگام افطار و سحری جدا پرهیز شود؛ زیرا علاوه بر اینکه چرخه خواب را به هم خواهد زد، از سایر برنامه‌های عبادی و درسی نیز محروم خواهد کرد.
- از هدر دادن انرژی بی‌جا و بی‌مورد اجتناب شود؛ به ویژه در روزها مثلا از حرف زدن‌های بی‌مورد و تماشای برنامه‌های تلویزیونی غیرضروری اجتناب شود. به عبارت دیگر با سکوت بیشتر و کنترل حواس، از هدر دادن انرژی جلوگیری شود.[۲۴]
منابع
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۴۰. به نقل از مستحبات روزه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۲۷.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ الکافی، ج ۲، ص ۶۳۰، ح ۱۰. به نقل از مستحبات روزه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۷، ح ۲. به نقل از مستحبات روزه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۱۷۵.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۴۷.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۹۶.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۹۶.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۹۷.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۸۶.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۵۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
- ↑ بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۱۸، ح ۱۰؛ به نقل از مستحبات روزه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۷۹، ح ۱۸؛ به نقل از مستحبات روزه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، ماه خدا، ج۱، ص۳۲۵.
- ↑ «برنامه‌ریزی برای بهره‌مندی از ماه مبارک رمضان»، سایت اندیشه قم، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.