مسافرت دریایی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگداری مدخل دریانوردی و سفر دریایی)
 
 
(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=fabbasi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آيات مربوط به سفر دريايي در قرآن كدامند؟
آیات مربوط به سفر دریایی در قرآن کدامند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
قرآن كريم بيش از چهل مرتبه از دريا سخن گفته است كه بيانگر اهميت آن در قرآن كريم است و به داستان‌هاي دريايي از جمله سفر دريايي حضرت يونس،<ref> سوره انبياء: آیه 88-87.</ref> گذر حضرت موسي و قومش از دريا و غرق شدن فرعونيان و لشكريانش در آن،<ref> سوره يونس: آیه 92-87.</ref> سوراخ كردن كشتي توسط خضر،<ref> سوره كهف: آیه 82-60</ref> كشتي حضرت نوح و نجات مؤمنان از طوفان،<ref> سوره هود: آیه 48-36.</ref> به دريا انداختن حضرت موسي توسط مادرش با الهام الهي و اينكه دريا براي بهره‌وري انسان‌هاست تا در آن كشتي‌ها را به حرکت درآورند، بهره بردن از ماهي‌ها و صدف‌هاي آن،<ref> سوره نحل: آیه14؛‌ سوره اسراء: آیه 66.</ref> تفكر در عجايب دريا و ديدن نشانه‌هاي الهي در آن<ref> سوره لقمان: آیه31</ref> و ... اشاره شده است.
[[قرآن]] حرکت کشتی‌ها در دریا را به فرمان خدا دانسته و تسخیر دریاها و کشتی‌ها توسط [[خداوند]] برای [[انسان]] را نشانه‌ای برای شکرگزاران قرار داده است. آیات مختلف قرآنی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم به دریاها و سفرهای دریایی پرداخته‌اند.


== دريانوردى در قرآن ==
قرآن از [[حضرت نوح(ع)|کشتی حضرت نوح(ع)]]، سفر دریایی [[حضرت یونس(ع)]]، سفر دریایی [[حضرت موسی(ع)]] با [[حضرت خضر(ع)]]  و بهره‌وری از نعمت‌های دریایی یاد کرده است.  
1. حركت كشتي‌ها در دريا به اذن و فرمان خدا، زمينه ساز دريانوردى براى انسان:
* {{قرآن| هُوَ الَّذى يُسَيِّرُكُم فِى البَرِّ والبَحرِ حَتّى اِذا كُنتُم فِى الفُلكِ وجَرَينَ بِهِم بِريح طَيِّبَة وفَرِحوا بِها |ترجمه=|سوره= یونس|آیه=22}}
* {{قرآن| سَخَّرَ لَكُمُ الفُلكَ لِتَجرِىَ فِى البَحرِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره=ابراهیم|آیه=32}}
* {{قرآن| ومِن ءايـتِهِ اَن يُرسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّرت ولِيُذيقَكُم مِن رَحمَتِهِ ولِتَجرِىَ الفُلكُ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= روم|آیه=46}}
* {{قرآن| اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= جاثیه|آیه=12}}
2. خداوند، فراهم‌كننده زمينه‌ها و امكانات حركت انسان‌ها در دريا و دريانوردى:
* {{قرآن| ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ ورَزَقنـهُم مِنَ الطَّيِّبـتِ وفَضَّلنـهُم عَلى كَثير مِمَّن خَلَقنا تَفضيلا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=70}}
3. اعطاى قدرت دريانوردى به انسان، جلوه‌اى از رحمت خدا:
* {{قرآن| رَبُّكُمُ الَّذى يُزجى لَكُمُ الفُلكَ فِى البَحرِ ... اِنَّهُ كانَ بِكُم رَحيمـا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=66}}
* {{قرآن| اَلَم تَرَ اَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى الاَرضِ والفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِاَمرِهِ ... اِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ لَرَءوفٌ رَحيم |ترجمه=|سوره= حج|آیه=65}}
4. تمكّن انسان‌ها براى دريانوردى، جلوه‌اى از تكريم خداوند نسبت به آنان:
* {{قرآن| ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ ورَزَقنـهُم مِنَ الطَّيِّبـتِ وفَضَّلنـهُم عَلى كَثير مِمَّن خَلَقنا تَفضيلا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=70}}


== تاریخ دريانوردى ==
== حرکت کشتی‌ها در دریا به فرمان خدا ==
1. آشنايى مردم عصر حضرت نوح با صنعت دريانوردى:
* {{قرآن||ترجمه=او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می‌دهد؛ زمانی که در کشتی قرار می‌گیرید و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت می‌دهد و خوشحال می‌شوند، ناگهان طوفان شدیدی می‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می‌آید؛ و گمان می‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می‌خوانند که اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!|سوره=یونس|آیه=۲۲}}
* {{قرآن| واصنَعِ الفُلكَ بِاَعيُنِنا ووحيِنا |ترجمه=|سوره= هود|آیه=37}}
* {{قرآن||ترجمه=و کشتی‌ها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود|سوره=ابراهیم|آیه=۳۲}}
2. دريانوردى در زمان حضرت يونس:
* {{قرآن||ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره=جاثیه|آیه=۱۲}}
* {{قرآن| واِنَّ يونُسَ لَمِنَ المُرسَلين * اِذ اَبَقَ اِلَى الفُلكِ المَشحون |ترجمه=|سوره= صافت|آیه=140-139}}
3. رواج دريانوردى در زمان حضرت خضر و موسى:
* {{قرآن| | فانطَـلَقا حَتّى اِذا رَكِبا فِى السَّفينَةِ خَرَقَها قالَ اَخَرَقتَها لِتُغرِقَ اَهلَها لَقَد جِئتَ شيــًا اِمرا ترجمه=|سوره= کهف|آیه=71}}
4. خداوند، مشوّق آدمى به فراگيرى هنركشتيرانى و دريانوردى:
* {{قرآن| وسَخَّرَ لَكُمُ الفُلكَ لِتَجرِىَ فِى البَحرِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= ابراهیم|آیه=32}}
* {{قرآن| رَبُّكُمُ الَّذى يُزجى لَكُمُ الفُلكَ فِى البَحرِ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ اِنَّهُ كانَ بِكُم رَحيمـا * ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=66 و 70}}
* {{قرآن| اَلَم تَرَ اَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى الاَرضِ والفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= حج|آیه=65}}
* {{قرآن| اَلَم تَرَ اَنَّ الفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِنِعمَتِ اللّهِ لِيُرِيَكُم مِن ءايـتِهِ اِنَّ فى ذلِكَ لاَيـت لِكُلِّ صَبّار شَكور |ترجمه=|سوره= لقمان|آیه=31}}
* {{قرآن| وما يَستَوِى البَحرانِ...وتَرَى الفُلكَ فيهِ مَواخِرَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون|ترجمه=|سوره= فاطر|آیه=12}}
* {{قرآن| وءايَةٌ لَهُم اَنّا حَمَلنا ذُرّيَّتَهُم فِى الفُلكِ المَشحون |ترجمه=|سوره= یس|آیه=41}}
* {{قرآن| اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون |ترجمه=|سوره= جاثیه|آیه=12}}


== نعمت دريانوردى ==
== دریانوردی، جلوه‌ای از تکریم و مهربانی خداوند نسبت به انسان‌ها ==
1. دريانوردى، نعمت شايان شكرگزارى:
* {{قرآن||ترجمه=ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکب‌های راهوار) حمل کردیم؛ ... و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده‌ایم، برتری بخشیدیم.|سوره=اسراء|آیه=۷۰}}
* {{قرآن| اَلَم تَرَ اَنَّ الفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِنِعمَتِ اللّهِ لِيُرِيَكُم مِن ءايـتِهِ اِنَّ فى ذلِكَ لاَيـت لِكُلِّ صَبّار شَكور |ترجمه=|سوره= لقمان|آیه=31}}
* {{قرآن||ترجمه=پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.|سوره=اسراء|آیه=۶۶}}
* {{قرآن| وما يَستَوِى البَحرانِ...وتَرَى الفُلكَ فيهِ مَواخِرَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون |ترجمه=|سوره= فاطر|آیه=12}}
* {{قرآن||ترجمه=آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتی‌هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می‌کنند؛ و آسمان را نگه می‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!|سوره=حج|آیه=۶۵}}
* {{قرآن| اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون |ترجمه=|سوره= جاثیه|آیه=12}}
* {{قرآن||ترجمه=و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند و کشتی‌ها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید.|سوره=روم|آیه=۴۶}}
2. تسخير دريا برای بهره‌وری از نعمت‌هاى خداوند:
* {{قرآن| وهُوَ الَّذى سَخَّرَ البَحرَ لِتَأكُلوا مِنهُ لَحمـًا طَرِيـًّا وتَستَخرِجوا مِنهُ حِليَةً تَلبَسونَها وتَرَى الفُلكَ مَواخِرَ فيهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون |ترجمه=|سوره= نحل|آیه=14}}
3. دريانوردى، نعمت ارزشمند و انكارناپذير الهى:
* {{قرآن| ولَهُ الجَوارِ المُنشَـاتُ فِى البَحرِ كالاَعلـم. فَبِاَىِّ ءالاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان|ترجمه=|سوره= الرحمن|آیه=25-24}}


== آثار معنوی و اقتصادی دریانوردی ==
== دریانوردی، نعمتی شایان شکرگزاری ==
1- دريا از منابع عمده مواد پروتئينى است. يعنى خدا دريا را رام و در فرمان بشریت قرار داد، راه سفرهاى دريايى و استخراج منافع دريا را آسان ساخت، تا از دريا انواع ماهى، صدف و ... بدست آورده شود. دريا  زمینه و مسیری است براى حمل وسایل و كالاهاى بزرگ از جايى به جاى ديگر؛ و بهره‏بردارى از راه‌هاى دريايى داراى فوايد اقتصادى و حياتى بسيار مهم است. <ref> طبرسي، فضل، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج6،ص354.</ref>
* {{قرآن||ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره=جاثیه|آیه=۱۲}}
 
* {{قرآن||ترجمه=آیا ندیدی کشتی‌ها بر دریاها به فرمان خدا، و به نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند!|سوره=لقمان|آیه=۳۱}}
2- دريا از مهم‌ترين منابع شناخت زندگى (و اسرار حيات) و گسترش دادن آفاق تجربه‏هاى علمى است، از جمله در باره انواع گوناگون جانوران يعنى آفريدن باد و آب به صورتى كه حركت كشتى در آن امكان‌پذير باشد (و با قانونمند ساختن اين امور)، به حرکت درآورد، تا با سوار شدن بر كشتي‌ها بر روى آب، به جستجوى فضل و نعمت خداى متعال بپردازيد و امور بازرگانى و معاملات خويش را سامان دهيد.<ref> طبرسي، فضل، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج6،ص427.</ref>
 
3- دريا گردشگاه و تفریح‌گاه بزرگى است براى سفر كردن و به سياحت پرداختن، و همچنين است ساحل‌هاى آن و فوايد و منافعى كه در آن‌ها وجود دارد.
 
4- دريا از جمله راه‌های خدا شناسی و پی‌بردن به وحدانیت و یگانگی خدا است، هم از لحاظ بديع بودن آفرينش آن و هم از لحاظ بزرگى و شگفتي‌هايى كه در آن وجود دارد. <ref> حكيمى، محمدرضا و حكيمى، محمد و حكيمى، على، الحياة، ترجمه احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ اول، 1380، ج‏5،  ص521.</ref>


== سفر دریایی پیامبران ==
* سفر دریایی حضرت نوح(ع): {{قرآن||ترجمه=و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!»|سوره=هود|آیه=۳۷}}
* سفر دریایی حضرت یونس(ع): {{قرآن||ترجمه=و یونس از رسولان است. به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد.|سوره=صافت|آیه=۱۴۰–۱۳۹}}
* دریانوردی توسط حضرت خضر و حضرت موسی: {{قرآن||ترجمه=آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی|سوره=کهف|آیه=۷۱}}
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==


{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۱ = جهان‌شناسی در قرآن
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۶

سؤال

آیات مربوط به سفر دریایی در قرآن کدامند؟


قرآن حرکت کشتی‌ها در دریا را به فرمان خدا دانسته و تسخیر دریاها و کشتی‌ها توسط خداوند برای انسان را نشانه‌ای برای شکرگزاران قرار داده است. آیات مختلف قرآنی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم به دریاها و سفرهای دریایی پرداخته‌اند.

قرآن از کشتی حضرت نوح(ع)، سفر دریایی حضرت یونس(ع)، سفر دریایی حضرت موسی(ع) با حضرت خضر(ع) و بهره‌وری از نعمت‌های دریایی یاد کرده است.

حرکت کشتی‌ها در دریا به فرمان خدا

  • ﴿او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می‌دهد؛ زمانی که در کشتی قرار می‌گیرید و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت می‌دهد و خوشحال می‌شوند، ناگهان طوفان شدیدی می‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می‌آید؛ و گمان می‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می‌خوانند که اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!(یونس:۲۲)
  • ﴿و کشتی‌ها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود(ابراهیم:۳۲)
  • ﴿خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!(جاثیه:۱۲)

دریانوردی، جلوه‌ای از تکریم و مهربانی خداوند نسبت به انسان‌ها

  • ﴿ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکب‌های راهوار) حمل کردیم؛ ... و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده‌ایم، برتری بخشیدیم.(اسراء:۷۰)
  • ﴿پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.(اسراء:۶۶)
  • ﴿آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتی‌هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می‌کنند؛ و آسمان را نگه می‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!(حج:۶۵)
  • ﴿و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند و کشتی‌ها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید.(روم:۴۶)

دریانوردی، نعمتی شایان شکرگزاری

  • ﴿خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!(جاثیه:۱۲)
  • ﴿آیا ندیدی کشتی‌ها بر دریاها به فرمان خدا، و به نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند!(لقمان:۳۱)

سفر دریایی پیامبران

  • سفر دریایی حضرت نوح(ع): ﴿و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!»(هود:۳۷)
  • سفر دریایی حضرت یونس(ع): ﴿و یونس از رسولان است. به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد.(صافت:۱۴۰–۱۳۹)
  • دریانوردی توسط حضرت خضر و حضرت موسی: ﴿آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی(کهف:۷۱)