۶٬۸۵۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==اعتبار کتاب== | ==اعتبار کتاب== | ||
کتاب علل الشرایع از زمان تألیف تا کنون هم از نظر اعتبار مؤلفش و هم از جهت موضوع بدیعش (بررسی علل برخی احکام، اعتقادات و امور تکوینی) مورد توجه و رجوع دانشمندان بوده است. بسیاری از علمای شیعه از این کتاب در آثار خود استفاده | کتاب علل الشرایع از زمان تألیف تا کنون هم از نظر اعتبار مؤلفش و هم از جهت موضوع بدیعش (بررسی علل برخی احکام، اعتقادات و امور تکوینی) مورد توجه و رجوع دانشمندان بوده است. بسیاری از علمای شیعه از این کتاب در آثار خود استفاده کرده‌اند و به مطالب آن ارجاع داده‌اند. یکی دیگر از نشانه‌های اهمیت این کتاب نزد دانشمندان شیعه وجود نام این کتاب در فهرست اجازاتی است که محدثان شیعه برای شاگردان خود می‌نوشتند. از نظر محققان، این موارد موجب اثبات اعتبار این کتاب در منظومه دانش حدیث شیعه است.<ref>مجید معارف و آتنا بهادری، «علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق»، فصلنامه تخصصی حسنا، سال چهارم، ش ۱۵، ص ۱۳۱-۱۳۲.</ref> | ||
عالمان شیعه این کتاب را، مانند دیگر کتاب‌های روایی، مورد بررسی قرار داده‌اند و برخی از روایات آن را از نظر سندی و متنی ضعیف دانسته‌اند. از نظر سندی، روش شیخ صدوق در این کتاب ذکر کامل سند است. اما در برخی از روایات این کتاب حذف کامل سند تا معصوم(ع)، انقطاع سند از طریق حذف چند نفر از سلسله سند و حذف یک نفر از سلسله سند دیده | عالمان شیعه این کتاب را، مانند دیگر کتاب‌های روایی، مورد بررسی قرار داده‌اند و برخی از روایات آن را از نظر سندی و متنی ضعیف دانسته‌اند. از نظر سندی، روش شیخ صدوق در این کتاب ذکر کامل سند است. اما در برخی از روایات این کتاب حذف کامل سند تا معصوم(ع)، انقطاع سند از طریق حذف چند نفر از سلسله سند و حذف یک نفر از سلسله سند دیده می‌شود. همچنین، در سلسله اسناد برخی از روایات این کتاب نام‌های مجهول از نظر [[علم رجال]] دیده می‌شود که به ضعف سند این روایات منجر می‌شود.<ref>مجید معارف و آتنا بهادری، «علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق»، فصلنامه تخصصی حسنا، سال چهارم، ش ۱۵، ص ۱۳۵-۱۳۶.</ref> | ||
از نظر متنی نیز در این کتاب ضعف‌هایی دیده می‌شود. برخی محققان نقل برخی روایات در این کتاب را با مقام ائمه اطهار(ع) سازگار نمی‌دانند و حتی احتمال می‌دهند که این مطالب ساخته دشمنان ایشان باشد.<ref>ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، علل الشرایع، قم، مکتبة الداوری، مقدمة المحقق محمدصادق بحرالعلومی، ص ۲۴.</ref> از جمله، حدیث اول از باب ۱۹ این کتاب که ضمن آن صفاتی برای ادریس نبی(ع) بیان می‌شود که با عقاید شیعه درباره خصوصیات ظاهری انبیاء الهی(ع) منافات دارد. نیز، حدیث دوم از باب ۱۳۰ که در آن نقیصه‌ای اخلاقی برای یکی از معصومین(ع) نقل می‌گردد که با اصول اساسی نظریه عصمت در عقاید شیعه منافات دارد. نیز، روایتی که در هیچ کتاب حدیثی دیگر شیعه نیامده و مضمونش طوری است که سید مرتضی آن را باطل و جعلی می‌خواند و آن را ساخته دست دشمنان امام علی(ع) و اهل‌بیت(ع) بر می‌شمرد.<ref>مجید معارف و آتنا بهادری، «علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق»، فصلنامه تخصصی حسنا، سال چهارم، ش ۱۵، ص ۱۳۴-۱۳۵.</ref> | از نظر متنی نیز در این کتاب ضعف‌هایی دیده می‌شود. برخی محققان نقل برخی روایات در این کتاب را با مقام [[ائمه اطهار(ع)]] سازگار نمی‌دانند و حتی احتمال می‌دهند که این مطالب ساخته دشمنان ایشان باشد.<ref>ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، علل الشرایع، قم، مکتبة الداوری، مقدمة المحقق محمدصادق بحرالعلومی، ص ۲۴.</ref> از جمله، حدیث اول از باب ۱۹ این کتاب که ضمن آن صفاتی برای [[ادریس نبی(ع)]] بیان می‌شود که با عقاید شیعه درباره خصوصیات ظاهری [[انبیاء الهی(ع)]] منافات دارد. نیز، حدیث دوم از باب ۱۳۰ که در آن نقیصه‌ای اخلاقی برای یکی از معصومین(ع) نقل می‌گردد که با اصول اساسی نظریه [[عصمت]] در عقاید شیعه منافات دارد. نیز، روایتی که در هیچ کتاب حدیثی دیگر شیعه نیامده و مضمونش طوری است که [[سید مرتضی]] آن را باطل و جعلی می‌خواند و آن را ساخته دست دشمنان [[امام علی(ع)]] و اهل‌بیت(ع) بر می‌شمرد.<ref>مجید معارف و آتنا بهادری، «علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق»، فصلنامه تخصصی حسنا، سال چهارم، ش ۱۵، ص ۱۳۴-۱۳۵.</ref> | ||
وحید بهبهانی در یکی از رسائل فقهی خود با عنوان | [[وحید بهبهانی]] در یکی از رسائل فقهی خود با عنوان «[[رسالة فی صحة الجمع بین الفاطمیتین]]» به ضعف‌های سندی و متنی برخی از روایات کتاب علل الشرایع اشاره کرده است. او در این رساله، که در نقد نظر فقهی عالمی [[اخباریون|اخباری]] نگاشته شده، در ضمن استدلالات خود بر رد نظر آن عالم اخباری، که بر روایتی از علل الشرایع تکیه کرده است، برخی ضعف‌های سندی و متنی کتاب علل الشرایع را نشان می‌دهد.<ref>محمدباقر بهبهانی، الرسائل الفقهیة، قم، مؤسسة العلامة المجدّد الوحيد البهبهاني، ص ۱۸۹-۱۹۵.</ref> | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
مجید معارف و آتنا بهادری، «علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق»، فصلنامه تخصصی حسنا، سال چهارم، ش ۱۵، ص ۱۱۴-۱۵۰. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||