آیه مودت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۶: خط ۵:
{{پاسخ}}مفسران شیعه آیه ۲۳ [[سوره شوری]] را آیه مودت می‌نامند و آن را در فضیلت اهل بیت(ع) تفسیر کرده‌اند. طبق این تفسیر پیامبر(ص) از مردم هیچ مزدی نمی‌خواهد جز اینکه با اهل‌بیتش مودت داشته باشند. در مورد کلمه القربی اختلاف فراوانی وجود دارد که چه معنایی می‌دهد. شیعیان آن را ذوی‌القربی معنا کرده‌اند و الف و لام در القربی را عوض از مضاف‌الیه گرفته‌اند که می‌شود «قربای»، و اینطور معنا کرده‌اند: «از شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی درباره خویشاوندانم.» در مقابل ایشان، مفسران [[اهل سنت]] چیزی محذوف نگرفته‌اند. القربی اسم مصدر است و به معنای خویشاوندی. و معنا اینگونه می‌شود: «از شما چیزی نمی‌خواهم جز دوستی در خویشاوندی»
{{پاسخ}}مفسران شیعه آیه ۲۳ [[سوره شوری]] را آیه مودت می‌نامند و آن را در فضیلت اهل بیت(ع) تفسیر کرده‌اند. طبق این تفسیر پیامبر(ص) از مردم هیچ مزدی نمی‌خواهد جز اینکه با اهل‌بیتش مودت داشته باشند. در مورد کلمه القربی اختلاف فراوانی وجود دارد که چه معنایی می‌دهد. شیعیان آن را ذوی‌القربی معنا کرده‌اند و الف و لام در القربی را عوض از مضاف‌الیه گرفته‌اند که می‌شود «قربای»، و اینطور معنا کرده‌اند: «از شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی درباره خویشاوندانم.» در مقابل ایشان، مفسران [[اهل سنت]] چیزی محذوف نگرفته‌اند. القربی اسم مصدر است و به معنای خویشاوندی. و معنا اینگونه می‌شود: «از شما چیزی نمی‌خواهم جز دوستی در خویشاوندی»


برخی هم فی القربی را مقربان الهی تفسیر کرده‌اند.
برخی هم فی القربی را قرب الهی تفسیر کرده‌اند.


== متن آیه ==
== متن آیه ==
خط ۳۵: خط ۳۴:
طبرسی در باب این قول می‌آورد: «ابن عباس و قتاده و مجاهد و جماعتى گفته‏‌اند يعنى: مرا بخاطر قرابتى كه با شما دارم دوست بداريد و بخاطر خويشاوندى مرا حفظ كنيد، گفته چون تمامى قريش با رسول خدا(ص) نسبت خويشاوندى داشتند و لذا طرف خطاب آيه تنها مردم قريش خواهند بود، و معنى چنين خواهد شد اگر مرا بخاطر نبوّت و پيامبرى دوست نمي‌داريد بخاطر خويشاوندى و قرابتى كه بين من و شما است دوست داشته باشيد.»<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۲، ص۱۲۸</ref>
طبرسی در باب این قول می‌آورد: «ابن عباس و قتاده و مجاهد و جماعتى گفته‏‌اند يعنى: مرا بخاطر قرابتى كه با شما دارم دوست بداريد و بخاطر خويشاوندى مرا حفظ كنيد، گفته چون تمامى قريش با رسول خدا(ص) نسبت خويشاوندى داشتند و لذا طرف خطاب آيه تنها مردم قريش خواهند بود، و معنى چنين خواهد شد اگر مرا بخاطر نبوّت و پيامبرى دوست نمي‌داريد بخاطر خويشاوندى و قرابتى كه بين من و شما است دوست داشته باشيد.»<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۲، ص۱۲۸</ref>


'''دوستی با مقربان الهی'''
علامه طباطبایی این قول را رد می‌کند: «اين تفسير اشكال دارد، براى اينكه معناى اجر وقتى تمام می‌شود كه درخواست‌كننده آن، كارى كرده باشد، و سودى به مردم رسانده باشد، و در ازاء آن مزد طلب كند، مزدى كه برابر عمل عامل باشد، و در مورد بحث، اجر وقتى معنا دارد كه رسول خدا قريش را هدايت كرده باشد، و ايشان ايمان آورده باشند، چون با فرض باقى ماندن در كفر و تكذيب دعوت آن جناب، چيزى از آن جناب نگرفته‏‌اند تا در مقابلش اجرى بدهند، و به فرض هم كه به آن جناب ايمان آورده باشند، تازه به يكى از اصول سه‌‏گانه دين ايمان آورده‌‏اند، نه به همه آن تا باز بدهكار مزد باشند، علاوه بر اينكه در همين فرض ديگر بغض و دشمنى تصور ندارد، تا ترك آن مزد رسالت فرض شود، و رسول خدا آن را از ايشان بخواهد.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۶۱</ref>


اندکی از مفسران هم نگاه دیگری به فی القربی دارند و آن را «مزد نمی‌خواهم لكن می‌فرمايم شما را بدوست داشتن هر كس كه نزديكى جويد باللّه، بطاعت و عمل نيكو، و بر وفق اين قول، هر كس كه اللَّه را فرمان بردار است و تقرب را به‌ وى نيكوكار است، واجب است بر تو كه او را دوست دارى و مودت وى فريضه دانى»<ref>تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، میبدی، ج۹، ص۱۲۳</ref>
'''دوستی با قرب الهی'''
 
اندکی از مفسران هم نگاه دیگری به فی القربی دارند و آن را اینگونه معنا کرده‌اند که اموری که باعث قرب الهی می‌شود را دوست بدارید: « بعضی ديگر گفته‏‌اند: معناى" قربى" تقرب به خدا است، و" مودت به قربى" عبارت است از مودت به خدا از راه تقرب جستن به او به وسيله اطاعت و معناى آيه اين است كه: من از شما اجرى نمی‌خواهم مگر همين را كه به وسيله تقرب جستن به خدا به او مودت كنيد.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۶۱</ref>
 
 
در تفسیر [[کشف الاسرار و عده الابرار]] آمده است: «مزد نمی‌خواهم لكن می‌فرمايم شما را بدوست داشتن هر كس كه نزديكى جويد باللّه، بطاعت و عمل نيكو، و بر وفق اين قول، هر كس كه اللَّه را فرمان بردار است و تقرب را به‌ وى نيكوكار است، واجب است بر تو كه او را دوست دارى و مودت وى فريضه دانى»<ref>تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، میبدی، ج۹، ص۱۲۳</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۴۰

سؤال

آیه مودت درباره چه کسانی است؟

مفسران شیعه آیه ۲۳ سوره شوری را آیه مودت می‌نامند و آن را در فضیلت اهل بیت(ع) تفسیر کرده‌اند. طبق این تفسیر پیامبر(ص) از مردم هیچ مزدی نمی‌خواهد جز اینکه با اهل‌بیتش مودت داشته باشند. در مورد کلمه القربی اختلاف فراوانی وجود دارد که چه معنایی می‌دهد. شیعیان آن را ذوی‌القربی معنا کرده‌اند و الف و لام در القربی را عوض از مضاف‌الیه گرفته‌اند که می‌شود «قربای»، و اینطور معنا کرده‌اند: «از شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی درباره خویشاوندانم.» در مقابل ایشان، مفسران اهل سنت چیزی محذوف نگرفته‌اند. القربی اسم مصدر است و به معنای خویشاوندی. و معنا اینگونه می‌شود: «از شما چیزی نمی‌خواهم جز دوستی در خویشاوندی»

برخی هم فی القربی را قرب الهی تفسیر کرده‌اند.

متن آیه

معنای القربی

قربی اسم مصدر به معنای نزدیکی و خوشاوندی است. در قرآن جز در آیه ۲۳ سوره شوری، همیشه همراه با ذو یا اولو آمده است که با معنای نزدیکان و خویشاوندان می‌شود.

تفسیر فی القربی

در تفسیر فی القربی سه قول وجود دارد. یک: فی القربی خویشاوندان پیامبر هستند و مصداق آن اهل بیت(ع) هستند. دو: فی القربی یعنی دوستی به سبب خویشاوندی. سه: دوستی با مقربان الهی

دوستی با خویشاوندانم

بسیاری از مفسران فی القربی را به معنای خویشاوندان گرفته‌اند و مصداق آن را اهل بیت(ع) پیامبر دانسته‌اند. در این تفسیر «فی القربی»، «ذوی القربی» است و الف و لام در القربی هم عوض از مضاف الیه می‌شود یعنی: «قربای». و معنای آیه اینطور می‌شود: «از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستی با خویشاوندانم». مفسران شیعه مصداق این آیه را اهل بیت(ع) پیامبر دانسته‌اند.

طبرسی می‌گوید: «از على بن الحسين (ع) و سعيد بن جبير و عمرو بن شعيب و حضرت باقر(ع) و حضرت صادق (ع) و جماعتى نقل شده كه معنى آيه اينست من از شما در برابر رسالتم جز دوست داشتن نزديكانم و اهل بيتم مزدى نمي‌خواهم‏»[۱]

دوستی خویشاوندی

برخی مفسران اذعان دارند آیه در مقام بیان مطلب دیگری است. آنان می‌گوید پیامبر به قریش گفت اگر ایمان هم نمی‌آورید دست‌کم به سبب دوستی و تعلق خویشاوندی، مرا آزار ندهید و شرط خویشاوندی و نزدیکی که همانا مروت و دوستی است را بجا آورید: «نه خواهم از شما بران مزدى مگر دوستى اندر خويشاوندى‏»[۲] علامه طباطبایی می‌گوید: «بعضى از مفسرين‏ و به طورى كه می‌‏گويند بيشتر مفسرين- گفته‏‌اند: خطاب در اين آيه به قريش است، و اجرى كه در آن درخواست شده مودت قريش نسبت به رسول خدا(ص) و نزديكان ايشان از قريش است‏»[۳]

میبدی مفسر قرن ششم می‌گوید:«مزد نمی‌خواهم، لكن شما را می فرمايم كه اگر مرا به‌رسالت استوار نمی‌داريد و دعوت مرا اجابت نمي‌كنيد، بارى بحكم قرابت كه ميان من و شماست مرا مرنجانيد و مرا دوست داريد و رحم پيونديد.»[۴]

طبرسی در باب این قول می‌آورد: «ابن عباس و قتاده و مجاهد و جماعتى گفته‏‌اند يعنى: مرا بخاطر قرابتى كه با شما دارم دوست بداريد و بخاطر خويشاوندى مرا حفظ كنيد، گفته چون تمامى قريش با رسول خدا(ص) نسبت خويشاوندى داشتند و لذا طرف خطاب آيه تنها مردم قريش خواهند بود، و معنى چنين خواهد شد اگر مرا بخاطر نبوّت و پيامبرى دوست نمي‌داريد بخاطر خويشاوندى و قرابتى كه بين من و شما است دوست داشته باشيد.»[۵]

علامه طباطبایی این قول را رد می‌کند: «اين تفسير اشكال دارد، براى اينكه معناى اجر وقتى تمام می‌شود كه درخواست‌كننده آن، كارى كرده باشد، و سودى به مردم رسانده باشد، و در ازاء آن مزد طلب كند، مزدى كه برابر عمل عامل باشد، و در مورد بحث، اجر وقتى معنا دارد كه رسول خدا قريش را هدايت كرده باشد، و ايشان ايمان آورده باشند، چون با فرض باقى ماندن در كفر و تكذيب دعوت آن جناب، چيزى از آن جناب نگرفته‏‌اند تا در مقابلش اجرى بدهند، و به فرض هم كه به آن جناب ايمان آورده باشند، تازه به يكى از اصول سه‌‏گانه دين ايمان آورده‌‏اند، نه به همه آن تا باز بدهكار مزد باشند، علاوه بر اينكه در همين فرض ديگر بغض و دشمنى تصور ندارد، تا ترك آن مزد رسالت فرض شود، و رسول خدا آن را از ايشان بخواهد.»[۶]

دوستی با قرب الهی

اندکی از مفسران هم نگاه دیگری به فی القربی دارند و آن را اینگونه معنا کرده‌اند که اموری که باعث قرب الهی می‌شود را دوست بدارید: « بعضی ديگر گفته‏‌اند: معناى" قربى" تقرب به خدا است، و" مودت به قربى" عبارت است از مودت به خدا از راه تقرب جستن به او به وسيله اطاعت و معناى آيه اين است كه: من از شما اجرى نمی‌خواهم مگر همين را كه به وسيله تقرب جستن به خدا به او مودت كنيد.»[۷]


در تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار آمده است: «مزد نمی‌خواهم لكن می‌فرمايم شما را بدوست داشتن هر كس كه نزديكى جويد باللّه، بطاعت و عمل نيكو، و بر وفق اين قول، هر كس كه اللَّه را فرمان بردار است و تقرب را به‌ وى نيكوكار است، واجب است بر تو كه او را دوست دارى و مودت وى فريضه دانى»[۸]

منابع

  1. ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۲، ص۱۲۸
  2. ترجمه طبری
  3. ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸،ص۱۶۱
  4. تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، میبدی، ج۹، ص۱۲۳
  5. ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۲، ص۱۲۸
  6. ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۶۱
  7. ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۶۱
  8. تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، میبدی، ج۹، ص۱۲۳