حدیث پانزده عذاب سبک‌شمار نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۴۵

سؤال

سؤال: روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه رسول خدا به حضرت فاطمه فرمود: «خداوند کسانی را که نماز خود را سبک می‌شمارند، به پانزده خصلت مبتلا می‌کند: شش خصلت در دنیا، سه خصلت هنگام مرگش، سه خصلت در گورش و سه خصلت در قیامت هنگامی که از گورش بیرون می‌آید و جود دارد»؛ آیا این روایت معتبر است؟

ترجمه حدیث

حضرت فاطمه(س) از پدرش رسول خدا(ص) پرسید: «پدر جان، سزای مردان و زنانی که نماز را سبک بشمارند، چیست؟» او پاسخ داد: «فاطمه، هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار می‌کند: شش چیز در دنیا، سه چیز هنگام مرگ، سه چیز در قبرش و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.

مصیبت‌هایی که در دنیا به آنها مبتلا می‌شود عبارتند از:

خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمی‌دارد.
خداوند، خیر و برکت را از روزی‌اش برمی‌دارد.
خداوند نشانه صالحان را از چهره او محو می‌فرماید.
در برابر اعمالی که انجام داده پاداش داده نمی‌شود.
دعای او به سوی آسمان بالا نمی‌رود و مستجاب نمی‌گردد.
هیچ بهره‌ای در دعای بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعای آنان نخواهد بود.

{

و مصیبت‌هایی که هنگام مرگ به او می‌رسد عبارتند از:

با حالت خواری و زبونی جان می‌دهد.
گرسنه می‌میرد.
تشنه جان می‌سپارد، به گونه‌ای که اگر آب تمام رودخانه‌های دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگی‌اش برطرف نخواهد شد.

و مصیبت‌هایی که در قبرش بدان گرفتار می‌گردد چنین‌اند:

خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.
خداوند گور را بر او تنگ می‌گرداند.
قبرش تاریک می‌شود.

و مصیبت‌هایی که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا می‌شود، عبارتند از:

خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا در حالی که مردم به او می‌نگرند، او را به رو بر زمین بکشد.
سخت از او حساب می‌کشند.
خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدی‌ها پاکیزه‌اش نمی‌گرداند، و برای او عذاب دردناکی خواهد بود.^[۱]

بررسی سند

حدیث پانزده عذابِ سبک‌شمار نماز، توسط سید بن طاووس در کتاب فلاح السائل ذکر شده است. ابن طاووس سند روایت را حذف کرده و بدون سند ذکر کرده است؛^[۱] بنابراین از نظر سند قابل استناد نیست. این روایت را علامه مجلسی،^[۲] ؛ عبد الله بحرانی اصفهانی^[۳] و محدث نوری^[۴] نیز از فلاح السائل نقل کرده‌اند.

منابع

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ابن طاووس، علی، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۴۰۶ ق، فصل اول، ص۲۲.
↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۰، ص۲۱، باب ۶، روایت ۳۹.
↑ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ج۱۱، ص۹۱۱، باب ۸۳، روایت ۱۷۱.
↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۳، ص۲۳ باب۶، روایت ۲۹۲۲.

[:0-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ابن طاووس، علی، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۴۰۶ ق، فصل اول، ص۲۲.

[2] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۰، ص۲۱، باب ۶، روایت ۳۹.

[3] بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ج۱۱، ص۹۱۱، باب ۸۳، روایت ۱۷۱.

[4] محدث نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۳، ص۲۳ باب۶، روایت ۲۹۲۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 {{پاسخ}}
-== متن روایت ==
+== ترجمه حدیث ==
-سید بن طاووس در کتاب فلاح السائل می‌نویسد: با حذف سند از سرور زنان، فاطمه، دختر سرور پیامبران روایت می‌کنم که از پدر بزرگوارش حضرت محمّد پرسید: ای پدر جان! سزای مردان و زنانی که نماز را سبک بشمارند، چیست؟ فرمود: ای فاطمه! هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار می‌نماید: شش چیز در سرای دنیا و سه چیز هنگام مرگ و سه چیز در قبرش و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.
+حضرت فاطمه(س) از پدرش رسول خدا(ص) پرسید: «پدر جان، سزای مردان و زنانی که نماز را سبک بشمارند، چیست؟» او پاسخ داد: «فاطمه، هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار می‌کند: شش چیز در دنیا، سه چیز هنگام مرگ، سه چیز در قبرش و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.
-مصیبت‌هایی که در دار دنیا بدان مبتلا می‌گردد عبارتند از:
+مصیبت‌هایی که در دنیا به آنها مبتلا می‌شود عبارتند از:
-# خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمی‌دارد.
+{{ستون-شروع|۲}}
-# خداوند، خیر و برکت را از روزی‌اش برمی‌دارد.
+* خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمی‌دارد.
-# خداوند نشانه صالحان را از چهره او محو می‌فرماید.
+* خداوند، خیر و برکت را از روزی‌اش برمی‌دارد.
-# در برابر اعمالی که انجام داده پاداش داده نمی‌شود.
+* خداوند نشانه صالحان را از چهره او محو می‌فرماید.
-# دعای او به سوی آسمان بالا نمی‌رود و مستجاب نمی‌گردد.
+* در برابر اعمالی که انجام داده پاداش داده نمی‌شود.
-# هیچ بهره‌ای در دعای بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعای آنان نخواهد بود.
+* دعای او به سوی آسمان بالا نمی‌رود و مستجاب نمی‌گردد.
-و مصیبت‌هایی که هنگام مرگ به او می‌رسد بدین ترتیب است:
+* هیچ بهره‌ای در دعای بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعای آنان نخواهد بود.
+{
-# با حالت خواری و زبونی جان می‌دهد.
+{{پایان}}
-# گرسنه می‌میرد.
-# تشنه جان می‌سپارد، به گونه‌ای که اگر آب تمام رودخانه‌های دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگی‌اش برطرف نخواهد شد.
-و مصیبت‌هایی که در قبرش بدان گرفتار می‌گردد بدین قرار می‌باشد:
-# خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.
+و مصیبت‌هایی که هنگام مرگ به او می‌رسد عبارتند از:
-# خداوند گور را بر او تنگ می‌گرداند.
-# قبرش تاریک می‌شود.
-و مصائبی که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا می‌شود، عبارت است از:
-# خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا در حالی که مردم به او می‌نگرند، او را به رو بر زمین بکشد.
+* با حالت خواری و زبونی جان می‌دهد.
-# سخت از او حساب می‌کشند.
+* گرسنه می‌میرد.
-۳- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدی‌ها پاکیزه‌اش نمی‌گرداند، و برای او عذاب دردناکی خواهد بود.<ref>ابن طاووس، علی، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۴۰۶ ق، فصل اول، ص۲۲.</ref>
+* تشنه جان می‌سپارد، به گونه‌ای که اگر آب تمام رودخانه‌های دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگی‌اش برطرف نخواهد شد.
+و مصیبت‌هایی که در قبرش بدان گرفتار می‌گردد چنین‌اند:
+* خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.
+* خداوند گور را بر او تنگ می‌گرداند.
+* قبرش تاریک می‌شود.
+و مصیبت‌هایی که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا می‌شود، عبارتند از:
+* خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا در حالی که مردم به او می‌نگرند، او را به رو بر زمین بکشد.
+* سخت از او حساب می‌کشند.
+*خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدی‌ها پاکیزه‌اش نمی‌گرداند، و برای او عذاب دردناکی خواهد بود.<ref name=":0">ابن طاووس، علی، فلاح السائل و نجاح المسائل، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۴۰۶ ق، فصل اول، ص۲۲.</ref>
 == بررسی سند ==
-علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار جلد ۸۰ صفحه ۲۱ باب ۶ روایت ۳۹؛ عبد الله بحرانی اصفهانی در کتاب عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال جلد ۱۱ صفحه ۹۱۱ باب ۸۳ روایت ۱۷۱ و محدث نوری در کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل جلد ۳ صفحه ۲۳ باب۶ روایت ۲۹۲۲ همین روایت را از فلاح السائل نقل کرده‌اند.
+حدیث پانزده عذابِ سبک‌شمار نماز، توسط سید بن طاووس در کتاب فلاح السائل ذکر شده است. ابن طاووس سند روایت را حذف کرده و بدون سند ذکر کرده است؛<ref name=":0" /> بنابراین از نظر سند قابل استناد نیست. این روایت را علامه مجلسی،<ref>علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۰، ص۲۱،  باب ۶، روایت ۳۹.</ref> ؛ عبد الله بحرانی اصفهانی<ref>بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ج۱۱، ص۹۱۱، باب ۸۳، روایت ۱۷۱.</ref> و محدث نوری<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۳، ص۲۳ باب۶، روایت ۲۹۲۲.</ref> نیز از فلاح السائل نقل کرده‌اند.
-بنابراین، روایت از نظر سند قابل استناد نمی‌باشد زیا ابن طاووس سند آن را حذف کرده و نمی‌توان در این باره نظر داد.
 == منابع ==