۷٬۰۶۷
ویرایش
(تقسیم مدخل.) |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی') |
||
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
فواید خودشناسی چیست؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}خودشناسی دارای فایدههای گوناگونی است که یکی از مهمترین آنها [[خودسازی]] است. انسان بدون شناخت ویژگیها و استعدادهای خود نمیتواند به خودسازی بپردازد. بر اساس برخی از آیات و روایات، یکی دیگر از فایدههای مهم خودشناسی، [[خداشناسی]] است. | ||
با خودشناسی، انسان از توجه به خود و پیشرفت معنوی غافل نشده و تلاشش را به لذتهای مادی اختصاص نمیدهد. شناخت دو بُعدِ [[روح|روحانی]] و جسمانیِ انسان نیز باعث میشود فرد به پرورش هر دو بُعد پرداخته و از یکی غافل نشود. | |||
فواید دیگری را نیز، مانند شناخت بهتر دیگران، [[امید|امیدبخشی]] و [[مبارزه با نفس]] برای خودشناسی برشمردهاند. | |||
== توجه به خویش == | |||
یکی از فایدههای [[خودشناسی]] توجه به خویش است. لذتهای مادی توجه انسان را به خود جلب کرده و باعث میشود انسان کمتر به خود توجه کند و بیشتر به بیرون از خود بپردازد. این امر از خودآگاهی ما کاسته و او را از رشد باز میدارد؛ چرا که مقدمه رشد، خودآگاهی است. غافل شدن از خود و پرداختن به لذتهای مادی بدون توجه به معنویات، انسان را از سعادت ابدی محروم میکند.<ref>به سوی خودسازی، ص۱۹.</ref> | |||
== پرورش تن و روان == | |||
رشد و پرورش جسم و [[روح]]، از فایدههای خودشناسی شمرده شده است. انسان دارای دو بُعدِ جسمانی و روحانی است و برای رسیدن به کمال لازم است به پرورش هر دو بپردازد. عدم توجه به هر کدام باعث انحرافهایی میشود، که سیر انسان به سوی کمال را متوقف یا کند میکند،<ref>به سوی خودسازی، ص۱۹.</ref> و از طرفی بدون شناخت جسم و روح خود، نمیتوان به رشد و پرورش آن دو پرداخت. | |||
== خودسازی == | |||
{{اصلی|خودسازی}} | |||
خودشناسی مقدمه خودسازی است. تا وقتی انسان از شناخت صفات و ویژگیهای مثبت یا منفی خود غافل باشد، نمیتواند به اصلاح خود بپردازد؛ پس قدم نخست در راه سازندگی شخصیت انسان، این است که او با صفات، استعدادها، و انواع گرایشهای خودآگاه و ناخودآگاه خود آشنا شود.<ref>شرفی، محمد رضا، جوان و نیروی چهارم زندگی، تهران سروش، ۱۳۸۰، ص۷۲.</ref> | |||
اگر خودشناسی کامل صورت گیرد، انسان به نقصهای خود اعتراف میکند؛ البته این حالت در او [[ناامیدی]] از خودسازی ایجاد نمیکند؛ چرا که او در کنار این عیبها، استعدادهای مثبت خود را نیز میشناسد. از سوی دیگر، شناخت عیبها، از [[عجب|عُجب]] و خودبینی فرد هنگام دیدن ویژگیهای مثبت خود جلوگیری میکند. | |||
گاهی خواهشهای انسان با هم ناسازگارند؛ مانند دو خواهش راحتطلبی و پیشرفت. انسانی که از خودشناسی کاملی برخوردار است، هنگامی که دو میل او با هم تعارض پیدا کردند، میلی را انتخاب میکند که لذتآور، پایدار و کمالآور باشد. حال اگر به خودشناسی کافی دست پیدا نکرده باشد هنگام تعارض، میلی را انتخاب میکند که از هیجان و لذت زیادتری برخوردار باشد و این یکی از عوامل تضعیفکننده اخلاق و ضد خودسازی است. | |||
{{ | == خداشناسی == | ||
{{ | {{اصلی|خداشناسی}} | ||
== | |||
یکی از مهمترین فایدههای خودشناسی، خداشناسی است. بر اساس آیه {{قرآن|سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقّ | |||
| سوره = فصلت | |||
| آیه = ۵۳ | |||
| ترجمه = بهزودی نشانههای خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان میدهیم، تا برای آنان آشکار گردد که او حق است. | |||
}} یکی از راههای خداشناسی سیر در [[نفس|اَنْفُس]] (خویشتن) است. در آیات ۲۱ و ۲۲ [[سوره ذاریات]] نیز، به وجود نشانهها در [[نفس|نَفْس]] و جان انسان اشاره شده است. | |||
از سوی دیگر خداوند در آیه {{قرآن|و لا تَکُونُوا کَالَّذیِنَ نَسُوا اللهَ فَأَنْسَاهُم أَنفُسَهُم|ترجمه=مانند کسانی نباشید که خود را فراموش کردند، پس خدا هم خودشان را از یادشان برد.|سوره=الحشر|آیه=۱۹}} فراموشی خود را لازمه فراموش کردن خدا معرفی کرده است. در روایتِ «مَنْ عَرَفَ نَفْسَه فَقَدْ عَرَفَ رَبَّه» نیز، خودشناسی راه خداشناسی دانسته شده است.<ref>میزان الحکمه، المعرفه.</ref> | |||
== دیگر فواید == | |||
برای خودشناسی فواید دیگری نیز ذکر شده است. مانند اینکه خودشناسی باعث میشود شناخت دیگران راحت تر شده<ref>میزان الحکمه، معرفة النفس.</ref> و از [[تکبر]] نسبت به صفات خوب و [[ناامیدی]] از رفع صفات بد جلوگیری میکند. نزدیک شدن به راه نجات؛<ref>میزان الحکمه، معرفه النفس.</ref> امیدبخشی<ref>جوان و نیروی چهارم زندگی، ص۷۲.</ref> و مبارزه با نفس، از دیگر فایدههای خودشناسی است. | |||
یکی دیگر از فایدههای خودشناسی را کرامت نفس دانستهاند؛ زیرا کسی که خود را شناخته و ارزش خود را بداند، خود را به پستی نمیاندازد.<ref>جوان و نیروی چهارم زندگی، ص۷۲.</ref> | |||
{{مطالعه بیشتر}} | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[تعریف خودشناسی]] | |||
* [[انواع خودشناسی]] | |||
== مطالعه بیشتر == | |||
* به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی. | |||
* خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق. | |||
* اصول و روشهای تربیت در اسلام، سید احمد احمدی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد). | |||
== منابع == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | |||
| شاخه اصلی = اخلاق | |||
| شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس | |||
| شاخه فرعی۲ = خودشناسی | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه =شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| بازبینی = | | ارجاعات = | ||
| تکمیل = | | بازبینی نویسنده = | ||
| اولویت = | | بازبینی = | ||
| کیفیت = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | |||
| کیفیت = | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:فضایل اخلاقی]] |