قدیمی‌ترین قانون نوشته‌شده بشر

سؤال

قدیمی‌ترین و اولین قانون نوشته شده مربوط به چه کسانی بوده و در کجا نگهداری می‌شود؟

اولین قانون در مشرق زمین با مغرب زمین از لحاظ تاریخی متفاوت باشد. در شرق باستان اولین قانون تقریباً جامع قانون حمورابی منسوب به پادشاهی از کشور بابل در کنار نهر فرات به۱۶۸۶ الی ۱۷۲۸ قبل از میلاد بر می‌گردد که دارای ۲۸ ماده بوده است. این قانون که به لاتینی و سپس به فرانسوی در ۱۹۰۲ توسط پ. شیل ترجمه شده در موزه لوور پاریس موجود است.

یکی دیگر قانون مانوئی‌ها که به۱۳ الی ۱۴ قرن قبل از میلاد بر می‌گردد و در کشور هند و شرق دور بود.

دیگری قانون بوخوریس که در مصر قدیم تدوین شده است که بعد از قانون حمورابی و متأثر از آن بود.

امّا در اروپا و غرب اولین قانون جامع و همه‌گیر در حقوق روم نضج و شکل گرفته است و از تأسیس شهر روم در سال ۷۵۴ قبل از میلاد شروع و تا سال ۵۰۹ قبل از میلاد اولین دوره آن بنام دوران پادشاهی است می‌باشد؛ که الان رژیم حقوقی، رومی، ژرمنی که الآن در اروپای شرقی و مرکزی و سایر کشورها برقرار است و سایر مکاتب حقوقی نیز از آن متأثرند همان حقوق و قانون روم قدیم است که احیاء شده است.

نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که تاریخ قانون و حقوق به صورت جامع در مشرق زمین به۱۷ قرن قبل از میلاد برمی‌گردد در حالی که غرب و اروپا به۳–۴ قرن بعد ازمیلاد بر می‌گردد و نکته دیگر این که در قوانین مشرق زمین اندیشه الهی و توحیدی حاکم است، امّا در قوانین و حقوق غرب از اندیشه الهی خبری نیست.

مطالعه بیشتر

1. تاریخ علم حقوق، دکتر محمود اسعد.
2. نگاهی تاریخی به فلسفه حقوقی، محمد حسین ساکت.
3. جزوه حقوق تطبیقی، دکتر علی محمد مکرمی، انتشارات دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، دانشگاه تهران، بی‌تا، بی‌نا.