برخورد با سالمندان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


== آگاهی از وضعیت روحی سالمندان ==
== آگاهی از ویژگی‌های روحی سالمندان ==
آگاهی از وضعیت روحی سالمندان و تغییراتی که در ویژگی‌های روانی آنها ایجاد می‌شود، در برخورد مناسب با آنها تأثیرگذار است. برخی از تغییرات روانی دوران سالمندی چنین است:
آگاهی از وضعیت روحی سالمندان و تغییراتی که در ویژگی‌های روانی آنها ایجاد می‌شود، در برخورد مناسب با آنها تأثیرگذار است. برخی از تغییرات روانی دوران سالمندی چنین است:


* '''کاهش ظرفیت روانی''': قدرت تحمل مسائل در دوران سالمندی کاهش یافته و نوعی وابستگی و آسیب‌پذیری از نظر روانی در بیشتر آنها به وجود می‌آید. یکی از نشانه‌های این ویژگی، توقع احترام بیش از حد است.
* '''کاهش ظرفیت روانی''': قدرت تحمل مسائل در دوران سالمندی کاهش یافته و نوعی وابستگی و آسیب‌پذیری از نظر روانی در بیشتر آنها به وجود می‌آید. یکی از نشانه‌های این ویژگی، توقع احترام بیش از حد است.


* '''گرایش به افسردگی''': افسردگی به درجات مختلف در بین پیران وجود دارد و به تنهایی سبب اصلی مشکلات اساسی این دوران است.
* '''گرایش به افسردگی''': [[افسردگی]] به درجات مختلف در بین پیران وجود دارد و به تنهایی سبب اصلی مشکلات اساسی این دوران است.
* '''تحریک‌پذیری روانی''': آستانه تحریک‌پذیری نسبت به استرس‌ها در اغلب پیران کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه باعث زودرنجی و عصبانیت در سالمندان می‌شود.
* '''تحریک‌پذیری روانی''': آستانه تحریک‌پذیری نسبت به [[اضطراب|استرس‌ها]] در اغلب پیران کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه باعث زودرنجی و [[خشم|عصبانیت]] در سالمندان می‌شود.
* '''مخالفت با تغییر''': با از دست دادن قدرت خلاقیت و ابتکار، نوعی عدم تمایل به تغییر و تحول در سالخوردگان به وجود می‌آید. آنها محافظه‌کار شده و بر یکرنگی سماجت می‌ورزند.  
* '''مخالفت با تغییر''': با از دست دادن قدرت خلاقیت و ابتکار، نوعی عدم تمایل به تغییر در سالخوردگان به وجود می‌آید. آنها محافظه‌کار شده و بر یکرنگی سماجت می‌ورزند.
* '''ضعف حافظه''': ضعف حافظه یا اختلال در آن، باعث می‌شود پیران صحبت‌هایی را تکرار کنند، که فراموش کردند پیش از این گفته‌اند؛ این رفتار ممکن است برای نزدیکان ملال‌آور باشد.
* '''ضعف حافظه''': ضعف حافظه یا اختلال در آن، باعث می‌شود پیران صحبت‌هایی را تکرار کنند، که فراموش کردند پیش از این گفته‌اند؛ این رفتار ممکن است برای نزدیکان ملال‌آور باشد.
* '''کند شدن واکنش‌ها''': واکنش‌ها در دوران پیری کند می‌شود و به تدریج افزوده گشته و کارهایی که نیاز به سرعت و هماهنگی دارد به سختی انجام می‌گیرد. همچنین زمان واکنش و زمان تصمیم‌گیری در پیران افزایش می‌یابد.
* '''کند شدن واکنش‌ها''': واکنش‌ها در دوران پیری کند می‌شود و به تدریج افزوده گشته و کارهایی که نیاز به سرعت دارد به سختی انجام می‌گیرد. همچنین تصمیم‌گیری در پیران کند صورت می‌گیرد.
* '''بدبینی''': گاهی پیران به‌طور موقتی بر اثر ناکامی‌های روزمره دچار بدبینی می‌شوند. گاهی نیز این حالت بر اثر اعتقاد به این که هستی جز خواب و خیال نیست بروز می‌کند. دانشمندان در علت‌شناسی این حالت، سه عامل را مهمتر از بقیه شناخته‌اند: کاهش نیروی جسمانی، ترس از مرگ و از دست دادن شغل و بازنشستگی.<ref>تاجور، مریم، بهداشت سالمندان، تهران، انتشارات نسل فردا، چاپ اول، ص۹۶ و ۹۷.</ref>
* '''بدبینی''': گاهی پیران به‌طور موقتی بر اثر ناکامی‌های روزمره دچار [[بدبینی]] می‌شوند. گاهی نیز این حالت بر اثر اعتقاد به این که [[هستی]] جز خواب و خیال نیست بروز می‌کند. برخی از عوامل این حالت چنین است:کاهش نیروی جسمانی، ترس از مرگ و از دست دادن شغل و بازنشستگی.<ref>تاجور، مریم، بهداشت سالمندان، تهران، انتشارات نسل فردا، چاپ اول، ص۹۶ و ۹۷.</ref>
* '''برتری‌جویی''': سالمندان به دلیل تجربه‌ای که کسب کرده‌اند، احساس می‌کنند بهتر از دیگران مسائل زندگی را درک می‌کنند؛ بنابراین سخن فرزندان به‌ویژه جوانان را نپذیرفته و در صورت مخالفت با آنها ناراحت می‌شوند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاءو مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۲.</ref>
* '''برتری‌جویی''': سالمندان به دلیل تجربه‌ای که کسب کرده‌اند، احساس می‌کنند بهتر از دیگران مسائل زندگی را درک می‌کنند؛ بنابراین سخن فرزندان به‌ویژه جوانان را نپذیرفته و در صورت مخالفت جوانان با آنها، ناراحت می‌شوند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاءو مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۲.</ref>
* '''دخالت در زندگی دیگران''': احساس مسئولیت و تجربه بالا، عدم تحمل و اثبات برتری از علت‌هایی هستند که باعث می‌شود سالمندان در زندگی جوانان دخالت کنند. پیران نقش سرپرست، رهبر و راهنما را برای خود ثبت شده می‌دانند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۹.</ref>
* '''دخالت در زندگی دیگران''': احساس مسئولیت و تجربه بالا، عدم تحمل و اثبات برتری، از علت‌هایی هستند که باعث می‌شود سالمندان در زندگی جوانان دخالت کنند. پیران نقش سرپرست، رهبر و راهنما را برای خود ثبت شده می‌دانند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۹.</ref>


== نیازمندی‌های سالمندان ==
== نیازمندی‌های سالمندان ==
شناخت نیازهای سالمندان، باعث می‌شود نزدیکان برخوردی مناسب با آنها داشته باشند. برخی از نیازمندی‌های سالمندان چنین است:‌
شناخت نیازهای سالمندان، باعث می‌شود نزدیکان برخوردی مناسب با آنها داشته باشند. برخی از نیازمندی‌های سالمندان چنین است:‌


* '''آرامش جسم و روح''': بیشتر سالمندان سعی دارند کمتر به کار و فعالیت بپردازند و برای خود آرامشی پدیدآورند. از هیجانات، سروصداها و آشفتگی‌ها دور و برکنارند و دوست دارند حداکثر نقش یک تماشاچی را در جنب و جوش ایفا کنند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۸۴.</ref>
* '''آرامش جسم و روح''': بیشتر سالمندان سعی دارند کمتر به کار و فعالیت بپردازند و برای خود آرامشی پدیدآورند. از هیجانات و سروصداها برکنارند و دوست دارند حداکثر نقش یک تماشاچی را در جنب و جوش ایفا کنند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۸۴.</ref>
* '''تأمین اقتصادی''': یکی از نیازهای سالمندان تأمین اقتصادی زندگی آنها است. برخی از سالمندان به دلیل اینکه در محیط خانواده سربار به حساب می‌آیند، دور از خانواده و در محیط نامناسبی زندگی می‌کنند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم،  ص۱۹۰.</ref>
* '''تأمین اقتصادی''': یکی از نیازهای سالمندان تأمین اقتصادی زندگی آنها است. برخی از سالمندان به دلیل اینکه در [[خانواده|محیط خانواده]] سربار به حساب می‌آیند، دور از خانواده و در محیط نامناسبی زندگی می‌کنند.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم،  ص۱۹۰.</ref>
* '''تأمین عاطفی''': بیشتر پیران خواستار احترامند و می‌خواهند مورد توجه باشند. دیدن احترام دیگران موجب رضایت خاطر و شادابی آنها است. با تأمین عاطفی، بسیاری از عصبانیت‌ها در سالمندان از بین می‌رود و محبتشان نسبت به اطرافیان دو چندان خواهد شد.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم،  ص۱۹۵.</ref>
* '''تأمین عاطفی''': بیشتر پیران خواستار احترامند و می‌خواهند مورد توجه باشند. دیدنِ احترام دیگران موجب رضایت خاطر و شادابی آنها است. با تأمین عاطفی، بسیاری از [[خشم|عصبانیت‌ها]] در سالمندان از بین می‌رود و محبتشان نسبت به اطرافیان بیشتر خواهد شد.<ref>قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم،  ص۱۹۵.</ref>


== وظایف اطرافیان ==
== وظایف اطرافیان ==
با توجه به ویژگی‌ها و نیازمندهای دوران سالمندی، اطرافیان باید به آنها احترام ورزیده و در برابر زودرنجی آنها صبر کنند. ابراز محبت، قدرشناسی، همدردی، حل دشورای‌های زندگی و گوش دادن به صحبت‌های آنها از دیگر وظایف اطرافیان نسبت به سالمندان است.<ref>همان، ص۱۹۷ و ۱۹۶.</ref>{{مطالعه بیشتر}}
با توجه به ویژگی‌ها و نیازمندهای دوران سالمندی، اطرافیان باید به آنها احترام ورزیده و در برابر زودرنجی آنها [[صبر]] کنند. ابراز محبت، قدرشناسی، همدردی، حل دشورای‌های زندگی و گوش دادن به صحبت‌های آنها از دیگر وظایف اطرافیان نسبت به سالمندان است.<ref>همان، ص۱۹۷ و ۱۹۶.</ref>{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==

نسخهٔ ‏۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۱۳

سؤال

چه تغییراتی از لحاظ روحی و روانی در سالمندان ایجاد می‌شود؟ وظایف ما نسبت به آنها چیست؟


آگاهی از ویژگی‌های روحی سالمندان

آگاهی از وضعیت روحی سالمندان و تغییراتی که در ویژگی‌های روانی آنها ایجاد می‌شود، در برخورد مناسب با آنها تأثیرگذار است. برخی از تغییرات روانی دوران سالمندی چنین است:

  • کاهش ظرفیت روانی: قدرت تحمل مسائل در دوران سالمندی کاهش یافته و نوعی وابستگی و آسیب‌پذیری از نظر روانی در بیشتر آنها به وجود می‌آید. یکی از نشانه‌های این ویژگی، توقع احترام بیش از حد است.
  • گرایش به افسردگی: افسردگی به درجات مختلف در بین پیران وجود دارد و به تنهایی سبب اصلی مشکلات اساسی این دوران است.
  • تحریک‌پذیری روانی: آستانه تحریک‌پذیری نسبت به استرس‌ها در اغلب پیران کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه باعث زودرنجی و عصبانیت در سالمندان می‌شود.
  • مخالفت با تغییر: با از دست دادن قدرت خلاقیت و ابتکار، نوعی عدم تمایل به تغییر در سالخوردگان به وجود می‌آید. آنها محافظه‌کار شده و بر یکرنگی سماجت می‌ورزند.
  • ضعف حافظه: ضعف حافظه یا اختلال در آن، باعث می‌شود پیران صحبت‌هایی را تکرار کنند، که فراموش کردند پیش از این گفته‌اند؛ این رفتار ممکن است برای نزدیکان ملال‌آور باشد.
  • کند شدن واکنش‌ها: واکنش‌ها در دوران پیری کند می‌شود و به تدریج افزوده گشته و کارهایی که نیاز به سرعت دارد به سختی انجام می‌گیرد. همچنین تصمیم‌گیری در پیران کند صورت می‌گیرد.
  • بدبینی: گاهی پیران به‌طور موقتی بر اثر ناکامی‌های روزمره دچار بدبینی می‌شوند. گاهی نیز این حالت بر اثر اعتقاد به این که هستی جز خواب و خیال نیست بروز می‌کند. برخی از عوامل این حالت چنین است:‌ کاهش نیروی جسمانی، ترس از مرگ و از دست دادن شغل و بازنشستگی.[۱]
  • برتری‌جویی: سالمندان به دلیل تجربه‌ای که کسب کرده‌اند، احساس می‌کنند بهتر از دیگران مسائل زندگی را درک می‌کنند؛ بنابراین سخن فرزندان به‌ویژه جوانان را نپذیرفته و در صورت مخالفت جوانان با آنها، ناراحت می‌شوند.[۲]
  • دخالت در زندگی دیگران: احساس مسئولیت و تجربه بالا، عدم تحمل و اثبات برتری، از علت‌هایی هستند که باعث می‌شود سالمندان در زندگی جوانان دخالت کنند. پیران نقش سرپرست، رهبر و راهنما را برای خود ثبت شده می‌دانند.[۳]

نیازمندی‌های سالمندان

شناخت نیازهای سالمندان، باعث می‌شود نزدیکان برخوردی مناسب با آنها داشته باشند. برخی از نیازمندی‌های سالمندان چنین است:‌

  • آرامش جسم و روح: بیشتر سالمندان سعی دارند کمتر به کار و فعالیت بپردازند و برای خود آرامشی پدیدآورند. از هیجانات و سروصداها برکنارند و دوست دارند حداکثر نقش یک تماشاچی را در جنب و جوش ایفا کنند.[۴]
  • تأمین اقتصادی: یکی از نیازهای سالمندان تأمین اقتصادی زندگی آنها است. برخی از سالمندان به دلیل اینکه در محیط خانواده سربار به حساب می‌آیند، دور از خانواده و در محیط نامناسبی زندگی می‌کنند.[۵]
  • تأمین عاطفی: بیشتر پیران خواستار احترامند و می‌خواهند مورد توجه باشند. دیدنِ احترام دیگران موجب رضایت خاطر و شادابی آنها است. با تأمین عاطفی، بسیاری از عصبانیت‌ها در سالمندان از بین می‌رود و محبتشان نسبت به اطرافیان بیشتر خواهد شد.[۶]

وظایف اطرافیان

با توجه به ویژگی‌ها و نیازمندهای دوران سالمندی، اطرافیان باید به آنها احترام ورزیده و در برابر زودرنجی آنها صبر کنند. ابراز محبت، قدرشناسی، همدردی، حل دشورای‌های زندگی و گوش دادن به صحبت‌های آنها از دیگر وظایف اطرافیان نسبت به سالمندان است.[۷]

مطالعه بیشتر

  • کوهن، دانا سالمندان، ترجمه مهدی قراچه‌داغی، تهران: دایره، ۱۳۸۵ش.
  • چنگیزی، فرشته، دوران سالمندی، تبریز: اختر، ۱۳۹۶ش.
  • نیازی، محسن، جامعه‌شناسی سالمندی: بررسی ابعاد گوناگون سالمندی با تکیه بر رویکرد جامعه‌شناختی، تهران: سخنوران، رشدآوران، ۱۳۹۰ش.
  • احمدی‌خطیر، مریم و همکاران، روانشناسی سالمندی، تهران: جامعه‌نگر، ۱۳۹۴ش.

منابع

  1. تاجور، مریم، بهداشت سالمندان، تهران، انتشارات نسل فردا، چاپ اول، ص۹۶ و ۹۷.
  2. قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاءو مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۲.
  3. قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۳۹.
  4. قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۸۴.
  5. قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۹۰.
  6. قائمی علی، خانواده و مسائل سالمندان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، ص۱۹۵.
  7. همان، ص۱۹۷ و ۱۹۶.