خودکشی

سؤال

آیا خودکشی در اسلام جایز است؟

درگاه‌ها

خودکشی یعنی اقدامی آگاهانه برای ضرر به خود که منجر به مرگ می‌گردد. بر اساس دستورات اسلامی، خودکشی به هر دلیل و با هر وسیله‌ای که باشد، در زمره گناهان بزرگ شمرده شده است، و انجام دهندة آن از رحمت الهي دور است. خداوند در قرآن می‌فرماید:

﴿ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ۝۲۹ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ۝۳۰

ای اهل ایمان خودتان را نکشید، به درستی که خداوند به شما مهربان است و هر کسی این کار را از روی دشمنی و شقاوت انجام دهد، به زودی وی را به آتش جهنم می‌کشانیم و این کار بر خدا آسان است

نساء:۲۹–۳۰

﴾

صاحب تفسیر المیزان، قتل نفس در آیه را اعم دانسته و شامل خودکشی و غیرخودکشی، یعنی کشتن دیگری نیز می‌شود.

خودکشی در روایات

روایات نیز خودکشی را مذمت کرده‌اند:

1. امام صادق(ع): «هر کس عمدا خودکشی کند، همیشه در آتش دوزخ خواهد بود».
2. امام باقر(ع) فرمود: «مؤمن ممکن است به هر بلائی مبتلا شود و به هر نوع مرگ بمیرد، اما خودکشی نمی‌کند».
3. ابوسعيد خدري مي گويد در يكي از جنگها كه در جوار رسول خدا(ص) بوديم، تقسيم كار كرده بوديم. هر كسي كاري انجام مي داد در ميان دوستان فردي بود كه كار سه نفر را انجام مي داد. يعني هم هيزم جمع مي كرد و هم آب مي آورد و هم غذا پخت مي كرد. اين فداكاري، فرد را براي رسول خدا(ص) بازگو كرديم، حضرت فرمود اين آقا اهل جهنم است. ما تعجب كرديم تا اينكه وارد جنگ شديم همين آقا مجروح شد، بر اثر مشكلات جنگي و شدّت زخم نيزه اي برداشت و به وسيله آن خود را كشت. رسول خدا(ص) فرمود شهادت مي دهم كه من فرستاده خدا و عبد او هستم.
4. پيامبر خدا فرمود كسي كه خود را خفه كند و يا حلق آويز كند، خداوند در روز قيامت او را در آتش جهنم خواهد انداخت، و در جاي ديگر مي فرمايد كسي كه خودكشي كند به هر وسيله كه باشد او را در روز قيامت به همان وسيله عذاب خواهم كرد.
5. فردي به وسيله چاقو، رگ دست خود را بريده بود، بر اثر شدت خون، از دنيا رفت. خداوند فرمود او خودكشي كرد من هم بهشت را بر او حرام كردم.

از آیات و روایات چنین استفاده شده که برای خودکشی، مجازات سختی در نظر گرفته شده و کسی حق ندارد، نعمت زندگی را از بین ببرد. زندگی، نعمت ارزشمندی است که از طرف خداوند عطا شده و فرصتی است که با استفاده از آن، می‌توان به سعادت رسید.

بسیاری از عوامل خودکشی را ناشی از ضعف معنویت و رعایت نکردن مسائل اخلاقی و دینی دانسته‌اند. در فرهنگ اسلامی، طبق بیان آیات و روایات، تمام اعمال انسان به‌خصوص گناهان کبیره دارای آثار و پیامدهایی است و برخی از مشکلاتی که به خودکشی کشیده می‌شود، به‌جهت انجام گناه و کارهای خلاف اخلاق است.

جستارهای وابسته

• خودکشی دختری که به او تجاوز شده