ایمان از روی ترس

سؤال

از نظر قرآن کریم، آیا ایمان از روی ترس، بی‌فایده است؟


ایمان بر پایه اختیار بنا شده است. بر اساس آیات قرآن اگر خداوند می‌خواست، همه مردم را به اجبار، هدایت می‌کرد:﴿وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ؛ و اگر [خدا] می‌خواست مسلما همه شما را هدايت می‌‏كرد.(نحل:۹)

خداوند می‌توانست همگان حتی منکران لجوج را وادار به پذیرش ایمان کند؛ اما چنین کاری نکرد؛ زیرا ایمان اجباری، بی‌ارزش و فاقد معنویت و تکاملی است که انسان به آن نیاز دارد.[۱] نعمت اختیار و آزادی اراده یکی از مهمترین عوامل تکامل انسان است، خداوند انسان را موجودی انتخابگر آفرید، و او را هدایت اجباری نکرد.[۲]

کسانی که از روی ترس و اضطرار، ایمان می‌آورند، ایمان آنها ارزشی ندارد. وقتی عذاب را ببینند، البته ایمان می‌آورند، ولی ایمان اضطراری (و از روی ترس) فایده‌ای ندارد. ایمان اختیاری، مقبول درگاه الهی است و آدمی را به سوی سعادت زندگی دنیا و آخرت سوق می‌دهد، اما ایمان اضطراری که در هنگام دیدن عذاب است، نه در درگاه خداوند قبول است، و نه دردی را از او درمان می‌کند.[۳]

مطالعه بیشتر

  1. شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی (ره).
  2. ایمان، سید عبدالحسین دستغیب.
  3. ایمان چیست و مؤمن کیست؟ رجبعلی مظلومی.

منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۲۲.[۱]
  2. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۶۸.[۲]
  3. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۱۸۵.[۳]