امام حسن(ع) باعظمت‌ترین شخص پس از پیامبر(ص)
ابن شهرآشوب از کتاب محمد بن اسحاق روایت کرده که بعد از پیامبر(ص) کسی با عظمت‌تر از امام حسن(ع) نیست، آیا این روایت از نظر سند صحیح است؟
مطلبی در کتاب مناقب ابن شهرآشوب آمده که بعد از پیامبر(ص) کسی با شرافت‌تر از امام حسن(ع) نیست.[۱]
- شجاعت و پایداری امام حسن (ع) در دفاع از اسلام و حفظ وحدت مسلمانان نقش بسزایی داشتند.
- سخاوت و بخشندگی یکی از ویژگی‌های برجسته امام حسن (ع)، سخاوت بی‌نظیر ایشان بود. داستان‌های متعددی از کمک‌های ایشان به نیازمندان و بذل و بخشش‌های سخاوتمندانه‌اشان نقل شده است.
- علم و معرفت ایشان از نظر علمی نیز در بالاترین درجات قرار داشتند و بسیاری از مسلمانان برای کسب دانش و معرفت به ایشان مراجعه می‌کردند.
اخلاق و تواضع اخلاق پسندیده و رفتار متواضعانه امام حسن (ع) همیشه در خاطره‌ها باقی مانده و ایشان به عنوان الگویی بی‌نظیر در بین مسلمانان شناخته می‌شوند.
این مطلب از قول محمد بن اسحاق (۸۰-۱۵۱ق)، اولین نگارنده سیره نبوی(ص)، و از کتاب او نقل شده است. این مطلب تحلیل و نظر یک مورخ است و نشان‌دهنده اعتقاد شیعه در این موضوع نیست.محمد بن اسحاق بن یسار، یکی از نخستین سیره‌نویسان اسلامی بود که تألیفات او پایه و اساس بسیاری از نوشته‌های بعدی در مورد زندگی پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت ایشان قرار گرفت. کتاب او که به‌عنوان سیره ابن اسحاق شناخته می‌شود، و نقل قول او درباره شرافت امام حسن مجتبی (ع) در همین راستا اهمیت دارد. این نقل قول به احتمال زیاد از نظر او به دلیل اجتماع ویژگی‌های برتر انسانی، اخلاقی و دینی امام حسن (ع) در کنار تخصص و دانش ایشان در علوم دینی می‌باشد. امام حسن (ع) به خاطر نقش ویژه‌ای که در حفظ و تداوم آموزه‌های اسلامی و وحدت امت مسلمان پس از دوران پیامبر (ص) داشتند، به ویژه در زمان خلفای راشدین و دوران خلافت خود ایشان، جایگاه والایی داشته‌اند.
این دیدگاه‌ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از علمای پیشین، از جمله ابن اسحاق، اهمیت ویژه‌ای برای امام حسن (ع) قائل بوده و جایگاه ایشان را در ادامه مسیر رسالت و هدایت امت اسلامی حیاتی دانسته‌اند. روایات مثبت درباره امام حسن (ع) در منابع مختلف تاریخی، نه تنها در میان مسلمانان شیعه بلکه در بین سایر فرقه‌های اسلامی نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است.
برتری امام علی(ع) پس از پیامبر(ص) مورد اتفاق همه شیعیان است. در مراتب امامت و ولایت، مطابق آنچه در روایات بیان شده، امام علی(ع) در میان امامان(ع) از مرتبه بالاتری برخوردار است. در روایتی از کتاب عیون اخبار الرضا(ع)، از امام رضا(ع) و او از پدرانش و آنها از پیامبر(ص) نقل نموده‌اند که فرمود بعد از من و علی(ع)، حسن(ع) و حسین(ع) بهترین اهل زمین هستند.[۲]