|
|
خط ۲۸: |
خط ۲۸: |
|
| |
|
| به نظر امام خمینی، فرد خودخواه بنده و گرفتار خود است بنابراین در اندیشیدن آزاد نیست.<ref name=":0" /> | | به نظر امام خمینی، فرد خودخواه بنده و گرفتار خود است بنابراین در اندیشیدن آزاد نیست.<ref name=":0" /> |
| | |
| | === عقبماندگی === |
| | خودخواهی، باعث عقب ماندگی است؛ زیرا رمز رشد و تکامل، اعتراف به تقصیر و قبول وجود نقصها و ضعفها است. |
|
| |
|
| == درمان == | | == درمان == |
| اسلام در مبارزه همهجانبه و عملی با خودخواهی، اصولی را مورد توجه قرار داده است که در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم.
| | دلیل خودخواهی، شناختی نادرست از خود است؛ بنابراین از مهمترین راههای درمان خودخواهی، [[خودشناسی]] دانسته شده است. اگر فرد به فقر و کوچکی خود در برابر خدا توجه کند، دچار خودخواهی نمیشود. |
| | |
| === ۱. تشخیص بیماری ===
| |
| در درمان بیماریهای جسمانی، رکن اساسی تشخیص بیماری است. در معالجه و درمان بیماریهای روحی و روانی نیز باید ریشه و منشأ بیماری کشف شود؛ در این باره امام علی(ع) فرمود: «طُوبی لِمَنْ شَغُلَهُ عَیْبُهُ عَنْ عُیُوبِ النّاس»؛ خوشا به حال کسی که قبل از پرداختن به عیوب دیگران در برطرف کردن عیوب خود کوشا باشد.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۱، ص۱۹۹.</ref>
| |
| | |
| === ۲. احساس وابستگی به خدا ===
| |
| بهترین راه نجات از خودخواهی این است که انسان باور کند که در وجودش نوعی وابستگی به خداوند قرار دارد و آنچه او را به راهی جز راه حق میکشاند خود واقعی نیست؛ به عبارتی سرچشمه اصلی خودخواهی، عدم شناخت خویشتن است؛ چرا که اگر انسان خود را به خوبی بشناسد کوچکی خود را در برابر عظمت پروردگار، و ناچیز بودن اعمالش را در برابر مسؤولیتهای سنگین که برعهده دارد و نعمتهای عظیمی را که خداوند به او بخشیده بداند، هرگز گام در مسیر خودخواهی نخواهد گذاشت. خودخواهی و حبّ ذات، مایه عقب ماندگی است؛ زیرا رمز تکامل، اعتراف به تقصیر و قبول وجود نقصها و ضعفهاست.
| |
| * به همین دلیل اولیای خدا همیشه به تقصیر و قبول وجود نقصها و ضعفها معترف بودند. آنان همیشه به تقصیر خود در برابر وظایف الهی معترف بودند و مردم را از خودخواهی و بزرگ شمردن اعمال خویش، نهی میکردند.
| |
| | |
| === ۳. تعادل در آرزوها ===
| |
| اسلام با ارائه دستورهای بیشماری، در تمام زمینهها حدود مناسب برای هر گرایش را تعیین فرموده است؛ بهطوری که اگر این مرزها رعایت شود سهم هر آرزویی ادا شده و از هر گونه افراط و تفریط جلوگیری به عمل میآید.
| |
| | |
| التزام به احکام شرعی در تمام زمینهها یک راه حل عملی برای ایجاد تعادل در بین امیال گوناگون و جلوگیری از رشد بیرویّه خودخواهی در انسان است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۱، ص۹۴–۹۵.</ref>
| |
|
| |
|
| {{مطالعه بیشتر}} | | اولیای خدا نیز همیشه به تقصیر و وجود ضعفهای خود معترف بودند. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۱، ص۹۴–۹۵.</ref>{{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| == مطالعه بیشتر == | | == مطالعه بیشتر == |