۱٬۴۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== اصول علم رجال == | == اصول علم رجال == | ||
اصول اولیه علم رجال به صورت مختصر معرفی میشوند | اصول اولیه علم رجال به صورت مختصر معرفی میشوند. این کتابها با استفاده از کتابهایی که ذکر شده نوشته شده است و عبارتند از: | ||
این کتابها با استفاده از کتابهایی که ذکر شده نوشته شده است و عبارتند از: | |||
* اختیار معرفه الرجال معروف به [[رجال الکشی]]؛ مرحوم ابو عمرو محمد بن عبد العزیز کشی معاصر مرحوم [[کلینی]] کتابی در علم رجال با عنوان «معرفه الناقلین عن الائمه الصادقین» یا «معرفه الناقلین» نوشت که به دست [[سید بن طاووس]] و [[شهید ثانی]] نیز رسیده است ولی اکنون در دست نیست. این کتاب دارای اشکالات و اشتباهاتی بوده است که مرحوم [[شیخ طوسی]] آن را تصحیح کرد و اضافات آن را حذف کرد و به شکل مختصر تحت عنوان اختیار الرجال آن را عرضه کرد. ویژگی این کتاب این است که روایاتی که درباره راویان احادیث به ترتیب صحابه هر یک از معصومین(ع) وارد شده است در ذیل عنوان هر یک از آنها ذکر شده که خواننده میتواند با استفاده از آن روایات به حقیقت حال آنها آشنا شود.<ref>علوم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، ص۹۰–۹۱، کلیات فی علم الرجال، ص۵۸–۶۰؛ حسینی قزوینی، سید محمد، المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۱–۲۲.</ref> | * اختیار معرفه الرجال معروف به [[رجال الکشی]]؛ مرحوم ابو عمرو محمد بن عبد العزیز کشی معاصر مرحوم [[کلینی]] کتابی در علم رجال با عنوان «معرفه الناقلین عن الائمه الصادقین» یا «معرفه الناقلین» نوشت که به دست [[سید بن طاووس]] و [[شهید ثانی]] نیز رسیده است ولی اکنون در دست نیست. این کتاب دارای اشکالات و اشتباهاتی بوده است که مرحوم [[شیخ طوسی]] آن را تصحیح کرد و اضافات آن را حذف کرد و به شکل مختصر تحت عنوان اختیار الرجال آن را عرضه کرد. ویژگی این کتاب این است که روایاتی که درباره راویان احادیث به ترتیب صحابه هر یک از معصومین(ع) وارد شده است در ذیل عنوان هر یک از آنها ذکر شده که خواننده میتواند با استفاده از آن روایات به حقیقت حال آنها آشنا شود.<ref>علوم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، ص۹۰–۹۱، کلیات فی علم الرجال، ص۵۸–۶۰؛ حسینی قزوینی، سید محمد، المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۱–۲۲.</ref> | ||
خط ۴۵: | خط ۴۳: | ||
* الفهرست و الرجال: این دو کتاب از تألیفات دانشمند شیعه در قرن ۴ و ۵، [[شیخ الطائفه]] ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی(ره) است. بعضی معتقدند، شیخ طوسی کتاب «الفهرست» را قبل از کتاب «الرجال» نوشته چرا که در کتاب دوم در قسمت «کسانی که از ائمه(ع) روایت نکردهاند»، موارد زیادی را به کتاب «الفهرست» خود ارجاع میدهد.<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۵، ص۸.</ref> | * الفهرست و الرجال: این دو کتاب از تألیفات دانشمند شیعه در قرن ۴ و ۵، [[شیخ الطائفه]] ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی(ره) است. بعضی معتقدند، شیخ طوسی کتاب «الفهرست» را قبل از کتاب «الرجال» نوشته چرا که در کتاب دوم در قسمت «کسانی که از ائمه(ع) روایت نکردهاند»، موارد زیادی را به کتاب «الفهرست» خود ارجاع میدهد.<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۵، ص۸.</ref> | ||
از مشخصات کتاب [[الفهرست]] این است که این کتاب به منظور معرفی مؤلفان اصول و تألیفات آنان نوشته شده و ۹۰۰ تن از نویسندگان و حدود ۲۰۰۰ جلد کتاب را معرفی کرده است. اما با اینکه در اول کتابش وعده کرده که به جرح و تعدیل راویان نیز بپردازد، اما این کار را فقط درباره عده کمی از آنان انجام داده است. ویژگی دیگر این است که میتوان به کمک آن روایاتی را که مؤلف در کتاب تهذیب از اصول اصحاب، بدون ذکر طریق به آنها ذکر کرده از ارسال خارج کرده است. چون طرق آنها در این کتاب آمده است.<ref>المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۵.</ref> | '''الفهرست'''؛ از مشخصات کتاب [[الفهرست]] این است که این کتاب به منظور معرفی مؤلفان اصول و تألیفات آنان نوشته شده و ۹۰۰ تن از نویسندگان و حدود ۲۰۰۰ جلد کتاب را معرفی کرده است. اما با اینکه در اول کتابش وعده کرده که به جرح و تعدیل راویان نیز بپردازد، اما این کار را فقط درباره عده کمی از آنان انجام داده است. ویژگی دیگر این است که میتوان به کمک آن روایاتی را که مؤلف در کتاب تهذیب از اصول اصحاب، بدون ذکر طریق به آنها ذکر کرده از ارسال خارج کرده است. چون طرق آنها در این کتاب آمده است.<ref>المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۵.</ref> | ||
بعضی از مشخصات کتاب [[رجال الطوسی]]: ۱. استقصا و ذکر تمام اصحاب پیامبر و ائمه اطهار(ع) به طوری که حتی ظالمان، فاسقان، معاندان و … را نیز ذکر کرده است. مثلاً خلفا و معاویه و عمرو بن العاص و امثال آنها را جزء اصحاب پیامبر(ص) آورده است حتی اگر روایت هم نقل نکرده باشند. چنانکه کسانی چون عبید الله بن زیاد و … را از اصحاب امام علی(ع) شمرده و منصور دوانیقی را هم جزء اصحاب امام صادق(ع) ذکر کرده است. ۲. راویان متأخر از عصر ائمه(ع) را نیز ذکر کرده است.<ref>المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۴.</ref> | '''الرجال'''؛ بعضی از مشخصات کتاب [[رجال الطوسی]]: ۱. استقصا و ذکر تمام اصحاب پیامبر و ائمه اطهار(ع) به طوری که حتی ظالمان، فاسقان، معاندان و … را نیز ذکر کرده است. مثلاً خلفا و معاویه و عمرو بن العاص و امثال آنها را جزء اصحاب پیامبر(ص) آورده است حتی اگر روایت هم نقل نکرده باشند. چنانکه کسانی چون عبید الله بن زیاد و … را از اصحاب امام علی(ع) شمرده و منصور دوانیقی را هم جزء اصحاب امام صادق(ع) ذکر کرده است. ۲. راویان متأخر از عصر ائمه(ع) را نیز ذکر کرده است.<ref>المدخل الی علم الرجال و الدرایه، ص۲۴.</ref> | ||
== کتب اربعه رجالی == | == کتب اربعه رجالی == | ||
خط ۵۵: | خط ۵۳: | ||
در طول تاریخ علمای علم رجال پیوسته در فکر تکمیل این علم بودهاند و کتابهای فراوانی با ویژگیهای متمایز از خود به یادگار گذاشتهاند که راهگشای دانشپژوهان و محققین در این عرصه بوده است. | در طول تاریخ علمای علم رجال پیوسته در فکر تکمیل این علم بودهاند و کتابهای فراوانی با ویژگیهای متمایز از خود به یادگار گذاشتهاند که راهگشای دانشپژوهان و محققین در این عرصه بوده است. | ||
== مهمترین کتابهای رجالی و مؤلفان | == مهمترین کتابهای رجالی و مؤلفان آنها == | ||
* فهرست منتجب الدین: تألیف علی بن عبیدالله بن حسن بن حسین؛ | * فهرست منتجب الدین: تألیف علی بن عبیدالله بن حسن بن حسین؛ |
ویرایش