پرش به محتوا

پیش نویس:تعداد آیات قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{درگاه|قرآن|سنت|تاریخ}}
{{درگاه|قرآن|سنت|تاریخ}}
تعداد آیات [[قرآن]] به علت اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیات و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]]، مختلف گشته و اقوال متعددی بوجود آمده است.
تعداد آیات [[قرآن]] به علت اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیات و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]]، مختلف گشته و اقوال متعددی بوجود آورده است.


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خط ۱۱: خط ۱۱:
==منشأ اختلاف==
==منشأ اختلاف==
===قاریان ===
===قاریان ===
تعداد آیات قرآن، از جمله مسائل اختلافی است. چرا که هیچ‌یک از [[پیامبر(ص)]]، [[ائمه اطهار(س)]] یا گردآوران قرآن، آیات آن را شماره گذاری نکرده و این کار به دست قاریان انجام شده است… این اختلاف، برآمده از اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیه و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]] (بسم الله الرحمن الرحیم) به عنوان آیه مستقل یا جزئی از سوره نداستن آن است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه علوم قرآن|سال=1396|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=1|صفحه=56|مکان=تهران}}</ref>
تعداد آیات قرآن، از جمله مسائل اختلافی است. چرا که هیچ‌یک از پیامبر(ص)، [[ائمه اطهار(س)]] یا گردآوران قرآن، آیات آن را شماره گذاری نکرده و این کار به دست قاریان انجام شده است… این اختلاف، برآمده از اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیه و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]] (بسم الله الرحمن الرحیم) به عنوان آیه مستقل یا جزئی از سوره نداستن آن است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه علوم قرآن|سال=1396|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=1|صفحه=56|مکان=تهران}}</ref>


این اختلاف هرگز به معنای زیادت و نقصان در قرآن و کمیت کلمات و جملات قرآن نیست. به گفته برخی، علت اختلاف گذشتگان در شمارش آیات، آن است که پیامبر خدا(ص) هنگام تلاوت، بر سر آیه‌ها وقف می‌کرد؛ چون آیات توقیفی اند و هنگامی که جای آن معلوم می‌شد، برای تکمیل کردن سخن، آن را وصل می‌کرد و شنونده گاهی چنین می‌پنداشت که آنجا فاصله ای نیست؛ یعنی گاهی شنونده، دو آیه را یکی می‌شمرد؛ بنابراین، اختلاف روایات در موارد وصل و وقف، سبب اختلاف در شمار آیات شد و در پی آن، مکتب‌های گوناگون در این باره پدید آمد.<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=شناخت‌نامه قرآن|سال=1391|نام=محمد|نام خانوادگی=محمدی ری شهری|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=306|مکان=قم}}</ref>
این اختلاف هرگز به معنای زیادت و نقصان در قرآن و کمیت کلمات و جملات قرآن نیست. به گفته برخی، علت اختلاف گذشتگان در شمارش آیات، آن است که [[پیامبر خدا(ص)]] هنگام تلاوت، بر سر آیه‌ها وقف می‌کرد؛ چون آیات توقیفی اند و هنگامی که جای آن معلوم می‌شد، برای تکمیل کردن سخن، آن را وصل می‌کرد و شنونده گاهی چنین می‌پنداشت که آنجا فاصله ای نیست؛ یعنی گاهی شنونده، دو آیه را یکی می‌شمرد؛ بنابراین، اختلاف روایات در موارد وصل و وقف، سبب اختلاف در شمار آیات شد و در پی آن، مکتب‌های گوناگون در این باره پدید آمد.<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=شناخت‌نامه قرآن|سال=1391|نام=محمد|نام خانوادگی=محمدی ری شهری|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=306|مکان=قم}}</ref>


==اقوال متعدد==
==اقوال متعدد==
خط ۳۴: خط ۳۴:
همان‌طور که گفته شد، عدد اهل کوفه منسوب به حمزه و کسایی و هشام می‌باشد. اما حمزه گفته است: «ابن ابی لیلی از عبدالرحمن السلمی از [[علی بن ابی طالب(ع)]] این تعداد را خبر داده است.»<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه الاتقان فی علوم القرآن جلال الدین سیوطی|سال=1389|نام=سید مهدی|نام خانوادگی=حائری قزوینی|ناشر=امیرکبیر|جلد=1|صفحه=227|مکان=تهران}}</ref>
همان‌طور که گفته شد، عدد اهل کوفه منسوب به حمزه و کسایی و هشام می‌باشد. اما حمزه گفته است: «ابن ابی لیلی از عبدالرحمن السلمی از [[علی بن ابی طالب(ع)]] این تعداد را خبر داده است.»<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه الاتقان فی علوم القرآن جلال الدین سیوطی|سال=1389|نام=سید مهدی|نام خانوادگی=حائری قزوینی|ناشر=امیرکبیر|جلد=1|صفحه=227|مکان=تهران}}</ref>


[[علامه طباطبایی]] در نقد این روایت می‌نویسند: «و آنچه که از علی(ع) در عدد کوفیان نقل شده معارض است با ادله‌ای که از خود آن جناب و همچنین از سایر ائمه اهل بیت(ع) رسیده که: در هر سوره بسم اللَّه جزء آن سوره و یکی از آیات آن است، زیرا به حساب کوفیان، تنها بسم اللَّه فاتحه، جزء سوره است، و ما بقی به حساب نیامده، و لازمه روایت نامبرده این است که عدد آیه‌های قرآن به مقدار بسم‌الله‌ های سوره‌ها بیشتر باشد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=321|مکان=قم}}</ref>
[[علامه طباطبایی]] در نقد این روایت می‌نویسند: «و آنچه که از علی(ع) در عدد کوفیان نقل شده معارض است با ادله‌ای که از خود آن جناب و همچنین از سایر ائمه اهل بیت(ع) رسیده که: در هر سوره بسم اللَّه جزء آن سوره و یکی از آیات آن است، زیرا به حساب کوفیان، تنها بسم اللَّه [[فاتحه]]، جزء سوره است، و ما بقی به حساب نیامده، و لازمه روایت نامبرده این است که عدد آیه‌های قرآن به مقدار بسم‌الله‌ های سوره‌ها بیشتر باشد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=321|مکان=قم}}</ref>


====روایت امام صادق(ع)====
====روایت امام صادق(ع)====
خط ۴۸: خط ۴۸:
این نسخ، در قوّت و کثرت، قابل سنجش با نسخ دیگری که در آن ۱۷ هزار آیه آمده، نیستند و توجیه «عدد تقریبی» نیز مورد نقد واقع گشته است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1388|دوره=51|شماره=1|نام خانوادگی=احسانی فرلنگرودی، محمد|عنوان=صحیحه هشام و شمار آیات قرآن|صفحه=102|ژورنال=فصلنامه علمی پژوهی علوم حدیث}}</ref>
این نسخ، در قوّت و کثرت، قابل سنجش با نسخ دیگری که در آن ۱۷ هزار آیه آمده، نیستند و توجیه «عدد تقریبی» نیز مورد نقد واقع گشته است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1388|دوره=51|شماره=1|نام خانوادگی=احسانی فرلنگرودی، محمد|عنوان=صحیحه هشام و شمار آیات قرآن|صفحه=102|ژورنال=فصلنامه علمی پژوهی علوم حدیث}}</ref>


'''توجیه دوم:''' اینکه متن حدیث تاویل برده شود و کلمه «قرآن»، بر معنای جامع وحی قرآنی و وحی بیانی حمل شود: وحی بیانی حاوی بیان تفسیر و تأویل قرآن است، در نتیجه، شش هزار و دویست و اندی از آن، وحی مُعجِز قرآنی می‌باشد و بقیه‌اش وحی بیانی می‌باشد که متکفّل تبیین و تأویلِ همان وحی قرآنی است. این همان [[مصحف امیرالمومنین(ع)]] می‌باشد.<ref name=":04">{{یادکرد کتاب|عنوان=الإعتقادات|سال=1414|نام=ابوجعفر محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابَوَیْه قمی|ناشر=کنگره شیخ مفید|صفحه=84|مکان=قم}}</ref><ref name=":06">{{یادکرد کتاب|عنوان=الإیضاح|نام=الفضل بن شاذان|نام خانوادگی=الأزدی النیسابوری|ناشر=دانشگاه تهران|صفحه=215|مکان=تهران|دیگران=المحقق:السید جلال الدین الحسینی الأرموی}}</ref><ref name=":07">{{یادکرد کتاب|عنوان=أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات|سال=1414|نام=الشیخ المفید محمد بن محمد|نام خانوادگی=العکبری، البغداد|ناشر=دار المفید|صفحه=81|مکان=بیروت}}</ref> و شواهدی از آیات و روایات نیز بر این توجیه دلالت دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1388|دوره=51|شماره=1|نام خانوادگی=احسانی فرلنگرودی، محمد|عنوان=صحیحه هشام و شمار آیات قرآن|صفحه=96-97|ژورنال=فصلنامه علمی پژوهی علوم حدیث}}</ref>
'''توجیه دوم:''' اینکه متن حدیث تاویل برده شود و کلمه «قرآن»، بر معنای جامع وحی قرآنی و وحی بیانی حمل شود: وحی بیانی حاوی بیان تفسیر و تأویل قرآن است، در نتیجه، شش هزار و دویست و اندی از آن، وحی مُعجِز قرآنی می‌باشد و بقیه‌اش وحی بیانی می‌باشد که متکفّل تبیین و تأویلِ همان وحی قرآنی است. این همان [[مصحف امیرالمومنین(ع)]] می‌باشد.<ref name=":04">{{یادکرد کتاب|عنوان=الإعتقادات|سال=1414|نام=ابوجعفر محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابَوَیْه قمی|ناشر=کنگره شیخ مفید|صفحه=84|مکان=قم}}</ref><ref name=":06">{{یادکرد کتاب|عنوان=الإیضاح|نام=الفضل بن شاذان|نام خانوادگی=الأزدی النیسابوری|ناشر=دانشگاه تهران|صفحه=215|مکان=تهران|دیگران=المحقق:السید جلال الدین الحسینی الأرموی}}</ref><ref name=":07">{{یادکرد کتاب|عنوان=أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات|سال=1414|نام=الشیخ المفید محمد بن محمد|نام خانوادگی=العکبری، البغداد|ناشر=دار المفید|صفحه=81|مکان=بیروت}}</ref> و شواهدی از آیات و [[روایات]] نیز بر این توجیه دلالت دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1388|دوره=51|شماره=1|نام خانوادگی=احسانی فرلنگرودی، محمد|عنوان=صحیحه هشام و شمار آیات قرآن|صفحه=96-97|ژورنال=فصلنامه علمی پژوهی علوم حدیث}}</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[تفاوت تعداد آیات قرآن در برخی روایات]]
*[[تحریف قرآن در روایت سالم بن سلمه]]
*[[روایات تحریف قرآن]]
*[[روایات تحریف قرآن]]
*[[تحریف قرآن در روایت سالم بن سلمه]]
*[[تفاوت تعداد آیات قرآن در برخی روایات]]
*[[انواع تحریف قرآن]]
*[[انواع تحریف قرآن]]


trustworthy
۳۷۳

ویرایش