پیش نویس:جهاد کبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

فقهاء از قدیم جهاد را منحصر در جنگ با کفار و مشرکین می دانستند و اکنون نیز در کتب فقهی رایج همین معنی اراده شده است. لکن در تفکر [[انقلاب اسلامی]] که توسط امام خمینی پایه گذاری شد و به واسطه شاگردان ایشان از جمله [[شهید مطهری]] و آیت الله خامنه ای پی گیری گردید، جهاد وسعت بیشتر و شئون مختلفی پیدا کرد. البته این به معنای این نیست که نظر اسلام عوض شده است و قبلاً جهاد منحصر در قتال بوده است و اکنون اعم است. بلکه نظر اسلام همین بوده است اما هنوز کشف نشده بوده است و فقهاء به این معنای عمیق و تفکری که امام خمینی مطرح کرده اند نائل نگردیده بودند.

به عنوان نمونه عبارت برخی از فقهاء ذکر می شود:

 

# مرحوم طباطبایی(ره) جهاد را چنین تعریف کرده اند: «و شرعاً: بذل الوسع بالنفس و المال في محاربة المشركين أو الباغين، علىٰ‌ الوجه المخصوص.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل|عنوان کتاب=ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل|سال=1404|نام=علی بن محمد علی|نام خانوادگی=طباطبایی کربلایی|جلد=1|صفحه=478|مکان=قم}}</ref>

# و یا مرحوم صاحب جواهر می فرمایند:«و شرعا بذل النفس و ما يتوقف عليه من المال في محاربة المشركين أو الباغين على وجه مخصوص»(صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام (ط. القدیمة)، جلد۲۱، صفحه۳)؛ و یا مرحوم شهید ثانی در مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام می فرمایند:«و - شرعا - بذل الوسع بالنفس، و ما يتوقّف عليه من المال، في محاربة المشركين أو الباغين على وجه مخصوص.» (شهید ثانی، زین‌‌الدین بن علی، ۱۴۱۳ ه.ق، جلد۳، صفحه۷). همان گونه که از تعاریف مذکور به دست می آید مراد ایشان از جهاد، جهاد به معنای قتال است و این مطلب از قیود موجود در تعریف استفاده می شود به این صورت که اولاً ایشان فرموده اند جهاد در تعریف شرعی به معنای بذل وسع در ناحیه جان و هر آن چه که بذل جان متوقف بر آن است، می باشد و آن چه که ممکن است بذل جان متوقف بر آن باشد، مال است. یعنی جهاد بذل وسع جانی است لکن اگر بذل جان متوقف بر بذل مال نیز می باشد، بذل آن مال نیز باید صورت بگیرد. ثانیاً در پایان تعاریف از قیدی استفاده شده است که ظاهراً جهاد شرعی در نظر ایشان را به میدان جنگ نظامی و قتال منحصر می کند. یعنی مراد ایشان از قید «علی وجه المخصوص» این است که بذل جان و مال به هر وجهی و به هر نحوی داخل در جهاد شرعی نیست بلکه باید به نحوه خاصی صورت بگیرد تا جهاد شرعی و فقهی بر آن صدق کند. بنابر این توضیحات روشن می شود که جهاد مدنظر فقهاء در کتب فقهی به قتال و میدان جنگ نظامی منحصر است. بر همین اساس تمام فروعاتی که ایشان ذیل کتاب الجهاد مورد بحث قرار می دهند همانند هدنه و صلح و ... ، در فضای قتال و جنگ نظامی می باشد و با این نگاه مورد بررسی قرار داده می شوند.