پرش به محتوا

روش‌های پژوهش دین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
'''برون دینی'''؛ مراد از رویکرد برون‌دینی، استفاده از روش [[عقلی عقل|عقلی]] و [[فلسفی فلسفه|فلسفی]] است؛ چنان‌که در طول تاریخ برخی از اندیشمندان برای اثبات باورهای دینی سهم زیادی برای [[تعقل]] و استدلال‌های فلسفی قایل بودند. بدین معنا که برای اثبات یا رد دعاوی، به غیر از دو منبع کتاب و سنت معتبر، می‌توان به منابع دیگر استناد جست که این منابع می‌تواند عقل فلسفی، نظام کلامی، تجربه انسانی یا کارکردهای عملی دین باشد.
'''برون دینی'''؛ مراد از رویکرد برون‌دینی، استفاده از روش [[عقلی عقل|عقلی]] و [[فلسفی فلسفه|فلسفی]] است؛ چنان‌که در طول تاریخ برخی از اندیشمندان برای اثبات باورهای دینی سهم زیادی برای [[تعقل]] و استدلال‌های فلسفی قایل بودند. بدین معنا که برای اثبات یا رد دعاوی، به غیر از دو منبع کتاب و سنت معتبر، می‌توان به منابع دیگر استناد جست که این منابع می‌تواند عقل فلسفی، نظام کلامی، تجربه انسانی یا کارکردهای عملی دین باشد.


شیوه برون‌دینی گونه دیگری نیز دارد. به بیان دیگر آنان معتقدند دین دو مقام دارد: «نظر» و «عمل». گاه به دنبال اثبات حقانیت و صدق دعاوی دینی است که این مقام نخست بوده و آنچه در [[تاریخ اسلام]] رخ داده، بیشتر ناظر به همین مقام است. اما زمانی به صدق و حقانیت گزاره‌های دینی توجه نمی‌شود؛ بلکه به دنبال توفیقات عملی دین بوده که این مقام دوم است. در این عرصه به آثار و نقش‌های فردی، روانی یا اجتماعی دین توجه می‌شود و از منظر [[روان‌شناسی]] و [[جامعه‌شناسی]]، دین ملاک قرار می‌گیرد. یادآوری این نکته ضروری است که برخی نیز روش جمع دو رویکرد درون‌دینی و برون‌دینی را پیشنهاد می‌کنند.<ref>ر. ک. سروش، عبدالکریم، مدارا و مدیریت، ص۱۳۷–۱۳۵، حکیمی، محمد رضا، مکتب تفکیک، ص۸۴ – ۳۵.</ref>
شیوه برون‌دینی گونه دیگری نیز دارد. به بیان دیگر آنان معتقدند دین دو مقام دارد: «نظر» و «عمل». گاه به دنبال اثبات حقانیت و صدق دعاوی دینی است که این مقام نخست بوده و آنچه در [[تاریخ اسلام]] رخ داده، بیشتر ناظر به همین مقام است. اما زمانی به صدق و حقانیت گزاره‌های دینی توجه نمی‌شود؛ بلکه به دنبال توفیقات عملی دین بوده که این مقام دوم است. در این عرصه به آثار و نقش‌های فردی، روانی یا اجتماعی دین توجه می‌شود و از منظر [[روان‌شناسی]] و [[جامعه‌شناسی]]، دین ملاک قرار می‌گیرد.  
 
یادآوری این نکته ضروری است که برخی نیز روش جمع دو رویکرد درون‌دینی و برون‌دینی را پیشنهاد می‌کنند.<ref>ر. ک. سروش، عبدالکریم، مدارا و مدیریت، ص۱۳۷–۱۳۵، حکیمی، محمد رضا، مکتب تفکیک، ص۸۴ – ۳۵.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


۱٬۴۰۷

ویرایش