۱٬۴۰۷
ویرایش
روش‌های پژوهش دین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
پژوهش در باب دین به دو صورتْ ممکن | پژوهش در باب [[دین]] به دو صورتْ ممکن است؛ درون‌دینی و برون‌دینی. البته هر یک از این دو روش، تعریف‌ها و گونه‌های مختلفی دارد که برخی از آن‌ها در این‌جا مراد نیست. | ||
'''درون دینی'''؛ گاه منظور از رویکرد درون‌دینی، [[نص‌گرایی]] و [[ظاهرمسلکی]] افرادی نظیر [[مالک بن انس]] یا [[احمد بن حنبل]] یا [[اخباریون]] است.<ref>ر. ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام جدید، ص۵۸–۵۳.</ref> این گروه با اصرار بر نقل و حدیث، ورود هرگونه اندیشه بشری و خارجی را به درون دین ممنوع دانستند و آن را موجب انحراف از دین تلقی کردند. آنچه در این‌جا از شیوه درون‌دینی اراده می‌شود این است که برای اثبات یا نفی، به متون دینی توسل شود. [[کتاب]] و [[سنّت]] معتبر دو عنصر اساسی و مقوم دین و متون دینی‌اند؛ بنابراین در این شیوه نص‌گرایی، ظاهرپیشگی و سنّت‌مسلکی افراطی، آن‌گونه که در روش و منش اخباریون هست، مورد نظر نیست. | |||
'''برون دینی'''؛ مراد از رویکرد برون‌دینی، استفاده از روش [[عقلی عقل|عقلی]] و [[فلسفی فلسفه|فلسفی]] است؛ چنان‌که در طول تاریخ برخی از اندیشمندان برای اثبات باورهای دینی سهم زیادی برای [[تعقل]] و استدلال‌های فلسفی قایل بودند. بدین معنا که برای اثبات یا رد دعاوی، به غیر از دو منبع کتاب و سنت معتبر، می‌توان به منابع دیگر استناد جست که این منابع می‌تواند عقل فلسفی، نظام کلامی، تجربه انسانی یا کارکردهای عملی دین باشد. | |||
{ | |||
شیوه برون‌دینی گونه دیگری نیز دارد. به بیان دیگر آنان معتقدند دین دو مقام دارد: «نظر» و «عمل». گاه به دنبال اثبات حقانیت و صدق دعاوی دینی است که این مقام نخست بوده و آنچه در [[تاریخ اسلام]] رخ داده، بیشتر ناظر به همین مقام است. اما زمانی به صدق و حقانیت گزاره‌های دینی توجه نمی‌شود؛ بلکه به دنبال توفیقات عملی دین بوده که این مقام دوم است. در این عرصه به آثار و نقش‌های فردی، روانی یا اجتماعی دین توجه می‌شود و از منظر [[روان‌شناسی]] و [[جامعه‌شناسی]]، دین ملاک قرار می‌گیرد. یادآوری این نکته ضروری است که برخی نیز روش جمع دو رویکرد درون‌دینی و برون‌دینی را پیشنهاد می‌کنند.<ref>ر. ک. سروش، عبدالکریم، مدارا و مدیریت، ص۱۳۷–۱۳۵، حکیمی، محمد رضا، مکتب تفکیک، ص۸۴ – ۳۵.</ref> | |||
{{پایان پاسخ}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = - | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۳: | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||