نقدها به کتاب روضة الشهداء: تفاوت میان نسخه‌ها

عالمان دینی درباره این کتاب گفته‌اند این اثر پس از نگارش تا به امروز، به سبب گسترش اخبار مجعول و تحریف وقایع، مورد انتقاد جدی قرار گرفته است. محققان این کتاب را از جمله مهمترین دلایل اشاعه اخبار دروغین و ضعیف تاریخی در مورد حادثه عاشورا دانسته‌اند. مسائلی مانند ضعف منابع مورد استفاده کاشفی، شیوه‌های روایت داستانی و صوفیانه او؛ تکیه بر حافظه مؤلف به دلیل اشتغال وی به امر وعظ و توجّه به انشاءپردازی به جای دقت در نقل وقایع و قصد کاشفی به عنوان واعظی شیعی در ایجاد ارتباط عاطفی مردم روزگارش با اهل بیت(ع)، از مهمترین دلایل ورود تحریفات به این کتاب است.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۲۹.</ref>

گفته شده است کاشفی بیش از آنکه به فکر تأثیر بر عقل خوانندگانش باشد، به دنبال تهییج عواطف و اثرگذاری بر احساسات آنهاست.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۵۰.</ref> از نقاط ضعف این کتاب آورده‌اند که مطالب سخیف زیادی دارد که ضعف و بی‌پایه بودن آنها مسلّم و قطعی است. به عنوان مثال او داستان عروسی [[حضرت قاسم(ع)]] را با آب و تاب فراوان، ذکر می‌کند و نوعی مجلس‌آرائی و صحنه‌سازی انجام می‌دهد در صورتی که این امر در آن حشر و گیرودار، نه تنها صورت عملی و وقوعی ندارد، بلکه بسیار دور از عقل و منطق و شئون عرف می‌باشد.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح،: عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، ص۱۵.</ref> در این کتاب از [[راویان ضعیف]] و مجهول‌الحال نقل شده است. روایت‌های قوی، ضعیف، معتبر و نامعتبر هر دو با هم، و در کنار هم قرار گرفته‌اند.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح،: عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، ص۱۴.</ref>

در پاسخ به نقدهایی که به کتاب روضة الشهداء شده است گفته‌اند کاشفی از جمله نویسندگانی است که در آثار خود جانب انصاف را رعایت کرده و معمولاً منابع و مأخذ علمی خود را معرفی می‌کند. او بسیاری از مطالب خود را از [[کتاب نورالائمه]] نوشته [[ابوالمؤیّد موفق بن احمد خوارزمى]] (درگذشته ۵۶۸ق) نقل کرده است. گفته شده است نباید از این کتاب، توقع مستندنمایی داشت؛ بلکه این کتاب یک اثر خلاقانه ادبی است که برای اقناع عواطف مذهبی از تخیل بهره برده است. و حالتی داستانی دارد و در ادامه مقتل‌سرایان و مسیب‌نامه و ابومسلم‌نامه‌ها است که قرن‌ها پیش از کاشفی وجود داشتنه‌اند. از این جهت روضه الشهداء را نمی‌توان با تعبیر جعل و دروغ همراه کرد.<ref>موحدی، محمدرضا، «روضة الشهدای کاشفی و قضاوت‌های برخی معاصران»، آینه پژوهش، سال ۳۲، شماره پنجم، آذر و دی ماه ۱۴۰۰ش. ص۲۱۳ و ۲۱۴.</ref>