ولادت امام حسن عسکری(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

امام حسن عسکری ۲۸ سال زندگی کرد که از آن میان، ۶ سال امامت را عهده‌دار بود. بنا بر قول مشهور نزد نویسندگان شیعه و اهل سنت، در ۸ ربیع‌الاول ۲۶۰ ق وفات یافت.

}}ابومحمد حسن بن علی بن محمد (۲۳۲–۲۶۰ ق)، امام یازدهم از امامان معصوم در مذهب شیعهٔ اثناعشری است. پدر امام حسن عسکری، امام علی بن محمد(ع) ملقب به هادی و نقی، امام دهم شیعیان بود که پس از وفات پدر به جانشینی او رسید. دربارهٔ مادر امام، سخن مشهور در منابع امامی آن است که وی کنیزی با نام حُدیث بوده است. مشهورترین لقب امام، عسکری است که به سبب سکنای وی در محل عسکر یا عسکر معتصم است که نام دیگر سامرا بوده است.<ref>پاکتچی، احمد، «حسن عسکری(ع)، امام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بیتا.</ref> گفته شده امام عسکری(ع) به جلالت و هیبت، ممتاز بودند یعنی عظمت و هیبت و در قیافه او به نحوی بود که هر کس که ایشان را ملاقات می‌کرد تحت تأثیر آن سیما قرار می‌گرفت.<ref>مطهری، مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار، تهران، صدرا، بیتا. ص۲۴۷.</ref>

امام حسن عسکری(ع) بیشتر زندگی خود را در سامرا گذرانید و تنها گزارش از خروج از سامرا، حضوری در مکه ــ به‌طبع برای مناسک حج ــ است که بلاذری بدان اشاره کرده است. وی در مجموع ۲۸ سال زندگی کرد که از آن میان، ۶ سال امامت را عهده‌دار بود. امام(ع) هرگز همسری اختیار نکرد و نسل وی تنها از طریق کنیزی دوام یافت که مادر حضرت مهدی(ع) است. بر اساس غالب منابع شیعه و اهل سنت، تنها فرزند آن حضرت امام زمان(ع) مسمّا به محمد است. گفتنی است دربارهٔ فرزندان حضرت، اقوال دیگری هم وجود دارد. برخی او را دارای ۳ فرزند ذکور و ۳ فرزند اناث شمرده‌اند.<ref>پاکتچی، احمد، «حسن عسکری(ع)، امام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بیتا.</ref> دوره امامتشان فقط شش سال طول کشید. به نص تواریخ، تمام این مدت شش سال یا در حبس بودند یا اگر هم آزاد بودند ممنوع المعاشرش و ممنوع الملاقات بودند. از نظر معاشرت آزادی نداشتند، اگر هم احیاناً رفت و آمدهایی می‌شد یا گاهی حضرت را می‌خواستند، تحت نظر بودند.<ref>مطهری، مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار، تهران، صدرا، بیتا. ص۲۴۷.</ref>

امام حسن عسکری در اول ربیع‌الاول ۲۶۰ ق به بستر بیماری افتاد و چند روز بعد به همین بیماری درگذشت. به گفتهٔ طبرسی، برخی از امامیه براساس حدیثی که به مقتضای آن، همهٔ ائمه(ع) به شهادت از دنیا می‌روند، باور داشتند که امام حسن عسکری(ع) نیز مسموم شده‌است. اما فضل طبرسی خود تصریح دارد که دلیل قاطعی بر صحت این مدعا نیست. ابن‌شهرآشوب نیز به گفتهٔ برخی اشاره دارد که حضرت شهید شده‌است که یکی از آنها مؤلف ''دلائل الامامة'' است. در منابع متأخر با تکیه بر قول به مسمومیت، نقل است که خلیفهٔ وقت از دستور خود نسبت به قتل حضرت پشیمان شد و طبیبان را ملازم خانهٔ او ساخت تا علاجی حاصل شود، اما کوشش آنان سودی نداشت و سم منجر به وفات حضرت شد. حضرت بنا بر قول مشهور نزد نویسندگان شیعه و اهل سنت، در ۸ ربیع‌الاول ۲۶۰ ق وفات یافت.<ref>پاکتچی، احمد، «حسن عسکری(ع)، امام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بیتا.</ref>

به اتفاق منابع معتبر، حضرت در مدینه تولد یافت و آنچه در برخی اقوال از تولد وی در سامرا سخن رفته خطا ست. کلینی و بیشتر منابع متقدم امامی، بدون تعیین روز، ولادت حضرت را در ربیع‌الآخر ۲۳۲ ق گفته‌اند. شیخ مفید در برخی از آثارش ولادت را مشخصاً در دهم آن ماه گفته، اما در سدهٔ ۶ ق، این قول به حاشیه رفته و تولد حضرت در ۸ ربیع‌الآخر شهرت یافته است که قول مشهور نزد معاصران امامیه نیز هست. برخی منابع متقدم، از امامیه و اهل سنت، ولادت حضرت را در ۲۳۱ ق نیز نوشته‌اند.<ref>پاکتچی، احمد، «حسن عسکری(ع)، امام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بیتا.</ref>