۱۱٬۹۱۳
ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''هر فریبخوردهای سزاوار سرزنش نیست''' کلامی است از [[امیرالمؤمنین|امام علی(ع)]] که در حکمتهای نهج البلاغه نقل شده است: {{متن عربی|مَا كُلُّ مَفْتُونٍ يُعَاتَبُ؛ هر فريب خوردهاي سرزنش نمیشود.|}}<ref>شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة (صبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، ص۴۷۱. | '''هر فریبخوردهای سزاوار سرزنش نیست''' کلامی است از [[امیرالمؤمنین|امام علی(ع)]] که در حکمتهای نهج البلاغه نقل شده است: {{متن عربی|مَا كُلُّ مَفْتُونٍ يُعَاتَبُ؛ هر فريب خوردهاي سرزنش نمیشود.|}}<ref>شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة (صبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، ص۴۷۱.</ref> | ||
ابنابیالحدید شارح نهجالبلاغه این کلام امام علی(ع) را برای افرادی مانند سعد بن ابیوقاص، محمد بن مسلمه و عبدالله بن عمر دانسته که از همراهی با امام علی(ع) برای جنگ جمل یا مانند آن امتناع ورزیدند.<ref>شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، ج18، ص: 119</ref> در مقابل، علامه مجلسی این تعبیر را برای این افراد غیر ثابت دانسته و معتقد است دلیلی وجود ندارد که این کلام در مورد این افراد گفته شده باشد.<ref name=":0" /> به اعتقاد علامه مجلسی در این کلام دو احتمال وجود دارد: | |||
* هر فریبخوردهای سزاوار سرزنش نیست؟ زیرا ممکن است سبب گولخوردن او امری بوده باشد که تحت اختیار او نبوده است. (براساس این معنا، کلام امام علی(ع) به نفع سرزنشخوردگان است.) | |||
* احتمال دارد مقصود امام این باشد که افراد فریبخورده سرزنش نمیشوند؟ زیرا خطاب و گفتار نفعی برای آنان ندارد.<ref name=":0">بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج34، ص: 287</ref> | |||
البته براساس برخی روایات برخی فریب خوردگان سزاوار سرزنش هستند: | |||
* فریب همراه با اختیار: اگر کسی با اختیار خود کار ناروایی انجام دهد، باید سرزنش و مؤاخذه شود.<ref>سرخسی، علی بن ناصر، أعلام نهج البلاغة، تهران، عطارد، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ص۲۹۲.</ref> اما اگر از روی جهل و مسایل دیگری وارد کاری شود که اگر آگاه بود، انجام نمیداد نباید مؤاخذه شود.<ref>ابن میثم بحرانی، میثم بن علی بن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، مترجمان: قربانعلی محمدی مقدم و علی اصغر نوایی یحیی زاده، مشهد، بنیادپژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش، ج۵، ص۲۴۶.</ref> | * فریب همراه با اختیار: اگر کسی با اختیار خود کار ناروایی انجام دهد، باید سرزنش و مؤاخذه شود.<ref>سرخسی، علی بن ناصر، أعلام نهج البلاغة، تهران، عطارد، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ص۲۹۲.</ref> اما اگر از روی جهل و مسایل دیگری وارد کاری شود که اگر آگاه بود، انجام نمیداد نباید مؤاخذه شود.<ref>ابن میثم بحرانی، میثم بن علی بن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، مترجمان: قربانعلی محمدی مقدم و علی اصغر نوایی یحیی زاده، مشهد، بنیادپژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش، ج۵، ص۲۴۶.</ref> | ||
* فتنهانگیزی از روی شهوترانی و فساد: کسانی را باید مورد سرزنش قرار داد که از روی شهوت و گناه خود را به دام فتنه انداخته باشند.<ref>بیهقی، علی بن زید و فرید خراسان، معارج نهج البلاغة، مکان قم، کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۴۰۱.</ref> | * فتنهانگیزی از روی شهوترانی و فساد: کسانی را باید مورد سرزنش قرار داد که از روی شهوت و گناه خود را به دام فتنه انداخته باشند.<ref>بیهقی، علی بن زید و فرید خراسان، معارج نهج البلاغة، مکان قم، کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۴۰۱.</ref> | ||